دِبنم، فرنک
 دِبنم، فرنک

 

نویسنده: K. E. Bullen
مترجم: عباس یمینی شریف



 
[frank debenәm]
Frank Debenham
(ت. بورل، نیوساوث ویلز، استرالیا، 5 دی 1262 / 26 دسامبر 1883؛ و. کیمبریج، انگلستان، 12 آذر 1344 / 23 نوامبر 1965)، کاوش در قطب، نقشه‌نگاری، جغرافیا.
تحصیلات ابتدایی دبنم در مدرسه‌ای خصوصی که مدیریت آن را پدرش، ج. و. دبنم، معاون اسقف بوْرل، برعهده داشت، صورت گرفت. در مدرسه‌ی کینگز، واقع در پَرامَتا، از توابع نیوساوث ویلز، به تحصیل پرداخت و در 1283 از دانشگاه سیدنی در رشته‌ی هنر فارغ‌التحصیل شد. پس از سه سال معلمی در مدرسه، برای تحصیل به دانشگاه بازگشت، و در 1289 موفق به اخذ لیسانس در رشته‌ی زمین‌شناسی شد.
دوره‌ی تحقیقات دبنم بلافاصله پس از آن آغاز شد؛ در این اثنا ر. ف. اسکات، که گزارش به سیدنی افتاده بود، او را به عنوان عضوی اضافی برای دومین «سفر اکتشافی اسکات به قطب جنوب»، که از 1289 تا 1292 به طول انجامید، انتخاب کرد. دبنم، در قطب جنوب، به بررسیهای زمین‌شناختی پرداخت و مهارتهائی در نقشه‌کشی از خود به ظهور رسانید که بعدها موجب شهرت وی گردید.
پس از بازگشت از این سفر اکتشافی، غیر از وقفه‌ای که به علت جنگ جهانی اول – که در آن بسختی مجروح شد – برایش پیش آمد، بقیه‌ی عمر را در کیمبریج به کار اشتغال داشت. در 1298 به سمت مدرس مساحی و نقشه‌کشی در دانشگاه کیمبریج منصوب شد. سالهای اولیه‌ی خدمت او در این مقام عمدتاً وقف نگارش درباره‌ی کارهائی شد که در قطب کرده بود، از جمله مسئولیت کامل شرح کارهای مربوط به نقشه‌برداری در آن سفر اکتشافی. همزمان با این کارها، او پیوسته سرسختانه بر مهارتهای خود در نقشه‌کشی می‌افزود، و در پی نوشته‌هایش درباره‌ی قطب چندین جلد کتاب که عمدتاً درباره‌ی نقشه‌برداری و تهیه‌ی نقشه‌ی شکل و وضع زمینها بود منتشر کرد.
دبنم در 1304 نخستین مدیر «مؤسسه‌ی تحقیقات قطبی اسکات» در کیمبریج شد و در الهام بخشیدن به موج جنبش کاوشهای قطبی بریتانیا، که بین سالهای 1304 و جنگ جهانی دوم پدید آمد، چهره‌ی اصلی بود. در 1310 نخستین استاد جغرافیا در دانشگاه کیمبریج شد، و این مقام را تا زمان بازنشستگی در سال 1328 حفظ کرد.
دبنم اساساً مرد عمل بود. گذشته از کار پیشگامانه‌اش در قطب جنوب، شهرتش برای شیوه‌های جدیدی بود که پیوسته در قواعد فنی نقشه‌کشی ابداع می‌کرد و این نوآوریها اثر فراوانی در جلب جغرافیدانان داشت. او در بررسی مشکلات مربوط به آب افریقای مرکزی نیز خدمات مهمی کرد. دبنم، که مردی خوش برخورد بود و از شوخ طبعی مهرآمیزی بهره داشت، بسیار مورد علاقه‌ی همقطاران و شاگردانش بود، و الهام‌بخشی برجسته و رهبری مهربان برای انسانها بشمار می‌رفت.

کتابشناسی

آثار انتشار یافته‌ی علمی دبنم شاملِ نزدیک به 100 مقاله، کتاب، و مقاله‌های انتقادی است. برخی از مشهورترین آثار وی بدین قرارند: The Physiography of the Ross Archipelago. British (Terra Nova) Antarctic Expedition 1910-1913 (لندن، 1923)؛ Reports on the Maps and Surveys. British (Terra Nova) Antarctic Expedition 1910-1913 (لندن، 1923)؛ Map Making (لندن، 1936، 1940، 1945)؛ The Voyage of Captain Bellingshausen to the Antarctic Sea, 1818-1821، که ترجمه‌ای است از روسی که دبنم آن را ویراسته و چاپ کرده است (لندن، 1945)؛ The Use of Geography (لندن، 1950)؛ In the Antarctic? Stories of Scott"s Last Expedition Hill Illustrated World Geography (نیویورک، 1960)، با همکاری و. ا. برنز.
منبع مقاله :
کولستون گیلیپسی، چارلز؛ (1387)، زندگینامه علمی دانشوران، ترجمه‌ی احمد آرام... [و دیگران]؛ زیرنظر احمد بیرشک، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول



 

 

نسخه چاپی