مترجم : بهروزی
منبع:راسخون
 

با این که به نظر می‌رسد منیفولد اگزوز و سرساز اگزوز وظایف مشابهی را انجام می‌دهند اما تفاوت‌های اساسی بین آنها وجود دارد. این مقاله مقایسه‌ای بین منیفولد اگزوز و سرساز اگزوز انجام می‌دهد تا تفاوت‌های بین این دو جز مهم سیستم اگزوز وسیله‌ی نقلیه را درک کنید.

گسکت‌های مسی :

گسکت‌های مسی در منیفولدها و سرسازها به کار می‌روند تا هوا در آنها نفوذ نکند و از سر و صدای اگزوز و نشت گاز نیز جلوگیری شود.
هر موتور خودرویی دو نوع دریچه دارد. یکی سوخت موتور را تأمین می‌کند و دیگری دود ناشی از احتراق سوخت را به سیستم اگزوز وسیله‌ی نقلیه، هدایت می‌کند. بیشتر سیستم‌های اگزوز شامل منیفولد و یا سرساز، مبدل کاتالیستی، بخش مرکزی صدا خفه کنی، انبار لوله‌ی اگزوز و لوله‌ی اگزوز هستند. هر یک از این بخش‌ها وسیله‌ای برای کاهش تخلیه‌ی آلاینده‌های مضر و یا کاهش سر و صدای تولید شده توسط موتور هستند. برای شناخت منیفولد و سرساز، ضروری است که به طور خلاصه با عملکرد سیستم اگزوز موتور آشنا شوید.
سپس نقش منیفولد و سرساز در فرآیند اگزوز، توضیح داده شده است و مقایسه‌ی تفصیلی بین این دو آورده شده است. پیش بروید!

نحوه‌ی کار سیستم اگزوز موتور :

بیایید مثالی از موتور گازوئیلی چهار سیلندر و چهار زمانه بزنیم تا کارها آسان‌تر شود. موتور چهار زمانه از چهار دور استفاده می‌کند تا یک چرخه‌ی احتراق سوخت را کامل کند. هر دور، یک وظیفه انجام می‌دهد؛ اولی برای مکش، دومی برای تراکم، بعدی برای احتراق و آخری برای خروج بخار است. در دور آخر، موتور گازهای باقیمانده ناشی از احتراق سوخت را از طریق دریچه‌ی خروجی که برای هدایت آنها به سیستم اگزوز وسیله‌ی نقلیه طراحی شده است، به بیرون می‌فرستد.
هر سر سیلندر به لوله‌ی مجزایی متصل است و از منیفولد اگزوز و یا سرساز بیرون آمده است. گازهای حاصل از طریق منیفولد و یا سرساز، به اگزوز وسیله‌ی نقلیه هدایت می‌شوند. گازها در لوله‌ی مشترکی که به منیفولد و یا سرساز متصل است، جمع می‌شوند و سپس به مبدل کاتالیستی هدایت می‌شوند که برای کاهش و یا خنثی سازی گازهای آلاینده و مضر طراحی شده است. وقتی گازهای مضر جمع آوری شدند، گازهای اگزوز تصفیه شده از تشدید کننده عبور می‌کنند؛ تشدید کننده کار کاهش سر و صدای تولید شده توسط موتور را انجام می‌دهد. سپس گازها به انبار لوله‌ی اگزوز هدایت می‌شوند و از طریق لوله‌ی اگزوز به بیرون فرستاده می‌شوند.
این چگونگی عملکرد سیستم اگزوز موتور است. حالا مقایسه‌ای بین منیفولد اگزوز و سرساز اگزوز انجام می‌دهیم و وظایف هر یک را آنالیز و بررسی می‌کنیم.

تفاوت بین منیفولد اگزوز و سرساز اگزوز :

منیفولدها و سرسازهای اگزوز، کار مشابهی انجام می‌دهند؛ یعنی گازهای باقیمانده از سرهای سیلندر را به سیستم اگزوز وسیله‌ی نقلیه هدایت می‌کنند. اما هر دو دارای تفاوت‌های ویژه‌ای هستند که عمدتاً بر عملکرد آنها تأثیر می‌گذارند.
منیفولد اگزوز در بیشتر موارد، قطعه‌ی اولیه‌ای است که از چدن جامد تهیه می‌شود. به همین دلیل منیفولدها محکم و بادوام هستند. از طرف دیگر، سرسازهای اگزوز قطعات یدکی و پس از فروش هستند که شامل لوله‌های فولادی منفرد برای هر سیلندر و لوله‌ی جمع کننده هستند.

منیفولدها :

منیفولدهای اگزوز از چدن ضخیم درست می‌شوند و در جذب گرما موثر هستند که انتشار گازهای خروجی را کاهش می‌دهند و از نشت حرارت جلوگیری می‌کند. ثانیاً منیفولدها، جامدهای چگالی هستند و قابلیت صدا خفه کنی فوری و کاهش سر و صدا را دارند.
با این که ساختار ضخیم و محکم منیفولد، فوایدی دارد اما آن دارای برخی مضرات نیز هست. شدیداً چگال بودن باعث می‌شود که لوله‌های داخلی منقبض و تنگ شوند و فضای کمتری را برای عبور گازها فراهم کنند؛ این کار باعث ایجاد پس فشار می‌شود که سرعت فرآیند زدودن اگزوز را کاهش می‌دهد. وقتی گازهای اگزوز به مدت زیادی در داخل بمانند، عملکرد موتور را خراب می‌کنند؛ این به خاطر این است که موتور دائماً به هوای تازه و سوخت نیاز دارد.

سرسازها :

سرسازها نقایصی را که در منیفولدها وجود داشت رفع کردند؛ اما آنها نیز معایب خود را دارند. سرسازها همان طور که قبلاً ذکر شد دارای چهار لوله‌ی انفرادی هستند که به ترتیب به هر چهار سیلندر متصل می‌شوند. همه‌ی لوله‌ها طول یکسانی دارند و گازها را به طور جداگانه از هر سیلندر به لوله‌ی جمع کننده هدایت می‌کنند که این کار به جلوگیری از پس فشار کمک می‌کند. چارچوب فولاد ضد زنگ آنها، درون را صاف نگه می‌دارد در نتیجه به جریان آسان و نهایتاً انتشار و آزاد شدن سریع‌تر گازهای اگزوز کمک می‌کند.
سرسازها باید با اجزای مناسب خود ترکیب شوند تا به طور کارآمد عمل کنند. برای مثال، اگر لوله‌ی جمع کننده منقبض و تنگ شود، می‌تواند موجب پس فشار شود که هدف کلی سرسازها را از بین می‌برد. عیب عمده‌ی دیگر سرساز این است که دیواره‌های آن خیلی نازک هستند و سر و صدا را به خوبی منیفولدها جذب نمی‌کنند در نتیجه قابلیت صدا خفه کنی آن را کاهش می‌دهند. اما برخی افراد نیز عمداً قصد دارند که سر و صدای موتور را افزایش دهند در نتیجه قابلیت صدا خفه کنی کمتر می‌تواند مزیتی برای آنها باشد.
در مواردی که می‌خواهید عملکرد خودروی خود را افزایش دهید، ارتقای اگزوز خود یکی از گام‌های ضروری است که باید انجام دهید. مطمئن شوید که سرسازها، لوله‌ی جمع کننده، انبار لوله‌ی اگزوز و لوله‌ی اگزوز با کیفیت خوب و مناسب را نصب کنید. هم چنین شما می‌توانید تبدیل تک اگزوز به اگزوز دوگانه را نیز برای ارتقای بیشتر سیستم اگزوز در نظر بگیرید.