پنيرك و خواص متعدد آن
پنيرك در شيراز «خطمي»، «نان كلاغ» و در گيلان «پين ديره» ناميده مي‌شود. در كتب طب سنتي انواع آن را با نام «خبازي»، «خيرو» و «ملوخيا» ذكر مي‌كنند. به هندي نيز برخي گونه پنيرك را «خبازي» و «خباجي» مي‌نامند. به فرانسوي به انواع آن noegamarF و evuaM و به انگليسيwollaM گويند. در ايران دو گونه از آن مي‌رويد پنيرك كبير و پنيرك صغير.
در ماه‌هاي ارديبهشت تا تير ماه به رنگ قرمز مايل به بنفش ظاهر مي‌شود. ريشه‌هاي آبدار و سفيدرنگي دارد و ساقه آن استوانه‌اي شكل و راست است. برگ‌هاي بزرگ و داراي دم برگ است. گل‌هاي آن پس از خشك شدن به رنگ آبي درمي‌آيند.
پنيرك گياه خودرويي است و پرورش آن چندان كار سختي نيست. اين گياه به طور وسيعي در مكان‌هاي خشك و آفتابي مي‌رويد. از نظر طب سنتي گياه پنيرك را معتدل مي‌دانند. اخلاط غليظ را رقيق و اخلاط خيلي رقيق را معتدل مي‌كند. ساييدگي برگ آن براي شكستگي اعضاء نافع است. تركيب آن با روغن زيتون براي سوختگي و عقرب‌گزيدگي مفيد است. دم كرده ساقه و برگ آن با شكر، گرفتگي صدا را برطرف مي‌سازد. در درمان التهاب‌هاي تنفسي و جوش‌هاي پوستي كاربرد دارد. داراي ويتامين A و B و C است و در درمان بيماري‌هاي كليه و مثانه بسيار مؤثر است. ضدسرفه و مرهم سينه است.
برگ وريشه پنيرك اگر به شكل ضماد درآيد و روي دمل و يا كورك قرار گيرد باعث مي‌شود تا فوراً سرباز كنند. جوشانده آن براي عفونت‌هاي مثانه، اسهال خوني و سرفه‌هاي شديد موثر و مفيد است. دم كرده آن براي كساني كه دچار يبوست و داراي معده و روده‌هاي تنبلي هستند، توصيه مي‌شود. در درمان برونشيت و استفراغ نيز استفاده مي‌شود. به صورت غرغره در رفع تحريكات مخاط دهان و درد گلو اثر مفيدي دارد و همچنين براي رفع سوزش مجراي ادرار مفيد است.
براي رفع جوش‌هاي صورت نيز مي‌توان از پنيرك استفاده كرد ضمن اينكه درد و ناراحتي‌هاي محل جوش را تسكين مي‌دهد و به صورت كمپرس يا لوسيون در درمان سوختگي‌ها موثر است. در هندوستان از گياه پنيرك به عنوان داروي لعابدار نرم‌كننده و خنك‌كننده استفاده مي‌شود، 003 گرم برگ خشك پنيرك را در يك ليتر آب مي‌جوشانند و به عنوان مسكن مي‌خورند. استعمال جوشانده آن به صورت كمپرس گرم و حمام، در رفع ناراحتي‌هاي بواسير، بعضي تومورها، ورم پلك چشم و غيره بين مردم معمول است.
از جوشاندن گل و برگ آن در نيم ليتر آب، محلولي به دست مي‌آيد كه اثر نرم‌كننده در پوست بدن دارد و به صورت لوسيون ماليدن بر روي پوست، آرامش و نرمي خاصي به افرادي كه داراي پوست حساس و لطيف دارند مي‌بخشد. براي تسكين ناراحتي‌هاي ناشي از تابش گرماي خورشيد و آفتاب‌زدگي، جوشانده 005 گرم گل يا ريشه گياه را در يك ليتر آب تهيه كرده و پس از صاف كردن به ملايمت در محل سوختگي مي‌مالند، براي رفع سردردهاي يك طرفه شديد، دل پيچه، ورم لوزه‌ها، درد گلو و آنژين اثر مفيد دارد.
منبع: روزنامه اطلاعات
/خ
پنيرك كبير
در ماه‌هاي ارديبهشت تا تير ماه به رنگ قرمز مايل به بنفش ظاهر مي‌شود. ريشه‌هاي آبدار و سفيدرنگي دارد و ساقه آن استوانه‌اي شكل و راست است. برگ‌هاي بزرگ و داراي دم برگ است. گل‌هاي آن پس از خشك شدن به رنگ آبي درمي‌آيند.
پنيرك صغير
پنيرك گياه خودرويي است و پرورش آن چندان كار سختي نيست. اين گياه به طور وسيعي در مكان‌هاي خشك و آفتابي مي‌رويد. از نظر طب سنتي گياه پنيرك را معتدل مي‌دانند. اخلاط غليظ را رقيق و اخلاط خيلي رقيق را معتدل مي‌كند. ساييدگي برگ آن براي شكستگي اعضاء نافع است. تركيب آن با روغن زيتون براي سوختگي و عقرب‌گزيدگي مفيد است. دم كرده ساقه و برگ آن با شكر، گرفتگي صدا را برطرف مي‌سازد. در درمان التهاب‌هاي تنفسي و جوش‌هاي پوستي كاربرد دارد. داراي ويتامين A و B و C است و در درمان بيماري‌هاي كليه و مثانه بسيار مؤثر است. ضدسرفه و مرهم سينه است.
برگ وريشه پنيرك اگر به شكل ضماد درآيد و روي دمل و يا كورك قرار گيرد باعث مي‌شود تا فوراً سرباز كنند. جوشانده آن براي عفونت‌هاي مثانه، اسهال خوني و سرفه‌هاي شديد موثر و مفيد است. دم كرده آن براي كساني كه دچار يبوست و داراي معده و روده‌هاي تنبلي هستند، توصيه مي‌شود. در درمان برونشيت و استفراغ نيز استفاده مي‌شود. به صورت غرغره در رفع تحريكات مخاط دهان و درد گلو اثر مفيدي دارد و همچنين براي رفع سوزش مجراي ادرار مفيد است.
براي رفع جوش‌هاي صورت نيز مي‌توان از پنيرك استفاده كرد ضمن اينكه درد و ناراحتي‌هاي محل جوش را تسكين مي‌دهد و به صورت كمپرس يا لوسيون در درمان سوختگي‌ها موثر است. در هندوستان از گياه پنيرك به عنوان داروي لعابدار نرم‌كننده و خنك‌كننده استفاده مي‌شود، 003 گرم برگ خشك پنيرك را در يك ليتر آب مي‌جوشانند و به عنوان مسكن مي‌خورند. استعمال جوشانده آن به صورت كمپرس گرم و حمام، در رفع ناراحتي‌هاي بواسير، بعضي تومورها، ورم پلك چشم و غيره بين مردم معمول است.
از جوشاندن گل و برگ آن در نيم ليتر آب، محلولي به دست مي‌آيد كه اثر نرم‌كننده در پوست بدن دارد و به صورت لوسيون ماليدن بر روي پوست، آرامش و نرمي خاصي به افرادي كه داراي پوست حساس و لطيف دارند مي‌بخشد. براي تسكين ناراحتي‌هاي ناشي از تابش گرماي خورشيد و آفتاب‌زدگي، جوشانده 005 گرم گل يا ريشه گياه را در يك ليتر آب تهيه كرده و پس از صاف كردن به ملايمت در محل سوختگي مي‌مالند، براي رفع سردردهاي يك طرفه شديد، دل پيچه، ورم لوزه‌ها، درد گلو و آنژين اثر مفيد دارد.
منبع: روزنامه اطلاعات
/خ
