مستند دکترین شوک (The Shock Doctrine)

دکترین شوک: ظهور سرمایه‌داری فاجعه
باید یک شیلیایی بود تا فهمید که تحمل سالها حکومت کودتای پینوشه و موش آزمایشگاهی شدن برای نظریات میلتون فریدمن چه طعمی دارد. باید یک پسر آرژانتینی باشی تا درک کنی که وقتی یک پسر آرژانتینی می فهمد که مادر واقعی اش یک مخالف حکومت کودتایی ژنرال ویلدا بوده و بلافاصله بعد از به دنیا آمدن او کشته شده است و او سالها به دست خانواده های طرفدار این رژیم خونخوار بزرگ شده، چه حالی دارد. باید یک عراقی باشی تا...
روانپزشکی بر روی بیمارانش شوک درمانی را اجرا می کند و همین نسخه ای می شود برای میلتون فریدمن روانی! تا با اقتصاد کشورهای بسیاری همان کند که دکتر کمرون با بیماران روانی اش انجام می داد. و باز هم این سازمان های جاسوسی همیشه در صحنه! غربی هستند که مجری چنین اقدامات مشمئز کننده ای می شوند. و باز هم مستندی که اثبات کند که این جهان تبدیل به دنیایی شده که کشورها یا گرگ اند و یا گوسفند. این واقعیت قرن های اخیر جهان ماست چه نوامی کلین آنها بگوید و چه سید مرتضی آوینی ما!
(در انگلیسی: The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism) نام کتابی است نوشتهٔ نائومی کلاین، دربارهٔ «دکترین شوک» و سواستفاده کورپوریشن‌ها (ابر شرکت‌های چند ملیتی) در استفاده از حوادثی چون، جنگ، حمله‌های تروریستی، کودتا و حوادث طبیعی که از آن به عنوان شوک اول یاد می‌کند. در مرحله دوم، بنگاه‌ها و شرکت‌های بزرگ با استفاده از قدرت سیاسی و سیاست‌مداران وابسته به خود، با انجام طرحی برنامه ریزی شده و با کاشتن بذر ترس، از بُهت و پریشانی و سردرگمی مردم در آن لحظات استفاده کرده و شوک دومی را که چیزی جز تغییرات رادیکال اقتصادی و سیاسی نیست به وجود می‌آورند. در این میان افرادی که با موج دوم شوک، به مقابله برمی‌خیزند با شوک سومی که شامل پلیس، ارتش، زندان و بازجوئی است روبه‌رو و سرکوب می‌شوند.
چاپ اول کتاب در سال ۲۰۰۷ میلادی در ۶۷۲ صفحه و با جلد سخت منتشر شد. این کتاب به فارسی ترجمه شده و توسط انتشارات آمه در ایران به چاپ رسیده‌است.
این کتاب دستاورد سفرهای ۳ ساله نائومی کلاین و دستیارش از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ به کشورهای مختلف قربانی شوک درمانی برای آشنایی نزدیک با چگونگی پیاده کردن برنامه‌های سرمایه‌داری بنیادگرا و مسائل ناشی از آن بوده‌است. همانطور که جوزف استیگلیتز، برنده جایزه نوبل در اقتصاد و معاون اقتصادیِ پیشین بانک جهانی می‌نویسد: «کلاین شرحی غنی از دسیسه‌های سیاسی و تلفات انسانی‌ای به دست می‌دهد که برای اجبار کردن سیاست‌های اقتصادیِ ناخوشایند بر کشورهای مقاوم ضرورت می‌یافت». این کتاب تاریخ اقتصادِ ۵ دهه مکتب شیکاگو و نولیبرالیسم است.
نائومی کلاین در این کتاب بیان می‌کند اجرای برنامه‌های اقتصادی نولیبرالی، از جمله نسخه‌های تجویزی «صندوق بین المللی پول» و «بانک جهانی»، نیازمند این بوده‌است که جامعه از طریق شوک، وادار به اطاعت و پذیرش برنامه‌هایی شود که در شرایط عادی برای توده‌های مردم بسیار نامطلوب است.
کتاب «دکترین شوک» (The Shock Doctrine) نوشته پژوهشگر و روزنامه نگار آمریکایی «نوآمی کلاین» (Noami Klein) که در سال ۲۰۰۷ میلادی منتشر شده است از جمله کتابهایی است که در طول دوره حلقه مطالعاتی چند بار به آن ارجاع و استناد شده است. در سال ۲۰۰۹، دو مستند ساز انگلیسی به نامهای مت وایتکراس (Mat Whitecross) و میشل وینترباتم (Michael Winterbottom) مستندی بر اساس این کتاب و با حضور نویسنده اش ساخته اند. در لینک زیر، می توانید این مستند را که با زیرنویس فارسی همراه شده است. -