برای اینکه هر انسانی بتواند اعمال وعباداتی که انجام دهد به بهترین نحو انجام دهد باید به احکام آن آشنایی داشته باشد. هرکاری نقطه شروعی دارد و نقطه شروع روزه نیت آن است ما سعی داریم که طی مقالاتی بتوانیم تمام احکام روزه را خدمت شما ارائه بدهیم.

در ادامه مقالات گذشته که از مراجع بزرگوار مانند مقاله نیت روزه از نظر آیت الله وحید خراسانی ارائه شد، این بار احکام نیت روزه را از نظر مرجع عالی قدر آیت الله نوری همدانی را با هم مرور می کنیم .
 

1.چگونگی بیان نیت روزه :

شخصی که می خواهد روزه بگیرد باید نیت روزه را به زبان بیاورد؟
پاسخ : برای نیت روزه لازم نیست آن را به زبان بیاوریم یا حتی از قلب بگذرانیم و همین قدر که فرد خود را ملزم می کند که برای انجام دستور خدای متعال روزه بگیرد و از اذان صبح تا اذان مغرب هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام ندهد کفایت می کند.و برای اینکه مطمئن شویم کل زمان را روزه بوده ایم زمان کوتاهی قبل اذان صبح دست از غذا خوردن بکشیم و تا زمان کوتاهی بعد از اذان مغرب هیچ مبطلی از مبطلات روزه را انجام ندهیم .

2. زمان نیت روزهای ماه رمضان :

آیا شخص باید برای هر روز، روزه ماه رمضان به طور جداگانه نیت کند ؟
پاسخ: فردی که قصد روزه ماه رمضان دارد می تواند برای هر روز شب قبلش نیت کند اما بهتر این است که در شب اول ماه مبارک رمضان نیت کل ماه را به جای آورد .
 

3. وقت یاساعت نیت ماه رمضان :

وقت نیت ماه مبارک زمان در چه موقع از شبانه روز است؟
پاسخ : نیت ماه مبارک رمضان زمان مشخصی ندارد و تا قبل از اذان صبح در هر وقت و ساعتی نیت کند صحیح است.
 

4.وقت نیت مستحبی :

شخصی که بخواهد نیت روزه مستحبی کند چه زمانی باید نیت روزه کند؟
پاسخ: زمان نیت روزه مستحبی از ابتدای شب تا مقدار کمی قبل از اذان مغرب که به اندازه ای که بتوان نیت کرد می شود، نیت روزه مستحبی به جای آورد. البته باید تا زمان نیت هیچ کدام از مبطلات روزه انجام نداده باشد در این صورت روزه مستحبی او درست می شود.
 


5. خوابیدن بدون نیت :

اگر شخصی بدون اینکه نیت روزه خوابیده باشد  پیش از بیدار شود آیا می تواند نیت روزه کند؟
پاسخ: شخصی که شب بدون نیت روزه قبل از اذان صبح خوابیده باشد ،چنانچه قبل از اذان ظهر بیدار شود ونیت روزه کند -چه نیت روزه مستحبی وچه نبت روزه واجب _  روزه او صحیح است .و اگر بعد بعد از اذان ظهر از خواب بیدار شد دیگر نمی شود نیت روزه واجب به جای آورد .
 

6. مشخص کردن نیت غیر ماه رمضان:

شخصی که هم روزه قضا وهم روزه کفاره (روزه ای غیر از روزه ماه رمضان ) دارد چگونه باید نیت روزه کند؟
پاسخ: شخصی که هم روزه قضا و هم روزه کفاره یا امثال آن (به غیر از روزه ماه رمضان ) برذمه دارد و بخواهد روزه بگیرد  باید نیت روزه خود را مشخص کند یعنی معلوم باشد که روزه او نذر است یا کفاره. اما در ماه مبارک لازم دیگر لازم نیست مشخص کند که روزه ماه رمضان می گیرم و اگر در روزه مستحبی که وقت آن معین است مثل روزه عید غدیر دیگر معلوم کردن نیت روزه لزومی ندارد.
 

7. فراموش کردن یا ندانستن ماه رمضان :

حکم روزه کسی که ندادند یا فراموش کرده که ماه رمضان شده چیست؟
پاسخ: چنانچه شخصی نداد یا فراموش کند که ماه مبارک رمضان شده و نیت روزه دیگری مثل روزه قضا یا روزه مستحبی به جای آورد در هر صورت روزه او روزه ماه رمضان محسوب می شود .
 

8.نیت عمد ی روزه غیر ماه رمضان در ماه مبارک رمضان:

حکم روزه شخصی که از روی عمد در ماه مبارک رمضان نیت روزه غیر این ماه به جای آورد ؟
چنانچه انسان بداند که در ماه مبارک رمضان قرار دارد و از روی عمد نیت روزه ای که به جای می آورد نیت غیر ماه رمضان است، این نیت او نه به حساب نیت روزه ای که انجام داده نه روزه ماه رمضان محسوب می شود .
 

9. جابجایی نیت روزهای ماه رمضان :

حکم روزه ای که نیت روزهای ماه رمضان آن جابجا شده است چیست؟
چنانچه شخص در روز سوم ماه رمضان قرار دارد و نیت روز چهارم را به جای آورد روزه او صحیح است .
 

10.بی هوشی با نیت قبل از اذان صبح:

حکم روزه شخصی که قبل از اذان صبح نیت روزه کند و از هوش برود و در اثنا روز به هوش بیاید چیست؟
چنانچه فرد نیت روزه را فبل از اذان صبح به جای آورده باشد و از هوش برود و تا میانه روز به هوش بیاید بنابر احتیاط واجب تمام روز را کاری که روزه را باطل می کند انجام ندهد و روزه اش را تمام کند و اگر نتوانست روزه را نگه دارد قضای روزه بر ذمه اوست که باید بعدا به جای آورد .
 

11. مستی بانیت قبل از اذان صبح:

حکم روزه شخصی که قبل از اذان صبح نیت روزه کند ومست شود و در اثنا روز به هوش بیاید چیست ؟
پاسخ : اگر قبل از اذان صبح  نیت روزه را به جای آورده باشد و بعد مست شود و در میانه روز به هوش بیاید بنابر احتیاط واجب روزه آن روز را نگه دارد و علاوه بر آن قضای روزه هم بر ذمه اوست که باید به جای آورد .
 

12.خواب کل روز:

اگر شخصی قبل از اذان صبح نیت کند و کل روز را خواب باشد روزه او چگونه است ؟
پاسخ : چنانچه فرد قبل از اذان صبح روزه به جای آورده باشد و بخوابد و کل روز را در خواب به سر برد و تا بعد از مغرب خواب باشد روزه او درست است .


13. نیت نکردن روزه ماه رمضان از روی غفلت یا فراموشی:

کسی که اطلاع ندارد یا نمی داند که ماه رمضان شده اگر قبل از ظهر ملتفت شد روزه او چگونه است ؟ در بعد از ظهر چه حکمی دارد؟
پاسخ: چنانچه شخص اطلاع نداشت یا از روی غفلت ندانست که ماه رمضان شده اگر قبل از متوجه شد و هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام نداده بود می تواند نیت روزه کند و روزه او درست است، اما اگر مبطلات روزه را انجام داده باشد یا بعد از اذان ظهر متوجه شود روزه او صحیح نمی باشد و باید تا موقع اذان غروب همانند روزه داران هیچ کدام از کارهایی که روزه را باطل می کند انجام ندهد و قضای این روز هم بر گردن اوست که باید بعدا به جای آورد.

 
14. بالغ شدن کودک قبل و بعد از اذان صبح:

حکم روزه کودکی که در ماه رمضان قبل از اذان صبح به بلوغ برسد چیست، بعد اذان صبح چه طور؟
پاسخ: اگر کودک قبل از اذان صبح در ماه مبارک رمضان به بلوغ برسد بر او واجب است نیت روزه کند و روزه بگیرد اما اگر بعد از اذان به بلوغ برسد روزه آن روز بر او واجب نیست .


15. گرفتن روزه واجب یا مستحب با وجود داشتن روزه استیجاری :

چنانچه شخصی روزه استیجاری گرفته آیا می تواند روزه مستحبی بگیرد ؟

پاسخ : در صورتیکه شخص برای روزه میتی اجیر شده باشد می تواند روزه مستحبی بگیرد .



16. گرفتن روزه مستحبی با وجود داشتن روزه واجب :

چنانچه شخصی روزه قضا یا هر روزه واجب دیگری داشته باشد می تواند روزه مستحبی بگیرد؟
پاسخ: اگر شخصی روزه واجبی مثل روزه قضا یا مثل آن برذمه دارد نباید روزه مستحبی بگیرد و اگر فراموش کند و نیت روزه مستحبی کند و قبل از اذان ظهر به خاطرش آمد روزه مستحبی او از بین می رود و می تواند نیت روزه خود را به روزه واجب برگرداند و اگر بعد از اذان ظهر متوجه شد روزه او درست نیست اما اگر بعد از اذان مغرب به خاطرش آمد روزه او درست است اما بدون اشکال هم نیست .

17. عمدا نیت نکردن برای روزه واجب معین غیر ماه رمضان :

چنانچه شخصی روزه واجب غیر ماه رمضان برذمه دارد و عمدا تا اذان صبح نیت نکند حکم روزه او چگونه است ؟
پاسخ: اگر شخصی روزه واجب معینی غیر از روزه ماه رمضان برذمه داشته باشد مثل روزه نذر، اگر از روی عمد تا اذان صبح نیت روزه را به جای نیاورد روزه او صحیح نیست ولی اگر ندانست که در آن روز ،روزه بر او واجب است یا اصلا فراموش کرد چنانچه تا قبل از ظهر به یادش آمد و در صورتیکه هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام نداده باشد می تواند نیت روزه به جای آورد و روزه او صحیح است در غیر این صورت روزه او باطل است.
 

18. نیت نکردن تا قبل از اذان ظهر  برای روزه واجب غیر معین :

اگر شخصی تا برای روزه واجب غیر معین تا قبل ز ظهز نیت نکند حمک روزه او چیست؟
پاسخ: چنانچه شخصی که روزه واجب غیر معینی مثل کفاره بر ذمه دارد و از روی عمد تا پیش از ظهر نیت روزه را به جای نیاورد، بر روزه او اشکالی وارد نیست. چنانچه قبل از اینکه نیت را انجام دهد تصمیمش براین بود که روزه نگیرد یا اینکه مردد در تصمیم روزه گرفتن باشد و درصورتیکه هیچ مبطلی از مبطلات روز را انجام نداده باشد، روزه او درست است.

19. حکم روزه کافری که در ماه رمضان مسلمان شود:

کافری که در ماه مبارک رمضان مسلمان شود چگونه باید روزه بگیرد؟
پاسخ: اگر فرد کافرد در ماه مبارک رمضان شهادتین را گفت و مسلمان شد، چنانچه قبل از اذان ظهر بوده و تا آن زمان هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام نداده باشد نمی تواند نیت روزه به جای آورد و روزه بگیرد و قضا هم برذمه او نیست.

20.خوب شدن مریض قبل از اذان ظهر:

آیا مریضی که قبل از اذان ظهر سالم شود می تواند روزه آن روز را به جای آورد؟
پاسخ: چنانجه فردی  مرض باشد وتا قبل از اذان ظهر سالم شود و تا آن ساعت هیچ کدام زاز مبطلات روزه را انجام نداده باشد باید نیت روزه را به جای آورد و روزه بگیرد اما اگر بعد از اذان ظهر سالم شد، روزه آن روز بر وی واجب نیست.

21.نیت روزه سیم ماه شعبان :

حکم روز آخرین روز ماه شعبان چیست؟
پاسخ : روزه روز آخر شعبان که انسان تردید دارد که ماه شعبان است یا وارد ماه رمضان شده روزه این روز بر او واجب نیست و اگر قصد روزه گرفتن دارد نمی تواند نیت روزه ماه رمضان را به جای آورد بلکه می تواند نیت روزه قضا یا کفاره کند و در هر وقت از روز که مشخص شد که ماه مبارک رمضان شده روزه او روزه ماه مبارک رمضان محسوب می شود.
 

22. برگشتن یا تردید در نیت روزه واجب معین :

حکم روزه شخصی که از نیت روزه واجب معین برگردد چیست؟
چنانچه شخص از نیت روزه واجب معین خود  مثل روزه ماه رمضان باز گردد یا مردد شود که آن روز را روزه باشد یا افطار کند و یا اینکه قصد چنین کاری را انجام دهد روزه او صحیح نیست حتی اگر از مقصود خود باز گردد و توبه کند وهیچ مبطلی را هم انجام ندهد. همچنین قضای این روز هم بر ذمه اوست.
 

23. برگشتن یا تردید در روزه مستحبی یا روزه واجب غیر معین:

حکم روزه شخصی که از نیت روزه واجب غیر معین یا روزه مستحبی خود باز گردد چیست؟
پاسخ: فردی که قصد انجام روزه مستحبی یا روزه واجب غیر معین مثل روزه قضا دارد چنانچه قصد افطار آن را داشته باشد یا اینکه تردید کند در انجام روزه ، اگر هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام نداد و و قبل از اذان ظهر از مقصود خود برگشت می تواند دوباره نیت روزه کند و روزه او هم درست است.
 

24.نیت روزه مستحبی و نیت روزه قضا در یک روز:

آیا کسی که قصد روزه قضا دارد آیا می تواند نیت روزه مستحبی را هم در یک روز کند؟
پاسخ: امکان این مساله نیست هر روزه با یک نیت انجام شود .
 

25. قضا شدن نماز صبح روزه دار:

شخصی که نیت روزه را قبل از اذان صبح به جای آورده باشد و بخوابد و بعد از طلوع آفتاب از خواب بیدار شود یعنی در این صورت نماز صبح را به جای نیاورد حکم روزه او چیست؟
پاسخ :کسی که در شب نیت روزه فردا را به جای آورده چه از روی عمد چه سهوا نماز صبحش قضا شود روزه او درست است.
 

26. واجب یا مستحب بودن سحری خوردن:

آیا خوردن سحری واجب است ؟
پاسخ : خودن سحری در ماه مبارک رمضان واجب نیست و انجام این کار مستحب است پس شخصی که از شب قبل نیت روزه کرده و سحر خواب بماند روزه او درست است.
 
 
منابع:
پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله نوری همدانی
 سایت النهار