پرسش :
نقش والدين در مطالعه و يادگيري کودکان چیست؟
پاسخ :
والدين از راه‌هاي زير مي‌توانند در مطالعه و يادگيري کودکان خود، راهنمايي آنها و آموزش روش‌هاي صحيح مطالعه، نقش داشته باشند:
1- محيط خانه را براي مطالعه و يادگيري مناسب کنيد. زمان مناسبي براي مطالعه در نظر بگيريد. در آن مدت، استفاده از تمام عوامل مزاحم از قبيل راديو، تلويزيون و... را براي تمام افراد خانواده ممنوع کنيد. شما هم در اين مدت، به مطالعه، نوشتن نامه و يا... بپردازيد.
وسايل مورد نياز (مداد، کاغذ، پاک‌کن و...) را در دسترس آنان قرار دهيد و مکان مناسبي از خانه را که نور کافي دارد، براي مطالعه‌ي خود و فرزندانتان انتخاب کنيد.
2- براي انجام دادن تکاليف مدرسه و مطالعه در خانه برنامه‌‌اي تنظيم کنيد و به طور دقيق به مورد اجرا بگذاريد. براي رفع خستگي و انجام دادن کارهاي ضروري در بين برنامه‌ها، فاصله‌هايي پيش‌بيني کنيد.
3- تمرين‌ها و تکاليفي را که فرزندتان انجام داده است، يک بار مرور کنيد. به او کمک کنيد تا روز بعد با آمادگي کامل به مدرسه برود. به او ياد بدهيد تکاليف سنگين را به بخش‌هاي کوچک‌تر تقسيم کند و آنها را يکي يکي انجام دهد. از انجام دادن تکاليف او جدداً خودداري کنيد.
4- از تلاش‌هاي فرزندتان قدرداني کنيد و اعتماد به نفس را در او پرورش دهيد.
از اظهارات دل سردکننده مانند «رياضيات تو خوب نيست» خودداري کنيد. علاقه‌ي خود را نسبت به او، به طريقي ابراز کنيد که از حمايت شما مطمئن شود. از مقايسه‌ي او با ساير بچه‌ها، به‌ويژه خواهر و برادرهايش، خودداري کنيد.
5- براي پيشرفت فرزند خود هدف‌هاي واقع بينانه‌اي داشته باشيد. براي رسيدن به اين هدف‌ها برنامه‌ريزي کنيد. فراموش نکنيد که فرزند شما توان محدودي دارد و نبايد بيشتر از تواني که دارد، از او انتظار داشته باشيد.
6- بخشي از وقت خود را به فرزندتان اختصاص دهيد و با او همراه باشيد. پياده‌روي، گردش، بازديد از موزه و... همراه با شما، براي او لذت‌بخش است. هميشه با او از مدرسه به طور مثبت صحبت کنيد. نکات شيرين و مثبت دوران تحصيل خود را براي او تعريف کنيد و او را به مدرسه علاقه‌مند سازيد.
7- به تجربه معلوم شده است که هر شخصي در ساعات معيني از روز يا شب کار ذهني را بهتر انجام مي‌دهد؛ بدين صورت که عده‌اي از کار صبح و برخي از کار بعد از ظهر يا شب نتيجه‌ي بهتري مي‌گيرند. بنابراين والدين بايد اين آزادي و اختيار را به فرزندشان بدهند که او خود وقت مناسب يادگيري و مطالعه‌اش را انتخاب کند.
8- با در نظر گرفتن اين نکته که يادگيري با فاصله‌ي کافي بهتر از يادگيري فشرده است، تلاش نماييم فرزندمان را مجبور نکنيم ساعت‌ها پشت ميزکارش بنشيند و مطالعه کند. انجام تکاليف درسي و مطالعه، يک کار فکري است و احتياج به استراحت دارد که اين استراحت مي‌تواند به طريق برخاستن و قدم زدن، خواندن قطعات ادبي، ورزش و... باشد.
9- بايد به فرزندتان تفهيم کنيد که خود او به عنوان يک فرد، با شيوه‌اي که اتخاذ مي‌کند، در يادگيري حل مسائل مختلف زندگي نقش اساسي دارد. بايد او درک کند که انگيزه، ميل و رغبت، تلاش و کوشش، بهره‌گيري از تجارب قبلي خود و ديگران، مقابله با فراموشي، سرعت و بهره‌گيري بهينه از وقت و انرژي، عوامل مهمي در کسب موفقيت‌هاي تحصيلي و اجتماعي او مي‌باشند.
10- در هنگام امتحانات افراد خانواده از طرح نکات متفرقه‌ي مورد علاقه‌ي دانش‌آموز خودداري کنند. مثلا شب امتحان از ديدن فيلم سينمايي چشم‌پوشي کنند تا دانش‌آموز بتواند مطالب درس را مطالعه کند. اين برخورد حس همکاري را در او تقويت خواهد کرد. اطرافيان در شب امتحان بايد مشوق دانش‌آموز باشند و از مايوس کردن او بپرهيزند.
11- شب امتحان، زمان آموزش روش‌هاي درست مطالعه نيست. پس والدين عزيز اجازه دهند فرزندشان اگر مي‌خواهد با قدم زدن مطالعه کند يا با صداي بلند بخواند، آزاد باشد. ان‌شاءالله در فرصت مناسب، روش مطالعه را به او آموزش خواهيد داد.
12- براي کودک خود کتاب بخوانيد. او شما را به خاطر اين کار دوست خواهد داشت و کم‌کم علاقه‌مند خواهد شد خودش هم براي شما و هم براي خودش کتاب بخواند و از اين راه مطالعه برايش مهم مي‌شود.
13- کاري کنيد که فرزندتان شما را در حين مطالعه ببيند، زيرا او از شما تقليد خواهد کرد. او مي‌خواهد درست مثل شما باشد. اگر مي‌خواهيد فرزندتان مطالعه را امر مهمي تلقي کند، بايد کاري کنيد که احساس کند شما هم آن را مهم مي‌شماريد.
ر.ك: روش هاي پيشگيري از کتاب افت تحصيلي - دکتر اسماعيل بيابانگرد
www.eporsesh.com
والدين از راه‌هاي زير مي‌توانند در مطالعه و يادگيري کودکان خود، راهنمايي آنها و آموزش روش‌هاي صحيح مطالعه، نقش داشته باشند:
1- محيط خانه را براي مطالعه و يادگيري مناسب کنيد. زمان مناسبي براي مطالعه در نظر بگيريد. در آن مدت، استفاده از تمام عوامل مزاحم از قبيل راديو، تلويزيون و... را براي تمام افراد خانواده ممنوع کنيد. شما هم در اين مدت، به مطالعه، نوشتن نامه و يا... بپردازيد.
وسايل مورد نياز (مداد، کاغذ، پاک‌کن و...) را در دسترس آنان قرار دهيد و مکان مناسبي از خانه را که نور کافي دارد، براي مطالعه‌ي خود و فرزندانتان انتخاب کنيد.
2- براي انجام دادن تکاليف مدرسه و مطالعه در خانه برنامه‌‌اي تنظيم کنيد و به طور دقيق به مورد اجرا بگذاريد. براي رفع خستگي و انجام دادن کارهاي ضروري در بين برنامه‌ها، فاصله‌هايي پيش‌بيني کنيد.
3- تمرين‌ها و تکاليفي را که فرزندتان انجام داده است، يک بار مرور کنيد. به او کمک کنيد تا روز بعد با آمادگي کامل به مدرسه برود. به او ياد بدهيد تکاليف سنگين را به بخش‌هاي کوچک‌تر تقسيم کند و آنها را يکي يکي انجام دهد. از انجام دادن تکاليف او جدداً خودداري کنيد.
4- از تلاش‌هاي فرزندتان قدرداني کنيد و اعتماد به نفس را در او پرورش دهيد.
از اظهارات دل سردکننده مانند «رياضيات تو خوب نيست» خودداري کنيد. علاقه‌ي خود را نسبت به او، به طريقي ابراز کنيد که از حمايت شما مطمئن شود. از مقايسه‌ي او با ساير بچه‌ها، به‌ويژه خواهر و برادرهايش، خودداري کنيد.
5- براي پيشرفت فرزند خود هدف‌هاي واقع بينانه‌اي داشته باشيد. براي رسيدن به اين هدف‌ها برنامه‌ريزي کنيد. فراموش نکنيد که فرزند شما توان محدودي دارد و نبايد بيشتر از تواني که دارد، از او انتظار داشته باشيد.
6- بخشي از وقت خود را به فرزندتان اختصاص دهيد و با او همراه باشيد. پياده‌روي، گردش، بازديد از موزه و... همراه با شما، براي او لذت‌بخش است. هميشه با او از مدرسه به طور مثبت صحبت کنيد. نکات شيرين و مثبت دوران تحصيل خود را براي او تعريف کنيد و او را به مدرسه علاقه‌مند سازيد.
7- به تجربه معلوم شده است که هر شخصي در ساعات معيني از روز يا شب کار ذهني را بهتر انجام مي‌دهد؛ بدين صورت که عده‌اي از کار صبح و برخي از کار بعد از ظهر يا شب نتيجه‌ي بهتري مي‌گيرند. بنابراين والدين بايد اين آزادي و اختيار را به فرزندشان بدهند که او خود وقت مناسب يادگيري و مطالعه‌اش را انتخاب کند.
8- با در نظر گرفتن اين نکته که يادگيري با فاصله‌ي کافي بهتر از يادگيري فشرده است، تلاش نماييم فرزندمان را مجبور نکنيم ساعت‌ها پشت ميزکارش بنشيند و مطالعه کند. انجام تکاليف درسي و مطالعه، يک کار فکري است و احتياج به استراحت دارد که اين استراحت مي‌تواند به طريق برخاستن و قدم زدن، خواندن قطعات ادبي، ورزش و... باشد.
9- بايد به فرزندتان تفهيم کنيد که خود او به عنوان يک فرد، با شيوه‌اي که اتخاذ مي‌کند، در يادگيري حل مسائل مختلف زندگي نقش اساسي دارد. بايد او درک کند که انگيزه، ميل و رغبت، تلاش و کوشش، بهره‌گيري از تجارب قبلي خود و ديگران، مقابله با فراموشي، سرعت و بهره‌گيري بهينه از وقت و انرژي، عوامل مهمي در کسب موفقيت‌هاي تحصيلي و اجتماعي او مي‌باشند.
10- در هنگام امتحانات افراد خانواده از طرح نکات متفرقه‌ي مورد علاقه‌ي دانش‌آموز خودداري کنند. مثلا شب امتحان از ديدن فيلم سينمايي چشم‌پوشي کنند تا دانش‌آموز بتواند مطالب درس را مطالعه کند. اين برخورد حس همکاري را در او تقويت خواهد کرد. اطرافيان در شب امتحان بايد مشوق دانش‌آموز باشند و از مايوس کردن او بپرهيزند.
11- شب امتحان، زمان آموزش روش‌هاي درست مطالعه نيست. پس والدين عزيز اجازه دهند فرزندشان اگر مي‌خواهد با قدم زدن مطالعه کند يا با صداي بلند بخواند، آزاد باشد. ان‌شاءالله در فرصت مناسب، روش مطالعه را به او آموزش خواهيد داد.
12- براي کودک خود کتاب بخوانيد. او شما را به خاطر اين کار دوست خواهد داشت و کم‌کم علاقه‌مند خواهد شد خودش هم براي شما و هم براي خودش کتاب بخواند و از اين راه مطالعه برايش مهم مي‌شود.
13- کاري کنيد که فرزندتان شما را در حين مطالعه ببيند، زيرا او از شما تقليد خواهد کرد. او مي‌خواهد درست مثل شما باشد. اگر مي‌خواهيد فرزندتان مطالعه را امر مهمي تلقي کند، بايد کاري کنيد که احساس کند شما هم آن را مهم مي‌شماريد.
ر.ك: روش هاي پيشگيري از کتاب افت تحصيلي - دکتر اسماعيل بيابانگرد
www.eporsesh.com
