رژيم درماني در ورزشكاران
منبع:روزنامه قدس
ورزش و مكملهاي غذايي
بيشتر متخصصان تغذيه معتقدند كه غذا بهترين منبع مواد مغذي است. در صورتي كه غذاهاي متنوعي از غلات، سبزي ها، ميوه ها، لبنيات و گوشت مصرف كنيد، به قرصهاي ويتامين و مواد معدني نياز پيدا نمي كنيد.با اين وجود در صورتي كه نوعي بيماري يا نيازهاي تغذيه اي خاصي داريد كه با منابع معمول غذايي قابل رفع نيست يا اينكه اصولاً از يك نوع مواد غذايي خاص استفاده نمي كنيد (مثلاً از شير يا ساير محصولات لبني مصرف نمي كنيد) ممكن است مكمل براي شما سودمند باشد.شرايط زير احتمالاً نياز به مكمل دارد:
كمبود لاكتات: افراد مبتلا به كمبود لاكتات قادر به هضم شير و برخي فرآورده هاي شير نيستند، در صورتي كه اين افراد به اندازه كافي از ساير مواد غذايي محتوي كلسيم فراوان (نظير اسفناج،كلم و باقلا) استفاده نكنند، مصرف يك مكمل كلسيمي، مفيد خواهد بود.به طور مشابه افرادي كه آلرژي به شير دارند يا از شير و محصولات آن خوششان نمي آيد نيز احتمالاً از مكمل كلسيمي سود خواهند برد. رژيم گياهخواري، ويتامين B12، آهن، روي و مكملهاي كلسيمي ممكن است مورد نياز باشند.
كمبود ويتامين يا مواد معدني:
در صورت تشخيص كمبود ويتامين يا يك ماده معدني مخصوص، استفاده از مكمل در درمان اين كمبود كمك كننده مي باشد.اما چگونه مي توانيد بفهميد كه نيازهاي خاص داريد يا اينكه رژيم غذايي شما فاقد مواد مغذي كليدي است؟به عنوان يك ورزشكار، شما با ارزيابي تغذيه اي و بررسي عادات غذايي اخيرتان و همچنين تشخيص مواردي كه به طور مناسب رعايت مي كنيد، براي نشان دادن راههاي بهبود و شناسايي نياز خود به مكملها، سود خواهيد برد.تجربه نشان مي دهد ورزشكاران از مكملهايي استفاده مي كنند كه رژيم غذايي آنها به طور كامل اين نيازها را تأمين نموده و در مورد مواد مغذي كه كمبود دارند از مكمل مناسب استفاده نمي كنند. يك ارزيابي تغذيه اي مي تواند خلاهاي تغذيه اي شما را پر كند.بسياري از ورزشكاران حرفه اي ادعا مي كنند كه از مصرف مكملها سود برده اند، به هر حال در مورد ادعاي اين ورزشكاران دو نكته را بايد به خاطر داشت: نخست آنكه بسياري از اين ورزشكاران حرفه اي از طريق انجام فعاليتهاي بسيار شديد و طاقت فرسا به بدنشان فشار مي آورند كه ممكن است در برخي مراحل تمرين خود به مواد مغذي اضافي نياز داشته باشند. بسياري از تبليغاتي كه براي مكملها مي شود، اغواكننده و فريبنده هستند و فوايدي براي آنها ذكر ميشود؛ مثلاً شايد مصرف يك قرص از اينكه در روز سه ليوان شير بنوشيد و يك ظرف لوبيا بخوريد، ساده تر به نظر برسد ولي مصرف مكملها يك راه حل ساده نيست. قسمت دشوار در ارزيابي دعوي سازندگان مكمل است كه بر خلاف داروها و مواد غذايي، لازم نيست كه سازندگان مكمل به طور قانوني بي خطر بودن يا مؤثر بودن مصرف آنها را اثبات نمايند. اين بدان معني است كه شما به عنوان يك مصرف كننده بايد در اينكه از مكمل استفاده كنيد يا خير، بسيار محتاط باشيد. قبل از مصرف يك مكمل غذايي، به سؤالات زير پاسخ دهيد:
آيا مصرف مكملها قانوني است؟
بسياري از مواد موجود در مكملهاي غذايي براي ورزشكاران شركت كننده در مسابقات ممنوع بوده و جزو موارد دوپينگ محسوب مي شوند. بنابراين مراقب باشيد كه اشتباهي از مكملي استفاده نكنيد كه باعث محروميت شما از ورزش شود و برچسب روي مكمل را با دقت مطالعه كنيد تا بدانيد واقعاً چه چيزي در اين مكمل وجود دارد.آيا مصرف مكملهاي غذايي بي خطر است؟
بعضي مكملهاي غذايي(حتي مواد مغذي آلي) در صورتي كه بيش از حد توصيه شده دريافت شوند، داراي عوارض سمي خواهند بود.ساير مواد نيز ممكن است باعث عدم تعادل و كمبود شوند كه به چگونگي تداخل عمل آنها با ساير مواد مغذي در بدن بستگي دارد. بر خلاف داروها، مكملهاي غذايي قبل از اقدام به فروش مورد آزمونهاي امنيتي وسيع قرارنمي گيرند، لذا احتمال بروز عوارض پيش بيني نشده در آنها وجود دارد.يك نمونه از مكمل گياهي وجود دارد كه مي توانند عوارض جانبي خطرناكي داشته باشد و 20 مورد مرگ بر اثر مصرف آن گزارش شده است.آيا مصرف مكملهاي غذايي مؤثر است؟
به منظور تعيين اثربخشي يك ماده غذايي، مطالعات كيفي زيادي مورد نياز هستند؛ زيرا يك مطالعه روي تعداد كمي از افراد كافي نيست.آيا مصرف مكمل براي ورزشكاران ضروري است ؟
با وجودي كه مكمل ممكن است قانوني، بي خطر و مؤثر باشد (به عنوان بهبود دهنده كارآيي) لازم است تعيين كنيد كه آيا واقعاً به آن نياز داريد.به عنوان مثال در بسياري از دوندگان مسافتهاي طولاني، ذخاير آهن پايين است و آنان مي توانند از مكمل آهن بهره ببرند، ولي در صورتي كه ذخاير شما طبيعي باشند، اين مكمل براي شما ضروري نميباشد. كراتين ممكن است براي ورزشكاران درگير در ورزشهاي قدرتي تا حدي ارزشمند باشد، ولي در صورتي كه يك ورزشكار استقامتي هستيد، نياز به آن نداريد و عوارض جانبي احتمالي آن توجيه پذير نيست. اين نكته را هميشه در نظر داشته باشيد كه هيچ رژيم غذايي وجود ندارد كه باعث قهرماني يك ورزشكار عادي گردد. فقط رژيم غذايي صحيح و منطقي، شرايط را براي حداكثر آمادگي جسماني و انجام مطلوب فعاليتها مهيا مي كند.