در سراسر جهان افرادی هستند که از خوابیدن زیاد و خستگی، بدون ابراز آن رنج می‌برند. این آمادگی در آنها وجود دارد که وقت با ارزش بودن با دوستان و خانواده را از دست بدهند، کار خود را سر موعد انجام ندهند، و اغلب سلامت و بهداشت خود را نادیده بگیرند.
چه چیزی را نباید فدا کرد تا از یک خواب کافی نه تنها به مدت یک روز بلکه برای هر روز هفته لذت ببریم؟ خواه باور کنید یا نه افراد زیادی وجود دارند که این کار را کرده و عده کمی در انجام آن افراط می‌ورزند. عده‌ای در جهان هستند که بدون نگرانی بیش از حد متعارف می‌خوابند. البته مشکل اصلی هنگامی نمود می‌یابد که بیدار شده و در می‌یابند که از تمامی برنامه‌های کاریشان عقب مانده‌اند! زیاد خوابیدن تبدیل به اختلال عمده‌ای از این نوع شده است، تنها به این دلیل که مانع زندگی حرفه‌ای افراد زیادی می‌شود، به خصوص کسانی که شغلشان در معرض خطر قرار دارد.
هیچ رئیسی تأخیر و سهل انگاری در کار را قبول نمی‌کند، حداقل بعد از چند تذکری که پیش از این داده باشد. و هیچ خانواده‌ای نمی‌تواند بدون صرف وقت با اعضاء دیگر استحکام یابد، در صورتی که یکی از افراد در تمام روز مدام در خواب باشد. از نظر شخصی، بر خلاف باورهای عمومی، خوابیدن بیش از حد عادت سالمی نبوده و امری طبیعی تلقی نمی‌شود.

علتهای زیاد خوابیدن

1- استرس

بارها پیش آمده که هم کودکان و هم بزرگسالان سعی کرده‌اند با خوابیدن زیاد از تنشهای موجود در خود فرار کنند. دیدن کودکانی که پیش از امتحان بیش از حد معین می‌خوابند، امری است عادی، به این دلیل که استرس داشته و نمی خواهند درس بخوانند. بزرگسالان نیز هنگامی که می‌خواهند به مسئله‌ای استرس آور که نیازمند یافتن راهکار است، بیاندیشند همین گونه عمل می‌کنند.

2- افسردگی

زیاد خوابیدن بیش از آنچه فکر می‌کنیم با افسردگی ربط پیدا می‌کند. هنگامی که افسرده هستیم، هر کاری تا از موضوع فرار کنیم کرده و سعی می‌‌نماییم خود را از غمهایمان دور نگه داریم. ذهن خسته شده و به همین دلیل تلاش می‌کند تا از طریق زیاد خوابیدن به دنبال استراحت باشد. با این حال، زیاد خوابیدن تنها باعث بدتر شدن امور برای چنین افرادی شده و حتی احساس اندوه بیشتری بعد از بیدار شدن دارند.

3- ملالت

بارها پیش آمده که هم افراد جوان و هم پیر صرفاً به این دلیل زیاد می‌خوابند که کار بهتری برای انجام ندارند. آنها فاقد اراده جهت تعیین اهداف روزانه‌ی خود هستند و به همین دلیل است که وقت آزاد زیادی در اختیار دارند. این افراد معمولاً دیر از خواب بیدار شده و حتی دیرتر می‌خوابند. روز آنها بدون هیچ فعالیتی به جز تماشای تلویزیون یا انجام بازیهای کامپیوتری و خوردن سپری می‌شود.

4- عادت

برخی از افراد به این دلیل زیاد می‌خوابند که به این کار عادت کرده‌اند، مانند افرادی که در خانه کار می‌کنند و یا تصمیم ندارند در کاری استخدام شوند. کودکانی این چنین عاداتی از آنها، توسط پدر و مادر نادیده گرفته می‌شوند و گروهی با ساعات کاری در روزهای فرد، اغلب زیاد می‌خوابند زیرا می‌دانند که می‌‌توانند از عهده‌ی آن بر آمده و از چنین عادتی تبرئه شوند. افرادی که اعتیاد دارند همانند اعتیاد به الکل و مواد مخدر، اغلب ساعت‌های متمادی می‌خوابند زیرا در اکثر مواقع مست و خواب آلود هستند.

5- شرایط بهداشتی

در خوابیدن بیش از حد می‌تواند علتهای نهفته‌ای وجود داشته باشد. اختلالات خوابی همچون آپنه خواب (وقفه تنفسی هنگام خواب) و یا اختلال عصبی تحت عنوان نارکولپسی یا حمله خواب، باعث می‌شود که فرد بیش از حد بخوابد. افرادی که در یک دوره زمانی طولانی داروهای قوی مصرف می‌کنند و یا مشکلات سلامت دارند ممکن است احساس خستگی بیشتری نسبت به معمول داشته باشند. افرادی که در طول هفته کار کرده و اغلب هم زیاد از حد کار می‌کنند، ممکن است در نهایت تمام آخر هفته را به خوابیدن بگذرانند تا کمبود خواب و استراحتشان را جبران کنند.

نکاتی برای توقف زیاد خوابیدن

1- خود را هوشیار سازید!

در مرحله نخست، بیدار شدن تنها با خواستن و قول دادن به خود، معمولاً مؤثر واقع نمی‌شود. شما نیاز خواهید داشت ساعتهای زنگ‌دار پرسر و صدا و اعصاب خورد کن زیادی بخرید. هرچه پر سر و صداتر بهتر. اکنون این ساعت‌های زنگ‌دار را دورتر از تخت خود قرار دهید، تا جایی که امکان دارد دور باشد به گونه‌ای که دستتان به آن نرسد. ساعت را با یکی دو دقیقه اختلاف در تمام ساعتها تنظیم کنید. به این ترتیب، هنگامی که زمان بیدار شدن باشد، ساعتها یکی پس از دیگری شروع به زنگ زدن می‌کنند و این اطمینان را می‌دهند که شما با وجود این همه سر و صدا از خواب بیدار می‌شوید. شکی نیست که شما با خلق و خویی ناخوشایند از خواب بیدار می‌شوید، اما هنگامی که متوجه شوید این کار برای سلامتی شما مفید است، احساس بهتری نسبت به خود به شما دست می‌دهد. یک خواب 6-7 ساعته برای تمام افراد نرمال کافی است و به همین دلیل است که بایستی قبل از تنظیم آلارم، این همه ساعت را زمان‌بندی کنید.

2- عشق به خوابیدن را متوقف کنید!

شما نیاز خواهید داشت، در احساسی که نسبت به خوابیدن دارید، تجدید نظر کنید. لازم است از لذت بردن در ساعتهای زیادی که با چُرت زدن‌های بی‌فایده سپری کرده‌اید، دست بردارید. باید بدانید که خوابیدن بیش از حد شما را مریض کرده و باعث مشکلات بیشتری برای سلامتتان می‌شود به طوریکه نمی‌توانید آن را یک زمان کنترل کنید. بیماری‌های قلبی، سردرد، کمردرد، عضلات ضعیف، یبوست، نفخ، چاقی همگی علائم و عوارض زیاد خوابیدن هستند.

3- همین الان زندگی خود را اولویت بندی کنید!

نیاز خواهید داشت تا خود را استوار و پولادین کرده و به خودتان بگویید که خوابیدن بیش از حد چیزی نیست که می‌خواهید و آرزوی داشتن یک زندگی سالمِ عادی را داشته باشید. برای انجام این کار، نیاز دارید خطِ مشی را برای روز خود از ابتدا تا انتهای آن قرار دهید و لازم است تا برنامه‌ای بریزید که در حالت ایده آل بایستی با چند نوع تمرینهای جسمانی شروع شود. سعی کنید به یک باشگاه ورزشی و یا کلاسهای آموزش حرکات موزون، یوگا یا کاراته ملحق شوید. تصمیم بگیرید که از این لحظه به بعد هر روز سر ساعت از خواب بیدار خواهید شد.

4- آهسته و پیوسته

نمی‌توانید فقط تصمیم گرفته که در یک روز خوب به موقع از خواب بیدار شوید. این فرایند زمانبر است و بایستی شکیبا باشید. ضرورت دارد سعی کنید زودتر از روزهای معمول از خواب بیدار شده و به تدریج ساعتهای خواب خود را کاهش دهید. این کار یک یا دو ماه طول خواهد کشید، اما در نهایت ذهن شما نسبت به زمان بخصوصی در اوایل صبح عادت می‌کند و به طور اتوماتیک شما را از خواب بیدار می‌کند.

5- به طور صحیح بخوابید

چرخه خواب خود را با برنامه‌ی 7 ساعته تنظیم کنید. به این معنی که اگر قرار است ساعت 6:30 صبح از خواب بیدار شوید، پس طبعاً باید قبل از 11:30 شب خواب باشید. به خاطر هیچ چیز این کار را به مخاطره نیاندازید، زیرا در پایان روز، این شما هستید که باید بر اختلالات کم خوابی غلبه کنید و نه کسانی که تا آخر شب با آنها به سر می‌برید.
چنانچه بعد از انجام تمامی این اقدامات، هنوز هم نمی‌توانید به موقع از خواب بیدار شوید، ممکن است از بیماریهایی از این مقوله رنج می‌برید. همچنین خود را از نظر اختلالات خوابی چِک کنید تا همه‌ی شک و تردیدها یک بار برای همیشه از بین بروند.