مطالب و مقالات پزشکی بسیار مفید (این موضوع آپدیت می شود)

براي تغذيه سالم سه كلمه را بايد به خاطر سپرد: ترتيب، تنوع، تناسب


ترتيب: يعني از مواد موجود در پايين هرم تغذيه بايد بيشتر مصرف كرد. پس غذاي اصلي بايد شامل نان، برنج، ماكاروني، ميوه و سبزي باشد و قند و چربي كمتر از همه مصرف شود.

تنوع: يعني از همه مواد موجود در هرم تغذيه بايد مصرف شود و غذا متنوع باشد و هيچ يك از طبقات هرم حذف نشود.

تناسب: يعني تغذيه بايد با سن و شرايط جسمي و فعاليت بدني فرد متناسب باشد. مثلا زنان باردار و شيرده، كودكان و نوجوانان، انرژي و پروتئين بيشتري نياز دارند و مجازند از قندها و چربي ها و گوشت و حبوبات بيشتري در رژيم روزانه خود استفاده كنند.

چند توصيه:
1- مصرف غذاهاي چرب، شور، شيرين و گوشتي را بشدت كاهش دهيد.

2- در هر سه وعده غذايي از انواع ميوه ها و سبزيها مصرف كنيد، به طوري كه روزانه بيش از نيم كيلوگرم ميوه و سبزي در رژيم شما باشد. (وجود الياف طبيعي در ميوه و سبزيجات باعث مي شود كه مواد سرطانزا و زيان آور براحتي از بدن دفع شود و كار كرد دستگاه گوارش بصورت مطلوب باشد و از سرطان و سكته قلبي پيشگيري شود).

3- از افزايش وزن خود جلوگيري كنيد. براي كاهش وزن آنچه مهم تر از خوردن است فعاليت بدني و ورزش مناسب و مداوم است.

4- از مصرف گوشت قرمز بكاهيد و از حبوبات به عنوان جايگزين گوشت استفاده كنيد و هفته اي حداقل دو بار ماهي مصرف كنيد. گوشت مرغ، بهتر از گوشت قرمز است.

5- مصرف چربي را به حداقل برسانيد، روغن حيواني مصرف نكنيد و به جاي آن از روغن نباتي مايع استفاده كنيد، مصرف كره حيواني را به حداقل برسانيد و آنرا با كره گياهي جايگزين كنيد.

6- از مواد غذايي محتوي مواد نگهدارنده مانند سوسيس و كالباس و سس ها كمتر استفاده كنيد. همچنين نوشابه هاي گازدار را كمتر مصرف كنيد.

7- ترشيجات و خيار شور مصرف نكنيد و به جاي آن سالاد مصرف كنيد.

8- روزانه مصرف دو ليوان شير كم چربي و لبنيات (ماست) براي جلوگيري از پوكي استخوان و حفظ سلامتي بخصوص براي افراد مسن ضروري است.

9- هر روز آب كافي بنوشيد تا به بيماري سنگ كليه مبتلا نشو يد.

معمولا آتش سوزي هنگامي رخ مي دهد كه ما اصلا انتظارش را نداريم. با رعايت موارد زير مي توان تا اندازه اي از آتش سوزي جلوگيري كرد:
1- در صورت امكان دستگاههاي حس كننده دود (اسموك آلارم) در منزل خود قرار دهيد و هر چند وقت يك بار آنها را چك كنيد. هر سال يك بار تمرين آتش سوزي را در منزل خود انجام دهيد.
2- اگر سيگاري هستيد در منزل و بخصوص در رختخواب سيگار نكشيد. از خاموش شدن سيگار خود در جا سيگاري مطمئن شويد. سيگار خود را روي دسته مبل نگذاريد.
3- از پاك كردن لكه هاي لباس خود با بنزين در داخل منزل جدا خودداري كنيد. در پاركينگ منزل اقدام به كشيدن بنزين از باك ماشين يا موتور سيكلت نكنيد. و چيزي را با بنزين يا استون نشوئيد. لباسهاي آغشته به نفت يا بنزين را در داخل منزل نبريد.
4- كپسول گاز پيك نيك را داخل منزل نياوريد. هرگز كپسول گاز را داخل حمام نبريد.
5- موارد ايمني وسايل گازسوز را رعايت نمائيد.
6- هنگام پايان استفاده از سشوار و اتو حتما دو شاخ آنرا از پريز برق بيرون بكشيد.
7- در پاركينگ و آشپزخانه كپسول آتش نشاني مناسب نصب كنيد و همه افراد خانه روش استفاده از آنرا ياد بگيرند و هر چند وقت يكبار اين تمرين تكرار شود.
8- مواد آتش زا مانند الكل طبي، استون و غيره در آشپزخانه نبريد.
9- بسياري از كودكان از روشن كردن آتش با كبريت خوششان مي آيد. مواظب آنها باشيد. كبريت در دسترس آنها قرار ندهيد.
10- از بازي كردن بچه ها با ذره بين در آفتاب جلوگيري كنيد.
11- روي آن دسته از پريزهاي برق كه در دسترس كودكان است سرپوش بگذاريد.
12- از بازي كردن كودكان در آشپزخانه و نزديك اجاق گاز جلوگيري كنيد.
13- درباره ايمني از نظر آتش سوزي با بچه ها صحبت كنيد و آنها را آموزش دهيد.
14- از دادن فشفشه روشن دست بچه ها در جشن تولدها خودداري كنيد.
15- نوجوانان را از تهيه و يا ساخت ترقه منع كنيد.
16- دانش آموزان را از انجام آزمايشهاي شيمي در منزل منع كنيد مگر با نظارت والدين يا شخص كارشناس و با رعايت موارد ايمني.
17- هنگام رنگ زدن منزل يا چسباندن موكت در منزل كبريت روشن نكنيد و موارد ايمني لازم را رعايت كنيد.

ابتداي تولد: بيشتر اوقات خوابيده است مي تواند شير بخورد با هر چيز ناراحت كننده اي گريه مي كند.

6هفتگي: اشيا؛ را نگاه مي كند. وقتي با او صحبت مي كنيم شروع به تبسم مي كند. روي شكم مي خوابد. وقتي او را از حالت خوابيده مي نشانيم، گردن خود را نمي تواند راست بگيرد (گردن نمي گيرد)

3ماهگي:خود به خود مي خندد. چيز متحرك را با چشم دنبال مي كند. گردن مي گيرد. وقتي چيزي در دست او مي گذاريد آنرا مي گيرد.

6ماهگي:با كمك مي نشيند. چيزي را از دست به دست ديگر مي دهد.

9ماهگي:به خوبي مي نشيند. مي خزد و تلاش مي كند كه بايستد و ماما و بابا ميگويد. با دست باي باي مي كند. بطري شير خود را مي تواند با دست بگيرد و نگه دارد.

يك سالگي: وقتي دست او را مي گيريد راه مي رود. چند كلمه مي گويد. كمك مي كند تا به او لباس بپوشانيد.

18 ماهگي: خوب راه مي رود. از پله ها بالا مي رود. كتاب را به صورت چند برگي چند برگ ورق مي زند (البته پاره هم مي كند.) مي تواند حدود 10 كلمه را بگويد تا اندازه اي خودش غذا مي خورد.

دو سالگي: خوب مي دود به تنهايي از پله ها بالا و پايين مي رود. كتاب را يك برگ يك برگ ورق مي زند. لباسهاي ساده را خودش مي پوشد و جملات دو يا سه كلمه اي مي سازد. نياز به دستشوئي را مي گويد.

3 سالگي: سه چرخه سوار مي شود. خودش لباس مي پوشد ولي دكمه ها را نمي تواند ببندد. تا 10 شماره مي شمارد كلمات جمع را مي تواند بكار برد. سئوال مي كند. خودش غذا مي خورد.

4سالگي: با پاهاي متناوب از پله ها بالا و پايين مي رود (قبلا“ يك پا يك پا اين كار را مي كرده است.) يك توپ را مي تواند بالا بيندازد روي يك پا مي ايستد (لي لي مي كند.) يك رنگ را حد اقل مي شناسد. دست و صورت خود را خودش مي شويد. براي شستشو در دستشوئي كمك مي گيرد.

5 سالگي: از شكل يك مثلث مي تواند كپي كند و آنرا رسم كند. توپ را مي گيرد و پرت مي كند، چهار رنگ را مي شناسد. بدون كمك لباسهايش را مي پوشد و درمي آورد.

پزشک در برخورد با بيمار ابتدا با گرفتن شرح حال و سپس معاينه، اطلاعاتي درباره مشکل بيمار بدست مياورد و پس از پردازش اين اطلاعات است که مي تواند اقدامات درماني لازم را پيشنهاد کند. بنابراين اگر بيمار اطلاعات را به طور کامل و دقيق در اختيار پزشک قرار دهد، در حقيقت به خودش کمک بزرگي کرده است. رعايت موارد زير شما را در اين امر ياري خواهد کرد:

1- قبل از مراجعه به پزشک علائم بيماري خود و همچنين سوالات احتمالي خود را روي يک برگه بنويسيد. اين کار از فراموش شدن مطالب هنگام ملاقات با پزشک جلوگيري ميکند.

2- هنگام ملاقات با پزشک، بدون مقدمه طولاني و بدون حاشيه پردازي مشکل اصلي خود (chief complaint) که شما را نزد پزشک کشانده است مطرح کنيد. مثلا: درد زانو يا سردرد يا تنگي نفس ...

3- در بيان مطالب شرم و حيا را کنار گذاشته، همه مشکلات را به زبان ساده و روشن بيان کنيد و از ذکر حدس و گمان دوستان و اطرافيان و توصيه آنها خودداري کنيد. زيرا اين کار علاوه بر اتلاف وقت، ممکن است ذهن پزشک را منحرف کرده و تشخيص بيماري شما را با مشکل روبرو سازد.

4- همواره به سوالات پزشک به دقت گوش داده و به هر کدام از آنها پاسخ دقيق بدهيد. چنانچه واژه يا سوالي را متوجه نشديد، پاسخ آري يا خير ندهيد؛ بلکه به پزشک بگوييد که معني فلان واژه را نميدانم يا مفهوم سوال را متوجه نشدم.

5- در هر بار مراجعه به پزشک تمام مدارک پزشکي قبلي خود اعم از نسخه ها، عکسها، نوارها و جواب آزمايشات قبلي و همچنين داروهاي مصرف شده را همراه خود برده، در همان ابتدا به پزشک نشان دهيد.

6- بار دار بودن يا شيرده بودن بيمار مطلب بسيار مهمي است که در همان ابتدا بايد به پزشک متذکر شويد.

7- چنانچه به داروي خاصي حساسيت داريد حتما آنرا به پزشک خود بگوييد. بديهي است که اگر مدارک پزشکي خود را در يک پوشه منظم کنيد، در مراجعات بعدي امکان بررسي بيشتري را براي پزشک فاهم خواهد آورد.

8- چنانچه پزشک از شما درباره ابتلا بستگانتان به بيماري خاصي (مثلا بيماريهاي قلبي در خانواده تان) سوال ميکند فکر نکنيد که ميخواهد فضولي کند. بلکه اينگونه سوالات در تصميم گيري در مورد نحوه درمان شما موثر خواهد بود.

9- به توصيه هاي پزشک بدقت گوش دهيد و در صورت لزوم آنها را يادداشت نماييد.

10- چانه زدن در مورد توصيه هاي پزشک به شما کمکي نميکند. مثلا چانه زني در مورد کم کردن سيگار به جاي ترک آن و يا اصرار در زودتر باز کردن گچ اندام گچ گرفته شده، هرگز به صلاح شما نيست.

11- همواره صادقانه مصرف ناقص داروها يا احيانا عدم رعايت موارد سفارش را اظهار کنيد و از ترس ملامت احتمالي پزشک، اينگونه مطالب را کتمان نکنيد.

12- هميشه در نظر داشته باشيد که شفادهنده خداوند تبارک و تعالي است.

امروزه در بيشتر خانه ها قدری دارو نگهداری می شود .اين دارو ها معمولاً در يخچال يا در جعبه ی کمک ها ی اوليه گذاشته می شوند و معمولاً شامل باقی مانده ی داروهائی است که به طور ناقص مصرف شده اند.
از قرار معلوم منظور از نگهداری داروها در منزل اين است که يک روزی از آنها استفاده شود.استفاده ی مجدد از اين دارو ها علاوه بر اينکه اغلب خود سرانه وبدون تجويز پزشک خواهد بود ،احتمالاً کاربرد نادرست داشته وخطر مصرف دارو ها ی فاسد و تاريخ گذشته را هم به همراه دارد . علاوه بر اين امکان مصرف اين دارو ها توسط کودکان يا افرادی که اختلالات روحی دارند وجود دارو لذا به نظر می رسد ضررهای نگهداری دارو در منزل دربسياری از موارد بيشتر از فايده آن است هر وقت يکی از افراد خانواده بيمار شود و نياز به مصرف دارو پيداکند شايسته است توسط پزشک معاينه شود و تجويز دارو توسط پزشک معالج انجام گيرد وهمان موقع دارو از دارو خانه تهيه شود وبااين حال اگر بخواهيم دارو در منزل نگهداری کنيم بهتر است به موارد زير توجه کنيم ،

1-تاجای ممکن دارو در منزل نگهداری نشود .

2- دارو های بدون برچسب ويا دارو های فله ای را هرگز در منزل يا محل کار نگه نداريم و آنها را دور بيندازيم .

3- حد اقل هر سه ماه يک بار همه ی داروهای موجود در منزل را از نظر تاريخ مصرف بررسی کنيم وداروهای تاريخ گذشته را در سطل آشغال بيندازيم .

4- هرگز داروئی را در جعبه داروی ديگری نگذاريم.

5- به شرايط نگهداری دارو که روی جعبه دارو يا در برشور آن ذکر شده توجه کنيم.

6- باقی مانده ی محلول سرم ، قطره وشربت هائی که به طور ناقص مصرف شده اند قابل نگهداری نيست و بايستی حتماً دور ريخته شوند.

7- داروها را حتماً در محلی مناسب و دور از گرما ، رطوبت ، و نور مستقيم آفتاب قرار دهيد. اين محل بايد دور از دسترس کودکان کنجکاو باشد.

8- بهتر است ليستی از داروهای موجود در منزل تهيه شود ودر محل نگهداری داروها نصب شود. هر چند وقت يک بار اين ليست بازبينی شود. می توان تاريخ انقضای هر دارو را هم در اين ليست نوشت.

9- داورئی را که نمی شناسيد ، در منزل نگه نداريد.اينگونه داروها را می توان به هلال احمر يا مؤسسات خيريه اهدا کرد. داروها را به افراد فقير و محتاج ندهيد زيرا ممکن است آنها را خودسرانه مصرف کنند وخطراتی متوجه آنها شود.

10- يادمان باشد مصرف خودسرانه دارو ويا تجويز دارو برای ديگران مجاز نيست. بری استفاده از داروهای موجود در منزل ، هر بار با پزشک خود مشورت کنيم.

11- سرنگ و يا دستکش استريل نيز تاريخ انقضای مصرف دارند.پاره شدن کاغذ پوشش سرنگ و دستکش سبب غير استريل و غير قابل استفاده شدن آنها می شود.

يك بيماري شايع پوستي است كه بصورت دانه هاي التهابي و جوشهاي چركي روي صورت و پشت سينه است كه گاهي جاي زخم از خود باقي مي گذارد. بيماري آكنه اغلب در زمستان تشديد يافته و در تابستان تخفيف پيدا مي كند. مبتلايان معمولا نوجوانان و جوانان هستند. درمان آكنه بستگي به شدت آن انجام مي گيرد. رژيم غذايي ممكن است تاثير چنداني نكند. بهتر است ضايعات دستكاري نشوند. نور آفتاب كمك مي كند. نوع صابون ممكن است تفاوتي نكند ولي شستشوي روزانه صورت با آب و صابون توصيه مي شود. داروهاي محتوي رتينوتيگ اسيد يا بنزويل پراوكسيد و غيره ممكن است تجويز شود. گاهي آنتي بيوتيك (مثلا تتراسيكلين) تجويز مي شود. در بيماراني كه آنتي بيوتيك موثر نبوده تجويز خوراكي ايزوترتينوئين ممكن است مفيد باشد. درمانهاي ديگر بسته به نوع بيماري و شدت آن براي بيمار ممكن است پيشنهاد گردد

درماتيت يعني التهاب پوست و اگزاما در حقيقت يك نوع درماتيت است. اگزاما ضايعه التهابي تاول دار پوستي است كه با خارش زياد همراه است. درماتيت از نظر زماني به حاد و مزمن تقسيم بندي مي شود. درماتيت انواع مختلفي دارد از جمله درماتيت تماسي را مي توان نام برد. درماتيت تماسي به علت تماس پوست با مواد شيميايي و غيره به وجود مي آيد. اگزاماي دست خانمهاي خانه داركه بر اثر استفاده از مايع ظرفشويي و پودر رختشويي بوجود مي آيد يك نوع درماتيت تماسي است.
درماتيت بيماري خطرناكي نيست ممكن است مدتها طول بكشد. پزشك معالجه لازم را مشخص مي كند. استفاده خودسرانه از پمادهاي دارويي بنفع بيمار نيست. رعايت موارد تاكيد شده توسط پزشك معالج به بيمار كمك مي كند.
درماتيت معمولا واگيري ندارد. درماتيت سبوره و درماتيت سكه اي دو نوع ديگر از درماتيت مي باشند.

هيرسوتيسم عبارت است از رشد موهاي خشن در صورت و بدن زنان، که در مردان روييدن مو در اين مکانها طبيعي مي باشد. علت هيرسوتيسم مي تواند ارثي (نژادي يا فاميلي) فيزيولوژيك، علل غددي (پركاري تيروئيد يا آكرومكالي)، دارها (هورمونهاي مردانه، مينوكسيديل، پروژسترون، فني توئين و غيره) و بيماري تخمدان پلي كيستيك باشد. بسته به علت هيرسوتيسم درمان مناسب توسط پزشك انجام مي گيرد.

زرد زخم عبارت است از عفونت سطحي و واگيردار پوست كه بوسيله باكتريهاي استافيلوكوك يا استرتپوكوك بوجود مي آيد.
ضايعه زرد زخم ابتدا بصورت يك تاول كوچك با ديواره نازك روي زمينه قرمز رنگ ملتهب روي پوست بوجود مي آيد. اين تاول به سرعت پاره شده و روي آن چرك عسلي رنگ بوجود آمده و سفت مي شود. زرد زخم بيشتر روي صورت و اطراف بيني و دهان و يا دستها بوجود مي آيد. زرد زخم در بچه هاي 6 تا 7 ساله بخصوص در فصل تابستان شايعتر است. فقر بهداشتي، تراكم جمعيتي در خانواده وجود شپش و بيماريهاي پوستي و فقر تغذيه اي در كودكان، احتمال ايجاد و گسترش زرد زخم را در كودكان بيشتر مي كند.
دو تا سه هفته پس از بهبودي زرد زخم، ممكن است بيماري كليوي بصورت گلومرو لونفريت بوجود آيد. بدنبال زرد زخم ممكن است مخملك بوجود آيد. زرد زخم بدون درمان هم پس از چند روز بهبود مي يابد ولي درمان اين بيماري از گسترش آن به افراد ديگر جلوگيري مي كند.
درمان زرد زخم شامل معالجه موضعي و معالجات عمومي است. درمان موضعي يعني شستشوي محل ضايعه با آب و صابون و يا مواد ضدعفوني كننده مانند بتادين و سپس برداشتن دلمه هاي روي ضايعه و ماليدن داروي محتوي آنتي بيوتيك روي محل ضايعه است. و درمان عمومي يعني تجويز داروهاي ضد ميكروب (آنتي بيوتيك) بصورت تزريقي يا خوراكي توسط پزشك معالج است. با رعايت بهداشت مي توان اين بيماري را پيشگيري نمود. زرد زخم واكسن ندارد

سالک

بيماري عفوني پوست است كه ضايعه آن حدود يك سال طول مي كشد و سپس بهبود مي يابد، و جاي زخم بر جاي مي گذارد. عامل ايجاد سالك ليشمانيا ناميده مي شود كه يك موجود تك سلولي است. (جزء باكتريها نيست.) ليشمانيا در بدن موش زندگي مي كند. يك نوع پشه بسيار كوچك به نام پشه خاكي موش را مي گزند و اين انگل وارد بدن پشه مي شود. اين پشه كوچك كه قدرت پرواز زيادي هم ندارد چنانچه شخصي را نيش بزند، اين موجود تك سلولي يعني ليشمانيا وارد پوست شخص شده و بيماري سالك را به وجود مي آورد. سالك بدو صورت خشك و مرطوب ديده مي شود.سالك خشك در بهار و اوايل تابستان شيوع دارد. ابتدا محل گزش پشه خاكي، بصورت يك برجستگي كوچك روي پوست است ولي بعدا“بصورت زخم در آمده كه قطر آن به چند سانتيمتر هم ممكن است برسد. پس از حدود يك سال اين ضايعه خوب شده و جاي زخم (جاي سالك) از خود به يادگار مي گذارد. چون پشه خاكي بيشتر صورت و دستها را كه در معرض اوست نيش مي زند. محل سالك بيشتر در اين مناطق است. در نوع سالك مرطوب محل ضايعه بيشتر در اندامها است و ضايعه پوستي ترشح زيادي دارد و سطح آن خشك نيست. البته سالك انواع مختلف ديگري هم دارد. اگر كسي سالك مرطوب گرفت پس از بهبودي فقط مصونيت به سالك مرطوب و سالك خشك پيدا مي كند ولي چنانچه سالك خشك گرفت. پس از بهبودي فقط مصونيت به سالك خشك دارد.درمان سالك: داروهاي محتوي آنتيموان 5 ظرفيتي بصورت آمپول و يا قرصهاي كتوكونازول يا داروهاي ديگر طبق دستور پزشك.پيشگيري از سالك: سالك واكسن موثر تائيد شده براي معرف عمومي هنوز ندارد. استفاده از پشه بند پارچه اي كه پشه خاكي نتواند از آن عبور كند مفيد است. طول يك پشه خاكي حدود دو تا سه ميليمتر است

التهاب حاد يا مزمن روده ها است كه بيشتر از همه انتهاي روده باريك را گرفتار مي كند. ولي هر جاي دستگاه گوارش را مي تواند مبتلا كند. گاهي مفاصل، چشم، كبد مجاري صفراوي و پوست را هم مي تواند درگير كند.
علت بيماري كرون شبيه بيماري كوليت السراتيو است. در حقيقت بيماري كرون و اولسراتيو را بيماريهاي التهابي روده مي نامند. نام ديگر بيماري كرون ايلئيت رژيونال يا ايلئيت گرانولوماتوز است.

در آسيا سالانه تقريبا از هر يك ميليون نفر فقط يك نفر دچار اين بيماري مي شود. گرفتاري به اين بيماري تا آخر عمر است و بهبودي قطعي ندارد. ولي با معالجه علائم بيماري تا اندازه اي كنترل مي شوند و بسياري از بيماران به زندگي روزمره خود ادامه مي دهند.

◄ علائم بيماري كرون چيست؟
علائم بيماري كرون معمولا به صورت حملات دلدرد در ربع تحتاني و راست شكم همراه با اسهال و تب خفيف است. لذا ممكن است با آپانديسيت اشتباه شود. درد ممكن است كم و زياد شود (كوليكي است) و با اجابت مزاج مختصري بهتر شود. بيمار معمولا بي اشتها است و كاهش وزن قابل توجه (بيش از 10 درصد وزن) دارد. بندرت اسهال همراه با دفع خون روشن است.يك سوم بيماران مبتلا به بيماري كرون دچار عوارض اطراف مقعد بصورت فيستول، بواسير، تنگي مقعد و آبسه اطراف مقعد مي شوند. سير بيماري طولاني است و درمان در جهت كنترل علائم، مهار كردن التهاب و درمان عوارض است. براي درمان از داروهاي سولفاسالازين، مزالامين، كورتيكوستروئيد و يا آزاتيوپرين و 6 مركاپتوپورين استفاده مي شود. در مواردي كه بعلت التهاب و تورم شديد روده ها تنگي بوجود آمده و روده مسدود شود، به ناچار بيمار را به دست جراح مي سپارند تا قسمت مسدود شده از روده را بردارد. درمان طبي بعد از عمل جراحي ادامه مي يابد و بيشتر بيماران دچار عود بيماري در محل عمل جراحي مي شوند.
بيماري كرون واگيري ندارد. براي پيشگيري از ابتلا به آن واكسن يا راه ديگري وجود ندارد.

بيماريهاي التهابي روده

بيماريهاي التهابي روده بيماريهايي هستند كه در آنها روده ها به علت نامعلومي، مدتهاي طولاني دچار التهاب مي شوند. بدنبال اين التهاب طولاني مدت (مزمن) علائم گوارشي و عوارض بوجود مي آيد. التهاب در اين بيماريها مفاصل، چشم و پوست را هم ممكن است مبتلا كند. شيوع اين بيماري در كشورهاي اروپايي و آمريكاي شمالي بيشتر از آسيا و آمريكاي جنوبي است.
بيماريهاي التهاب روده دو زير مجموعه دارد
◄ بيماري كوليت اولسراتيو يا كوليت زخم شونده
◄ بيماري كرون

روده ها در بسياري از بيماريهاي روماتيسمي و يا عفوني دچار التهاب مي شوند چنانچه در بررسي بيمار هيچكدام از علل شناخته شده التهاب روده كشف نشود، تشخيص بيماري كوليت اوسراتيو يا كرون داده مي شود و در حقيقت نام اين بيماريها عبارت است از: بيماريهاي التهابي روده با علت ناشناخته

از عوامل بيولوژيك كه سبب التهاب در روده مي شوند مي توان سالمونلا، شيگلو، اشريشياكولي، كمپيلوباكتر، يريسنيا، كلستريديوم، گلاميديا، ميكروب سل، آميب ها، بعضي كرمها، ويروس سيتومگالو، ويروس هرپن سيمپلكس، ويروس ايدز و بعضي قارچهاي ميكروسكوپيك مانند هيستوپلاسما كانديدا و اسپرژيلوس را مي توان نام برد.

از عوامل غير بيولوژيك ملتهب كننده مي توان موارد زير را نام برد:
آپانديسيت، ديورتيكوليت، كوليت دايوژن، كوليت لنفوستيك، كوليت ايسكميك، كوليت دايوژن، كوليت لنفوسيتبك، كوليت ايسكميك، كوليت راديوسون، زخم منفرد ركتوم سندروم بهجت، بيماري بافت پيوند شده عليه ميزبان، لنفوم، سرطانها، داروهايي مانند داروهاي ضد التهابي غير استروئيدي، مسهل ها، كوكائين و غيره

سندروم روده تحريك پذير حالتي است كه در آن حركات غير ارادي روده ها كم يا زياد شده و نظم طبيعي خود را از دست مي دهد. اين حالت با استرس روحي شديدتر مي شود و سبب بروز دلدرد و علائم گوارشي ديگر مي شود.

نامهاي ديگر اين سندرم عبارتند از كوليت عصبي، كوليت فانكشنال، كوليت موكوسي و آي بي اس IBS مي باشد.
حدود 10 تا 15 درصد مردم جامعه دچار اين سندرم مي باشند.

علت سندرم روده تحريك پذير چيست؟

علائم سندروم روده تحريك پذير چيست؟
عوارض سندرم روده تحريك پذير چيست؟
پزشك چگونه سندروم روده تحريك پذير را تشخيص مي دهد؟
آيا سندروم روده تحريك پذير قابل معالجه است؟

◄ علت سندرم روده تحريك پذير چيست؟
در اين سندرم ماهيچه هاي صاف روده ها گاهي بطور غير طبيعي انقباضهاي طولاني و شديدتر از معمول پيدا مي كنند. گاهي اين انقباضات نابهنگام مي باشند. علت اختلال انقباض ماهيچه ها مشخص نيست. با استرس روحي اين اختلال شديدتر مي شود. هيچگونه ژن در اين رابطه كشف نشده است. بيش از ده درصد مردم جامعه گرفتار اين سندرم مي باشند و زنان 3 تا 5 برابر مردان دچار اين سندرم مي شوند. بيماران معمولا جوان يا ميانسال هستند و علائم آنها معمولا سالها ادامه مي يابد بدون اينكه عارضه خطرناكي متوجه بيمار شود. حدود 80 درصد بيماران مبتلا به سندرم روده تحريك پذير، اختلالات خفيف روحي دارند و هنگام استرس هاي روحي علائم روده اي شديد مي شود.

◄ علائم روده تحريك پذير چيست؟
تغييرات اجابت مزاج بصورت اسهال غير خوني و يا يبوست متناوب است.
دلدرد كه با استرس بيشتر مي شود. اين دلدرد معمولا آنقدر شديد نيست كه مانع انجام كارهاي روزمره بيمار شود. محل آن در همه شكم بخصوص در اطراف ناف است. وقتي دلدرد شديدتر است معمولا اختلال اجابت مزاج بصورت تكرر دفعات دفع و باريك بودن مدفوع و شل شدن آن و دفع موكوس (مواد خلط مانن) نيز وجود دارد. با اجابت مزاج دلدرد موقتا قدري كمتر مي شود و گاهي بيمار بعد از غذا خوردن مجبور به رفتن براي دفع مدفوع مي شود.
قاروقور كردن شكم
احساس نفخ و پري در شكم و دفع گاز بيشتر از حد معمول.
دلهوره و دلشوره و اضطراب و احساس بي اشتهايي بدون اينكه بيمار كاهش وزن پيدا كند.
عدم وجود كمبود آب بدن خوني نبودن اسهال
خوب بودن حال عمومي بيمار با اينكه سالها از ناراحتي گوارشي شكايت مي كند.

◄ عوارض سندرم روده تحريك پذير چيست؟
سندرم روده تحريك پذير با اينكه سالهاي سال بيمار را اذيت مي كند ولي عارضه خطرناكي ندارد. اين سندرم شخص را مستعد سرطان روده نمي كند و هيچگاه به كوايت اولسراتيو تبديل نمي شود. تنگي روده هم هرگز ايجاد نمي شود. گاهي بعلت يبوست شديد و طولاني بيمار دچار بواسير يا شقاق مي شود. شايان ذكر است كه بيماران مبتلا به سندرم تحريك پذير مصونيت خاصي نسبت به بيماريهاي ديگر گوارشي ندارد و از اين نظر مانندافراد سالم جامعه اند.

◄ پزشك چگونه سندرم روده تحريك پذير را تشخيص مي دهد؟
بيشترين قسمت تشخيص با شرح حال و معاينه بيمار صورت ميگيرد. آزمايشهاي مختلف خون و مدفوع در اين سندرم نرمال هستند. آزمايش خاصي وجود ندارد كه وجود اين سندرم را ثابت كند.
بيشتر افراد نياز به اندوسكوپي ندارند ولي در افراد بالاتر از 40 سال بايد سرطان روده بزرگ رد شود لذا انجام كولونوسكوپي يا عكس روده بزرگ ضروري است. در افراد كمتر از 40 سال، كولونوسكوپي و عكس برداري از روده ها جهت تاييد يا رد بيماريهاي ديگر مثلا كوليت اولسراتيو يا كرون انجام مي گيرد. چون بيماري كمبود لاكتاز هم علائمي مانند علائم اين بيماري ايجاد مي كند لذا به همه بيماران توصيه مي شود 3 هفته از مصرف شير و غذاهاي محتوي لاكتوز خودداري كنند و سپس اين مواد غذايي را بخورند تا چنانچه كمبود لاكتاز وجود داشته باشد تشخيص داده شود.

◄ آيا سندرم روده تحريك پذير قابل معالجه است؟
اين سندرم قابل معالجه است ولي تصور اينكه اين سندرم با يك دوره درمان كاملا بهبود يابد و براي هميشه عود نكند، درست نيست اين سندرم سالها مي ماند و با استرسها علائم عود خواهند كرد چنانچه بيمار همكاري لازم را با پزشك معالج داشته باشد. مي تواند يك زندگي معمولي لذت بخش و موثر، مانند افراد ديگر جامعه، داشته باشد. و در حقيقت هدف درمان هر بيماري ديگر نيز همين است.
بيمار بايد به گفته هاي غير كارشناسانه افراد غير مسئول و خرافات توجه نكند و رژيم غذاي غير علمي نگيرد و خودسرانه دارو مصرف نكند. درمان اين بيماري چند قسمت اصلي دارد
الف- مسايل روحي: شخص مبتلا به سندرم روده تحريك پذير بايستي كمتر در معرض عوامل استرس زا قرار گيرد مثلا شغل پر از استرس نداشته باشد، خود بيمار نسبت به عوامل استرس واكنش ملايمي نشان دهند. بايستي تاكيد كرد علت اصلي اين سندرم روحي نيست بلكه مسايل روحي علائم را تشديد مي كنند.
ب- رژيم غذايي: همه بيماران بخصوص آنهائيكه يبوست علامت اصلي آنهاست رژيم غذايي سرشار از الياف (فيبر) استفاده كنند. اين بدان معني است كه سالاد و ميوه مصرف كنند. نان سبوس دار مانند نان سنگك يا نان خانگي يا نان جو بهتر است نان تهيه شده از آرد بدون سبوس است گرچه عده اي از بيماران با شروع مصرف اين رژيم غذايي دچار تشديد علائم مي شوند ولي اين افراد هم بدانند كه با ادامه اين رژيم پس از چند هفته علائم فروكش كرده و بهتر خواهد شد و هرگز بعلت بدتر شدن موقتي علائم اين رژيم را كنار نگذارند. غذاهاي چرب مانند كره، غذاهاي سرخ شده، زرده تخم مرغ و غيره مصرف نشود افراد مبتلا به سندرم روده تحريك پذير بهتر است همانند افراد ديگر جامعه غذاهاي معمولي مصرف نمايند و براي آنها غذاي ويژه اي در منزل تهيه نشود تا ديگران به عنوان عليل و مريض به آنها نگاه نكنند.
ج-داروها: پزشك معالج بر اساس علائم بيمار داروهاي مختلفي ممكن است تجويز كند. اسفرزه بصورت پودر يا دانه در همه بيماران بخصوص آنهاييكه اسهال و يبوست متناوب دارند مفيد است گاهي سبوس گندم تجويز مي شود. داروهايي مانند كليدينيوم – سي و يا بلا دونا پ ب و يا داروهائي مشابه آنها موقتا براي كنترل دلدرد تجويز مي شود. گاهي داروهاي ضد افسردگي به مقدار كم تجويز مي شود. شايان ذكر است داروهاي ضد افسردگي اعتياد آور نيستند. همه داروهاي ذكر شده فقط با تجويز پزشك قابل مصرف هستند و مصرف خودسرانه آنها مي تواند خطراتي در بر داشته باشد. در سندرم روده تحريك پذير اسهال هيچگاه خوني نيست. ولي گاهي بعلت يبوست بيمار دچار بواسير و يا شقاق مي شود و در اين دو حالت ممكن است خون قرمز روشن همراه با مدفوع شود. در چنين حالتي درمان اختصاصي بواسير يا شقاق انجام مي گيرد.

بيمار مبتلا به سندرم روده تحريك پذير بايستي سعي كند روحيه اي شاداب داشته باشد و از اينكه علائم روده اي او مدتهاي طولاني تداوم داشته اند دچار ياس نشود زيرا نا اميدي و اضطراب موجب تشديد علائم و ايجاد سيكل معيوب مي نمايد. سيندرم روده تحريك پذير درمان جراحي ندارد. هيچگونه گرفتاري خارج روده اي (مثلا استخواني يا كبدي) در اين سندرم وجود ندارد.

يك بيماري التهابي روده است كه در آن به علت نامعلومي روده، مدتهاي طولاني (مزمن بودن) دچار التهاب مي شود و بيمار دچار اسهال خوني مزمن (مدتهاي طولاني) پيدا مي كند. اين بيماري علاوه بر روده بزرگ مي تواند روده باريك كبد و مجاري صفراوي، دهان، معده، مفاصل، چشم و پوست را نيز گرفتار مي كند.


در آسيا سالانه تقريبا از هر يك ميليون نفر، پنج نفر به اين بيماري مبتلا مي شوند. در بيشتر موارد بيماري تا آخر عمر مي ماند و بهبودي قطعي نمي يابد در مورد علت اين بيماري و بيماري كرون بر اين عقيده اند كه در افرادي كه زمينه ژنتيك مساعدي دارند، عوامل خارجي ( عوامل بيولووژيك و ميكروبهاي درون روده) و عوامل داخل بدن سبب ايجاديك اختلال در نظم ايمني شده و در نتيجه يك التهاب مزمن (براي مدتهاي طولاني ادامه مي يابد) در مخاط روده توليد شده و تداوم مي يابد. بيماري كوليت اولسراتيو واگيري ندارد. در 10% مواردبيش از يك نفر در يك فاميل گرفتار آن مي شوند.

علائم بيماري چيست؟

آيا كوليت اولسراتيو قابل معالجه است؟
بيمار مبتلا به كوليت اولسراتيو چه غذاهايي بايد بخورد؟
راه پيشگيري از ابتلا به كوليت اولسراتيو چيست؟
پزشك معالج چگونه بيماري كوليت السراتيو را تشخيص مي دهد؟

◄ علائم بيماري چيست؟
علائم بيماري بصورت اسهال خوني مزمن (بيش از يك ماه طول مي كشد) است. دل پيچه و دفع مواد خلط مانند (موكوس) آغشته به خون قرمز تازه همراه با مدفوع نيز وجود دارد. بسته به وسعت گرفتاري روده علائم بيمار ممكن است كم يا زياد باشد. در موارد خفيف ممكن است زماني علائم وجود داشته باشد و گاهي خود به خود از بين بروند و بيمار به پزشك مراجعه نكند. بعضي بيماران دستپاچه شده هنگام احساس نياز به دفع مدفوع يا احساس تخليه ناقص مدفوع دارند.

◄ آيا كوليت اولسراتيو قابل معالجه است؟
آري بيماري كوليت السراتيو قابل معالجه است ولي شفاي قطعي و عدم نياز به به مصرف دارو در بيشتر بيماران حاصل نميشود به عبارت ديگر با داروها مي توان بيماري را كنترل كرد بطوريكه بيمار بدون علامت به زندگي معمولي خود بپردازد و درمان تا آخر عمر ادامه مي يابد. بديهي است در چنين حالتي همكاري بيمار با پزشك نقش بسيار مهمي دارد.
پزشك معالج براي درمان اين بيماري از سولفاسالازين، مزالامين، كورتيكوستروئيد خوراكي يا استعمالي تجويز مي كند مصرف اين داروها تا آخر عمر معمولا عارضه به همراه ندارد زيرا پزشك معالج در اين باره از بيمار مراقبت ميكند و آزمايشهاي ضروري را در فواصل زماني لازم انجام مي دهد. آنهائيكه از داروي سولفاسالازين استفاده مي كنند بايد آب زيادي بنوشند تا سنگ كليه نگيرند. بيماران مبتلا به كوليت اولسراتيو پس از اينكه علائم آنها تحت كنترل درآمد و به ظاهر سالم شدند بايستي طبق دستور پزشك داروها را ادامه دهند.

◄ بيمار مبتلا به كوليت اولسراتيو چه غذاهايي بايد بخورد؟
رژيم غذايي خاصي براي بيماران مبتلا به كوليت اولسراتيو پيشنهاد نشده است اين بيماران همه غذاهاي معمولي را مي توانند بخورند. مصرف مشروبات الكلي، ترشي و فلفل تند براي همه مردم توصيه نمي شود. چنانچه بيماري كمبود لاكتوز داشته باشد لازم است شير و غذاهاي محتوي شير نخورد ولي مصرف ماست، دوغ و يا كشك اشكال ندارد. در مواردي كه بيمار روزانه بيش از 7 تا 9 مرتبه اجابت مزاج بصورت اسهال خوني همراه با تب و حال عمومي بد را دارد، ممكن است طبق دستور پزشك، او را در بيمارستان بستري كنند و به موازات درمان وريدي، تغذيه با مايعات در موارد شديدتر تغذيه كامل وريدي (تجويز مايعات و غذا از راه سرم) براي بيمار شروع شود و پس از بهتر شدن حال عمومي دوباره تغذيه خوراكي آغاز گردد. در موارد شديد بيماري گاهي پزشك، بيمار را كانديد عمل جراحي براي برداشتن همه روده بزرگ نمايد.

◄ راه پيشگيري از ابتلا به كوليت اولسراتيو چيست؟
بيماري كوليت اولسراتيو واكسن ندارد. با رعايت بهداشت هم نمي توان از ابتلا به اين بيماري پيشگيري نمود. اين بيماري واگير ندارد.

◄ پزشك معالج چگونه بيماري كوليت السراتيو را تشخيص مي دهد؟
پزشك با توجه به شرح حال بيمار و معاينه او و درخواست كردن آزمايشهاي مدفوع و خون و گرفتن عكس از روده بزرگ و انجام كولونوسكوپي و نمونه برداري از مخاط روده و بررسي آسيب شناسي روده توسط متخصص پاتولوژي با رد كردن علل ديگر التهاب روده به تشخيص كوليت اولسراتيو مي رسد. آزمايش مدفوع در اين بيماري، عامل خاصي مانند آميب و غيره نشان نمي دهد. پس از 10 تا 15 سال از شروع بيماري لازم است هر سال كولونوسكوپي و نمونه برداري از مخاط روده براي بيمار انجام گيرد