1) سالروز شهادت نهمین ستاره امامت و ولایت حضرت امام جواد الائمه علیه السلام : امام نهم كه نامش «محمد» و كنيه‏اش «ابو جعفر» و لقب او «تقى» و «جواد» است، در ماه رمضان سال 195 ه'. ق در شهر «مدينه» ديده به جهان گشود.مادر او «سبيكه» كه از خاندان «ماريه قبطيه» همسر پيامبر اسلام به شمار مى‏رود، از نظر فضائل اخلاقى در درجه والايى قرار داشت و برترين زنان زمان خود بود، به طورى كه امام رضا - عليه السلام از او به عنوان بانويى منزه و پاكدامن و با فضيلت ياد مى‏كرد.روزى كه پدر بزرگوار امام جواد - عليه السلام – به شهادت رسید ، او حدود هشت سال داشت و در سن بيست و پنج سالگى به دست معتصم عباسی به شهادت رسيد و در قبرستان قريش در بغداد در كنار قبر جدّش، موسى بن جعفر - عليه السلام - به خاك سپرده شد.

2) 8 آذرماه سال1360هجري شمسي: شهربُستان درعمليات پيروزمندانه «طريقُ القُدس» درجريان جنگ تحميلي از رژيم بعثي عراق بازپس گرفته شد. عمليات طريق القدس با رمز«يا حسين(علیه السلام)» درغرب سوسنگرد و منطقه عمومي بستان آغازشد. اين عمليات به منظورآزادسازي شهربستان و دسترسي به «هورُ الهويزه» انجام شد. عمليات طريق القدس طي 14روز با موفقيت كامل به پايان رسيد و علاوه بربستان تا نقطه مرزي چَزّابه ازوجود دشمن بعثي پاك شد.

3) ارتحال فقيه نامدار معاصر حضرت آيت‏اللَّه العظمي "محمدعلي اراكي" (1373 ش) شيخ الفقهاء و المجتهدين حضرت آيت‏اللَّه العظمي شيخ محمدعلي مصلحي اراكي در سال 1273ش (1312 ق) در اراك به دنيا آمد. ايشان از يازده‏سالگي به طور جدي و به شوق فراگيري علوم اسلامي، نزد استادان برجسته عصر خود حاضر شد. اين عالم برجسته از محضر علماي بزرگي همچون آيات عظام؛ سيدعبدالكريم حائري يزدي و محمدتقي خوانساري كسب فيض كرد و سپس خود به تدريس پرداخت. آيت‏اللَّه اراكي در طي 35 سال تدريس، پيچيده‏ترين مباحث علمي را با گفتاري شيوا و بياني رسا مطرح و آنها را به آساني تفهيم مي‏كرد. حضرات آيات محمدتقي ستوده، علي‏پناه اشتهاردي، جلال طاهرشمس گلپايگاني، محسن حرم پناهي، محمدعلي علوي گرگاني، سيد محسن خرازي، علي كريمي جهرمي، رضا استادي، مرتضي مقتدايي، محمدتقي مصباح يزدي و ده‏ها عالم فرزانه ديگر از جمله تربيت يافتگان محفل درس آيت‏اللَّه اراكي بودند. آيت‏اللَّه اراكي همچنين در مراحل مختلف، از انقلاب اسلامي، حمايت و پشتيباني مي‏نمود و علاقه‏اي ويژه به حضرت امام خميني داشت. از اين عالم و فقيه برجسته، آثار بسياري برجاي مانده است كه رساله في الاجتهاد و التقليد و حاشيه بر عروةالوثقي از آن جمله‏اند. سرانجام اين فقيه سترگ در هشتم آذر 1373ش برابر با 25 جمادي الثاني 1415 ق در يكصد سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي بسيار با شكوه، پيكر ايشان در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(سلام الله علیها) در جوار اساتيدش به خاك سپرده شد.

4) شهادت "سيد عبدالحسين واحدي" مرد شماره دو فداييان اسلام توسط رژيم پهلوي (1335ش) سيد عبدالحسين واحدي از پيشگامان تاسيس جمعيت فدائيان اسلام بود و از آغاز مبارزه اين جمعيت با دستگاه جور تا زمان شهادت به عنوان مرد شماره 2 اين تشكُّل شناخته مي‏شد. او به همراه ديگر ياران فدائيان اسلام، مسير تاريخ را در جهت منافع ملت مسلمان ايران تغيير داد. آنان پس از اعدام انقلابي سپهبد رزم آرا نخست‏وزير رژيم پهلوي كه قصد داشت جلوي تصويب ملي شدن صنعت نفت ايران را بگيرد، درصدد اعدام حسين علا كه مي‏خواست ايران را به عضويت پيمان استعماري سنتو در آورد، بودند. اما چون اين عمليات ناكام ماند، سيد عبدالحسين واحدي به همراه يكي ديگر از اعضاي جمعيت، قصد داشتند تا در اولين فرصت، حسين علا را به مكافات عمل خود برسانند؛ ولي شناسايي شده و پس از درگيري لفظي با تيمور بختيار رييس كل شهرباني كشور، توسط بختيار به شهادت رسيد.

5) درگذشت حمید مصدق (زادهٔ ۹ بهمن ۱۳۱۸ شهرضا - درگذشتهٔ ۷ آذر ۱۳۷۷ تهران) شاعر و حقوقدان ایرانی . حمید مصدق بهمن ۱۳۱۸ در شهرضا متولد شد. چند سال بعد به همراه خانواده‌اش به اصفهان رفت و تحصیلات خود را در آنجا ادامه داد. او در دوران دبیرستان با منوچهر بدیعی، هوشنگ گلشیری، محمد حقوقی و بهرام صادقی هم مدرسه بود و با آنان دوستی و آشنایی داشت. مصدق در ۱۳۳۹ وارد دانشکده حقوق شد و در رشته بازرگانی درس خواند. از سال ۱۳۴۳ در رشته حقوق قضایی تحصیل کرد و بعد هم مدرک کارشناسی ارشد اقتصاد گرفت. در ۱۳۵۰ در رشته فوق لیسانس حقوق اداری از دانشگاه ملی دانش‌آموخته شد و در دانشکده علوم ارتباطات تهران و دانشگاه کرمان به تدریس پرداخت.وی پس ار دریافت پروانه وکالت از کانون وکلا در دوره‌های بعدی زندگی همواره به وکالت اشتغال داشت و کار تدریس در دانشگاه‌های اصفهان، بیرجند و بهشتی را پی می‌گرفت. در ۱۳۴۵ برای ادامه تحصیل به انگلیس رفت و در زمینه روش تحقیق به تحصیل و تحقیق پرداخت. تا سال ۱۳۵۸ بیشتر به تدریس روش تحقیق اشتغال داشت و از ۱۳۶۰ تدریس حقوق خصوصی به خصوص حقوق تعاون . مصدق تا پایان عمر عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی بود و مدتی نیز سردبیری مجله کانون وکلا را به عهده داشت.حمید مصدق در هشتم آذرماه ۱۳۷۷ بر اثر بیماری قلبی در تهران درگذشت.

6) 29ذيقعده سال439هجري قمري: «محمدبن علي جَبَلي» اديب و شاعرقرن 5هجري قمري بدرود حيات گفت. كنيه او اَبُوالخَطّاب و شهرتش جبلي بود. جبلي بسيارزيبا شعرمي‎سرود و اشعارش لطافت خاصي داشت. همچنين روايتها و احاديث نقل شده ازاو بسيارفصيح و روشن است چندانكه خطيب بغدادي ازوي استماع حديث كرده است. خطيب بغدادي قصيده‎اي مشتمل بر22بيت ازاَبُوالعَلاء مَعَّري نقل كرده كه وي آن را درمدح جبلي سروده است.

7) درماه ذيقعده سال1200هجري قمري: آزاد بَلَگرامي شاعرو مورّخ و عارف مسلمان هندي دراورنگ آباد درگذشت. بَلَگرامي درجواني بسياري ازدانشهاي متداول زمان خود را آموخت و درسال 1150هجري قمري به مكه معظمه عزيمت كرد. او پس ازاداي مناسك حج به زادگاهش اورنگ آباد بازگشت. بَلَگرامي آثارمنظوم بسياري به زبانهاي عربي و فارسي دارد و به سبب قصايدي كه درستايش حضرت رسول به زبان عربي سروده است به حَسّانُ الهِند ملقّب شده است. غزليّات آزاد بَلَگرامي بيشتربه سبك هندي است و تشبيهات و استعارات لطيف درآن مشاهده مي‎شود. ديوان اشعار، مثنوي و دلگشانامه و منظومه‎اي درباره مختارو خونخواهي امام حسين ازيادگارهاي آزاد بَلَگرامي محسوب مي‎شوند.

8) 28نوامبرسال1929ميلادي: براي اولين باردرتاريخ هوانوردي و اكتشافات هوايي يك هواپيما ازقطب جنوب پروازكرد و به اين ترتيب پرواز هواپيماها از روي قطب آغازشد. دراين روزمهم تاريخي درياسالار ريچارد بيرد قطب شناس بزرگ امريكايي با هواپيما به اين اكتشاف بزرگ اقدام كرد. او درروزهاي 28و29نوامبردوبار از روي قطب جنوب گذشت.

9) 28نوامبرسال1841ميلادي: فليكس ساوارت پزشك، مخترع و فيزيكدان فرانسوي در 50 سالگي درگذشت. ازمهمترين اختراعات او«چرخ دندانه دار و ضديخ» را مي توان نام برد.

10) بنا نهادن پايه جنگ‏هاي صليبي در مجمع مذهبي "كِلِرْمون" در فرانسه (1095م) جنگ‏هاي صليبي كه حدود سه قرن به طول انجاميد و خسارات فراواني به بار آورد، در پي جلسه‏اي در مجمع كِلِرْمون در جنوب فرانسه و با سخنراني پاپ اوربان دوم در تاريخ 18 نوامبر 1095م آغاز شد و تا 28 نوامبر به طول انجاميد. تاريخ‏نويسان و محققين معتقدند نخستين انگيزه موثر در به راه افتادن اين سلسله از جنگ‏ها، فعاليت شديد ارباب كليسا و سردمداران دين مسيح(ع) در جلب توجه مردم مي‏باشد. گرچه بدون ترديد و به ويژه در مراحل بعدي، نگرش‏هاي سياسي و قدرت‏طلبي سران حكومتي نيز موثر بوده است. در اواخر تابستان 1095م، پاپ اوربان دوم، ضمن ورود به فرانسه، نامه‏هايى به اُسقف‏هاي فرانسه و سرزمين‏هاي اطراف نوشت و آنها را براي جلسه‏اي كه در كلرمون تشكيل مي‏شود، دعوت نمود. جلسه شوراي كلرمون، ابتدا در 18 نوامبر آن سال با حضور سي‏صد مقام مذهبي مسيحي آغاز شد. در اين مجمع، بسياري از مسائل مربوط به احكام ديني، امور اداري كليسا و... مورد بررسي قرار گرفت، ولي پاپ در سخنراني خود كه در تاريخ 27 نوامبر ايراد نمود، ضمن بيان خصوصيات سرزمين مقدس و سختي‏هاي مسيحيان در مسير عبادت در بيت‏المقدس و تسلط مسلمانان بر مراكز ديني و منابع ثروت، از مسيحيان خواست تا به جهادي مقدس كه خواست خداست برخيزند. وي به آنان وعده داد كه اولا گناهانشان بخشيده مي‏شود؛ ثانياً اموال و دارايى‏هاي آنها حفظ مي‏گردد و ثالثاً از پرداخت جريمه خطاهاي خود معاف مي‏شوند و مهم‏تر از همه آنكه در شمار مردان خدا، درخواهند آمد. اين مسئله باعث شد تا بسياري از مسيحيان كه از وعده‏هاي مادي و معنوي پاپ به وجد آمده بودند و مال و ثروت فراواني را در اين مسير مي‏ديدند، آماده نبرد شدند. بدين ترتيب جنگ‏هاي صليبي با يورش مسيحيان صليبي به سرزمين فلسطين و مناطق اطراف آغاز شد و طي حدود دويست سال نبرد، هشت جنگ صليبي روي داد. جنگ‏هاي صليبي سرانجام در سال 1291م بدون حصول نتايج دلخواه متجاوزان پايان يافت.

11) مرگ "انريكو فِرِمي" فيزيك‏دان ايتاليايي و سازنده اولين پيل هسته‏اي جهان (1954م) اِنْريكو فرمي، دانشمند هسته‏اي و فيزيك‏دان معروف ايتاليايى در 29 سپتامبر 1901م در شهر رم پايتخت ايتاليا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه وارد كالج پيزا شد و به سبب آزمايش‏هايى كه با پرتوهاي ايكس انجام داد در 21سالگي به اخذ درجه دكتراي فيزيك نائل آمد. فرمي تحقيقات خود را در آلمان دنبال كرد و در 25 سالگي به استادي دانشگاه دست يافت. وي در ضمن تدريس، مطالعات و تحقيقات علمي خود را ادامه داد و به كشفياتي رسيد كه كشف تشعشع راديو اكتيويته اشعه بتا از آن جمله است. فرمي از آن به بعد افكارش را بر كارهاي تجربي و علمي متمركز گرداند و به مطالعه درباره اتم پرداخت. در نهايت با تلاش شبانه روزي فرمي و همكارانش، در دوم دسامبر 1942 وي موفق به شكافت هسته اتم گرديد و گامي بلند در پيشرفت علم در اين عرصه برداشت. فرمي در سال 1939م به دليل اختلاف با رژيم فاشيستي ايتاليا راهي امريكا شد و به كارهاي علمي خود ادامه داد. در اين زمان رقابت مرگباري بين دول محور و متفقين براي تهيه بمب هسته‏اي در گرفته بود تا اين‏كه فرمي در دوم دسامبر 1942م، موفق به ساخت پيل هسته‏اي شد و دنيا را وارد عصر اتم نمود. با تهيه پيل هسته‏اي، مقدمات ساخت بمب هسته‏اي نيز فراهم شد. با ساخت بمب هسته‏اي، كشفي كه مي‏توانست آغازي خوش براي پيش‏برد علم در خدمت بشريت باشد، با بمباران هسته‏اي هيروشيما و ناكازاكي در جريان جنگ جهاني دوم، تراژدي وحشت‏ناكي را رقم زد و بشريت را به نابودي و نيستي كشاند. به هر حال در اثر اكتشافات عمده فرمي، وي در سال 1948م به دريافت جايزه نوبل فيزيك نائل گرديد. هم‏چنين در سال 1954م به پاس خدمات علمي اين دانشمند هسته‏اي، عنصر 100 را به نام وي نهادند كه به فرميوم موسوم شد. سال‏هاي پاياني عمر فرمي در امريكا سپري شد تا آنكه در 28 نوامبر 1954م در 53 سالگي در گذشت.

12) خروج نيروهاي انگليسي از جزاير ايراني خليج فارس (1971م) به دنبال خروج نيروهاي اشغال‏گر انگليسي از سه جزيره ايراني ابوموسي، تنب بزرگ و تنب كوچك، در 28 نوامبر 1971، ايران، حاكميت خود بر اين جزاير را اعاده كرد. خروج انگليس از اين سه جزيره ايراني در خليج فارس در چارچوب طرح انگليس براي خارج شدن از منطقه درياي مديترانه و خليج فارس به خاطر مشكلات سياسي و اقتصادي خود بود. سه جزيره ايران كه در اين روز از اشغال انگليس آزاد شدند، به دليل قرار گرفتن در مدخل تنگه هرمز كه خليج فارس را به درياي عمان متصل مي‏كند، از موقعيت استراتژيك خاصي برخوردار مي‏باشند. انگليس اين جزاير را در سال 1887م به تصرف درآورده بود تا از اين طريق، امنيت مبادلات تجاري خود را در خليج فارس و اقيانوس هند، تضمين كند.خروج انگلستان، اگرچه به بازگشت جزاير ابوموسي و تنب بزرگ و كوچك به خاك ايران منجر گرديد، اما تحريكات بيگانگان و به ويژه امريكا و انگلستان، باعث شده تا كشور امارات متحده عربي، هر از چندي ادعاي مالكيت اين سه جزيره را مطرح نمايد.

 

---

تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله