از دست دادن اشتها و تهوع از علائم متداول اختلالات خفیف تا شدید دستگاه گوارش می‌باشد. هنگامی که فردی اشتهایش را از دست می‌دهد، میلی به خوردن نداشته و مصرف روزانه‌ی این شخص از مواد غذایی به شدت کاهش می‌یابد. در صورتی که فرد تلاش نماید چیزی بخورد، دچار استفراغ‌های مکرر و یا گاه به گاه می‌شود و مواد غذایی هضم نشده را بالا می‌آورد. بدن قادر به هضم غذایی که خورده شده نیست و بنابراین عملکرد طبیعی بدن دچار اختلال می‌شود.

از دست دادن اشتها و متعاقب آن داشتن حالت تهوع، معمولاً بیشتر پس از خوردن غذا دیده می‌شود به این دلیل که دستگاه گوارش فرد قادر نیست به درستی مواد غذایی را هضم نماید. در حالی که از دست دادن موقت اشتها فرصتی است که نگاهی به عادات غذایی و سلامت شخصی بیمار کرده و از دست دادن طولانی مدت اشتها ممکن است بدلیل وجود یک مشکل جدی نگران کننده باشد.

 

علائم کاهش اشتها و تهوع

از دست دادن اشتها و ضعف همگام با یکدیگر پیش می‌روند. چنانچه فرد به میزان مناسب مواد مغذی دریافت نکند، علائم ضعف در چهره و بدن فرد آشکار خواهد شد. فردی که دچار از دست دادن اشتها شده، به دلیل کمبود مواد معدنی تأمین نشده برای بدن، خستگی شدیدی را تجربه خواهد کرد. در واقع، از دست دادن اشتها و خستگی به طور مستقیم با یکدیگر در ارتباطند.

حتی بدون انجام کار فیزیکی یا ذهنی، فرد احساس خستگی شدیدی خواهد کرد. همچنین افرادی که اشتهایشان را از دست داده‌اند، دچار حالت تهوع شده و احساس می‌کنند که می‌خواهند بالا بیاورند. هرچند این احساس معمولاً در اکثر موارد، منجر به استفراغ نمی‌شود. در اغلب موارد، وجود بعضی اختلالات معده یکی از علل عمده از دست دادن اشتها و تهوع پس از خوردن است که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند.
 

علت حالت تهوع و بی اشتهایی

از دست دادن اشتها می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی باشد که شرایط پزشکی مانند تیروئید کم کار یا تیروئید پرکار، بیماری‌های معده و همچنین داشتن عادات ناسالمی که می‌توانند تأثیر منفی بر دستگاه گوارش گذارند را شامل می‌شود.

 

داروهای اشتباه

گاهی اوقات، چیزهایی که ما تعمداً وارد بدن خود می‌کنیم، مانند داروها، می‌توانند موجب به وجود آمدن تغییرات هورمونی در بدن شده و توانایی دستگاه گوارش را با کاهش انتقال مواد غذایی به روده‌ها تحت تأثیر قرار دهند. به عنوان مثال، داروهایی مانند اریترومایسین توانایی پرزهای چشایی را جهت احساس طعم و مزه مختل ساخته و سرعت انتقال مواد غذایی به روده‌ها را کاهش می‌دهد.

آمفتامین، که به جهت کمک به کاهش وزن داده می‌شود نیز موجب از دست دادن اشتها و تهوع می‌گردد. مسکن‌ها و داروهای ضد آرتروز یا ورم مفاصل که تقریباً برای بسیاری از افراد یک داروی معمولی و روزمره است، نیز می‌تواند پوشش داخلی معده را تحریک کرده و باعث تنفر از غذا شود. در بسیاری موارد، فرد با مصرف دیژیتال (مورد استفاده در داروهای قلبی) و دیورتیک (مورد استفاده در احتباس مایعات و فشار خون بالا) تمایل خود را به خوردن تا حد زیادی از دست می‌دهد.
 

بی‌اشتهایی عصبی

بی‌اشتهایی عصبی نوعی اختلال شدید خوردن است که معمولاً بر روی نسل جوان (عمدتا دختران جوان) تأثیر می‌گذارد. در واقع، بی اشتهایی عصبی یک بیماری روانی بوده و مشخصه‌‌ی آن داشتن فکر دائم و شدید به گرسنگی و روزه، به جای مصرف مقدار مناسب مواد غذایی است. یک دختر مبتلا به بی اشتهایی عصبی، درک اشتباهی از وزن خود داشته و همیشه به دنبال رژیمی است که بتواند از وزن خود کم کند. داشتن بی‌اشتهایی عصبی برای مدتی طولانی، می‌تواند موجب از دست دادن شدید اشتها و تهوع شود.
 

پیری

کمبود مواد مغذی می‌تواند به از دست دادن اشتها در افراد مسن‌تر منجر شود. افزایش سن، به ویژه در میان افراد مسن‌تر، همراه با کمبود مواد معدنی ضروری مانند کلسیم و روی در بدن خواهد بود که خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف را افزایش می‌دهد. کمبود روی در بدن توانایی پرزهای چشایی را کاهش می‌دهد. این امر منجر به از دست دادن اشتها در مردان مسن‌تر خواهد شد.
 

استرس و افسردگی

یکی از علل عمده‌ی از دست دادن اشتها، داشتن استرس در سبک زندگی امروزه با آهنگ سریع آن است. حجم کاری، فشارهای تحصیلی، مشکلات عاطفی و غیره، همگی منجر به ایجاد مشکلاتی در معده می‌شوند. با این وجود، هیچ کس هنگامی که ناراحت، وحشت‌زده و یا افسرده است، احساس گرسنگی نمی‌کند. از دست دادن اشتها به دلیل داشتن استرس یا فشار روحی بسیار متداول می‌باشد و کاهش مصرف مواد غذایی موجب می‌شود سطوح انرژی بدن کاهش بیشتری یابد. بدنی که دچار سوء تغذیه شده به عوامل مخاطره آمیز مختلفی از بیماری‌های دیگر نیز دچار می‌شود. فردی که تحت فشار عصبی و استرس قرار دارد، ممکن است شروع به پرخوری نماید که این هم ممکن است موجب ایجاد حالت تهوع شده و به خطرناکی از دست دادن اشتها می‌باشد.
 

درمان

از دست دادن اشتها و تهوع را می‌توان با حذف عوامل خطر که باعث ایجاد این مشکلات شده‌اند درمان کرد. فرد بایستی نسبت به القاء عادات غذایی سالم هوشیار و آگاه باشد. داروهای خانگی بسیاری برای تهوع وجود دارد که می‌توانید به منظور رها شدن از احساس سرگیجه و تهوع برگزینید. همچنین می‌توانید نکات مؤثر ذیل را مورد توجه قرار دهید:
 

• وعده‌های غذایی کوچکی را در طول روز مصرف نمایید. کمتر خوردن و خوردن گاه به گاه به حفظ اشتها کمک می‌کند.

• داشتن استرس، همانطور که در بالا ذکر شد، در اکثر ما موجب خوردن بیشتر از ظرفیت عادی شده که با داشتن اشتهایی سالم تداخل خواهد کرد.

• خوردن غذاهایی با پروتئین بالا به بهبود اشتها کمک می‌کند.

• همیشه میان وعده‌های سالمی را با خود همراه داشته باشید تا به هنگام احساس گرسنگی به عنوان وعده‌ی غذایی مختصر مورد استفاده قرار دهید.

• صبر نکنید تا خیلی گرسنه شوید و بعد اقدام به خوردن کنید.

• بسیاری از افراد عادت به نوشیدن آب همراه با غذا دارند، که این امر حتی قبل از اینکه غذا تمام شود، منجر به احساس سیری می‌گردد. بهتر است مایعات را چند مرتبه در میان وعده‌های غذایی بنوشید.
 

پیروی از یک شیوه زندگی سالم که شامل انجام ورزش‌های منظم و نوشیدن مقدار زیادی آب در روز می‌شود، جهت خلاص شدن از عفونت‌های معده که می‌تواند موجب از دست دادن اشتها شود، امری ضروری است. علاوه بر این، خوردن مواد غذایی سالم همچنین به منظور جلوگیری از خطر از دست دادن اشتها ضرورت دارد به این دلیل که مسمومیت غذایی همچنین می‌تواند به اختلالات دیگر معده منجر شود. علاوه بر این، حفظ سلامت روانی که اغلب موجب از دست دادن اشتها می‌شود، می‌تواند به خلاص شدن از حالت تهوع کمک کند. نظارت یک پزشک همیشه برای انجام دوره‌ی درمانی مغتنم می‌باشد. پزشک (در صورت نیاز) معاینه‌ی مناسب را انجام خواهد داد و علت ریشه‌ای این بیماری را پیدا خواهد کرد.

بدون شک، از دست دادن اشتها و بیماری احساس وحشتناکی است. مدت زمانی که قبل از استفراغ می‌گذرد، اغلب موجب درماندگی فرد شده و نارحتی زیادی را برای فرد بوجود می‌آورد. با این حال، از دست دادن اشتها و تهوع را می‌توان با پیروی از رهنمودهایی که در بالا ذکر شد، به طور مؤثر درمان کرد.