در آستانه 19 دی ماه و سالگرد قیام تاریخی مردم قم در حمایت از مقتدا و رهبر خود یعنی امام خمینی (رحمت الله علیه) قرار داریم. قیامی که برخاسته از پیوند عمیق امام و امت در مقطعی تاریخی و حساس و البته سرآغازی برای حرکت های بعدی و به ثمر نشستن انقلاب در 22بهمن 57 بود. عنصر مهم و تعیین کنندۀ قیام 19 دی ماه و حوداث مشابه آن نظیر حماسه نهم دی را می توان در «رشد جامعه شیعی و همراهی امت با امام و رهبر جامعه» خلاصه کرد.
تعداد کلمات: 1077 / مدت زما ن تخمینی مطالعه: 5 دقیقه
تعداد کلمات: 1077 / مدت زما ن تخمینی مطالعه: 5 دقیقه
نویسنده: حسین سعدآبادی
در آستانه 19 دی ماه و سالگرد قیام تاریخی مردم قم در حمایت از مقتدا و رهبر خود یعنی امام خمینی (رحمت الله علیه) قرار داریم. قیامی که برخاسته از پیوند عمیق امام و امت در مقطعی تاریخی و حساس و البته سرآغازی برای حرکت های بعدی و به ثمر نشستن انقلاب در 22بهمن 57 بود. عنصر مهم و تعیین کنندۀ قیام 19 دی ماه و حوداث مشابه آن نظیر حماسه نهم دی را می توان در «رشد جامعه شیعی و همراهی امت با امام و رهبر جامعه» خلاصه کرد.
ماجرای قیام 19دی
خیلی کوتاه اشاره می شود که در تاریخ 17دی ماه 1357 و به دستور دربار شاه، مقاله ای با عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» به قلم مستعار احمد رشیدی مطلق، در روزنامه اطلاعات چاپ شد که حاوی مطالب زننده و توهین های مکرر به حضرت امام (ره) بود. مردم قم ازاین اقدام وقیحانه، خشمگین شده و اعتراضات شروع می شود. به دستور رژیم سفاک پهلوی، تعدادی از مردم در تاریخ 19 دی به خاک و خون کشیده شده و یا دستگیر می شوند، اما این تازه اول ماجرا بوده است. بعد از قم، شهرهایی مثل تبریز، اصفهان، مشهد و ... نیز به شاهد تظاهرات و اعتراض مردم به حکومت فاسد پهلوی بود و بسیاری این نقطه را جرقۀ اصلی اتفاقات بهمن ماه 1357 می دانند. علت واکنش بجا و غیرت مندانه مردم در ماجرای 19 دی پیوند عمیق بین امام و امت بود. پیوندی که عنصری مهم و تعیین کننده در حوداث بعدی انقلاب به شمار می رود.
اهمیت امامت و رهبری در اسلام
در نگاه آموزه های اصیل دینی، امامت تنها یک منصب سیاسی محسوب نمی شود بلکه امام، مفسر حقیقی قرآن، مبیّن احکام الهی و راهبر عالَم به سوی قله های توحید و عبودیت راستین است. در دوران غیبت نیز به فرموده حضرات ائمه (ع)، فقیهان وارثان و حاکمان دینی و نیز راهنمایان مردم هستند و امت موظف شده اند که در حوداث مختلف، از همراهی با ایشان غافل نشوند.مسئله امامت و رهبری در هندسه اعتقادی اسلام و خاصه مکتب تشیع جایگاه ویژه ای دارد. نبی اکرم (ص) بعد از خود، امیرالمومنین، علی (ع) را به عنوان وصی و وارث و جانشین معرفی کردند و بعد از ایشان نیز 11 امام منصوص و منصوب قرار دارند. اهمیت این موضوع تا حدی است که از اصول مکتب حقه جعفری محسوب شده و منکر آن، مرتد و خارج از دین به حساب می آید. [1]
با مراجعه به آیات و روایات و ادعیه، جایگاه این اصل مهم بیش از پیش آشکار می شود. در قرآن کریم آیات متعددی نظیر آیه تطهیر[2]، آیه مباهله[3]، آیه اکمال[4]، آیه ولایت[5] و ... با محوریت بحث ولایت و امامت وجود دارد.[6] در احادیث نیز روایات متعدد و متواتری در این زمینه نقل شده است که از جمله می توان به حدیث غدیر، حدیث ثقلین، حدیث باب علم، حدیث مؤاخات و برادری و ... اشاره کرد. در نگاه آموزه های اصیل دینی، امامت تنها یک منصب سیاسی محسوب نمی شود بلکه امام، مفسر حقیقی قرآن، مبیّن احکام الهی و راهبر عالَم به سوی قله های توحید و عبودیت راستین است. در دوران غیبت نیز به فرموده حضرات ائمه (ع)، فقیهان وارثان و حاکمان دینی و نیز راهنمایان مردم هستند و امت موظف شده اند که در حوداث مختلف، از همراهی با ایشان غافل نشوند.
با مراجعه به آیات و روایات و ادعیه، جایگاه این اصل مهم بیش از پیش آشکار می شود. در قرآن کریم آیات متعددی نظیر آیه تطهیر[2]، آیه مباهله[3]، آیه اکمال[4]، آیه ولایت[5] و ... با محوریت بحث ولایت و امامت وجود دارد.[6] در احادیث نیز روایات متعدد و متواتری در این زمینه نقل شده است که از جمله می توان به حدیث غدیر، حدیث ثقلین، حدیث باب علم، حدیث مؤاخات و برادری و ... اشاره کرد. در نگاه آموزه های اصیل دینی، امامت تنها یک منصب سیاسی محسوب نمی شود بلکه امام، مفسر حقیقی قرآن، مبیّن احکام الهی و راهبر عالَم به سوی قله های توحید و عبودیت راستین است. در دوران غیبت نیز به فرموده حضرات ائمه (ع)، فقیهان وارثان و حاکمان دینی و نیز راهنمایان مردم هستند و امت موظف شده اند که در حوداث مختلف، از همراهی با ایشان غافل نشوند.
فراز و نشیبِ همراهی با امامت در جامعه شیعی
با این وجود و علی رغم اهمیت مسئله امامت و جایگاه بی بدیل آن در هندسه معرفتی اسلام، با مراجعه به تاریخ در میابیم که همراهی با این عنصر حیات بخش جوامع بشری، دستخوش فراز و نشیب هایی بوده است. به عبارت دیگر همراهی با ولی جامعه، حتی در دوره حضور امامان، گاهی کم رنگ و گاهی پر رنگ تر بوده است و البته تمام مصائب جامعه شیعه، ناشی از همین عدم همراهی تام و پر شورِ امت و امام در طول تاریخ می باشد. مصیب بار ترین صحنه تاریخ، قیام حسینی (ع) است که سبط نبی اکرم (ص) و امام سوم شیعیان، مظلومانه به همراه 72 تن از یاران صادق خود به شهادت رسیدند.
رشد جامعه شیعی و همراهی با امام جامعه
اما به برکت جان فشانی سیدالشهدا و سایر امامان عظیم الشأن و بلند مرتبه، جامعه شیعه به رشد خود ادامه داد و حتی در دوران غیبت، رابطه امام و امت قطع نشد. به موجب روایات متعدد و ادله عقلی، فقیهان و عالمان دین، به عنوان نائبان عام حضرت حجت (عج)، وظیفه خطیر رهبری امت را برعهده گرفتند و در این راه زحمات طاقت فرسایی را تحمل کردند.
نکته مهم این است که رشد و افزایشِ بصیرت جامعه شیعی در همراهی با امام امت در طول انقلاب اسلامی بسیار محسوس است؛ چراکه در سالهای نه چندان دور، یعنی در دوره مشروطه که فقط چند ده سال قبل از انقلاب اسلامی به وقوع پیوست، پیوند مردم و رهبران مذهبی تا این حد پر رنگ نبود و شاید یکی از مهمترین علل شکست قیام مشروطه نیز همین عامل باشد؛ اما در دوره انقلاب و «چهل سالِ» افتخارآمیزِ پس از آن، به یُمن رشد مردم و افزایش بصیرت ایشان در همراهی با امام امت، شاهد پیروزی های بزرگ و بی نظیرِ در طول تاریخ بوده ایمتاریخ صحنه های به یاد ماندنی ای از همراهی جامعه شیعه با رهبران خود را به یاد دارد. یکی از این صحنه های تاریخی همین قیام 19 دی مردم قم و به دنبال آن قیام مردم ایران در مقابل رژیم منحط و دست نشاندۀ پهلوی بود. قیامی که از پیوند عمیق مردم و امامشان حکایت داشت. در روایتی از امیرالمومنین (ع) آمده است: «مردی از قم، مردم را به سوی حق دعوت می کند، گروهی با او همراه می شوند که همانند پاره های آهن هستند، که بادهای تند آنان را نمی لغزاند و از جنگ خسته نمی شوند . به خدا توکل می کنند و عاقبت خبر برای پرهیزکاران است»[7]. این روایت به خوبی همراهی گسست ناپذیر مردم و امام (ره) را ترسیم می کند. همان همراهی و پیوندی که می توان به جرأت آن را مهمترین عامل پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران برشمرد. همراهی با ولایت، نه تنها عامل ایجاد و پیروزی انقلاب بلکه عامل بقاء و سرافرازی آن نیز هست و فتوحات بی نظیر در حوادثی نظیر جنگ تحمیلی، فتنه های قومی و سیاسی و مقابله با دشمنان قسم خوردۀ انقلاب تنها در سایه این «همراهی امت با امام» میسر شده است. نکته مهم این است که رشد و افزایشِ بصیرت جامعه شیعی در همراهی با امام امت در طول انقلاب اسلامی بسیار محسوس است؛ چراکه در سالهای نه چندان دور، یعنی در دوره مشروطه که فقط چند ده سال قبل از انقلاب اسلامی به وقوع پیوست، پیوند مردم و رهبران مذهبی تا این حد پر رنگ نبود و شاید یکی از مهمترین علل شکست قیام مشروطه نیز همین عامل باشد؛ اما در دوره انقلاب و «چهل سالِ» افتخارآمیزِ پس از آن، به یُمن رشد مردم و افزایش بصیرت ایشان در همراهی با امام امت، شاهد پیروزی های بزرگ و بی نظیرِ در طول تاریخ بوده ایم و علی رغم همه دشمنی ها و خباثت های جبهه استکبار، امید است شاهد به ثمر نشستن تلاش های جبهه حق علیه باطل و فرا رسیدنِ دوران طلائی عالَم، با ظهور منجی عالم بشیریت باشیم. انشاءالله
نکته مهم این است که رشد و افزایشِ بصیرت جامعه شیعی در همراهی با امام امت در طول انقلاب اسلامی بسیار محسوس است؛ چراکه در سالهای نه چندان دور، یعنی در دوره مشروطه که فقط چند ده سال قبل از انقلاب اسلامی به وقوع پیوست، پیوند مردم و رهبران مذهبی تا این حد پر رنگ نبود و شاید یکی از مهمترین علل شکست قیام مشروطه نیز همین عامل باشد؛ اما در دوره انقلاب و «چهل سالِ» افتخارآمیزِ پس از آن، به یُمن رشد مردم و افزایش بصیرت ایشان در همراهی با امام امت، شاهد پیروزی های بزرگ و بی نظیرِ در طول تاریخ بوده ایمتاریخ صحنه های به یاد ماندنی ای از همراهی جامعه شیعه با رهبران خود را به یاد دارد. یکی از این صحنه های تاریخی همین قیام 19 دی مردم قم و به دنبال آن قیام مردم ایران در مقابل رژیم منحط و دست نشاندۀ پهلوی بود. قیامی که از پیوند عمیق مردم و امامشان حکایت داشت. در روایتی از امیرالمومنین (ع) آمده است: «مردی از قم، مردم را به سوی حق دعوت می کند، گروهی با او همراه می شوند که همانند پاره های آهن هستند، که بادهای تند آنان را نمی لغزاند و از جنگ خسته نمی شوند . به خدا توکل می کنند و عاقبت خبر برای پرهیزکاران است»[7]. این روایت به خوبی همراهی گسست ناپذیر مردم و امام (ره) را ترسیم می کند. همان همراهی و پیوندی که می توان به جرأت آن را مهمترین عامل پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران برشمرد. همراهی با ولایت، نه تنها عامل ایجاد و پیروزی انقلاب بلکه عامل بقاء و سرافرازی آن نیز هست و فتوحات بی نظیر در حوادثی نظیر جنگ تحمیلی، فتنه های قومی و سیاسی و مقابله با دشمنان قسم خوردۀ انقلاب تنها در سایه این «همراهی امت با امام» میسر شده است. نکته مهم این است که رشد و افزایشِ بصیرت جامعه شیعی در همراهی با امام امت در طول انقلاب اسلامی بسیار محسوس است؛ چراکه در سالهای نه چندان دور، یعنی در دوره مشروطه که فقط چند ده سال قبل از انقلاب اسلامی به وقوع پیوست، پیوند مردم و رهبران مذهبی تا این حد پر رنگ نبود و شاید یکی از مهمترین علل شکست قیام مشروطه نیز همین عامل باشد؛ اما در دوره انقلاب و «چهل سالِ» افتخارآمیزِ پس از آن، به یُمن رشد مردم و افزایش بصیرت ایشان در همراهی با امام امت، شاهد پیروزی های بزرگ و بی نظیرِ در طول تاریخ بوده ایم و علی رغم همه دشمنی ها و خباثت های جبهه استکبار، امید است شاهد به ثمر نشستن تلاش های جبهه حق علیه باطل و فرا رسیدنِ دوران طلائی عالَم، با ظهور منجی عالم بشیریت باشیم. انشاءالله