پاپول و پلاک هاي کهيري خارش دار حاملگي

Puppp که به نام اريتم توکسيک حاملگي و ضايعه ي پلي مورفيک حاملگي نيز خوانده مي شود، عمدتاً در بارداري اول و در سه ماهه ي سوم حاملگي ايجاد شده و بعد از زايمان خود به خود برطرف مي شود. ضايعات اوليه همانگونه که از نام بيماري پيداست، به صورت پلاک هاي کهيري و پاپول است که ابتدا بر روي قسمت تحتاني شکم شروع شده و با پيشرفت بيماري، سينه - پستان - پشت و اندامها را نيز مي تواند درگير کند، شروع ضايعات به صورت اريتم و خارش بر روي استرياها مي باشد. هاله ي اطراف ضايعات به طور شايع ديده مي شود. خارش متوسط تا شديد، يک يافته ي ثابت در اين بيماري است، کف دست و پا و مخاط، درگير نمي شوند و زيکول هاي کوچک، ممکن است در موارد ديده شود ولي وجود تاول، تشخيص را رد مي کند. عود ضايعات در حاملگي هاي بعدي شايع نيست و خطري نيز نوزاد مادر را تهديد نمي کند. در 10 تا 15 درصد موارد، ضايعات بعد از زايمان شروع مي شود و گاهي نيز در هنگام زايمان، ضايعات تشديد مي گردد. در حاملگي دوقلويي، در 10 تا 20 درصد موارد puppp ديده مي شود.
درمان: از آنجايي که puppp بعد از زايمان به طور خود به خود بهبود مي يابد، درمان آن محافظه کارانه مي باشد.
1- استفاده از کورتيکواستروئيدهاي موضعي با قدرت متوسط مثل کرم تريامسينولون که به کنترل خارش بيمار کمک مي کند.
2- آنتي هيستامين ها
درمان کمکي: حمام نشاسته به کاهش خارش بيمار کمک مي کند.
نکته: 1- افتراق puppp پس از هر حاملگي، بسيار حائز اهميت مي باشد. هر چند در اکثر موارد پس از هر حاملگي، تاول وجود دارد ولي در برخي از بيماران ضايعات کهيري وجود دارد که از puppp قابل افتراق نمي باشد و بايستي بيوپسي از ضايعات پوستي گرفته شود.
2- منافع تسکين خارش در مادر بايد در برابر مضرات احتمالي درمان بر روي جنين سنجيده شود.
آنتي هيستامين هاي خوراکي از جمله ديفن هيدرامين و کلر فنرامين در حاملگي، عموماً بي خطر مي باشند ولي کورتيکو استروئيدهاي موضعي که در سطح وسيعي از بدن به کار مي روند و يا استروئيدهاي خوراکي مي توانند باعث مهار محور آدرنال در نوزاد گردد.

کلستاز داخل کبدي حاملگي (Intrahepatic Cholestasis of pregnancy)
 

خارش حاملگي (prurigo gavidarom)
در ICP، به علت افزايش سطح اسيدهاي صفراوي سرم، خارش منتشروشديدي ايجاد مي شود. علائم بيماري ممکن است در هر زماني از حاملگي ايجاد شود و در طي 48 ساعت پس از زايمان نيز برطرف مي گردد. در اين بيماري، ضايعه ي پوستي اوليه وجود ندارد و تظاهر بيماري به صورت خارش منتشر و اثرات خارش ژنراليزه مي باشد. خارش بيماري شديد است و در شب نيز شديدتر مي شود و با سطح اسيدهاي صفراوي سرم، ارتباط دارد. علائم بيماري ممکن است از روي دست و پا شروع شود و تنه را نيز درگير کند ولي مخاط، گرفتار نمي شوند. در 20 درصد بيماران، ايکتر خفيفي مشاهده مي گردد. در يک سوم موارد سابقه ي فاميلي مثبت وجود دارد. علائم بيماري در طي 48 ساعت پس از زايمان برطرف مي شود و سطوح غير طبيعي اسيدهاي صفراوي سرم و تستهاي کبدي در طي 4 هفته طبيعي مي شوند. در 50 درصد موارد، بيماري در حاملگي بعدي عود مي کند، ولي عود با مصرف ocp نادر است. خطر بيماري براي نوزاد مشخص نيست ولي گزارشاتي وجود دارد که نشان مي دهد، خطر تولد نوزاد مرده و نارس افزايش مي يابد. امکان خونريزي بعد از زايمان وجود دارد که احتمالاً به خاطر کاهش ويتامين K مي باشد. بيوپسي به تشخيص کمکي نمي کند و فقط تغييرات غير اختصاصي ناشي از خاراندن را نشان مي دهد. سطح سرمي اسيدهاي صفراوي سرم، کلسترول و ساير ليپيدها، آلکالين فسفاتاز و ترانس آمينازها افزايش يافته است.
درمان: درمان معمولاً مؤثر نيست و علائم بيمار خود به خود در طي چند ساعت پس از زايمان برطرف مي شود و از درمان علامتي براي تسکين خارش بيمار مي توان استفاده نمود.
آنتي هيستامين خوراکي (هيدروکسي زين، ديفن هيدرامين) در تسکين خارش مؤثر است.
به علت سوء جذب چربي که در بيماران وجود دارد و ممکن است باعث جذب ناکافي ويتامين K و خونريزي بعد از زايمان شود. برخي پيشنهاد مي کنند که براي بيماران قبل از زايمان ويتامين K تجويز شود.
درمان: نتايج درمان قطعي نمي باشد ولي در يک مطالعه بر روي ده بيمار (دگزامتازون) 12 ميلي گرم در روز به مدت 7 روز باعث تسکين و يا قطع خارش شده است.
نکته: 1- هدف از درمان، تسکين خارش بيمار به هنگام زايمان و کاهش خطر عوارض جنيني مي باشد. بنابراين منافع درمان بايد در برابر مضرات احتمالي آن سنجيده شود.
2- تشخيص هاي افتراقي بيماري شامل: هپاتيت ويروسي، کبد چرب حاد حاملگي، انسداد مجاري صفراوي، سيروز اوليه صفراوي و ساير اختلالات کلستاتيک مي باشد.
منبع: اندروز و منبع کتاب: روش نوين درمان بيماري هاي پوست و مو.
مؤلف: دکتر علي اصيليان.
منبع: نشريه پيام پزشک، شماره 58.