پرسش :
امام زمان (عج) در مورد فضیلت تربت امام حسین (ع) چه فرمودند؟
پاسخ :
شرح پرسش:
لطفا این حدیث را شرح دهید. امام زمان(علیه السلام) می‌فرمایند: «مِنْ فَضْلِه، أَنَّ الرَّجُلَ یَنْسى التَّسْبیحَ وَیُدیرُ السُّبْحَةَ فَیُکْتَبُ لَهُ التَّسْبیحُ؛ از فضایل تربت حضرت سیّدالشهداء(علیه السلام) آن است که چنان چه تسبیح تربت حضرت در دست گرفته شود، ثواب تسبیح و ذکر را دارد، گر چه دعایى هم خوانده نشود.»[1]
شرح حدیث:
این حدیث از جمله پاسخ‌هایى است که امام زمان(علیه السلام) در جواب سؤال‌هاى محّمد بن عبداللّه حمیرى بیان فرموده‌اند. او در سؤالى از حضرت مهدی(علیه السلام) مى‌پرسد: آیا جایز است که از خاک قبر امام حسین(علیه السلام) تسبیح بسازیم؟ آیا در آن فضیلتى هست؟
حضرت مهدی(علیه السلام) ابتدا در جواب سؤال مى‌فرمایند:
تسبیح خود را از تربت مزار امام حسین(علیه السلام) بسازید و با آن خداوند را تسبیح نمایید؛ زیرا براى تسبیح، چیزى بهتر از تربت امام حسین(علیه السلام) نیست. از جمله فضایل این تربت این است که اگر کسى ذکر را فراموش کند و تسبیح تربت را فقط در دست خود بگرداند، براى او ثواب ذکر تسبیح نوشته مى‌شود.
درباره‌ى فضیلت تسبیح با تربت حسینى، شایسته است به دو نکته اشاره کنیم:
1. تربت امام حسین(علیه السلام) از جمله تربت‌هایى است که خداوند متعال آن را مبارک گردانیده است؛ زیرا از قطعه زمینى است که جسد پاک و مطهّر حضرت سیدالشهداء(علیه السلام) را در بر گرفته است. از جمله اغراض و مقاصد عالى در استحباب تسبیح با تربت حسینى، آن است که وقتى شخص تسبیح کننده‌ى با تربت، آن را در دست مى‌گیرد، به یاد فداکارى امام حسین(علیه السلام) در پیشگاه خداوند مى‌افتد و این که چگونه یک انسان مى‌تواند در راه عقیده و مبدأ، این گونه فداکارى و با ظالمان مقابله کند. انسان در این حال به یاد آن ارواح پاک و مقدّس و مطهّرى مى‌افتد که در راه معشوق حقیقى فدا شدند و به ملکوت اعلى پرکشیدند. در این هنگام و با این تفکّر، حالت خضوع و خشوع در او ظاهر شده، دنیا و آن چه در آن است در نظر او حقیر جلوه مى‌کند، و حالت عرفانى و معنوى خاصّى در نفس او پدید مى‌آید و این به خاطر توسل و ارتباط با امام حسین(علیه السلام) از طریق تربت اوست؛ از این رو در روایات مى‌خوانیم که سجده بر تربت حسینى حجاب‌هاى هفت گانه را پاره مى‌کند.
2. یکى دیگر از آثار و برکات تسبیح با تربت امام حسین(علیه السلام) ـ که اهل بیت(علیهم السلام) در پى آن بودند ـ شناساندن مظلومیّت امام حسین(علیه السلام) به مردم است؛ زیرا شخص نمازگزار هر روز بعد از نماز و بهره‌مندى از آن، هنگامى که چشمش به تربت حسینى مى‌افتد، به یاد امام حسین(علیه السلام) و فداکارى‌هاى او و اصحاب و اهل بیتش مى‌افتد؛ و معلوم است که یادآورى چنین الگوهایى ـ از حیث روان‌شناسى ـ اثر تربیتى و معنوى عجیبى در نفس انسان مى‌گذارد، انسان‌ها را حسینى بار مى‌آورد و روح و خون حماسه‌ى حسینى را در وجود انسان به جنبش مى‌آورد.
پی نوشت:
[1]. احتجاج، ج 2، ص 312؛ بحار الأنوار، ج 53، ص 165، ح4.
منبع: شرح چهل حدیث از حضرت مهدى علیه السلام، على اصغر رضوانى، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1382).
شرح پرسش:
لطفا این حدیث را شرح دهید. امام زمان(علیه السلام) می‌فرمایند: «مِنْ فَضْلِه، أَنَّ الرَّجُلَ یَنْسى التَّسْبیحَ وَیُدیرُ السُّبْحَةَ فَیُکْتَبُ لَهُ التَّسْبیحُ؛ از فضایل تربت حضرت سیّدالشهداء(علیه السلام) آن است که چنان چه تسبیح تربت حضرت در دست گرفته شود، ثواب تسبیح و ذکر را دارد، گر چه دعایى هم خوانده نشود.»[1]
شرح حدیث:
این حدیث از جمله پاسخ‌هایى است که امام زمان(علیه السلام) در جواب سؤال‌هاى محّمد بن عبداللّه حمیرى بیان فرموده‌اند. او در سؤالى از حضرت مهدی(علیه السلام) مى‌پرسد: آیا جایز است که از خاک قبر امام حسین(علیه السلام) تسبیح بسازیم؟ آیا در آن فضیلتى هست؟
حضرت مهدی(علیه السلام) ابتدا در جواب سؤال مى‌فرمایند:
تسبیح خود را از تربت مزار امام حسین(علیه السلام) بسازید و با آن خداوند را تسبیح نمایید؛ زیرا براى تسبیح، چیزى بهتر از تربت امام حسین(علیه السلام) نیست. از جمله فضایل این تربت این است که اگر کسى ذکر را فراموش کند و تسبیح تربت را فقط در دست خود بگرداند، براى او ثواب ذکر تسبیح نوشته مى‌شود.
درباره‌ى فضیلت تسبیح با تربت حسینى، شایسته است به دو نکته اشاره کنیم:
1. تربت امام حسین(علیه السلام) از جمله تربت‌هایى است که خداوند متعال آن را مبارک گردانیده است؛ زیرا از قطعه زمینى است که جسد پاک و مطهّر حضرت سیدالشهداء(علیه السلام) را در بر گرفته است. از جمله اغراض و مقاصد عالى در استحباب تسبیح با تربت حسینى، آن است که وقتى شخص تسبیح کننده‌ى با تربت، آن را در دست مى‌گیرد، به یاد فداکارى امام حسین(علیه السلام) در پیشگاه خداوند مى‌افتد و این که چگونه یک انسان مى‌تواند در راه عقیده و مبدأ، این گونه فداکارى و با ظالمان مقابله کند. انسان در این حال به یاد آن ارواح پاک و مقدّس و مطهّرى مى‌افتد که در راه معشوق حقیقى فدا شدند و به ملکوت اعلى پرکشیدند. در این هنگام و با این تفکّر، حالت خضوع و خشوع در او ظاهر شده، دنیا و آن چه در آن است در نظر او حقیر جلوه مى‌کند، و حالت عرفانى و معنوى خاصّى در نفس او پدید مى‌آید و این به خاطر توسل و ارتباط با امام حسین(علیه السلام) از طریق تربت اوست؛ از این رو در روایات مى‌خوانیم که سجده بر تربت حسینى حجاب‌هاى هفت گانه را پاره مى‌کند.
2. یکى دیگر از آثار و برکات تسبیح با تربت امام حسین(علیه السلام) ـ که اهل بیت(علیهم السلام) در پى آن بودند ـ شناساندن مظلومیّت امام حسین(علیه السلام) به مردم است؛ زیرا شخص نمازگزار هر روز بعد از نماز و بهره‌مندى از آن، هنگامى که چشمش به تربت حسینى مى‌افتد، به یاد امام حسین(علیه السلام) و فداکارى‌هاى او و اصحاب و اهل بیتش مى‌افتد؛ و معلوم است که یادآورى چنین الگوهایى ـ از حیث روان‌شناسى ـ اثر تربیتى و معنوى عجیبى در نفس انسان مى‌گذارد، انسان‌ها را حسینى بار مى‌آورد و روح و خون حماسه‌ى حسینى را در وجود انسان به جنبش مى‌آورد.
پی نوشت:
[1]. احتجاج، ج 2، ص 312؛ بحار الأنوار، ج 53، ص 165، ح4.
منبع: شرح چهل حدیث از حضرت مهدى علیه السلام، على اصغر رضوانى، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1382).
