شناسنامه کتاب:
عنوان: آفاق اندیشه (نگاهی به زندگانی امام محمد باقر علیه‌السلام)
موضوع: زندگانی امام باقر علیه‌السلام
زبان: فارسی
تیراژ: 1500
شابک: 7 ـ 61 ـ 8606 ـ 964
نویسنده: ابوالفضل هادی‌منش
ناشر: مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما
محل چاپ: قم
سال چاپ: 1383
نوبت چاپ: اول
تعداد صفحات: 150 صفحه

معرفی کتاب:

دوران زندگانی امام باقر(ع) همزمان با به قدرت رسیدن مروانیان بود که حاکمیت را از جنگ امویان گرفتند، نویسنده محترم در پیشگفتار، توضیح مختصری درباره این دوران و دورنمایی از مطالب کلی کتاب آورده است.
این کتاب در دو بخش و هر بخش در چند فصل سامان یافته است:
بخش اول: گذری بر زندگانی، فعالیت‌ها و مبارزات فرهنگی ـ سیاسی امام باقر(ع).
فصل اول: دریچه‌ای به سوی نور
نویسنده در این قسمت، شناسنامه امام باقر(ع) را بیان کرده و درباره ولادت، نامگذاری، کنیه، لقب‌ها، مادر و همسر و فرزندان امام(ع)، امامت ایشان و نص برای امامت، توضیح می‌دهد.
فصل دوم: ویژگی‌های برجسته امام باقر(ع)
1. ویژگی‌های ظاهری 2. اخلاق و ویژگی‌های فردی مثل پرستش و پارسایی، دوری از دنیا، دانش و بینش و بخشندگی و سخاوت و... 3. ویژگی‌های اخلاقی در خانواده: الف) ایجاد پیوند عاطفی با همسر و ارتباط عاطفی با فرزندان. 4. اخلاق اجتماعی مثل: دستگیری از نیازمندان جامعه ، احترام به مالکیت اجتماعی، حضور در اجتماعات و...
فصل سوم: بررسی مقام علمی و اقدام‌های فرهنگی امام باقر(ع)
1. اوضاع فرهنگی ـ اجتماعی جامعه. 2. ترسیمی از چهره علمی امام(ع) 3. پایه گذاری نهضت بزرگ و پویای علمی 4. تحکیم بنیان‌های تفکر شیعی 5. پرورش فرهیختگان و دانشجویان بسیار، مثل زراره بن اعین 6. پی‌ریزی تدوین حدیث 7. بنیان گذاری اجتهاد 8. مبارزه با شیوه‌های نادرست اجتهاد 9. توسعه فرهنگ انتظار 10. نشر فرهنگ اصیل اسلامی.
فصل چهارم: مبارزه‌های فرهنگی امام باقر(ع)
1. مناظره‌های گسترده علمی 2. مبارزه با مکتب‌های انحرافی مثل مرجئه، جبریه و قدریه، خوارج و... 3. مبارزه با اندیشه‌های خط آفرین یهود 4. مبارزه با نفاق و اندیشه‌های سازشکارانه خواص
فصل پنجم: اوضاع سیاسی و موضع‌گیری‌های امام باقر(ع)
1. نگاهی کلّی به شرایط سیاسی حاکم
2. چهره و عملکرد حکمرانان معاصر امام
3. نفوذ اندیشه‌های غیر اسلامی در حاکمیت
4. نقش علمای درباری در پیشبرد اهداف سیاسی امویان
5. وضعیت زندگانی امام و شیعیان
6. حکومت عمربن عبدالعزیز
7. دیدگاه امام باقر و دیگر ائمه درباره شخصیت و عملکرد (عمربن عبدالعزیز)
8. بینش سیاسی و رهنمودهای امام باقر(ع)
9. نهادینه سازی تقیه
10. واکنش امام باقر(ع) به قیام زید بن علی(ع)
فصل ششم: شهادت امام محمدباقر(ع) و وصیت‌های ایشان
فصل هفتم: گلچینی از سخنان گهربار و درس‌های آموزنده امام باقر(ع) در موضوعات مختلف
فصل هشتم: برگی از دفتر کرامات امام محمدباقر(ع) (تصرف در ادراک، آگاهی از غیب، فرمان‌برداری درخت از امام و...)
فصل نهم: امام باقر(ع) از دیدگاه اندیشمندان اهل سنّت
فصل دهم: برگزیده ادب فارسی در وصف امام محمدباقر(ع) (شامل متون ادبی و اشعار).
بخش دوم: همراه با برنامه‌سازان، شامل پیشنهادهای کلی و سوژه‌های برنامه‌سازی و پرسش‌های مسابقه‌ای و مردمی و کارشناسی.
تذکر: فهرست کامل مطالب در ابتدای کتاب، و فهرست منابع در پایان کتاب آمده است.
منبع مقاله : pajuhesh.irc.ir