پرسش :
آيا راست است كه مى گويند حضرت على(عليه السلام) شبى هزار ركعت نماز مى خوانده اند؟
پاسخ :
بدون ترديد نخستين كسى كه همراه پيامبر(صلى الله عليه وآله)به عبادت و پرستش خداوند پرداخت، على(عليه السلام) بود. حبة بن جوين روايت مى كند: «سَمِعتُ علِيّاً يَقُولُ: عَبَدتُ اللهَ مَعَ رَسُولِ اللهِ(صلى الله عليه وآله) قَبلَ أَن يَعبُدَهُ رَجُلٌ مِن هذِهِ الأُمّةِ»;[1] شنيدم كه على(عليه السلام) مى گفت: من پيش از اين كه كسى از اين امت، خدا را عبادت كند، همراه پيامبر(صلى الله عليه وآله)، خدا را عبادت مى كردم.
بى شك امام على(عليه السلام) از حيث مقدار عبادت يگانه روزگار بوده است.[2] كيفيت نماز شب، دعاهاى آن حضرت و مناجات هاى ايشان را كتاب هاى مختلف نقل كرده اند و اكنون دعاهاى به جا مانده از ايشان از گنجينه هاى عظيم است. ابن عباس مى گويد: «هيچ گاه حضرت على(عليه السلام) نماز شبش را ترك نكرد، حتى در ليلة الهرير كه يكى از شب هاى جنگ صفين بود و در آن شب جنگ هم چنان ادامه داشت.
در روايات متعددى نقل شده است كه حضرت على(عليه السلام)، امام سجاد(عليه السلام) و برخى از امامان ديگر در شبانه روز هزار ركعت نماز مى خوانده اند;[3] البته هزار ركعت نماز خواندن در شبانه روز كار هميشگى آنان نبوده است.
مرحوم حرّ عاملى(رحمه الله) در كتاب وسايل الشيعه در ابواب نافله شهر رمضان از امام جعفر صادق(عليه السلام) روايت مى كند: «إِنَّ لِرَمَضانَ حُرمَةً وَ حَقّاً لا يَشبِهُهُ شَىءً، مِنَ الشُّهُورِ. صَلِّ مَا استَطَعتَ فِى رَمَضانَ تَطَوُّعاً بِاللَّيلِ وَ النَّهارِ وَ إِن استَطَعتَ فى كُلِّ يَوم وَ لَيلَة ألفَ ركعَة فَصَلِّ إِنَّ عَلِيّاً كانَ فِى آخِرِ عُمِرهِ يُصَلِّى فِى كُلِّ يَوم وَ لَيلَة ألفَ رَكعة»; رمضان داراى حرمت و حقى است كه هيچ ماه ديگرى از آن برخوردار نيست. در اين ماه به قدر استطاعتتان در شب و روز آن نماز بخوانيد و اگر بتوانيد در هر شب و روز آن هزار ركعت نماز بخوانيد. امام على(عليه السلام) در آخر عمر شريفش در هر شب و روز هزار ركعت نماز مى خواند.
البته لازم به يادآورى است هزار ركعت نماز خواندن در شبانه روز همه وقت را نمى گيرد، بلكه وقت بسيارى براى خوراك، استراحت و... باقى مى ماند; خصوصاً اگر در نماز فقط حمد خوانده شود.[4] و به واجبات نماز اكتفا شود.
البته عبادت فراوان براى انسانى كه در عبادت نشاط ندارد، سنگين و كسالت آور است. خواندن هزار ركعت نماز در شبانه روز سنگين و طاقت فرساست، اما براى كسانى كه شيرينى و لذت عبادت را چشيده اند، اين گونه عبادات، عبادتى عادى به شمار مى آيد; چنان كه عده اى از علما نيز اين كار را انجام مى داده اند.[5]
پی نوشتها:
[1]. ترجمه امام على(عليه السلام)، ج 1، ص 53; تاريخ مدينة دمشق، ابن عساكر، ج 42، ص 30; كنزالعمال، ج 13، ص 122، ح 36390، (باب فضايل على(عليه السلام)); مستدرك، حاكم نيشابورى، ج 3، ص 112، (دارالمعرفة، بيروت، 1406 هـ ق).
[2]. كشف اليقين، فضايل اميرالمؤمنين، علامه حلى، ص 118، (العبادة).
[3]. ر.ك: الغدير، علامه امينى، ج 5، ص 25، (دارالكتاب العربى، بيروت); بحارالانوار، علامه مجلسى، ج 79، ص 309، ح 10 ـ 11 ـ 13، (مؤسسة الوفاء، بيروت).
[4]. زيرا در نمازهاى مستحبى حمد كافى است و نيازى به خواندن سوره نمى باشد.
[5]. الغدير، همان، ص 30.
www.mazaheb.ir
بدون ترديد نخستين كسى كه همراه پيامبر(صلى الله عليه وآله)به عبادت و پرستش خداوند پرداخت، على(عليه السلام) بود. حبة بن جوين روايت مى كند: «سَمِعتُ علِيّاً يَقُولُ: عَبَدتُ اللهَ مَعَ رَسُولِ اللهِ(صلى الله عليه وآله) قَبلَ أَن يَعبُدَهُ رَجُلٌ مِن هذِهِ الأُمّةِ»;[1] شنيدم كه على(عليه السلام) مى گفت: من پيش از اين كه كسى از اين امت، خدا را عبادت كند، همراه پيامبر(صلى الله عليه وآله)، خدا را عبادت مى كردم.
بى شك امام على(عليه السلام) از حيث مقدار عبادت يگانه روزگار بوده است.[2] كيفيت نماز شب، دعاهاى آن حضرت و مناجات هاى ايشان را كتاب هاى مختلف نقل كرده اند و اكنون دعاهاى به جا مانده از ايشان از گنجينه هاى عظيم است. ابن عباس مى گويد: «هيچ گاه حضرت على(عليه السلام) نماز شبش را ترك نكرد، حتى در ليلة الهرير كه يكى از شب هاى جنگ صفين بود و در آن شب جنگ هم چنان ادامه داشت.
در روايات متعددى نقل شده است كه حضرت على(عليه السلام)، امام سجاد(عليه السلام) و برخى از امامان ديگر در شبانه روز هزار ركعت نماز مى خوانده اند;[3] البته هزار ركعت نماز خواندن در شبانه روز كار هميشگى آنان نبوده است.
مرحوم حرّ عاملى(رحمه الله) در كتاب وسايل الشيعه در ابواب نافله شهر رمضان از امام جعفر صادق(عليه السلام) روايت مى كند: «إِنَّ لِرَمَضانَ حُرمَةً وَ حَقّاً لا يَشبِهُهُ شَىءً، مِنَ الشُّهُورِ. صَلِّ مَا استَطَعتَ فِى رَمَضانَ تَطَوُّعاً بِاللَّيلِ وَ النَّهارِ وَ إِن استَطَعتَ فى كُلِّ يَوم وَ لَيلَة ألفَ ركعَة فَصَلِّ إِنَّ عَلِيّاً كانَ فِى آخِرِ عُمِرهِ يُصَلِّى فِى كُلِّ يَوم وَ لَيلَة ألفَ رَكعة»; رمضان داراى حرمت و حقى است كه هيچ ماه ديگرى از آن برخوردار نيست. در اين ماه به قدر استطاعتتان در شب و روز آن نماز بخوانيد و اگر بتوانيد در هر شب و روز آن هزار ركعت نماز بخوانيد. امام على(عليه السلام) در آخر عمر شريفش در هر شب و روز هزار ركعت نماز مى خواند.
البته لازم به يادآورى است هزار ركعت نماز خواندن در شبانه روز همه وقت را نمى گيرد، بلكه وقت بسيارى براى خوراك، استراحت و... باقى مى ماند; خصوصاً اگر در نماز فقط حمد خوانده شود.[4] و به واجبات نماز اكتفا شود.
البته عبادت فراوان براى انسانى كه در عبادت نشاط ندارد، سنگين و كسالت آور است. خواندن هزار ركعت نماز در شبانه روز سنگين و طاقت فرساست، اما براى كسانى كه شيرينى و لذت عبادت را چشيده اند، اين گونه عبادات، عبادتى عادى به شمار مى آيد; چنان كه عده اى از علما نيز اين كار را انجام مى داده اند.[5]
پی نوشتها:
[1]. ترجمه امام على(عليه السلام)، ج 1، ص 53; تاريخ مدينة دمشق، ابن عساكر، ج 42، ص 30; كنزالعمال، ج 13، ص 122، ح 36390، (باب فضايل على(عليه السلام)); مستدرك، حاكم نيشابورى، ج 3، ص 112، (دارالمعرفة، بيروت، 1406 هـ ق).
[2]. كشف اليقين، فضايل اميرالمؤمنين، علامه حلى، ص 118، (العبادة).
[3]. ر.ك: الغدير، علامه امينى، ج 5، ص 25، (دارالكتاب العربى، بيروت); بحارالانوار، علامه مجلسى، ج 79، ص 309، ح 10 ـ 11 ـ 13، (مؤسسة الوفاء، بيروت).
[4]. زيرا در نمازهاى مستحبى حمد كافى است و نيازى به خواندن سوره نمى باشد.
[5]. الغدير، همان، ص 30.
www.mazaheb.ir
