جنایات هولناک بیوتروریستی آمریکا در سراسر جهان
 

چکیده
بیوتروریسم (Bioterrorism)، تروریسمی شامل انتشار عمدی عوامل بیولوژیک است؛ این عوامل، باکتری‌ها، ویروس‌ها یا سموم‌اند که ممکن است به شکل طبیعی‌شان یا به فرم دست‌کاری‌شده انسان باشند. با روشن شدن ابعاد جدید بیوتروریسم، این پدیده اخیراً در سطح وسیعی در محافل پزشکی، بهداشتی، سیاست‌گذاری‌های بلند مدت دفاعی، کشاورزی و سطوح امنیت ملی کشورها مطرح گردیده است.

تعداد کلمات 857/ تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

 

با شنیدن واژه بیوتروریسم، آن‌چه که در ابتدا به ذهن می‌رسد، مجموعه‌ای از اتفاقات مربوط به بیماری‌های خطرناک و یا اسامی باکتری‌ها، ویروس‌ها، سموم و عوامل شیمیایی است که توسط نیروهای نظامی یا گروه‌های خراب‌کار معارض، در بین مردم و یا واحدهای نظامی در حال جنگ، پراکنده می‌شوند. در واقع آن‌چه تاکنون در مورد بیوتروریسم از سوی رسانه‌های عمومی القا شده است، منشأ شکل‌گیری این تصویر محدود از آن در اذهان مردم است. از زمان‌های دور، به دلیل مزیت‌های موجود در استفاده از روش‌های بیولوژیک برای مقابله با دشمنان، چه در حد یک شخص و چه درحد واحدهای نظامی و مردم شهرها، این روش‌ها مورد توجه قدرت‌های متخاصم بوده است. این روش‌ها درحالی که بدون سر‌و‌صدا و در خاموشی کامل اعمال می‌شوند، قدرت تخریب‌کنندگی بسیار وسیع‌تری نسبت به تسلیحات مورد استفاده در جنگ‌ها و درگیری‌های کلاسیک دارند؛ اما امروز دیگر این نگاه به بیوتروریسم، نمی‌تواند به عنوان بنیان نظری کاملی برای برنامه‌ریزان یک کشور محسوب شود.
تعاریف سنتی ارائه‌شده از واژه بیوتروریسم نیز، به نوعی همراهی‌کننده همین نگاه محدود به این پدیده بوده و سعی در نگه داشتن حدود آن صرفاً در اعمال مربوط به سوء استفاده از عوامل میکروبی و ویروسی یا فرآورده‌های آن‌ها، به منظور ارعاب یا هلاکت انسان‌ها و نابودی دام‌ها یا گیاهان دارند. طبق یک تعریف سنتی، بیوتروریسم عبارت است از ایجاد ترس و وحشت، با بهره‌گیری از عوامل بیولوژیک مختلف، و جنگ‌افزار بیولوژیک نیز عبارت است از وسیله‌ای که به منظور انتشار عمدی ارگانیسم‌های مولد بیماری یا فراورده‌های آن‌ها توسط غذا، آب، حشرات ناقل یا به صورت افشانه، به کار برده می‌شود؛ اما بیوتروریسم، تعاریف سنتی را پشت سر گذاشته است.
به طور کلی آنچه که از رسانه‌های بین‌المللی در مورد بیوتروریسم تبلیغ می‌شود این است که بیوتروریسم، عملی مجرمانه است که در آن از تسلیحات بیولوژیکی و شیمیایی، علیه شهروندان و غیر نظامیان استفاده می‌شود و عاملان این جرایم بیولوژیکی، عمدتاً از میکروارگانیسم‌هایی همچون باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها یا از سموم ناشی از این میکروارگانیسم‌ها در تسلیحات، بمب و یا اعمال خود بهره می‌برند، و بیوتروریسم، دیگر محدود به بمب‌های میکروبی نیست.
 

اما با روشن شدن ابعاد جدید بیوتروریسم، این پدیده اخیراً در سطح وسیعی در محافل پزشکی، بهداشتی، سیاست‌گذاری‌های بلند مدت دفاعی، کشاورزی و سطوح امنیت ملی کشورها مطرح گردیده است. رویکرد اخیر معتقد است که اگرچه بیش از بیست جنگ افزار بیولوژیک، شناسایی و طبقه‌بندی شده است، اما نگاه به پدیده بیوتروریسم نباید صرفاً در محدوده به‌کارگیری این عوامل بیولوژیک برعلیه شهروندان کشورهای مختلف محدود بماند، و زمان آن رسیده است که اعمال و رفتارهای سازماندهی‌شده برخی قدرت‌های اقتصادی و صنعتی را نیز در فهرست اعمال بیوتروریستی در نظر گرفت.
لزوم داشتن نگاه جدید و وسیع به این پدیده، حتی در برنامه‌های عاملان اصلی بیوتروریسم و تولیدکنندگان اصلی عوامل خطرناک بیولوژیکی نیز دیده می‌شود؛ برای مثال، سی‌ان‌ان گزارش داده است که چون بنا به پیش‌بینی کارشناسان آمریکایی در سال ۲۰۱۳، حملات بیوتروریستی افزایش خواهد یافت؛ هیئتی در کنگره آمریکا، در سال ۲۰۰۸ به بررسی بیوتروریسم و تبعات آن پرداخته است و به این نتیجه رسیده که تا پنج سال دیگر، گرایش به بیوتروریسم در جنبه‌های مختلف آن، حتی بیشتر از تسلیحات هسته‌ای خواهد بود و ممکن است حمله‌ای از این نوع به آمریکا، ده‌ها برابر ۱۱ سپتامبر تلفات در برداشته باشد؛ در نتیجه، برنامه‌ریزان آمریکایی باید برای مقابله با این نوع حملات، آمادگی لازم را داشته باشند.
نگاه جدید به پدیده بیوتروریسم از محدوده عملیات‌های تروریستی و نظامی خارج شده و هرگونه عمل برنامه‌ریزی‌شده‌ای را که به طور مستقیم یا غیرمستقیم، سلامتی فردی و بهداشت عمومی شهروندان یک جامعه را در دراز مدت یا کوتاه مدت از طریق تهدید امنیت جسمی، غذایی و زیست محیطی آن جامعه به خطر بیندازد، نوعی بیوتروریسم می‌داند. با این نگاه، شهروندان کشورهای درحال توسعه، همیشه در خطر اعمال بیوتروریستی کشورهای صنعتی و قدرت‌های نظامی بزرگ می‌باشند که گاهی در نتیجه عدم آگاهی شهروندان و برنامه‌ریزان و یا ضعف قوانین این کشورها روی می‌دهد.
در این نوع نگاه به بیوتروریسم، دیگر صرفاً باکتری‌ها و ویروس‌ها نیستند که عامل حمله بیوتروریستی و تهدید تلقی می‌شوند، بلکه از لوازم آرایشی آلوده و ارزان قیمت گرفته تا داروهای ناشناخته‌ای که با بهای کم و تبلیغات وسیع ماهواره‌ای در اختیار مردم کشورهای جهان‌سوم قرار می‌گیرند، غذاهای حاصل از مهندسی ژنتیک که تأیید نشده و اثر آن‌ها بر روی انسان و مردم جهان‌سوم آزموده می‌شود، داروهای جدید کمپانی‌های بزرگ داروسازی که به صورت هدیه به کشورهای جهان‌سوم فرستاده می‌شود، زباله‌های خطرناک که با نام اقلام مصرفی دست دوم به کشورهای فقیر صادر می‌شوند، مکمل‌های غذایی حاوی مواد خطرناک جهت نابودسازی تدریجی سلامتی افراد، آلوده‌سازی بخش کشاورزی و دامی یک کشور (محصولات غذایی همواره در معرض سوءقصد عوامل تروریستی جهت نیل به اهداف شوم هستند؛ آگروتروریسم) و... همگی در حیطه اعمال یک شبکه به‌هم‌پیوسته بزرگ بیوتروریستی دیده می‌شود.

منبع: اسرار شیطان (ناگفته هایی از ایالات متحده آمریکا)، صالح قاسمی، تهران، نشر سلمان پاک، 1395.