چکیده
معضلات رفتاری در نوجوانان به خاطر شرایط سنی آنها امری عادی است هرچند این دلیل مناسبی برای توجیه اشتاباهات آنها نیست منتها  برای سهولت درک این معضلات، متخصصین رفتارهای آنها را به پرخطر و دشوار تقسیم کرده اند.

تعداد کلمات : 2624 / تخمین زمان مطالعه : 12 دقیقه

شناخت مشکلات رفتاری نوجوان و راه های برطرف کردن آن
ارتباط داشتن با نوجوان کار ساده ای نیست ، مهم نیست که چقدر والدین خوبی هستند و رابطه شما با فرزندانتان چگونه است اما احتمالا با موانعی که در مسیر تربیت فرزند قرار دارد مواجه شده اید.
  مشکلات رفتاری در بین نوجوانان بسیار رایج است اما زمانی که بدانید آنها چه کاری انجام می دهند و از شما چه انتظاری دارند می توانید به راحتی با این مسائل برخورد کنید.

 رفتار بهنجار و نرمال برای نوجوان چگونه رفتاری است؟
افراد زیادی با این سوال مواجه میشوند که آیا رفتار نوجوان من نرمال است؟
 تغییرات هورمونی در نوجوانان باعث دمدمی مزاج بودن آنهاست .هرچند این امر عادی است اما باعث میشود گاهی نوجوانان غیرقابل درک شوند لذا برای والدین مشکلاتی ایجاد می کنند مثلا به نوجوان باید چندبار یادآوری شود تا تکالیف مدرسه اش را انجام دهد یا اتاقش را تمییز کند، حتی بعضی اوقات کارهای ساده را به اتمام نمی رساند. نوجوان ممکن است به دیگران بی اعتنا شود یا سرد رفتار کند.این گونه رفتارها از نوجوان عجیب نیست اما ممکن است برای بزرگسالان غیرطبیعی به نظر برسد لذا گاهی سخت می شود بین نوجوانی که از لحاظ رفتای عادی است و نوجوانی که مشکل روانی دارد فرق گذاشت .

چند مورد از مشکلات رفتاری در نوجوانان
معضلات رفتاری در نوجوانان به خاطر شرایط سنی آنها امری عادی است هرچند این دلیل مناسبی برای توجیه اشتاباهات آنها نیست منتها  برای سهولت درک این معضلات، متخصصین رفتارهای آنها را به پرخطر و دشوار تقسیم کرده اند.

رفتارهای خطرناک در نوجوانان
رفتاری که منجر صدمه به خود یا خسارت جسمی و روحی شود، رفتارهای پرخطر محسوب می شود. والدین باید به فرزندان خود اهمیت بدهند و این امر میتواند قبل از آنکه مسئله تشدید شود باعث کنترل کردن مشکلات شود.

سکس ، الکل و مواد مخدر
با توجه با شرایط امروز مایه شگفتی نیست اگرنوجوان شروع به نوشیدن الکل کرده است و از نظر جنسی نیز فعال شده است حتی بعضی از آنها قبل از اینکه به سن قانونی برسند متاسفانه مبتلا به نوشیدن الکل، مصرف مواد مخدر و یا رابطه جنسی  شده اند (البته این موارد در کشورهای غربی نمود بیشتری دارد).معتاد شدن به این امور کار آسانی است .سوء مصرف مواد اغلب می تواند باعث افسردگی، نارسایی کبد و سایر بیماری های مزمن شود. معتادان به الکل و مواد سخت است که دوباره سلامتی خود ا به دست آورند.

راه حل
  والدین نباید این فعالیت ها را تایید کنند و همزمان نترسند و فورا عکس العمل نشان ندهند. علت اینکه فرزندان زود به سمت الکل کشیده میشوند ممکن است به خاطر خشونت یا بدرفتاری در خانه باشد یا به خاطر طلاق والدین ویا فشار همسالان باشد.یکی از موثرترین راه ها برای جلوگیری از نوشیدن الکل ، سکس یا استفاده مواد مخدر این است که با نوجوانان  در مورد مضرات آن صحبت شود و به آنها توضیح دهند که چرا نباید این اعمال را انجام دهند . والدین در زمان مطرح کردن این موضوعات از اتهام زدن به فرزند اجتناب کرده و سعی کنند رفتار دوستانه داشته باشند.کودکانی که اطلاع کافی نداشته باشند در معرض خطر ابتلا به الکل هستند.

گاهی نوجوانان به خاطر فشار همسالان مجبور میشوند به درخواست دوستان مبنی بر نوشیدن الکل جواب مثبت دهند و یا نگران هستند که بدون مصرف الکل دیگران با آنها قطع رابطه کنند. برای جلوگیری از این کار، به فرزند خود یاد دهیدکه وقتی کسی به او پیشنهاد این فعالیتها را میدهد نه بگوید.

افزایش استفاده از دستگاه های ارتباطی و رسانه های اجتماعی
طبق گزارش Pew Research Centre، 73 درصد از نوجوانان در سال 2015 به گوشی های هوشمند دسترسی داشتند و بیش از 92 درصد آنها هر روز با رسانه های اجتماعی درگیر بوده اند. استفاده از وسایل ارتباطی و رسانه های اجتماعی بد نیست و شاید نوجوانان تلفن همراه نیاز داشته باشد تا والدین بتوانند از مکان آنها آگاه شوند. هرچند استفاده زیاد از این برنامه ها یک نوع وابستگی و اعتیاد می آورد و بر رفتار و سبک زندگی فرزند تاثیر می گذارد. رسانه های اجتماعی دری به سوی افراد ناشناسی باز میکند که ممکن است آنها بخواهند از فرزند بی تجربه شما سوء استفاده کنند که قطعا بسیارخطرناک است.

راه حل
ندادن تلفن همراه به نوجوان یا حذف کردن رسانه های اجتماعی به طور کامل ، ایده خوبی نیست و ممکن است نتیجه عکس بدهد و باعث دزدی ، دروغگویی شود یا نوجوان به صورت پنهانی این کار را انجام دهد. اکنون رایج است که نوجوان نیز تلفن همراه داشته باشد پس به او موبایل بدهید اما قوانین سختی برای استفاده از آن قرار دهید . نحوه استفاده از اینترنت آنها را بررسی کنید و حتی موضوعاتی را که در اینترنت نیز جستجو میکند اگر توانستید تحت نظر بگیرید.البته توافقی قرار دهید که مجبور نباشید در پشت سر او فعالیت های او را چک کنید. همچنین، به صورت دوستانه آنها را تشویق کنید که در مورد آنچه در اینترنت انجام می دهند صحبت کنند، و مایل به دریافت نظرات و علایق آنها باشید
راه دیگری برای مقابله با مسئله این است که والدین برای استفاده نوجوان از تلفن همراه هنگامی که در خانه است محدودیت زمانی قرار دهند.

نوسانات خلقی
نوسانات خلقی در نوجوان امری عادی است، گاهی خوشحال و گاهی عصبانی هستند.هرچیزی می تواند آنها را به شدت عصبانی کند که باعث شود با شما به تندی صحبت کند .نوسانات خلقی گاهی منجر به افسردگی نیز میشود.والدین می توانند با در نظر گرفتن شدت و مدت زمان نوسانات خلقی و حوزه هایی که تحت تاثیر این نوسانات قرار دارند بین نافرمانی و تغییر خلق و افسردگی آنهاتمییز دهند .

راه حل
یک اشتباه رایج والدین این است که نسبت به فرزندخود بی اهمیت هستند. گاهی نوجوان نسبت به بعضی موضوعات واکنش بیش از حد نشان می دهد که اگر علت این رفتار به درستی تشخیص داده نشود و فرد درک نشود می تواند آنها را کاملا خاموش کند. باید از نصیحت کردن آنها خودداری شود و به جای بی اعتنایی به واکنش آنها، پدر و مادر سعی کنند به آنها گوش کنند و با همدردی، اجازه بدهند نوجوان در مورد آن صحبت کند.

پرخاشگری
نوجوان ممکن است غالبا به دلایل نامعلومی شما را ناراحت کند.آنها ممکن است در مقایسه با دوران کودکی بیشتر اهل بحث و جدل باشند .می دانید که خشم احساسی طبیعی است و در میان نوجوانان معمول است اما اگرخشم آنها به طور صحیح هدایت نشود، می تواند تبدیل به پرخاشگریو منجر به خشونت شود، که بسیار خطرناک است.

راه حل
والدین غالبا در جواب عصبانیت فرزندشان بر سر او فریاد می زنند.
نباید به خودتان اجازه دهید در مشاجره به منظور غلبه بر فرزندتان صدایتان را بالا ببرید زیرا این رفتار همیشه منج به نتایج مطلوب نمیشود. گاهی که قصد تسلط بر فرزند خود را دارید ممکن است او گوشه گیر شود و این امر پرخاشگری او را افزایش دهد. بهترین راه برای از بین بردن عصبانیتو آرام کردن این است که خودتان آرام باشید.راهی برای کنترل عصبانیت خود پیدا کنید و به آنچه فرزند شما میگوید گوش کنید.تا میتوانید از بحث کردن با او بپرهیزید و اجازه دهید تا تمام عصبانیتش را بیرون بریزد.زمانی که تمام حرفها را بیان کرد آرام میشود. نوجوان را ترغیب کنید زمانی که با مشکلی مواجهه میشود به جای اینکه درون گرا باشد و مشکلات را درون خودش بریزد با شما صحبت کند یا به جای پرخاشگری یا خشن بودن راه های مفید بیان عصبانیت را به آنها آموزش دهید .

دروغ گفتن یا مخفی کردن حقایق
دروغ گفتن فرزندان برای والدین بسیار دردآور و ویران کننده است حتی زمانی که نوجوان تمام مسائل را به آنها نمیگوید. این رفار دلالیلی دارد مثلا حس استقلال طلبی آنها باعث میشود اینطور به نظر برسد که ضروری نیست تمام چیزها را به والدین بگویند یا ترس از قضاوت شدن و جریمه کردن او را مجبور میکند دروغ بگوید لذا اگر این رفتار سریعا متوقف نشود تبدیل به یک عادت غیرقابل کنترل میشود.

راه حل
صداقت خصیصه ای است که باید فرزند را برای ایجاد و رشد آن ترغیب کرد.با انتخاب الگوی مناسب به آنها آموزش دهید تا به شما حقیقت را بگویند. برای آنها کانال ارتباطی باز و آزاد قراردهید تا بدین وسیله اجازه پیدا کنند هرچیزی راکه لازم باشد بدون تردید با شما در میان بگذارند. وقتی فرزندان میبینند که والدین همیشه راستگو هستند حتی در کارهای اشتباهی که انجام می دهند صداقت دارند آنها نیز یاد میگیرند که همین گونه رفتار کنند.لذا از این که به طور مدام در باره آنها قضاوت کنید بپرهیزید.اگر والدین مرتبا نقاظ ضعف او را تذکر بدهند و سعی کنند از کارهای او اشکال بگیرند نوجوانان ممکن است بترسند که والدین هیچگاه از آنها راضی نیستند و ارتباط واشتراک خود را با والدین قطع کنند. سختی هایی که والدین در برخورد با نوجوان با آن مواجه می شوند. این سختی ممکن است به خودی خود مضر نباشد اما می توانند رابطه شما با نوجوان را تحت فشار قرار دهند.

سرپیچی کردن از دستورات و مجادله کردن
نوجوانان غالبا روحیه نافرمانی از دستورات دارند . آنها همیشه آنچه که میگویید انجام نمیدهند و میخواهند نشان بدهند که می توانند با شما مقابله کنند. وقتی نوجوان با شما بحث میکند و آنچه را که از او می خواهید انجام نمیدهد ، او را جریمه نکنید و مثل یک فرد ستمگر با او رفتار نکنید که باعث شود او لجوج ترشود.آنها غالبا قوانین را زیرپا میگذارند ، در انجام وظایف کوتاهی میکنند و همیشه حاضر جوابی میکنند.

راه حل گاهی نوجوانان به خاطر فشار همسالان مجبور میشوند به درخواست دوستان مبنی بر نوشیدن الکل جواب مثبت دهند و یا نگران هستند که بدون مصرف الکل دیگران با آنها قطع رابطه کنند. برای جلوگیری از این کار، به فرزند خود یاد دهیدکه وقتی کسی به او پیشنهاد این فعالیتها را میدهد نه بگوید.
نوجوانان به خاطر اقتضای سنی گاهی سردرگم هستند و برای ماندن در مسیر درست نیاز به راهنمایی دارند. برای اینکه قابل کنترل باشند باید محدود شوند لذا باید قوانینی را وضع کنید که در واقع هم آنها را محدودکرده و هم به آنها کمک کرده اید.

در مورد قوانین شفاف سازی کنید ، مثلا در شب درسی آنها تا چه ساعتی حق دارند در بیرون از خانه بمانند یا در خانه قرار است چه کاری انجام دهند. آنها را ملزم به رعایت قوانین کنید و عواقب رعایت نکردن قانون را نیز مشخص کنید. وقتی نوجوان فهمید که شما در قبال قوانین جدی هستید این امربه مرور باعث ایجاد نظم و انضباط در آنها خواهد شد.همچنین می توان آنها را در تنظیم قوانین و جریمه ها درگیرکرد.با این روش آنها به وضوح می دانند که اگر از محدوده قوانین خارج شوند چه عواقبی برای آنها در پی خواهد داشت.

تغییرات شدید در ظاهر
 نوجوانی دوره ای است که فرد با تغییراتی مواجه می شود این تغییرات تا حدودی فیزیکی است که  امری طبیعی و غیزقابل اجتناب است و باعث نگرانی نیز نم شود اما شاید بتوان گفت تغییرات شدید در ظاهر یکی از مهمترین چالش های نوجوانی برای والدین باشد. ممکن است فرزند شما یک مدل خاص لباس بپوشد یا فقط لباسهای با برند خاص را استفاده کند و یا بدون مشورت با شما مدل موی خود را تغییر دهد .
این رفتار در دختران ممکن است با آرایش کردن شروع شود حال آنکه پسران مدل موی خود را عوض میکنند یا خالکوبی میکنند.

البته یکی دیگر از مواردی که بر لباس پوشیدن نوجوان تاثیر میگذارد شروع فعالیت قوای جنسی است زمانی که با جنسیت خود رابطه برقرار میکند و ترجیحات جدید جنسی خود را کشف میکند . نکته ی قابل اشاره دیگر این است که اگر فرزند شما بسیار زیاد غذا میخورد یا برعکس خوراک او کم است یا به خود گرسنگی می دهد یا بیشتر از نیاز ورزش میکند یا هرچه می خورد بالا می آورد یا خیلی در مورد زشتی یا چاقی خود نگران است تمام این موارد نشان دهنده مشکلات جدی مثل اختلال در خوردن ، افسردگی یا اضطراب میباشد.

راه حل
مهمترین کاری که والدین می توانند انجام بدهند باید به آنها آموزش دهند که خود و ظاهر خودشان را همانطورکه است قبول کنند . این امر به آنها کمک میکند زمانی که وارد دبیرستان میشوند بتوانند با فشاری که به عنوان اینکه جذاب هستند یا نه کنار بیایند . البته نباید بر نوجوان فشار بیاورید که طبق سلیقه شما لباس بپوشد زیرا غیرممکن است. به جای اینکه نظرات آنها را به طور کامل رد کنید با زیرکی به آنها ثابت کنید که ظاهری که آنها فکر میکنند عالی است آن طور به نظر نمیرسد و به آنها پیشنهادی بدهید که ممکن است دوست داشته باشند.

کاهش ارتباطات
نوجوان به اندازه ای که والدین میخواهند با آنها حرف نمی زند و تمایل دارد حرف های خود را بیشتر با دوستان خود در میان بگذارد . از دیدگاه نوجوان درخواست پدر و مادر مبنی بر اینکه تمام اتفاقاتی که برای او رخ میدهد را باید به والدین بگوید منطقی نیست. سوالی که وجود دارد این است که آیا شما در این سن با والدین خود زیاد حرف میزدید؟به نظر میرسد که رفتار شما هم اینگونه بوده است .

راه حل
اگر نوجوان را مجبور کنید که همه مسائل را با شما در میان بگذارد ممکن است باعث شود که او چیزهایی ساختگی و غیرواقعی به شما بگوید که از نظر شما خوشایند باشد حال آنکه آن چیزی نیست که شما میخواهید. باید قبول کرد که نوجوان همه چیز را به والدین نمی گوید اما طوری رفتار کنید که آنها بدانند باید رویدادهای مهم زندگی خود را به شما به عنوان سرپرست در میان بگذارند. تاکید کنید که می خواهید بدانید که در زندگی آنها چه اتفاقاتی می افتد، زیرا شما به آنها اهمیت می دهید و می خواهید مطمئن شوید که آنها خوشحال هستند.
 

وقت گذراندن بیشتر با دوستان
اگر این طور به نظر میرسد که نوجوان می خواهد به جای خانواده با دوستان وقت بیشتری بگذراند به این خاطر است که تمایل دارد شبیه آنها شود. رفتار اکثر نوجوانان این گونه است اما نکته مهم این است که هویت نوجوان بر اساس افرادی که با آنها سر و کار دارد شکل میگیرد لذا مهم است که دوستان و ارتباطات او کنترل شود. حال اگر والدین او را از رابطه با بعضی دوستان منع کنند یا افرادی که با آنها رابطه دارد را تایید نکنند ممکن است تاثیر منفی بر نوجوان بگذارد .

راه حل
برای تایید نکردن دوست نوجوان چند دلیل وجود دارد مثلا ممکن است او را به خاطر ظاهر یا رفتارشان دوست نداشته باشید.اگر این انتقاد به خاطر ظاهر او است به خاطر بیاورید که نباید افراد را از روی ظاهر قضاوت کرد.قبل از اینکه او را طرد کنید به خود زمان بیشتری بدهید تا بتوانید او را بشناسید . اگر از طرز برخورد فرد ناراضی هستید میتوانید با زیرکی فرزندتان را از این موضوع آگاه کنید.در صورت عدم قطع رابطه دوستی اگر فهمیدید که رفتار نوجوان شما تغییر کرده است او را آگاه کنید منتها به طوری که به نظر نرسد او تقصیر کار است.

تردید
نوجوانان معمولا به خاطر تغییرات فیزیکی و عاطفی که در حال تجربه کردن آنها هستندمردد هستند حال این تردید میتواند مربوط به یک موضوع ساده مثل لباس پوشیدن باشد یا مربوط به یک موضوع سخت مثل اتنخاب کردن دانشکاه. نوجوان شما ممکن است یک دوره سختی را برای انتخاب تجربه کند.تردید ممکن است نشانه ای از افسردگی باشد اما همیشه این طور نیست.

راه حل
دوره نوجوانی زمان مناسبی برای معرفی و آموزش مهارت های تصمیم گیری است. روش های مختلفی را به آنها بیاموزید تا بتوانند گزینه ها را برای انتخاب درست ارزیابی کنند. کاری که والدین باید انجام بدهند این است که هیچگاه آنها را به خاطر عدم توانایی حتی برای یک انتخاب ساده تحقیر نکنند یا به آنها بخندند و مهمتر از همه برای آنها تصمیم گیری نکنند. اگر والدین بیش از حد آنها را نصیحت کنند ممکن است اشتباه انتخاب کنند که یا فقط برای این است ثابت کنند آنها هم می توانند انتخاب کنند یا برای نافرمانی کردن این اشتباه را انجام می دهند.