رحمت وعدالت خدا
چکیده:
هدف گابریل بیال این بود که روحانیت، جنبش پرستش نوین را با مطالعات آکادمیک پیوند دهد و از عقل ستیزی توماس آکمپیس اجتناب نماید. در سال ۱۴۸۴ وی نخستین استاد دانشگاه تازه تأسیس توبینگن در جنوب آلمان شد.
تعداد کلمات: 1090 کلمه / تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه
هدف گابریل بیال این بود که روحانیت، جنبش پرستش نوین را با مطالعات آکادمیک پیوند دهد و از عقل ستیزی توماس آکمپیس اجتناب نماید. در سال ۱۴۸۴ وی نخستین استاد دانشگاه تازه تأسیس توبینگن در جنوب آلمان شد.
تعداد کلمات: 1090 کلمه / تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه
نویسنده: تونی لِین
ترجمه: روبرت آسریان
ترجمه: روبرت آسریان
در پدیدآیی نهضت اصلاح دینی مجموعه ای از عوامل را می توان دخیل دانست. بررسی دقیق عملکرد نظام پاپی در قرون وسطا، نشان می داد که قدرت مطلق، باعث فساد و اضمحلال می شود. در این زمان علیه نظام پاپی احساسات بسیاری برانگیخته شده بود. ویکلیف نشان داد که چگونه انتقاد از عملکردها و اشتباه ها می تواند انتقاد از آموزه ها را نیز شامل شود. کلیسا از ثروت و دارایی افسانه ای برخوردار بود، در حالی که فاقد ویژگیهای اخلاقی ای بود که بر اساس آنها بتواند امتیازات خود را برای توده مردم توجیه کند. در این زمان، مردم توجه زیادی به آثار کلاسیک فرهنگ گذشته نشان می دادند که این گرایش، انسان گرایی نامیده می شد. (این جنبش انسان گرایی را نباید با انسان گرایی لاادری گرایانه ۲ یا خداناباوری معاصر همسان پنداشت.) در جنوب اروپا این توجه عمدتا به آثار کلاسیک تمدن یونانی و رومی معطوف شده بود؛ اما در شمال اروپا تحت تأثیر اراسموس، انسان گرایی مسیحی شکل گرفته بود. شعار اصلی در این زمان بازگشت به سرچشمه ها» بود و کتاب مقدس به زبان اصلی عبری و یونانی و نیز آثار پدران اولیه کلیسا بسیار مورد توجه بودند. انسان گرایان با لحن تیز و طعنه آمیز خود از بسیاری ابعاد حیات کلیسایی عصر خود، مانند زندگی پاپها و روحانیون، وضعیت درها و ابهامات و پیچیدگی های الاهیات مذرسی انتقاد می کردند. اما هنگامی که جنبش اصلاح دینی آغاز شد، انسان گرایان پیرو اراسموس دو دسته شدند. گروهی به قیمت جدا شدن از کلیسای روم به جنبش اصلاح دینی پیوستند و گروهی دیگر برای اینکه به اتحاد، بیشتر از اصلاح اهمیت می دادند، با کلیسای روم متحد باقی ماندند.
گابریل بیال در اوایل قرن پانزدهم در منطقه اسپیرا آلمان چشم به جهان گشود. از سال ۱۴۳۲ در دانشگاههای هیدلبرگ ، ارفورت " و کولونی مشغول تحصیل شد. تحصیلات دانشگاهی، وی را باطریق قدیمی توماس آکویناس و دانز اسکوتوس و نیز باطریق نوین ویلیام آکامی آشنا کرد. خود بی ال پیرو نگرش ویلیام آکامی شد. با وجود این، با رقابت شدید و خصمانه مکاتب الاهیاتی گوناگون مخالف بود. در سال ۱۴۶۰ وی به فرقه برادران همزیست پیوست و یکی از رهبران آنان شد. هدف گابریل بیال این بود که روحانیت، جنبش پرستش نوین را با مطالعات آکادمیک پیوند دهد و از عقل ستیزی توماس آکمپیس اجتناب نماید. در سال ۱۴۸۴ وی نخستین استاد دانشگاه تازه تأسیس توبینگن در جنوب آلمان شد. در سالهای ۱۴۸۵ و ۱۴۸۹ وی سرپرست این دانشگاه شد. پس از فراغت از تحصیل در دانشگاه، وی رییس یک مرکز تازه تأسیس برادران همزیست شون بوش شد و در همین مرکز در سال ۱۴۹۵ درگذشت.
بیشتر بخوانید : پدر تاریخ کلیسا
شبه پلاگیانیسم قرون چهاردهم و پانزدهم، به شکلی روشن و واضح در الهیات بی ال دیده می شود. وی مراحلی برای نجات گناهکاران پیشنهاد می کند، خواه این گناهکاران هنوز مسیحی نشده باشند و خواه مسیحیانی تعمیدیافته باشند که به سبب گناهی جدی و مرگ آور، از فیض خدا ساقط شده باشند. نخستین قدم، باید توسط خود فرد گناهکار برداشته شود. فرد باید از ارتکاب به گناه دست بشوید و به سوی خدا بازگشت نماید. وی باید خدا را بیش از هر چیز دیگری دوست بدارد. از فرد گناهکار انتظار می رود که همه این اعمال را با اراده آزاد خود و بدون فیض روح القدس انجام دهد. این اقدام پیشقدمانه از سوی انسان باعث می شود تاوی سزاوار فیض خدا گردد. اما خدا این فیض را دقیقا همچون پاداش عطا نمی کند، بلکه آن را سخاوتمندانه به کسانی می بخشد که تمام تلاش خود را می کنند. در این زمان، که فرد گناهکار فیض را دریافت داشته است، قادر می گردد تا اعمال نیکو انجام دهد. این لیاقت، یعنی پاداش پذیرفته شدن توسط خدا، این بار به عنوان وامی، به انسان عطا می شود.
گابریل بیال در اوایل قرن پانزدهم در منطقه اسپیرا آلمان چشم به جهان گشود. از سال ۱۴۳۲ در دانشگاههای هیدلبرگ ، ارفورت " و کولونی مشغول تحصیل شد. تحصیلات دانشگاهی، وی را باطریق قدیمی توماس آکویناس و دانز اسکوتوس و نیز باطریق نوین ویلیام آکامی آشنا کرد. خود بی ال پیرو نگرش ویلیام آکامی شد. با وجود این، با رقابت شدید و خصمانه مکاتب الاهیاتی گوناگون مخالف بود. در سال ۱۴۶۰ وی به فرقه برادران همزیست پیوست و یکی از رهبران آنان شد.
بیال در سهم مربوط به خدا، دو نوع میثاق را مشاهده میکند. میثاق نخست «میثاق بخشندگی و سخاوت» است که توسط این پیمان، خدا به کسانی که همه تلاش خود را میکنند، وعده پاداش می دهد. میثاق دوم «میثاق عدالت» است که توسط این پیمان، خدا به کسانی که در شرایط دریافت فیض او اعمال نیکو انجام می دهند، این شایستگی را می بخشد که همچون اشخاص عادل در حضور او پذیرفته شوند. هیچ کدام از این میثاقها، بر خدا تحمیل نمی شود و هر دو، حتی میثاق عدالت، تنها بدین علت به وجود آمده اند که خدا آزادانه و سخاوتمندانه، خود انتخاب کرده که چنین باشد. این نحوه نگرش، بی ال را قادر ساخت تا آموزه های نجات توسط اعمال و نجات توسط فیض را با یکدیگر ترکیب کند. از نظر او نجات بدین معنا، بر اساس اعمال صورت می گیرد؛ چون انسان با همه تلاش های خود، سزاوار دریافت فیض خدا می گردد و آنگاه فرد با اعمالی که پس از دریافت فیض انجام میدهد، لیاقت پذیرفته شدن از سوی خدا را می یابد. اما نجات، بر اساس فیض بنا شده، بدین معنی که خدا مجبور نیست میثاق هایی را که خودش به وجود آورده، اعمال کند. او می تواند عادلانه، شرایطی را برای نجات یافتن ایجاد کند که تحقق آن برای انسان گناهکار غیر ممکن بوده است. بنابراین، محبت و رحمت خدا در ترتیبی که او به وجود آورده، دیده می شود. با این همه، در بطن ترتیب امور، عدالت خدا دیده می شود و نه رحمت او.
بیال در قرن چهاردهم عمیقا پیرو تعلیم ویلیام آکامی و همفکران او بود که توماس برادواردین و جان ویکلیف مخالف این تعلیم بودند. اهمیت بیال خصوصا از این جهت مطرح است که شاگردان او، مارتین لوتر را تعلیم می دادند. مسئله ای روحانی که لوتر جوان با آن روبه رو بود، عمدتأ موضوعی بود که آشنایی با آموزه فیض بی ال در ذهن وی ایجاد کرده بود.
خدا، عمل فردی که همه تلاش خود را می کند، به مثابه بنیانی برای بخشیدن نخستین فیض خود می پذیرد. این بخشش خدا،دینی نیست که در گستره عدالت بر خدا تحمیل شده باشد، بلکه به سبب سخاوت و جود الاهی صورت میگیرد. و هنگامی که انسان با گناه نکردن، خشنود نشدن از گناه، و با حرکت کردن به سوی خدا، به مهمترین هدف خود عمل می کند، با استفاده از همه تلاش خود، مانعی را که بین او و خدا قرار داشت، بر می دارد، در نتیجه، خدا در آزادی کامل، این عمل انسان را در جهت برطرف کردن مانع و حرکت وی به سوی خویشتن را می پذیرد و فیض خود را درون انسان جاری می سازد. (تفسیر عقاید اربعه ۱ : 27 : 2 )
منبع:
تاریخ تفکر مسیحی، تونی لِین، ترجمه روبرت آسریان، چاپ پنجم، فروزان روز، طهران (1396)
گابریل بیال در اوایل قرن پانزدهم در منطقه اسپیرا آلمان چشم به جهان گشود. از سال ۱۴۳۲ در دانشگاههای هیدلبرگ ، ارفورت " و کولونی مشغول تحصیل شد. تحصیلات دانشگاهی، وی را باطریق قدیمی توماس آکویناس و دانز اسکوتوس و نیز باطریق نوین ویلیام آکامی آشنا کرد. خود بی ال پیرو نگرش ویلیام آکامی شد. با وجود این، با رقابت شدید و خصمانه مکاتب الاهیاتی گوناگون مخالف بود. در سال ۱۴۶۰ وی به فرقه برادران همزیست پیوست و یکی از رهبران آنان شد.
بیال در سهم مربوط به خدا، دو نوع میثاق را مشاهده میکند. میثاق نخست «میثاق بخشندگی و سخاوت» است که توسط این پیمان، خدا به کسانی که همه تلاش خود را میکنند، وعده پاداش می دهد. میثاق دوم «میثاق عدالت» است که توسط این پیمان، خدا به کسانی که در شرایط دریافت فیض او اعمال نیکو انجام می دهند، این شایستگی را می بخشد که همچون اشخاص عادل در حضور او پذیرفته شوند. هیچ کدام از این میثاقها، بر خدا تحمیل نمی شود و هر دو، حتی میثاق عدالت، تنها بدین علت به وجود آمده اند که خدا آزادانه و سخاوتمندانه، خود انتخاب کرده که چنین باشد. این نحوه نگرش، بی ال را قادر ساخت تا آموزه های نجات توسط اعمال و نجات توسط فیض را با یکدیگر ترکیب کند. از نظر او نجات بدین معنا، بر اساس اعمال صورت می گیرد؛ چون انسان با همه تلاش های خود، سزاوار دریافت فیض خدا می گردد و آنگاه فرد با اعمالی که پس از دریافت فیض انجام میدهد، لیاقت پذیرفته شدن از سوی خدا را می یابد. اما نجات، بر اساس فیض بنا شده، بدین معنی که خدا مجبور نیست میثاق هایی را که خودش به وجود آورده، اعمال کند. او می تواند عادلانه، شرایطی را برای نجات یافتن ایجاد کند که تحقق آن برای انسان گناهکار غیر ممکن بوده است. بنابراین، محبت و رحمت خدا در ترتیبی که او به وجود آورده، دیده می شود. با این همه، در بطن ترتیب امور، عدالت خدا دیده می شود و نه رحمت او.
بیال در قرن چهاردهم عمیقا پیرو تعلیم ویلیام آکامی و همفکران او بود که توماس برادواردین و جان ویکلیف مخالف این تعلیم بودند. اهمیت بیال خصوصا از این جهت مطرح است که شاگردان او، مارتین لوتر را تعلیم می دادند. مسئله ای روحانی که لوتر جوان با آن روبه رو بود، عمدتأ موضوعی بود که آشنایی با آموزه فیض بی ال در ذهن وی ایجاد کرده بود.
خدا، عمل فردی که همه تلاش خود را می کند، به مثابه بنیانی برای بخشیدن نخستین فیض خود می پذیرد. این بخشش خدا،دینی نیست که در گستره عدالت بر خدا تحمیل شده باشد، بلکه به سبب سخاوت و جود الاهی صورت میگیرد. و هنگامی که انسان با گناه نکردن، خشنود نشدن از گناه، و با حرکت کردن به سوی خدا، به مهمترین هدف خود عمل می کند، با استفاده از همه تلاش خود، مانعی را که بین او و خدا قرار داشت، بر می دارد، در نتیجه، خدا در آزادی کامل، این عمل انسان را در جهت برطرف کردن مانع و حرکت وی به سوی خویشتن را می پذیرد و فیض خود را درون انسان جاری می سازد. (تفسیر عقاید اربعه ۱ : 27 : 2 )
منبع:
تاریخ تفکر مسیحی، تونی لِین، ترجمه روبرت آسریان، چاپ پنجم، فروزان روز، طهران (1396)
بیشتر بخوانید :
فلسفه‌ی افلاطون برای مردم عامی
راست‌دینی هوشمندانه
پدر الهیات لاتین