پرسش :

با توجه به علم خداوند و آگاهي خالق از تمام بندگانش، فلسفه سئوال قبر چيست؟

پاسخ :
درست است که خداوند، عالم به کليه اعمال و افعال بندگانش است و بندگان مؤمن و کافرش را هم به خوبي مي شناسد ولي از آنجايي که کليه کارهايي که از سوي پروردگار مدّبر صورت مي گيرد از روي حکمت است بي شک سئوالات شب اول قبر هم بي دليل نمي باشد.
آن چه که بنظر مي رسد در واقع سئوال و جواب در آغاز کار، نعمت بزرگي براي مؤمن است و او از آن لذّت مي برد آن هم موقعي که دو ملک با قيافه هاي زيبا مشاهده مي کند و اين پرسش و پاسخ براي ميّت مؤمن بسيار لذّت بخش است.
درست مانند دانش آموز زرنگي که درسش را خوانده است وقتي از او سئوال مي شود و به خوبي پاسخ مي دهد لذّت عجيبي مي برد چرا که کمال خود را نشان داده است. مؤمن هم تمايل دارد که از خدايش و رسولش و اعتقاداتش بپرسند و او با همان ايمان و اطميناني که در دنيا داشت پاسخگو باشد. در تفسير آيه ي شريفه ي «يُثَبتُ الّذينَ امنوا بالقول الثابت في الحَيوة الدُّنيا و في الاخرة» (1): خداوند سخن و قول مؤمنين را در حيات دنيا و آخرت ثابت مي کند مرحوم علامه مجلسي از قول پيامبر اکرم (ص) نقل مي کند که ايشان فرمودند: «في القَبر اذا سُئل الموتي» وقتي که در قبر از او سئوال مي شود با استواري سخن مي گويد. (2)
اين امر (سئوال و پرسش) به همان اندازه که براي مؤمن سرورآفرين است براي گنه کاران و کافران ترسناک و زجرآفرين است. (3)
پی نوشت:
1- ابراهيم 27.
2- بحارالانوار، ج 6- باب احوال البرزخ و القبر، ص 228.
3- معادآية الله دستغيب، ص 24.
منبع: تصویر برزخ و برزخیان در قرآن کریم، فاطمه کریمی، انتشارات جامعه القرآن الکریم