تنظیم دیافراگم وشاتر

برای کنترل مقدار نور ورودی به دوربین، در دیافراگم تیغه ای، مجموعه تیغه ها گشادگی روزنه دیافراگم را افزایش ویا کاهش می دهند. طوقه تنظیم دیافراگم مدرج شده است و دارای اعدادی است موسوم به اعداد اف، بدین ترتیب:4/1، 2، 8/2، 4، 6/5، 8، 11، 16، 22، 32. مجذور نسبت معکوس هر عدد بیانگر مقدارنوری است که به دوبین وارد می شود. این اعداد از طرف مؤسسات بین المللی استاندارد پذیرفته شده اند. مقدار نورورودی به دوربین روی هرعدد اف، نسبت به عدد قبلی یا بعدی نصف یا دو برابر می شود.
شاترهای دوربین های امروزی نیزدارای درجه بندی هستند و نسبت به اعداد کناری، دو برابر یا نصف می شوند. هر قدر سرعت شاتر بیشتر باشد، مقدار نور ورودی کمتر است.

قدر نور

ارائه قدر نور یا EV کوششی در جهت ساده کردن محاسبات مربوط به اعداد اف وسرعت شاتر است. اعداد EV که همه عدد صحیح هستند به ترتیب پشت هم قرار دارند. و هر کدام میزان نور را دو برابر یا نصف درجه قبلی می کند. هر چه رقم EV کوچکتر باشد میزان ورود نور بیشتر است. بدین ترتیب 10EV دو برابر 11EV ونصف9EV امکان ورود نور را به دوربین می-دهد. هر درجه EV نشانگر دامنه خاصی از تلفیق گشادگی دیا فراگم و سرعت شاتر است که معادل میزان ورود نور به دوربین است. زمانی برخی از دوربینها مجهز به درجه بندی EV بودند وگشادگی دیافراگم و سرعت شاتر را با یکدیگر تلفیق می-کردند. هنگامی که چنین دوربینهایی بر روی درجه EV مشخص تنظیم می شدند تغیر در یکی از دو عامل سرعت شاتر و گشادگی دیافراگم به طور خودکار باعث تغییر عامل دیگر در جهت جبران این اختلاف می شد. با متداول شدن ابزار اتوماتیک تعیین میزان نور دهی، استفاده از درجه بندیEV در دوربین منسوخ شد، اما از این نوع درجه بندی همچنان برای محاسبه حد نور دهی و حد روشنایی در نور دهی استفاده می شود.

دیافراگم اتوماتیک

در دوربین های تک عدسی انعکاسی و آتلیه که در آنها از صفحه رویت استفاده می شود، رویت موضوع و میزان کردن عدسی در حالی که دیافراگم عدسی کاملا باز است انجام می گیرد، اما برای عکس برداری ممکن است دیافراگم تنگتر مورد نیاز باشد. بنابراین دوربین های انعکاسی (و به طور فراگیر دوربین های آتیله) از مکانیزمی استفاده می کنند که به طور خودکار یا نیمه خودکار، دیافراگم عدسی را درست در لحظه گرفتن عکس به حد مورد نظر تنگتر کند.

وش های میزان کردن عدسی و کادربندی عکس

استفاده از شیشة مات (که اکنون پلاستیک جای آن را گرفته) ساده ترین راه برای میزان کردن عدسی وکادربندی تصویر است. روی این صفحه، تصویری که بر روی فیلم می افتد، برای مشاهده ایجاد می شود. البته تصویر را بدون این صفحه نیز می-توان دید اما چشم برای دست یابی به تصویری واضح به یک ذره بین قوی نیازمند است.

وسایل کمکی میزان کردن عدسی

چشم در تشخیص وضوح، به ویژه زمانی که مقدار آن کم باشد، کارایی چندانی ندارد. پس برای صفحه های رؤیت و میزان کردن عدسی بخصوص در دوربین های انعکاسی، معمولا از وسایل کمکی مانند دوپارچه کننده تصویر ویا ریز منشور استفاده می کنند. دوپارچه کنندة تصویر متشکل از یک جفت منشور است که تصویر نا واضح را به دو نیمه واضح که در ارتباط با یکدیگرند و از هم جدا شده اند تقسیم می کند. هنگامی که عدسی میزان شود دو نیمه تصویر به یکدیگر پیوسته و یک تصویر کامل تشکیل می دهند. البته این امر را چشم آسانتر در می یابد. بخشی که شامل صدها و یا هزارها منشور ریز است تصویر ناواضح را ازهم پاشیده و زمینه آن را کاملا از هم گسیخته نشان می دهد. با واضح شدن تصویر این موضوع بر طرف می شود. گاهی اوقات برش های متحدالمرکز در روی صفحه منظره یاب ایجاد می کنند. این نوع صفحه که صفحه فرنل نامیده می شود نور را از گوشه ها به سمت چشم ناظر هدایت می کنند تا تصویر کاملأ روشن و واضح دیده شود.
دوربین هایی که شیشه رؤیت ندارند مجهز به درجه بندی فاصله هستند و عدسی براساس فاصله تخمینی تنظیم می شود. بعضی از دوربین ها مجهز به یک فاصله یاب هستند. فاصله یاب از یک منظره یاب و یک آینه گردان تشکیل می شود که در پهلوی منظره یاب و در فاصله چند سانتیمتری از محور تقارون آن قرار دارد. تصویری از موضوع به چشم ناظر می رسد. آینه، تصویری ثانوی از موضوع را از زاویة دیگری بر روی تصویر اولی منعکس می کند با حرکت دادن آینه در جهت زاویه مناسب که بستگی به فاصله آن شی ء از دوربین دارد، این دو تصویر بر یکدیگر منطبق می شوند. حرکت این آینه را می توان با یک سیستم درجه بندی فاصله مرتبط ساخت یا با دستگاه تنظیم عدسی همراه کرد. هنگامی که عدسی درست تنظیم نشده، فاصله یاب تصویری مضاعف را نشان می دهد. در فاصله یاب به جای آینه گردان می شود از منشور گردان یا متحرک نیز استفاده کرد.

سیستم خودکار تنظیم عدسی

در برخی از دوربین ها برای اطمینان از انطباق و یا عدم انطباق دو تصویر ارائه شده از طریق منظره یاب، آن ها را به کمک یک میکروچیپ بررسی می کنند. زمانی که عدسی درست تنظیم شود، دستگاه علائم الکترونیکی ارسال می کند. موتوری با توجه به علائم دریافتی، عدسی را می چرخاند تا تصویری واضح ایجاد شود. این دستگاه کار میزان کردن عدسی را در دوربین بسیار ساده کرده است. شیوه های دیگر میزان کردن عدسی با استفاده از پرتوهای فروسرخ یا علائم ارسالی از یک دیود منتشر کنندة نور (LED) و یا امواج صوتی (Sonar) است. در عین حال که این وسایل فاصله را به طور خودکار تعیین می کنند، دوربین-های تک عدسی انعکاسی ممکن است از دستگاه های الکترونیکی تحلیل تصویر، برای اندازه گیری و تعیین وضوح تصویر استفاده کنند. علائم ارسالی چنین دستگاه هایی باعث به کار افتادن دیودهای منتشر کنندة نور (LED) قرمز یا سبز در داخل منظره یاب می شود که نشان می دهد عدسی میزان شده است یا نه. همین علائم قادر به راه اندازی موتوری برای چرخاندن عدسی هستند. این وسایل در نور کم و موضوعات پر کنتر است (که چشم نیز در تعیین وضوح تصویر مشکل دارد.) کارآیی چندانی از خود نشان نمی دهند.

منظره یاب

در دوربین هایی که از شیشه های مات استفاده نمی کنند، دستگاه رؤیت را منظره یاب می نامند. این وسیله نشان می دهد که چه مقدار از موضوع بر روی فیلم ثبت خواهد شد. ساده ترین منظره یاب، قابی ساده و سیمی است که قابی دیگر نیز کمی عقب تر از آن بر روی دوربین قرار دارد. امروزه اکثر منظره یاب ها در داخل دوربین هستند و شامل مجموعه ای از عدسی های متصل به یکدیگر هستند. نوعی از این منظره یاب که به منظره یاب با قاب روشن معروف است، منظره یابی است که با خطوط روشن تر محدوده ی کادر را نشان می دهد. منظره یاب دیگر مربوط به دوربین های جفت عدسی انعکاسی است که در آن ناظر از بالا به یک صفحه که در بالای دوربین قرار دارد نگاه می کند.
از آن جایی که غیر از دوربین های تک عدسی انعکاسی، در دوربین های دیگر، محور تقارن منظره یاب با محور عدسی یکی نیست، آنچه که از منظره یاب دیده می شود با تصویری که از طریق عدسی روی فیلم ایجاد می شود یکسان نیست. این خطا را اصطلاحأ خطای پارالکس یا خطای ناشی از اختلاف منظر می نامند. خطای ناشی از اختلاف منظر در مورد موضوعات دوردست تولید اشکال نمی کند اما در مورد موضوع های نزدیک تر باعث گرفتاری می شود. مثلأ در عکسی که از صورت شخصی گرفته اند، اگر چه عکاس به هنگام گرفتن عکس تمام موضوع را در کادر منظره یاب می گنجاند، اما پس از چاپ عکس می-بینیم که قسمتی از سر عکس حذف شده است. برای پیش گیری، برخی از دوربین ها وسایلی دارند که این خطا را تصحیح می کنند. در دوربین های جفت عدسی انعکاسی تصویر منظره یاب چپ و راست اما مستقیم است. دوربین های تک عدسی انعکاسی، مجهز به یک منشور چند وجهی هستند که تصویر را تصحیح کرده و به روی یک صفحه رؤیت یا شیشه مات منتقل می کند.