مسیر جاری :

کاتبان و حافظان وحی
آنچه که ممکن است به پیامبر [صلی الله علیه و آله و سلم] از اندک آشنایی و توجه با برخی حروف و نشانههای [نوشتاری] نسبت میدهند، در ثبت قرآن مؤثر...

واقعیت تاریخی ماجرای آیات شیطانی
نامی که محققان غربی به ماجرایی دادهاند که در سنت اسلامی به «قصهی غرانیق» مشهور است. بنابر نقلهای مختلف، ادعا شده است که محمد (صلی الله علیه...

ترتيب آيات قرآن بر پايهي رويکردِ معناشناختي
در ميان دانشمندان علوم قرآني دربارهي ترتيب آيات اختلافنظر وجود دارد. به اعتقاد آنها، برخي از آنها ترتيب آيات و سور را از جانب اصحاب پيامبر...

آيات مکّي و مدني
از جمله تقسيمبنديهاي قرآنپژوهان در آيات قرآني، دو تقسيمبندي، بر مکان نزول يعني مکه و مدينه- مبتني است.

نافرجامي همهي تلاشها در ترتيبِ نزوليِ قرآن
تلاشِ دانشمندان مسلمان در گذشته و همچنين تلاشهايِ خاورشناسانِ معاصرِ اروپايي، در باب ترتيب نزوليِ سورههاي قرآن، متعدد و متفاوت است.

ترتیب نزول آیات قرآن
تشخیص مکی و مدنی و اولین و آخرین سورههای نازله شرط ضروری هرگونه ترتیب و چینش جامعی برای سورههای قرآن برحسب نزول به شمار میآیند. به رغم این،...

به سوی تصوری معقول از سیر تکوین قرآن
از مرحلهبندی بلاشر برای ترتیب سور قرآن برحسب نزول چه نتیجهای میتوان گرفت؟ اجمالاً میتوان گفته که مرحلهبندی و روش جدیدی نیست. مرحلهبندی...

جمع قرآن در منابع سنی و شیعی
دربارهی موضوع جمع قرآن دو دیدگاه مختلف وجود دارد. دیدگاه اول در منابع سنی و دیدگاه دوم در منابع شیعهی امامیه آمده است.

موارد کاستی در قرآن به روایتِ منابع اهل سنت
قرطبی در تفسیر سورهی احزاب میگوید: «سورهی احزاب به اتفاقنظر مفسران مدنی است. موضوع این سوره منافقین و آزار و اذیت پیغمبر توسط ایشان و زخم...

تاریخ قرآن
اصطلاح «تاریخ قرآن» اصطلاح نسبتاً جدیدی است و شاید وضع آن از سوی اسلامشناسان و قرآن شناسان غربی باشد. زیرا پیش از قرن حاضر، و در آثاری که قدما...

شواهد روایی جمع و تألیف قرآن در زمان پیامبر (ص)
1-1. اندازهی هر آیه در زمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) معلوم بوده؛ چنان که از ام سلمه دربارهی قرائت رسول خدا (صلی الله علیه و آله...

وصایت در جمع قرآن
نکتهی ظریفی در روایات جمع قرآن وجود دارد و آن، طرح «وصایت» در جمع و صیانت از قرآن است. از این روایات پرشمار استفاده میشود که غیر از «وصی رسول...

اولین آیه یا سوره و آخرین آیه یا سوره
نزول تدریجی قرآن اقتضا دارد سوره یا آیهای تقدم داشته باشد؛ حال اولین یا آخرین آیهی نازل شده کدام است؟ در تعیین اولین و نیز آخرین آیه اختلاف...

آیا الفاظ قرآن هم وحی شده است؟
در مبحث حدوث قرآن، افزون بر آنکه اهل بیت (علیهمالسلام) اثبات کردهاند قرآن کلام الهی است و حادث؛ اما حادثی که از حدوث آن صفتی از صفات الهی انتزاع...

الفاظ قرآن را چه کسی آورده است؟
وحی و وحیانی بودن، حقیقتی پیچیده و فوق درک عمومی بشر است؛ این مقوله از دیرباز مورد توجه، بحث و بررسی دانشمندان قرار داشته و همه میدانیم که پی...

قرآنهای عصر اموی
نوشتار حاضر ترجمه مقاله مروری است كه پیرامون كتاب قرآنهای عصر اموی (فرانسوا دروش، لیدن: انتشارات بریل 2014) در سال 2014 به رشته تحریر درآمده...

شبهاتی دربارهی تحریف قرآن و پاسخ به آنها (3)
در باب آنچه روایت شده است مبنی بر این که هر آنچه در میان امّتهای پیشین روی داده، در امّت اسلامی هم مانند آن طابق النعل بالنعل و جزء به جزء واقع...

شبهاتی دربارهی تحریف قرآن و پاسخ به آنها (2)
وجه اول [در باب اینکه آنچه در کیفیت جمع و تدوین قرآن روایت شده] باطل است و تمسک به مانند آن در کمترین جزئیات احکام هم جایز نیست، چه رسد در تعظیمِ...

شبهاتی دربارهی تحریف قرآن و پاسخ به آنها (1)
یکی از مهمترین نوشتههای کوتاه حرّ عاملی که تاکنون چنان که باید به آن توجه نشده است رسالهی تواتر القرآن یا رسالة فی اثبات تواتر القرآن است...

اخباری که دلالت بر سلامت قرآن از تحریف دارد
شیخ بزرگ، حسن بن علی بن شعبه حلبی، از بزرگان علمای شیعه در کتاب تحف العقول عن آل الرسول از مولایمان علی بن محمد الهادی (علیه السلام) رسالهای...