اختلال خواب در کودکان چگونه است؟

شاید شما هم با کودکانی که شب ها درست نمی خوابند برخورد کرده باشید. مشکلات خواب فرزندان در خانه ی شما هر چه که باشد، تنها مختص شما نیست. بسیاری از والدین در فرستادن کودکان به رختخواب و نگهداشتن در آنجا مشکل دارند. بر اساس بررسی هایی که تاکنون صورت گرفته، حدود یک چهارم کل کودکان دنیا از اختلالات شدید خواب رنج می برند. برخی از آن ها از زمان تولد و برخی دیگر در زمانی مشخص به این بیماری مبتلا می شوند.
این اختلالات که به ظاهر بسیار ساده هستند، می توانند مشکلات فراوانی را برای کودکان به دنبال داشته باشند، به همین خاطر والدین همواره در تلاش هستند تا با یافتن راه های جدید از بروز این اختلالات در فرزندان خود جلوگیری کنند متخصصان بر این باورند که شناختن انواع مختلف اختلالات خواب می تواند در بهبود این روند به والدین کمک کند.
برخی کودکان و نوزادان بیش تر و راحت تر می خوابند، آن ها هر جا و تحت هر شرایطی به خواب می روند؛ در کالسکه، در آغوش مادر و حتی در شلوغی مهمانی، در حالی که برخی دیگر از آن ها شب های والدین خود را به روز تبدیل می کنند و هر تغییری در محیط خواب شان باعث بدخوابی آن ها می شود. مدت زمان خواب نوزادان به طور متوسط 16/5 ساعت است و چون نوزادان هنوز تفاوت بین شب و روز را درک نمی کنند، این میزان خواب آن ها به تساوی بین روز و شب تقسیم می شود.
در 6 ماهگی کودکان به طور متوسط 11 ساعت در شب و چند ساعت نیز در روز می خوابند. در 5 سالگی میزان کل خواب به حدود 11 ساعت می رسد و هر سال به طور متوسط یک ربع ساعت از این میزان کاسته می شود. البته این ها زمان های متوسط خواب هستند و ممکن است یک کودک طبیعی بیش تر یا کم تر از این میزان بخوابد.
برای درمان بی خوابی در کودکان سالم، مصرف دارو توصیه نمی شود. استفاده از فنون و روش های رفتاری مؤثرتر و مفیدتر است.

امتناع کودک از رفتن به رختخواب

بسیاری از کودکان در مقابل رفتن به رختخواب مقاومت می کنند. تقریباً 35 درصد کودکان از این که قبل از پدر و مادرشان به رختخواب بروند امتناع می کنند. ممکن است علت این امتناع، ترس از تاریکی یا احساس ناامنی باشد یا این که صرفاً به دلیل آن باشد که دوست دارند به تماشای تلویزیون بنشینند، بازی کنند یا در کنار شما باشند.

جهت رفع این مشکل می توانید از روش های زیر استفاده کنید:
- زمانی مشخص و مناسب را برای خواب فرزندان انتخاب کنید. البته نه به این معنا که باید مطلقاً انعطاف ناپذیر باشید. مثلاً وقتی مهمانی دارید که کودک تان سرگرم بازی با اوست می توان کمی در مورد زمان خواب تساهل به خرج داد. ولی هر چه پایبندی بیش تری به زمان خواب تعیین شده داشته باشید، امکان موفقیت تان بیش تر است.
- از چیزهایی که به کودک آرامش می دهند به نفع خود استفاده کنید. برخی بچه ها در حضور اشیا و اسباب بازی های مورد علاقه شان احساس آرامش و امنیت پیش تری می کنند. مثلاً کودک اگر خرس پشمالو یا عروسکش را به رختخواب ببرد، راحت تر به خواب می رود.
- به کودکان خود اجازه دهید که آزادانه و تنها بخوابند. اگر سر و صدا کردند، به سرعت با آنها برخورد نکنید و البته آن ها را تنها نیز نگذارید.
-محیط اطراف را ساکت نگه دارید. این کار می تواند به کودک یاد دهد که شب با روز متفاوت است و او باید به هنگام شب استراحت کند.
- اجازه دهید صداهای طبیعی محیط خانه در جریان باشند. بعضی از بچه ها زمانی که صدای مادر خانه را می شنوند و مطمئن می شوند که مادر در نزدیکی شان به سر می برد خوشحال و آرام ترند.
- پیش از به خواب رفتن کودک، مطمئن شوید که او به خوبی و با آرامش کامل در رختخواب خود قرار گرفته است.
- اگر فرزندتان پس از قرار گرفتن در تختخواب دوباره از جا بلند شد، شما باید با مهربانی او را مجدداً به محل خوابش بازگردانید. ممکن است این عمل زمان زیادی را به خود اختصاص دهد، اما فرزند شما در نهایت یاد می گیرد که به هنگام شب باید در جای خود بخوابد.

تا 6 سالگی، طبیعی است که کودک بخواهد هنگام خواب درِ اتاقش باز و چراغ خواب روشن باشد. به این خواسته ی کودک توجه کنید.
اگر همه ی روش های یاد شده را امتحان کردید و نتیجه ی مثبتی نداشت، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.
منبع مقاله :
شمس علیزاده، نرگس، (1388)، اختلال خواب(شناخت اختلالات و آشنایی با بهداشت خواب)، تهران: نشر قطره، چاپ اول