حیرت غزالی و شک دکارتی (3)

در 21 اوت 1609 گالیله، تلسکوپ را برای نخستین بار به نمایش همگانی گذاشت. مقامات ونیزی دعوت شده وقتی از پله‌های برج کلیسای جامع سنت مارک بالا می‌‌رفتند...

پنجشنبه، 21 بهمن 1395

حیرت غزالی و شک دکارتی (1)

چه به لحاظ تاریخی چه در تقسیم و تبویت، مباحث معرفت‌شناسی با پاسخ به شک و شکاکیت بنیان نهاده می‌‌شود. حالت معمولی و عرفی شک در ذهن و ضمیر و زبان...

پنجشنبه، 21 بهمن 1395

حیرت غزالی و شک دکارتی (2)

غزّالی به مانند بسیاری از اندیشمندان، محصول فضای فکری، فرهنگی اجتماعی سیاسی روزگار خویش است. زندگی او حاصل دیالکتیکی ما بین بیرون و درون اوست...

پنجشنبه، 21 بهمن 1395

نگاهی به شعر و شاعری ابوحامد محمد غزّالی توسی (2)

«زادگاه‌های کسان را دوست داشتنی کن، زیرا برای آنان آرزوهایی هست که در آنجا در دل آنان نهفته است. هر کدام از زاد و بوم خویش یاد کنند؛ من هم روزگار...

پنجشنبه، 21 بهمن 1395

ابوطالب مکی و ابوحامد غزالی

ابوطالب مکّی (و. 996م /386هـ. ق) واعظ و صوفی نام‌داری بود که تقریباً یک سده پیش از ابوحامد غزالی (و. 1111م/505 هـ. ق) می‌‌زیست. اشتهار وی- همان...

پنجشنبه، 21 بهمن 1395

نگاهی به شعر و شاعری ابوحامد محمد غزّالی توسی (1)

تاکنون درباره‌ی هنر شاعری امام ابوحامد محمد غزّالی توسی به زبان فارسی چیزی نگاشته نیامده است. تا آنجا که نگارنده می‌داند، غزّالی شناسان غربی...

پنجشنبه، 21 بهمن 1395

زبان نمادین دین از نگاه غزالی بازخوانی جواهر القرآن (1)

از دیدگاه‌های مشهور در الاهیات مدرن برای زدودن تعارض دین و علم، رویکرد نمادگراست و مشهورترین روایت‌گر آن، پل تیلیش، متأله پروتستان آلمانی، سال‌ها...

پنجشنبه، 21 بهمن 1395

زبان نمادین دین از نگاه غزالی بازخوانی جواهر القرآن (2)

1) هر شیء در عالَمِ وجود، نماد شیئی متناظر در عالم غیب، و «مثال» آن است؛ آن سان که گویی هر چه در جهان ماده هست، «روحش» در جهان ملکوت است (ص48)....

پنجشنبه، 21 بهمن 1395

آموزه‌های مُحاسبی در آثار غزّالی

تأثیرپذیری غزالی از عارفانی چون حارث محاسبی، ابوطالب مکی، شبلی و ... نکته‌ای است که به خوبی می‌‌توان ردّ پای آن را در آثار غزالی دید. در این...

پنجشنبه، 21 بهمن 1395

نظریه غزالی درباره عشق الهی (4)

غزالی دو سبب را که تقویت کننده عشق به خداست متذکر می‌‌شود: الف) این که انسان آن چه او را به دنیا و محبوب‌های غیر خدا پیوند می‌‌دهد، از قلب بیرون...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

نظریه غزالی درباره عشق الهی (2)

بحث درباره اسباب عشق برای غزالی به منزله مقدمه‌ای برای فصل سوم است که در آن اثبات می‌‌کند که تنها خداوند شایسته عشق است (المستحق للمحبة هُوَ...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

نظریه غزالی درباره عشق الهی (3)

در حالی که غزالی در فصل پیشین ثابت می‌‌کند که خداوند سزاوارترین متعلّق عشق است، در فصل چهارم به بحث درباره روشی می‌‌پردازد که انسان از طریق آن...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

نقد ملاصدرا بر غزالی

نویسنده ضمن اشاره به وجود مشابهت بسیار در سلوک فکری و روحی و جایگاه متفاوت «برهان» در نظام فکری غزالی و ملاصدرا به مطالعه تطبیقی دیدگاه‌های این...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

نظریه غزالی درباره عشق الهی (1)

این نوشته ترجمه بخش اول کتابی است از بنیامین آبراهاموف که در آن به بررسی دیدگاه غزالی در باب عشق الاهی می‌‌پردازد. گرچه آثار متعدد غزالی چون...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

ویژگی ترکیبی اخلاق غزالی (1)

این نوشته ضمن اشاره به تحول عقلی غزالی به کندوکاو در باب ماهیت نظریه اخلاقی غزالی برحسب آثار دوره عرفانی‌اش می‌‌پردازد. مشخصه مهم نظریه اخلاقی...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

ویژگی ترکیبی اخلاق غزالی (2)

مشخصه مهم نظریه اخلاقی غزالی، ماهیت ترکیبی آن است. این ویژگی را با تحقیق در منابعی که غزالی از آنها استفاده کرده است، می‌توان فهمید. چنین تحقیقی...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

هرمنوتیک صوفیانه‌ی غزالی

نویسنده کوشیده است تا با اتکاء به آثاری چون جواهر القرآن و کتاب هشتم احیاء العلوم غزالی به هرمنوتیک صوفیانه غزالی در قالب طرح ماهیت، زمینه‌ها...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

غزالی و تشیع زیدی

هرچند نگاه غالب در تاریخ فلسفه و کلام اسلامی، غزالی را شافعی و از پیروان مذهب شافعی می‌دانند، اما انتساب برخی آثار از جمله «سرّ العالمین» به...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

صوفی شالوده‌شکن (1)

این نوشتار ضمن طرح ویژگی‌های گفتمان پسا علمی- عقلی غزالی (غزالی صوفی) می‌‌کوشد تا پاسخی برای این پرسش بیابد که آیا می‌‌توان غزالی را نظریه پرداز...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

صوفی شالوده‌شکن (2)

غزالی، «به تصوف در محافل شریعت رنگ «شرعی بودن» داد، و میان تعلیمات ظاهری و باطنی اسلام، توافقی برقرار کرد، و منظر و نظر خود را بدان آرائید، و...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395