از آنفلوانزا چه مي دانيد؟
نويسنده:دكتر پروانه اخوان
منبع:روزنامه قدس
منبع:روزنامه قدس
گلودرد، خستگي و بدن درد اشاره كرد. ويروسهاي عفونت زا نوعي مواد شيميايي را موسوم به پيروژن وارد جريان خون مي كنند. اين مواد شيميايي سلولهاي عصبي حساس به سرما را در هيپوتالاموس كه ترموستات بدن محسوب مي شود، تحريك مي كنند. به اين ترتيب هيپوتالاموس دماي بدن افزايش يافته و فعاليت گلبولهاي سفيد خون براي مبارزه با عفونت آغاز شده و در نتيجه اين امر منجر به بروز تب مي شود. همزمان با واكنش التهابي بدن به وجود ويروس در بدن، رگهاي خوني مغز شروع به باز شدن مي كنند و اين امر موجب تحريك پايانه هاي عصبي در فضاهاي بخصوصي از مغز مي شود. با افزايش تب، ضربان قلب نيز زياد مي شود و در نتيجه خون بيشتري به سر تا سر بدن فرستاده مي شود كه وجود اين خون اضافه در مغز موجب سردرد مي شود. "موكوس" اعضايي مانند چشمها و بيني با هم مخلوط مي شود و هر دوي آنها در طول عفونت ملتهب مي شوند. رگهاي خوني چشم عموماً گشاد شده و در نتيجه چشمها قرمز و حساس به روشنايي شده و احساس سوزش پيدا مي كنند. گرفتگي بيني زماني بروز مي كند كه رگهاي خوني در اعضايي كه موكوس دارند گسترش پيدا كرده و مايعات و گلبولهاي سفيد ضد ويروسي همراه آنها، در واكنش به وجود ويروس به اين منطقه مي روند ونتيجه آن متورم شدن، گرفتگي و آب ريزش بيني است. التهاب مجاري تنفسي و ريزش مخاط بيني باعث تحريك گلو مي شود كه رفلكس آن سرفه كردن است. اين سرفه هاي خشك از شايع ترين علايم آنفلوآنزاست در حالي كه سرفه هاي مرطوب از علايم عفونت هاي ثانويه مانند برونشيت يا ذات الريه است. گلو درد و دشواري در بلع در اثر التهاب بافتهاي گلو همزمان با حمله ويروس به سيستم تنفسي بروز مي كند. خستگي ناشي از آنفلوآنزا به 2 دليل يا صرف شدن انرژي بدن براي واكنشهاي ايمني به ويروسها و يا تاثير سلو لهاي پيغام رسان واكنش ايمني به سيستم اعصاب در سراسر بدن بروز مي كند. همچنين همزمان با گسترش ويروس، گلبولهاي سفيد خون در دستگاه ايمني از داخل شروع به مبارزه مي كنند و پيغامهاي سيستم ايمني كه در سراسر بدن منتشر مي شود، بر روي سلولهاي عضلاني تاثير گذاشته و موجب درد عضلاني و بدن درد مي شود. حتي تا چند سال پيش اقدامات و روشهاي بسيار اندكي براي كاهش شدت و دوره آنفلوانزا وجود داشت، اما در حال حاضر روشهاي درماني مختلفي براي معالجه اين بيماري وجود دارد. برخي از مواردي كه پس از ابتلا به اين بيماري بايد مورد توجه قرار گيرد، به قرار زير است:
تب: اگر ميزان تب 101 درجه فارنهايت يا كمتر است از آنجا كه تب منجر به افزايش واكنش ايمني مي شود، اجازه بدهيد باقي بماند، اما تب بيشتر را به كمك داروهايي چون آسپرين، استامينوفن و يا ايبوبروفن كاهش دهيد. در مورد كودكان از آسپرين استفاده نكنيد. براي كاهش دردهاي ماهيچه اي نيز مي توانيد از اين 3 دارو استفاده كنيد. براي جلوگيري از خشك شدن آب بدن كه در اثر تب يا كاهش مايعات بروز مي كند، مقادير زيادي مايعات مصرف كنيد، حتما در صورتي كه اشتها براي غذا خوردن نداريد، اين ميزان براي كودكان و بزرگسالان متفاوت است. مرطوب كردن هوا و خوردن مايعات گرم براي بهبود گرفتگي بيني مفيد است. يكي از راههاي مناسب براي بهبود گلو درد شست وشوي دهان و گلو با محلول آب و نمك ولرم است. سيگار نكشيد، زيرا ويروسهاي آنفلوانزا پس از رسيدن به مجاري تنفسي آنها را تحريك مي كنند و سيگار نه تنها اين امر را تشديد مي كند، بلكه واكنش ايمني بدن را نيز كاهش مي دهد. گاهي اوقات يبوست يا اسهال در هنگام ابتلا به اين بيماري در كودكان بروز مي كند، بهترين راه حل در اين مورد مراجعه به پزشك است. تا جايي كه مي توانيد استراحت كنيد. يك روز صبر كنيد تا دماي بدن شما طبيعي شود. مي توانيد از ويتامين هايي چون ويتامين ث و حتي روي براي كمك به بهبودي استفاده كنيد. براي جلوگيري از ابتلا به اين بيماري نيز راههاي مختلفي وجود دارد كه در اين جا به برخي از آنها اشاره شده است. حتي از واكسن آنفلوانزا استفاده كنيد اين امر به ويژه براي افراد 50 سال يا مسن تر و يا افرادي كه مبتلا به بيماريهاي مزمن هستند، تجويز مي شود. تزريق اين واكسن همچنين براي كساني كه با افراد زيادي در محل كار برخورد دارند تجويز مي شود. در مورد اطفال خود در زمينه سيستم ايمني بدن آنها حتي با يك متخصص مشورت كنيد. دستهاي خود را مكرر در طول روز شسته و از ماندن آلودگي بر روي آنها جلوگيري كنيد. به منظور كاهش احتمال برخورد مستقيم ويروسها به بيني و چشم ها از برخورد دستها به چهره جداً خودداري كنيد. از تركيبات ويتامينها و مواد معدني مختلف براي تقويت سيستم ايمني بدن استفاده كنيد. سيگار نكشيد. براي جلوگيري از گسترش عفونت از دستمال كاغذي استفاده كنيد. ميزان استرس و فشارهاي روحي را كاهش دهيد، زيرا استرس باعث ضعف واكنش ايمني در بدن مي شود. در طول شب 7 تا 9 ساعت بخوابيد. از مصرف نوشيدني هاي الكلي خودداري كنيد.
براي تخفيف گرفتگي بيني ، بيشتر با آب گرم يا سرد، چاي غليظ يا آب نمك قرقره كنيد.
براي افزايش رطوبت هوا از يك دستگاه بخور خنك استفاده نماييد. رطوبت كمك مي كند تا ترشحات ريه رقيق و بنابراين راحت تر تخليه شوند. درون دستگاه بخور خنك دارو نگذاريد، زيرا كمكي نمي كند. دستگاه را روزانه تميز كنيد.
براي جلوگيري از سرايت بيماري به ديگران ، دستان خود را مرتباً بشوييد، بخصوص پيش از دست زدن به غذا يا مواد غذايي.
روي عضلاتي كه دچار درد هستند، كمپرس گرم يا صفحه گرم كننده بگذاريد.
آسپرين نخوريد، زيرا در بعضي از تحقيقات مشخص شده است كه بين مصرف آسپرين (بخصوص در كودكان ) به هنگام بروز يك بيماري ويروسي و به وجود آمدن "نشانگان راي" ارتباط وجود دارد. "نشانگان راي " يك نوع آنسفاليت (التهاب مغز) است .
- اگر يكي از موارد زير به هنگام درمان رخ دهند: ـ افزايش تب يا سرفه ـ وجود خون در خلط ـ گوش درد ـ تنگي نفس يا درد قفسه سينه ـ ترشحات غليظ از بيني ، سينوس ها يا گوش ها ـ درد سينوس ـ درد يا سفتي گردن
- اگر دچار علايم جديد و غير قابل توجيه شده ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند
- خستگي شديد
- تغذيه نامناسب
- وجود بيماري اخير كه موجب كاهش مقاومت بدن شده باشد.
- بيماري مزمن ، بخصوص بيماري مزمن قلبي يا ريوي
- حاملگي (سه ماه سوم )
- افرادي كه در يك محيط نيمه بسته زندگي مي كنند.
- سركوب ايمني ناشي از دارو يا بيماري
- مكانهاي شلوغ به هنگام بروز همه گيري
- اگر بالاي 65 سال سن داريد يا مبتلا به بيماري مزمن قلبي يا ريوي هستيد، سالانه واكسن آنفلوانزا دريافت كنيد.
-از تماس غيرضروري با افرادي كه دچار عفونتهاي دستگاه تنفسي فوقاني به هنگام فصل آنفلوانزا (زمستان ) هستند خودداري كنيد.
- استفاده از داروي آمانتاديس براي افراد پرخطر (كه واكسن تزريق نكرده باشند) يا افرادي كه نيازمند اقدامات كنترلي اضافه تري هستند.
تب: اگر ميزان تب 101 درجه فارنهايت يا كمتر است از آنجا كه تب منجر به افزايش واكنش ايمني مي شود، اجازه بدهيد باقي بماند، اما تب بيشتر را به كمك داروهايي چون آسپرين، استامينوفن و يا ايبوبروفن كاهش دهيد. در مورد كودكان از آسپرين استفاده نكنيد. براي كاهش دردهاي ماهيچه اي نيز مي توانيد از اين 3 دارو استفاده كنيد. براي جلوگيري از خشك شدن آب بدن كه در اثر تب يا كاهش مايعات بروز مي كند، مقادير زيادي مايعات مصرف كنيد، حتما در صورتي كه اشتها براي غذا خوردن نداريد، اين ميزان براي كودكان و بزرگسالان متفاوت است. مرطوب كردن هوا و خوردن مايعات گرم براي بهبود گرفتگي بيني مفيد است. يكي از راههاي مناسب براي بهبود گلو درد شست وشوي دهان و گلو با محلول آب و نمك ولرم است. سيگار نكشيد، زيرا ويروسهاي آنفلوانزا پس از رسيدن به مجاري تنفسي آنها را تحريك مي كنند و سيگار نه تنها اين امر را تشديد مي كند، بلكه واكنش ايمني بدن را نيز كاهش مي دهد. گاهي اوقات يبوست يا اسهال در هنگام ابتلا به اين بيماري در كودكان بروز مي كند، بهترين راه حل در اين مورد مراجعه به پزشك است. تا جايي كه مي توانيد استراحت كنيد. يك روز صبر كنيد تا دماي بدن شما طبيعي شود. مي توانيد از ويتامين هايي چون ويتامين ث و حتي روي براي كمك به بهبودي استفاده كنيد. براي جلوگيري از ابتلا به اين بيماري نيز راههاي مختلفي وجود دارد كه در اين جا به برخي از آنها اشاره شده است. حتي از واكسن آنفلوانزا استفاده كنيد اين امر به ويژه براي افراد 50 سال يا مسن تر و يا افرادي كه مبتلا به بيماريهاي مزمن هستند، تجويز مي شود. تزريق اين واكسن همچنين براي كساني كه با افراد زيادي در محل كار برخورد دارند تجويز مي شود. در مورد اطفال خود در زمينه سيستم ايمني بدن آنها حتي با يك متخصص مشورت كنيد. دستهاي خود را مكرر در طول روز شسته و از ماندن آلودگي بر روي آنها جلوگيري كنيد. به منظور كاهش احتمال برخورد مستقيم ويروسها به بيني و چشم ها از برخورد دستها به چهره جداً خودداري كنيد. از تركيبات ويتامينها و مواد معدني مختلف براي تقويت سيستم ايمني بدن استفاده كنيد. سيگار نكشيد. براي جلوگيري از گسترش عفونت از دستمال كاغذي استفاده كنيد. ميزان استرس و فشارهاي روحي را كاهش دهيد، زيرا استرس باعث ضعف واكنش ايمني در بدن مي شود. در طول شب 7 تا 9 ساعت بخوابيد. از مصرف نوشيدني هاي الكلي خودداري كنيد.
درمان
اصول كلي
بررسي هاي آزمايشگاهي ، مثل آزمايش خون و كشت خلط ؛ عكس برداري اشعه ايكس از قفسه سينه (تنها در صورت بروز عوارض ).براي تخفيف گرفتگي بيني ، بيشتر با آب گرم يا سرد، چاي غليظ يا آب نمك قرقره كنيد.
براي افزايش رطوبت هوا از يك دستگاه بخور خنك استفاده نماييد. رطوبت كمك مي كند تا ترشحات ريه رقيق و بنابراين راحت تر تخليه شوند. درون دستگاه بخور خنك دارو نگذاريد، زيرا كمكي نمي كند. دستگاه را روزانه تميز كنيد.
براي جلوگيري از سرايت بيماري به ديگران ، دستان خود را مرتباً بشوييد، بخصوص پيش از دست زدن به غذا يا مواد غذايي.
روي عضلاتي كه دچار درد هستند، كمپرس گرم يا صفحه گرم كننده بگذاريد.
داروها
براي ناراحتي خفيف مي توان از داروهايي مثل استامينوفن ، شربتهاي ضد سرفه ، افشانه ها (اسپريهاي ) بيني يا ضد احتقان ها (رفع كننده گرفتگي بيني ) استفاده نمود.آسپرين نخوريد، زيرا در بعضي از تحقيقات مشخص شده است كه بين مصرف آسپرين (بخصوص در كودكان ) به هنگام بروز يك بيماري ويروسي و به وجود آمدن "نشانگان راي" ارتباط وجود دارد. "نشانگان راي " يك نوع آنسفاليت (التهاب مغز) است .
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
بهترين درمان براي آنفلوانزا استراحت است . اگر وضعيت سلامت عمومي شما خوب باشد، استراحت كمك مي كند تا بدنتان با ويروس به خوبي مبارزه كند.رژيم غذايي
معمولاً اشتها به هنگام آنفلوانزا كم مي شود. شايد در ابتدا فقط اشتها به مايعات داشته باشيد، سپس پس از مدتي به وعده هاي غذايي كوچك حاوي مواد نشاسته اي بدون ادويه (نان سوخاري ، برنج ، پوره ، غلات پخته شده ، سيب زميني پخته ) اشتها پيدا كنيد. روزانه حداقل 8 ليوان آب بنوشيد (بخصوص اگر تبتان بالا باشد). نوشيدن مايعات بيشتر مثل آب ميوه ، چاي و نوشيدني هاي غير گازدار نيز به رقيق شدن ترشحات كمك مي كنند.درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
- اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم آنفلوانزا را داريد.- اگر يكي از موارد زير به هنگام درمان رخ دهند: ـ افزايش تب يا سرفه ـ وجود خون در خلط ـ گوش درد ـ تنگي نفس يا درد قفسه سينه ـ ترشحات غليظ از بيني ، سينوس ها يا گوش ها ـ درد سينوس ـ درد يا سفتي گردن
- اگر دچار علايم جديد و غير قابل توجيه شده ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند
عوامل افزايش دهنده خطر
- استرس- خستگي شديد
- تغذيه نامناسب
- وجود بيماري اخير كه موجب كاهش مقاومت بدن شده باشد.
- بيماري مزمن ، بخصوص بيماري مزمن قلبي يا ريوي
- حاملگي (سه ماه سوم )
- افرادي كه در يك محيط نيمه بسته زندگي مي كنند.
- سركوب ايمني ناشي از دارو يا بيماري
- مكانهاي شلوغ به هنگام بروز همه گيري
پيشگيري
حتي المقدور از خطرات ذكر شده در بالا پرهيز كنيد.- اگر بالاي 65 سال سن داريد يا مبتلا به بيماري مزمن قلبي يا ريوي هستيد، سالانه واكسن آنفلوانزا دريافت كنيد.
-از تماس غيرضروري با افرادي كه دچار عفونتهاي دستگاه تنفسي فوقاني به هنگام فصل آنفلوانزا (زمستان ) هستند خودداري كنيد.
- استفاده از داروي آمانتاديس براي افراد پرخطر (كه واكسن تزريق نكرده باشند) يا افرادي كه نيازمند اقدامات كنترلي اضافه تري هستند.
عواقب مورد انتظار
بهبود خود به خودي در عرض 10-7 روز در صورتي كه هيچ عارضه اي رخ ندهد. اگر عارضه اي رخ دهد، درمان با آنتي بيوتيك معمولاً ضروري است ، و بهبودي ممكن است 6-3 هفته طول بكشد.عوارض احتمالي
عفونتهاي باكتريايي از جمله برونشيت يا ذات الريه . اين عفونتها ممكن است بخصوص در افرادي كه بيماري مزمن دارند يا افراد بالاي 65 سال خطرناك باشند