واپاشی غیر منتظرۀ هستۀ Ra223 از طریق گسیل ذرات C14

بیش از یک قرن پس از بکرل، اخیراً دو محقق از دانشگاه آکسفورد انگلستان گزارشی مبنی بر مشاهدۀ نوع چهارمی از واپاشی پرتوزا ارائه کرده‌اند، که کاملاً...

شنبه، 25 شهريور 1396

نیمه رساناهای مغناطیسی رقیق شده

فیزیک نیمه رساناها علم بسیار تعالی یافته‌ای است که تأثیر ژرفی بر تمامی وجوه پیشرفت‌های تکنولوژی ما داشته است. برای مثال، تکامل «چیپ» نیمه رسانا...

شنبه، 25 شهريور 1396

واانگیختگی هسته‌ای بر اثر پاریدگی

بخش بزرگی از درک امروزی ما در مورد هسته، از مطالعۀ خواص واپاشی هسته‌ها‌ی پرتوزا یا برانگیخته به دست می‌آید. در واقع، کشف تابش‌های گسیلیده از...

شنبه، 25 شهريور 1396

نقش پوانکاره و لورنتس در ابداع نسبیت - 3

واقعاً هم، اهمیت آزمایش مایکلسون فقط در چارچوب بحث‌های مربوط به نظریة الکترون بود، چرا که این آزمایش از دیدگاه نظریة الکترون با سایر آزمایش‌های...

شنبه، 25 شهريور 1396

نقش پوانکاره و لورنتس در ابداع نسبیت - 2

لورنتس (1909) تفاوت‌های بین برداشت خود و اینشتین را در یک رشته جزوة درسی در سال 1288/1909 (این جزوه‌ها در 1285/1906 تدریس شده‌اند) چنین مشخص...

شنبه، 25 شهريور 1396

نظریۀ الکتروضعیفِ سلام ـ واینبرگ

نام عبدالسلام در تاریخ معاصر فیزیک با نظریۀ «الکتروضعیف» یا به عبارتی وحدت نیروهای الکترومغناطیسی و هسته‌ای ضعیف عجین است، و با احتمال بسیار...

پنجشنبه، 23 شهريور 1396

نقش پوانکاره و لورنتس در ابداع نسبیت - 1

چکیده: این سؤال که نظریة نسبیت خاص را پوانکاره و لورنتس ابداع کردند یا اینشتین، مطرح می‌شود. بر مبنای شواهد تاریخی نشان داده می‌شود که پوانکاره...

پنجشنبه، 23 شهريور 1396

نشانی‌دهی مستقیم به مدارهای منطقی توسط تپ‌های پیکوثانیه‌ای نوری

نشانی‌دهی مستقیم مدارهای مجتمع فراسریع توسط تپ‌های نوری پیکوثانیه‌ای کاربردهای زیادی در پردازش داده‌ها دارد. این کاربردها روش‌های جدید و بدون...

پنجشنبه، 23 شهريور 1396

نشانه‌ای از کوارک سر

گروه آزمایش‌‌گر UA1 که در برخورد دهنده پروتون پادپرتون سرن در ژنو سوییس مشغول کار است، در ماه ژوئیه نخستین نشانه مبنی بر وجود ششمین نوع کوارک...

پنجشنبه، 23 شهريور 1396

مواجهۀ یک فیزیک‌دان با ریاضیات - 1

فیزیک ریاضیاتی (ریاضی ـ فیزیک) از خودش هویتی ندارد. در واقع آن‌چه هست ریاضیات است و فیزیک، و چرخۀ رابطۀ بین آن‌ها شامل دوره‌هایی‌ از همکاری است...

چهارشنبه، 22 شهريور 1396

مواجهۀ یک فیزیک‌دان با ریاضیات - 2

ربی و من می خواستیم بدانیم ریاضی‌دان‌ها در این‌باره چه می‌دانند. تمام ساختمان‌ها در آم آی تی به هم مرتبط‌اند و بخش ریاضی در همان ساختمانی است...

چهارشنبه، 22 شهريور 1396

مواجهۀ یک فیزیک‌دان با ریاضیات - 3

مثال خوبی برای نشان دادن دو روش متفاوت حل مسائل ـ روش مشخص و هدف‌دار فیزیک‌دان‌ها و قضایای عمومی ریاضی‌دان‌ها ـ تعیین بعد فضای سنجه‌های اینستانتون...

چهارشنبه، 22 شهريور 1396

مغناطیس در پزشکی و زیست‌شناسی - 3

مگنتیت در انواع مختلف موجودات از خزه گرفته تا زنبورها و پرنده‌ها دیده شده است. مطالعات وسیعی روی رفتار جانوران تحت تأثیر میدان‌های مغناطیسی انجام...

چهارشنبه، 22 شهريور 1396

مغناطیس در پزشکی و زیست‌شناسی - 2

• نگاشت‌های میدان‌های بیومغناطیسی دیگر. مگنتومیوگرام [نگاشت مغناطیسی فعالیت ماهیچه]، که اطلاعاتی دربارهٔ میدان‌های مغناطیسی تارهای عضلانی به...

چهارشنبه، 22 شهريور 1396

مغناطیس در پزشکی و زیست‌شناسی - 1

چکیده: بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی شامل میدان‌ها و جریان‌های الکتریکی‌اند، و اعمال الکتریسیته بر موجودات زنده می‌تواند آثاری از نجات‌بخش...

چهارشنبه، 22 شهريور 1396

معادلۀ دیراک

مکانیک کوانتومی نانسبیتی، به صورت معادلۀ شرودینگر، تا به امروز پایۀ تقریباً همه چیز در فیزیک هسته‌ای بوده است. این بدان دلیل است که به نظر نمی‌رسید...

چهارشنبه، 22 شهريور 1396

مدهای جمعی در ابرشارۀ (_^3)He

در طبیعت چندین نوع ابرشاره وجود دارد؛ اکترون‌های ابررسانا در فلزات، مایعات هلیومی (هم (_^4)He و هم ایزوتوپ کمیاب (_^3)He)، و احتمالاً شارۀ داخل...

چهارشنبه، 22 شهريور 1396

لیزرهای مرکز رنگی فروسرخ قابل تنظیم

اخیراً لیزرهای با طول موج قابل تنظیم فروسرخِ نزدیک بر اساس مراکز رنگی در بلورهای هالید قلیایی، تکامل یافته‌اند و در زمینه‌های پژوهشی نظیر طیف‌نمایی...

چهارشنبه، 22 شهريور 1396

مادۀ چگال

فیزیک مادۀ چگال رشتۀ گسترده‌ای است که فیزیک حالت جامد و فیزیک شاره‌های کوانتومی نظیر هلیوم‌های مایع را شامل می‌شود. پیشرفت‌های اخیر در این رشته...

چهارشنبه، 22 شهريور 1396

لیزرهای الکترون آزاد (4)

برای کسی که مثلاً در فیزیک حالت جامد می‌تواند برای ایجاد حالت‌های برانگیخته در جامدهای بلوری و اریخت از باریکه‌های پر قدرتی از نور تکفام استفاده...

سه‌شنبه، 21 شهريور 1396