نویسنده: سید سیفالدین نبوی تفرشی
بهاءالدوله از سلسله جلیله سادات نوربخش بوده که مورد احترام مریدان خود بودهاند. پدربزرگ او سید محمد نوربخش بوده که مقبره او اینک در چیتگر جاده کرج قرار دارد.
سادات نوربخش به هندوستان مسافرت کرده و برخی از آنها قطب مریدان خود بودهاند و از معروفیت ویژهای برخوردار بودهاند، حتی دانشگاهی را در هندوستان به این سلسله نسبت میدهند. پدر بهاء الدوله رازی نیز عارف بوده است.
بهاءالدوله رازی در سال 840 هجری قمری 1451 میلادی در شهر ری جنوب تهران به دنیا آمده و تحصیلات پزشکی خود را در همین شهر شروع کرد و سپس در هرات از مکتب طب هندی برخوردار شد.
بهاءالدوله رازی با دقت تمام گنجینههای پزشکی بقراط جالینوس، ابنسینا، محمد زکریای رازی، جرجانی و ابن بیطار دمشقی را مطالعه و تحلیل میکرده است.
بهاءالدوله پس از محمد زکریای رازی (پزشک نابغه شرق و ایران) به تفصیل از آلرژی، زکام گل یونجه و گل محمدی در بهار در سال 1507 قبل از پروفسور «وتلو» دانشمند غربی در سال 1565 سخن رانده است.
بهاءالدوله رازی در سال 1501 میلادی برای اولین بار سیاه سرفه را قبل از پروفسور بایلو فرانسوی در سال 1578 و قبل از پروفسور ویلس انگلیسی در سال 1658 به دنیا شناساند. بهاء الدوله رازی برای اولین بار پیشنهاد جالبی برای واکسیناسیون آبله کودکان از راه دهان ارائه داده است (صفحه 132 کتاب خلاصة التجارب). وی پیشنهاد میکند که در این ملک (یعنی ری) خشک ریشههای آبله را با نبات سائیده بخورد اطفال تندرست بدهند آفت هوای عنفی مولد آبله را از ایشان باز میدارد.
استاد بهاءالدوله در سال 1507 میلادی فوت کرده و ممکن است در همان محل تولد شهر ری دفن شده باشد.
نام این پژوهشگر در کتب غربی و شرقی به تفصیل آمده است. از آن جمله پرفسور لاپلان عضو آکادمی پزشکی فرانسه و استاد دانشکده پزشکی پاریس وابسته به آکادمی فرانسه در کتاب تاریخ طب اطفال 1982 و همچنین پروفسور هوارد وابسته به آکادمی فرانسه و استاد دانشکده طب پاریس به تفصیل در مورد پژوهشهای استاد بهاءالدوله رازی مطالبی نوشتهاند.
بهاءالدوله رازی کتابی به نام خلاصه التجارب دارد که در آن مخصوصاً به موضوعات آبله، سیاه سرفه و آلرژی و سایر بیماریها اشاره کرده است و هم اکنون نسخه خطی این کتاب در کتابخانه مازارن پاریس موجود است.
در کتاب فیلسوف الدوله به نام «مطرح الانظار فی تراجم اطباء الاعصار» و همچنین در کتاب کشف الظنون نوشته حاج خلیفه ملاکاتب چلبی نیز در مورد این کتاب پژوهشگر بزرگ مشروحاً آمده است. در کتاب مجمع الفصحا نوشتهی رضاقلی هدایت نیز آمده است که بهاءالدوله کتاب خود را در تاریخ 908 هجری قمری در شهر ری نوشته است. پر ارزشترین انتشار کتاب خلاصة التجارب استاد بهاءالدوله رازی همانا انتشارات چاپ سنگی مطابع هندی است. چه میدانیم که تحقیقات پزشکی استاد از مکتب طب هندی نشئه گرفته است.
از آن جمله: کتاب= چاپ سنگی خلاصة التجارب سه بار در کامپور در سالهای 1895 و 1905 و 1910 میلادی ضمیمه طب علوی خان به چاپ رسیده است. در بمبئی در سال 1283 و در لکلناهور در سال 1865 نیز خلاصه التجارب استاد تجدید چاپ شده است.
توضیح: هم اکنون به قرار اطلاع واصله مریدان سید محمد نوربخش در کراچی مشغول چاپ جدید کتاب خلاصه التجارب استاد بهاءالدوله رازی هستند.
منابع تحقیق :
منابع و مأخذ ایرانی شرح حال پزشک پژوهشگر قرن 10 هجری استاد بهاءالدوله رازی
1- کتاب دکتر عبدالحسین (فیلسوف الدوله) در سال 1284 تبریز (ذیل نام بهاءالدوله رازی) چاپ سنگی
2- کشف الظنون: تألیف حاج ملاکاتب چلبی چاپ اسلامبول 1941 (ذیل نامه خلاصة التجارب)
3- مجمع الفصحا: تألیف رضاقلی هدایت صفحه 7 (1298 هجری قمری) چاپ سنگی
4- بمبئی و لکهتو: (خلاصة التجارب بهاء الدوله) چهار چاپ در هندوستان
5- ریاض العارفین: رضاقلی هدایت چاپ سنگی 1308 هجری قمری
6- مجالس المؤمنین: (قاضی نورالله شوشتری) سال 1310 راجع به خاندان بهاءالدوله و شخص بهاءالدوله رازی
7- از دکتر محسن جاودان: تألیف دکتر سیریل الگود ترجمه کتاب تاریخ طب در ایران و خلافت شرقی
8- از دکتر باهر فرقانی: تألیف دکتر سیریل الگود ترجمه کتاب تاریخ طب در ایران و خلافت شرقی
منابع و مأخذ خارجی:
1- Dr.cyril Elgood "A.medical Hitosy of peria" camlidg 1951 page 371
2- Professor Huorsd "Professeur, Faculte Medcine Dr paris" Menrlise de laeadenie National de Meecine de la France "Hirtaise de la pediatrie, pasin 1982" page 38
3- Professor Larlane. "Professore, Faculte Medecine de Paris" Memlre de Aeaolemie Natronal de paris" Hirtoise illurthe de la pediatue, paris 1982" page 39
4- P. cvmcnbrof. M.SHAFI, Pakirtomi, oriental college magagine lahoor 1934
منبع مقاله :
گروهی از نویسندگان، (1394) مجموعه مقالات کنگره بین المللی تاریخ پزشکی در اسلام و ایران، چاپ دوم.
سادات نوربخش به هندوستان مسافرت کرده و برخی از آنها قطب مریدان خود بودهاند و از معروفیت ویژهای برخوردار بودهاند، حتی دانشگاهی را در هندوستان به این سلسله نسبت میدهند. پدر بهاء الدوله رازی نیز عارف بوده است.
بهاءالدوله رازی در سال 840 هجری قمری 1451 میلادی در شهر ری جنوب تهران به دنیا آمده و تحصیلات پزشکی خود را در همین شهر شروع کرد و سپس در هرات از مکتب طب هندی برخوردار شد.
بهاءالدوله رازی با دقت تمام گنجینههای پزشکی بقراط جالینوس، ابنسینا، محمد زکریای رازی، جرجانی و ابن بیطار دمشقی را مطالعه و تحلیل میکرده است.
بهاءالدوله پس از محمد زکریای رازی (پزشک نابغه شرق و ایران) به تفصیل از آلرژی، زکام گل یونجه و گل محمدی در بهار در سال 1507 قبل از پروفسور «وتلو» دانشمند غربی در سال 1565 سخن رانده است.
بهاءالدوله رازی در سال 1501 میلادی برای اولین بار سیاه سرفه را قبل از پروفسور بایلو فرانسوی در سال 1578 و قبل از پروفسور ویلس انگلیسی در سال 1658 به دنیا شناساند. بهاء الدوله رازی برای اولین بار پیشنهاد جالبی برای واکسیناسیون آبله کودکان از راه دهان ارائه داده است (صفحه 132 کتاب خلاصة التجارب). وی پیشنهاد میکند که در این ملک (یعنی ری) خشک ریشههای آبله را با نبات سائیده بخورد اطفال تندرست بدهند آفت هوای عنفی مولد آبله را از ایشان باز میدارد.
استاد بهاءالدوله در سال 1507 میلادی فوت کرده و ممکن است در همان محل تولد شهر ری دفن شده باشد.
نام این پژوهشگر در کتب غربی و شرقی به تفصیل آمده است. از آن جمله پرفسور لاپلان عضو آکادمی پزشکی فرانسه و استاد دانشکده پزشکی پاریس وابسته به آکادمی فرانسه در کتاب تاریخ طب اطفال 1982 و همچنین پروفسور هوارد وابسته به آکادمی فرانسه و استاد دانشکده طب پاریس به تفصیل در مورد پژوهشهای استاد بهاءالدوله رازی مطالبی نوشتهاند.
بهاءالدوله رازی کتابی به نام خلاصه التجارب دارد که در آن مخصوصاً به موضوعات آبله، سیاه سرفه و آلرژی و سایر بیماریها اشاره کرده است و هم اکنون نسخه خطی این کتاب در کتابخانه مازارن پاریس موجود است.
در کتاب فیلسوف الدوله به نام «مطرح الانظار فی تراجم اطباء الاعصار» و همچنین در کتاب کشف الظنون نوشته حاج خلیفه ملاکاتب چلبی نیز در مورد این کتاب پژوهشگر بزرگ مشروحاً آمده است. در کتاب مجمع الفصحا نوشتهی رضاقلی هدایت نیز آمده است که بهاءالدوله کتاب خود را در تاریخ 908 هجری قمری در شهر ری نوشته است. پر ارزشترین انتشار کتاب خلاصة التجارب استاد بهاءالدوله رازی همانا انتشارات چاپ سنگی مطابع هندی است. چه میدانیم که تحقیقات پزشکی استاد از مکتب طب هندی نشئه گرفته است.
از آن جمله: کتاب= چاپ سنگی خلاصة التجارب سه بار در کامپور در سالهای 1895 و 1905 و 1910 میلادی ضمیمه طب علوی خان به چاپ رسیده است. در بمبئی در سال 1283 و در لکلناهور در سال 1865 نیز خلاصه التجارب استاد تجدید چاپ شده است.
توضیح: هم اکنون به قرار اطلاع واصله مریدان سید محمد نوربخش در کراچی مشغول چاپ جدید کتاب خلاصه التجارب استاد بهاءالدوله رازی هستند.
منابع تحقیق :
منابع و مأخذ ایرانی شرح حال پزشک پژوهشگر قرن 10 هجری استاد بهاءالدوله رازی
1- کتاب دکتر عبدالحسین (فیلسوف الدوله) در سال 1284 تبریز (ذیل نام بهاءالدوله رازی) چاپ سنگی
2- کشف الظنون: تألیف حاج ملاکاتب چلبی چاپ اسلامبول 1941 (ذیل نامه خلاصة التجارب)
3- مجمع الفصحا: تألیف رضاقلی هدایت صفحه 7 (1298 هجری قمری) چاپ سنگی
4- بمبئی و لکهتو: (خلاصة التجارب بهاء الدوله) چهار چاپ در هندوستان
5- ریاض العارفین: رضاقلی هدایت چاپ سنگی 1308 هجری قمری
6- مجالس المؤمنین: (قاضی نورالله شوشتری) سال 1310 راجع به خاندان بهاءالدوله و شخص بهاءالدوله رازی
7- از دکتر محسن جاودان: تألیف دکتر سیریل الگود ترجمه کتاب تاریخ طب در ایران و خلافت شرقی
8- از دکتر باهر فرقانی: تألیف دکتر سیریل الگود ترجمه کتاب تاریخ طب در ایران و خلافت شرقی
منابع و مأخذ خارجی:
1- Dr.cyril Elgood "A.medical Hitosy of peria" camlidg 1951 page 371
2- Professor Huorsd "Professeur, Faculte Medcine Dr paris" Menrlise de laeadenie National de Meecine de la France "Hirtaise de la pediatrie, pasin 1982" page 38
3- Professor Larlane. "Professore, Faculte Medecine de Paris" Memlre de Aeaolemie Natronal de paris" Hirtoise illurthe de la pediatue, paris 1982" page 39
4- P. cvmcnbrof. M.SHAFI, Pakirtomi, oriental college magagine lahoor 1934
منبع مقاله :
گروهی از نویسندگان، (1394) مجموعه مقالات کنگره بین المللی تاریخ پزشکی در اسلام و ایران، چاپ دوم.
.jpg "اشتباهات رایج در استفاده از هواپز")
.jpg "جدول تعهدات بیمه تکمیلی دی ۱۴۰۴: پوششها و جزئیات کامل را ببینید")
.jpg "بالاخره اسفناج را خام بخوریم یا پخته؟")
