می دانیم كه بعضی از فعل‌هایی كه بر انجام شدن كاری دلالت دارند، جمله‌های دوبخشی می‌سازند: علی آمد. پروین رفت. این گونه فعل‌ها را كه تنها به نهادِ فاعل نیاز دارند، «فعل ناگذر» می‌گویند.
ولی بعضی از فعل‌هایی كه بر انجام شدن كاری دلالت دارند، جمله‌های سه بخشی می‌سازند، یعنی علاوه بر نهاد به كلمه‌ی دیگری كه مفعول نامیده می‌شود نیز نیاز دارند. مثل جمله‌ی:
پرویز علی را دید، كه در آن «علی» مفعول است،
و كودك غذا را خورد، كه در آن «كودك» مفعول است.
این گونه فعل‌ها را «گذرا به مفعول» می‌گویند.
فعل گذرا به مفعول را می‌توان به كمك فعل «شدن» به صورت ناگذرشده درآورد:
خوردن => خورده شدن
كشتن => كشته شدن
در این صورت می‌گوییم كه فعل را به صورت مجهول درآورده‌ایم.
كودك غذا را خورد => غذا خورده شد.
كودك پروانه را گرفت => پروانه گرفته شد.
فعل گذرا به مفعول وقتی به صورت مجهول درمی آید، دوبخشی می‌شود، و فقط نهاد دارد، و نهادش از نظر معنایی فاعل نیست زیرا انجام شدن فعلی را پذیرفته است: غذا خورده شد.
معمولاً فاعلِ معنایی جمله‌ای كه با فعل مجهول ساخته می‌شود، یا اصلاً برای گوینده نامشخص و ناشناخته و نامعلوم است، یا اشاره به آن، از نظر گوینده، لزومی ندارد.
گاهی می‌توان عامل فعل مجهول را به صورت متمّم در جمله آورد:
پروانه كشته شد => پروانه بر اثر شعله‌ی شمع كشته شد.
غذا پخته شد => غذا بر اثر حرارت آتش پخته شد.
بعضی‌ها با آن كه فاعلِ جمله برای آنها معلوم و شناخته شده است، جمله‌ی خود را با فعل مجهول می‌سازند، و فاعل را هم به صورت متمم در جمله می‌آورند:
سهراب توسط رستم كشته شد، یا سهراب به دست رستم كشته شد.
غذا توسط كودك خورده شد یا غذا به وسیله‌ی كودك خورده شد.
این گونه جمله‌ها را كه فاعل، معلوم و شناخته شده است، نمی‌توانیم جمله‌ای درست به شمار اوریم و لازم است كه چنین مطلبی را با جمله‌ای كه فعل آن معلوم است بیان كنیم:
پس به جای، غذا توسّط كودك خورده شد،
باید بگوییم: غذا را كودك خورد.
ظاهراً عده‌ای به این دلیل علاقه دارند در این موارد از فعل مجهول استفاده كنند كه می‌خواهند كلمه‌ای را كه فاعل نیست و از نظر معنایی مفعول است، نهاد جمله قرار دهند تا روی آن، تأكید بیشتری كرده باشند. در حالی كه برای چنین منظوری كافی است كه به جای مجهول كردن جمله، مفعول را در آغاز جمله پیش از نهاد بیاورند:
خریدار میوه‌ها را به خانه برد. میوه‌ها را خریدار به خانه برد.
می‎توان به جای استفاده از فعل مجهول نهاد جمله را به صورت مبهم درآورد:
این جانور از استرالیا به این جا آورده شده است. این جانور را از استرالیا به اینجا آورده‌اند.
فعل‌های همكردی كه از اسم به علاوه‌ی فعل همكرد ساخته شده‌اند، برای هریك از صورت‌های ناگذر و گذرای خود، شكل جداگانه‌ای دارند:

ناگذر	گذرا
نجات یافتن افزایش یافتن منع شدن	نجات دادن افزایش دادن منع كردن

این كار را قانون منع كرده است. این كار منع شده است.
مردم او را از مرگ نجات داده‌اند. او از مرگ نجات یافته است.
بنابر آنچه درباره‌ی فعل مجهول گفتیم، نباید گفت:
این كار توسط قانون منع شده است.
بلكه باید گفت: این كار را قانون منع كرده است.
همچنین نباید گفت: مصرف سوخت‌های فسیلی توسط بشر افزایش یافته است.
بلكه باید گفت: مصرف سوخت‌های فسیلی را بشر افزایش داده است.
یا: بشر مصرف سوخت‌های فسیلی را افزایش داده است.
منبع مقاله :
ارژنگ، غلامرضا،‌(1389)، ویرایش زبانی: برای زبان نوشتاری فارسی امروز، تهران: نشر قطره، چاپ دوم