چرا معجزه لازم است؟

فلسفه‌ی اعطای معجزه، اثبات حقانیت ادعای نبوت و ناتوان کردن خصم در تحدی است. امام صادق (علیه‌السلام) همین معنا را در پاسخ به ابوبصیر، که از علت...

چهارشنبه، 4 اسفند 1395

شبهاتی پیرامون تضاد منشأ دین

بنا بر باور متألهان، دین و اعتقاد به آفریدگار یگانه جهان، امری فطری و در سرشت بشر عجین شده است که انسان‌‌ها در همه دوران‌ها و تاریخ از آن متنعم...

سه‌شنبه، 3 اسفند 1395

بیان شیخ صدوق در حدوث و قدم قرآن

شیخ صدوق درباره‌ی اطلاق نکردن مخلوق بر قرآن و اثبات حدوث آن، در تفسیر احادیث بیان روشنگر و مستدلی آورده که مطالعه‌ی آن سودمند است و توضیح خوبی...

يکشنبه، 1 اسفند 1395

حدوث و قِدَم قرآن (وحی) و موضع اهل بیت (ع)

بی‌تردید قرآن سخن خداست و خداوند آن را برای هدایت بندگانش نازل کرده و از آنجا که دوران خاتمیت، عصر علم و دانش است، معجزه‌ی پیامبر (صلی الله علیه...

شنبه، 30 بهمن 1395

کفایت خدای سبحان در همه نیازهای بندگان

بحث در مضمون مشترک سوره‌های هفت‌گانه‌ای است که آغاز آنها کلمه‌ی «حم» قرار دارد، مهمترین مضمون مشترک این هفت سوره؛ همانا تبیین اصل وحی، و ضرورت...

جمعه، 24 دی 1395

معنای اضلال خدای سبحان

بحث در مضمون مشترک «حوامیم» هفتگانه است و جامع‌ترین مضمون مشترک این هفت سوره همانا تشریح وحی، و ضرورت وحی، و ره‌آورد وحی است و مهم‌ترین ره‌آورد...

پنجشنبه، 23 دی 1395

مشیّت الهی

از نظر قرآن کریم تمام موجودات جهان هستی پس از مشیت الهی تحقق پیدا می‌کنند. هرچه در جهان موجود است از مشیت و اراده خداوندی سرچشمه گرفته و هیچ...

يکشنبه، 19 دی 1395

تبیین دین به زبان روز

این مقاله با روش مروری، تحلیلی (2) و استنباطی کوشیده است به سؤالات ذیل پاسخ دهد: 1. مراد از زبان چیست؟ 2. زبان روز به چه معنا است؟ 3. چگونه می‌توان...

شنبه، 18 دی 1395

آیت الله شاه‌آبادی و برهان فطرت عشق بر اثبات واجب‌الوجود

دو عامل اساسی ما را به طرح اندیشه‌های شاه‌آبادی (رحمه الله) فرا می‌خواند: تأثیر او بر اندیشه و شخصیت معمار انقلاب اسلامی که به ما سبک جدیدی از...

جمعه، 17 دی 1395

جبر و اختیار در کلام قدیم

از مسایل مهم در علم کلام و فلسفه درباره‌ی افعال انسان. لغت جبر از اضداد، یعنی دارای معانی مقابل، است و به معانی مختلف به کار می‌رود، از جمله...

يکشنبه، 28 آذر 1395

قدریان نخستین

مسئله‌ی قدر پیش از اسلام در میان قوم عرب مورد بحث بوده است. قول به قدر، که عقیده به نوعی جبر است، در میان طوایفی از این قوم رواج داشته است. آنها...

يکشنبه، 28 آذر 1395

کلام سنّی و منازعات الهیّاتی

مبحث کلام گسترده است و موضوعات متعدّدی را در برمی‌گیرد، از این روی، واکنش اهل سنّت به کلام پیچیده و متنوّع است. برای متمرکز شدن بحث در کانون...

يکشنبه، 28 آذر 1395

نگاهی به کلام قدیم

کلام، یا علم الکلام (علم کلام)، در اسلام عنوان آن شاخه از علم است که معمولاً به «الهیّات نظری» ترجمه شده است. کلام لفظاً به معنای «سخن» «سخن...

يکشنبه، 28 آذر 1395

پیدایش کلام اسلامی

از منابع معتبر اسلامی چنین برمی‌آید که در زمان حیات رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلم) بحث و جدال در مسایل عقیدتی رایج نشده است، اگرچه صحابه...

يکشنبه، 28 آذر 1395

دیدگاه مرجئه درباره‌ی ایمان

مسئله‌ی اصلی و محوری مرجئه مسئله‌ی ایمان است که آنها متّفقاً عمل را از اجزاء و ارکان ایمان به شمار نیاوردند، امّا از این اصل مسایلی متفرّع شد...

شنبه، 27 آذر 1395

خاستگاه آموزه‌ی ارجاء در اسلام

ارجاء در لغت به دو معنی آمده است: الف: امیدوار کردن؛ رجا، یرجو، رجاء و رَجوا، ضدِّ یَئس، بنابراین همزه‌ی آخر منقلب از حرفه علّه است. ب: پس افکندن...

شنبه، 27 آذر 1395

دلایل و شبهات ملحدان و نقد آنها در اثبات خدا (2)

گروهی از ملحدان می‌كوشند وجود خداوند را به زعم خود معلول و ساخته حالات ذهنی و روانی انسان وصف نمایند و به تعبیری برای خداوند منشأ و خاستگاه غیرواقعی...

شنبه، 27 آذر 1395

دلایل و شبهات ملحدان و نقد آنها در اثبات خدا (1)

منكران و ملحدان علاوه بر تشكیك در براهین خداشناسی به گمان خویش می‌كوشند با دلایل و شبهات مختلف، مدعای خود (عدم وجود خدا) را اثبات كنند. آنان...

شنبه، 27 آذر 1395

برهان معقولیت (دفع خطر محتمل) در اثبات خدا

این برهان برهان معقولیت یا دفع خطر احتمالی است كه در غرب به «شرط پاسكال» معروف است. حاصل آن این است كه اگر فرضاً براهین اثبات خدا از جهت منطقی...

شنبه، 27 آذر 1395

برهان فطرت در اثبات خدا (2)

فطری و ذاتی بودن یك امر دارای پارامترها و خصوصیاتی است كه آن را از غیرذاتی تفكیك می‌كند، مثلاً محبت به نفس خود، یك وصف فطری و ذاتی است كه دارای...

جمعه، 26 آذر 1395