در زمان ظهور امام زمان(عج)، چه حوادثی رخ می‌دهد؟
در زمان ظهور امام زمان(عج)، حوادث ذیل رخ می‌دهد:
1. آن حضرت دشمنان امیرمؤمنان(ع) و امام حسین(ع) را می‌کشند؛
2. تمام قوانین و رسم‌های جاهلیت پایان می‌پذیرد؛
3. رفاه، امنیت، عدل و مساوات به بالاترین حد خود می‌رسد؛
4. عقل بشری به کمال خود می‌رسد؛
5. دانش‌های مخفی ظاهر می‌شوند؛
6. تمام گنج‌های زمین به بهره‌برداری می‌رسند.
خلاصه بعد از آمدن آن حضرت، تحول عظیم و شگرف در جهان به وجود خواهد آمد. امام باقر و امام صادق(ع) فرمودند:
قائم ما که ظهور می‌کند، مردم را به امر جدید دعوت می‌کند، همان‌گونه که رسول خدا(ص) چنین کرد.[1]
وقایع هنگام ظهور را بیان فرمایید؟
هنگامی که خداوند متعال اذن ظهور و فرمان قیام را صادر کند، امام زمان(عج) در کنار کعبه، بین حجرالاسود و درب کعبه ظاهر می‌گردد و ظهور و برنامۀ خود را به اطلاع جهانیان می‌رساند. جبرئیل(ع) و 313 نفر از اصحاب خاص حضرت با ایشان بیعت می‌کنند. وقتی عدد سپاهیان حضرت به ده‌هزار نفر رسید، قیام از مکه آغاز می‌شود و کوفه محل حکومت جهانی حضرت خواهد بود. در این زمان حضرت عیسی(ع) بر زمین بیت‌المقدس نازل می‌شود و هنگام نماز، به امام زمان(عج) اقتدا می‌کند و جهانیان و به ویژه مسیحیان را به اطاعت و یاری امام زمان(ع) فرا می‌خواند. پس حضرت با کمک سپاهی عظیم از مؤمنان و لشکری از فرشتگان و ایجاد رعب و وحشت در دل ستمگران، عدالت را در سراسر جهان برقرار می‌سازد و به هرگونه ظلم و تباهی خاتمه می‌دهد _ ان‌شاءالله.
مطابق روایات، آن حضرت پس از شنیدن ندایی آسمانی، که همۀ مردم جهان را از ظهور حضرت آگاه می‌کند، ظاهر می‌شود و ظهور ایشان از کنار خانۀ کعبه در مسجدالحرام خواهد بود و اولین جمله‌ای که حضرت می‌فرماید، آیۀ 86 سورۀ هود است: (بَقِیَّةُ اللهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنتُمْ مُؤْمِنِینَ) و سپس می‌فرماید: «من بقیة‌الله، خلیفةالله و حجة‌الله در میان شما هستم».
و نیز در روایت آمده اولین کسی که با حضرت بیعت می‌کند، جبرئیل است و پس از آن در بین رکن و مقام، مردم با امام زمان(عج) بیعت می‌کنند.
پس از ظهور چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
حضرت بعد از ظهور و جمع شدن یارانش، پیام دین و اسلام را به مردم می‌رساند و از آنان می‌خواهد که از اسلام پیروی و عدالت را اجرا کنند. اکثر مردم سخن امام را می‌پذیرند و جزء یاران ایشان می‌شوند و اگر کسی دلیلی برای سخنان امام بخواهد، حضرت دلایل خویش را بیان و به این صورت ابتدا اتمام حجت می‌کند. با وجود این، عده‌ای از ظالمان و ستمکاران که منافع خود را در خطر می‌بینند، با آن‌که می‌دانند حق با امام زمان(عج) است، در مقابل او می‌ایستند. امام نیز با آن‌ها می‌جنگد و جهان بعد از شکست خوردن آن‌ها پر از عدالت و معنویت و اخلاق می‌شود و همه در سایۀ رهبری امام زمان(عج) از نعمت‌های مادی و معنوی بهره‌مند می‌گردند، و امنیت و آسایش همه‌جا برقرار می‌شود و فضای عمومی جامعۀ مهدوی، عطرآگین به بوی عدالت خواهد شد.
اولین کسی که در زمان ظهور با امام زمان(عج) ملاقات می‌کند، کیست؟
طبق روایات، اول کسی که با آن حضرت بیعت می‌کند، جبرئیل است. ابان بن تغلب از امام صادق نقل کرده که فرمود: همانا اول کسی که با قائم (عج)بیعت می‌کند، جبرئیل است... .
طبرسی از امام صادق(ع) نقل کرده که در حدیثی فرمود:
... پس خداوند عزوجل، جبرئیل را می‌فرستد تا نزد او بیاید و از او سؤال کند: به چه چیزی دعوت می‌کنی؟ قائم(عج) او را از ماهیت دعوت خبر می‌دهد. جبرئیل می‌گوید: پس من اول کسی هستم که با تو بیعت می‌کنم. آن‌گاه می‌گوید: کف دستت را بده و آن را بر دست خود مسح می‌کند... .[2]
امام زمان(عج) برای برآوردن نیازهای زندگی خود و یارانش در دوران قیام چه کار خواهد کرد؟
آن حضرت و یارانش از کمک‌های مردمی، غنایم جنگی و امدادهای غیبی بهره‌مند خواهند شد.
1. کمک‌های مردمی: از امام صادق(ع) نقل شده است:
شیعیان مجازند از آن‌چه در دست دارند (در توان دارند) به نیکی انفاق کنند. اما هنگام قیام قائم ما، گنج‌ها بر صاحبانشان حرام می‌شود؛ تا این‌که با آن‌ها امام(عج) را در مقابل دشمن یاری کنند.[3]
2. غنایم جنگی: از امیرالمؤمنین(ع) چنین نقل شده است:
حضرت مهدی(عج) و یارانش حرکت می‌کنند تا این‌که وارد قسطنطنیه می‌شوند و به جایی می‌روند که پادشاه روم سکونت دارد و سه گنج را از آن‌جا بیرون می‌آورند: گنجی از جواهرات، گنجی از طلا و گنجی از نقره؛ آن‌گاه حضرت اموال و غنیمت‌ها را بین لشکریان تقسیم می‌کند؛[4]
3. امدادهای غیبی: از امام صادق(ع) نقل شده که ابوجعفر (امام باقرع) فرمود:
هنگامی که قائم(عج) در شهر مکه قیام و حرکت به سوی کوفه را قصد نماید، منادی ندا می‌کند [به نیروهای حضرت] که هیچ‌کس غذا و آب با خود بر ندارد؛ و حضرت، سنگ حضرت موسی(ع)را که دوازده چشمۀ آب از آن جوشیده) به همراه دارد. [در مسیر راه] به هر منزلی می‌رسد، آن سنگ را به زمین می‌زند و چشمه‌های آب از آن می‌جوشد. با نوشیدن از آن، گرسنگان سیر و تشنه‌گان سیراب می‌شوند. زاد و توشۀ راه آنان تا رسیدن به شهر نجف، این‌گونه است... .[5]
خداوند متعال نیز وعدۀ نصرت و یاری مستضعفان و صالحانی را داده که برای حق قیام کنند: (... إِن تَنصُرُوا اللهَ یَنصُرْکُمْ...).[6]
بنابراین در ابتدای قیام و حرکت حضرت، آب و غذای یاران به گونه‌ای اعجازانگیز تأمین می‌شود (امداد الهی) و در مراحل بعد کمک‌های مالی شیعیان و مسلمانان و حتی غیرمسلمانان (که حرکت اصلاحی و همراه با عدالت امام را می‌بینند) به یاران امام می‌رسد. هم‌زمان با آزادسازی شهرها و کشورها از دست ظالمان، سپاهیان حضرت از منابع موجود در آن مناطق هم استفاده می‌کنند.
آیا امام زمان هنگام ظهور، بر سر قبر مادرش فاطمه(س) حاضر می‌شود و آن را به مردم نشان می‌دهد؟
از فلسفۀ مخفی بودن قبر حضرت فاطمه(س) چنین برمی‌آید که در آن زمان، دیگر قبر مخفی او آشکار می‌شود؛ چراکه فلسفه و حکمت مخفی بودن آن قبر شریف، اعتراض به غصب خلافت، پای‌مال کردن حق علی(ع)، تصرف اموال فاطمه(س)فدک) و به‌طور کلی به دلیل اعتراض به عملکرد مسلمانان، به ویژه خلفای جور بوده است. حضرت با این کار خواسته‌اند به مسلمانان اعلام کنند که من (فاطمه، تنها دختر و فرزند پیامبرص) از خلفا رضایت ندارم و به همین دلیل نخواستم آنان بر جنازۀ من نماز بگزارند و در تشییع جنازۀ من حاضر شوند. برای این‌که مسلمانان آن زمان و دیگر زمان‌ها به این مسئله بیندیشند که چرا فاطمه(س) چنین وصیتی کرده است؛ مگر آنان که ادعای جانشینی پیامبر(ص) را داشتند، با تنها یادگار او چه کردند؟ این اعتراض، تا زمان ظهور امام زمان(عج) و روشن شدن حق و انتقام گرفتن آن حضرت ادامه خواهد داشت. اما وقتی که آن حضرت ظهور کرد و حقانیت فاطمه(س) بر همگان روشن شد و آن حضرت از ظالمان انتقام گرفت، دیگر به مخفی ماندن قبر ایشان نیازی نیست؛ زیرا همه چیز روشن شده و حق به حق‌دار رسیده است.
در زمان ظهور امام زمان(عج)، حوادث ذیل رخ می‌دهد:
1. آن حضرت دشمنان امیرمؤمنان(ع) و امام حسین(ع) را می‌کشند؛
2. تمام قوانین و رسم‌های جاهلیت پایان می‌پذیرد؛
3. رفاه، امنیت، عدل و مساوات به بالاترین حد خود می‌رسد؛
4. عقل بشری به کمال خود می‌رسد؛
5. دانش‌های مخفی ظاهر می‌شوند؛
6. تمام گنج‌های زمین به بهره‌برداری می‌رسند.
خلاصه بعد از آمدن آن حضرت، تحول عظیم و شگرف در جهان به وجود خواهد آمد. امام باقر و امام صادق(ع) فرمودند:
قائم ما که ظهور می‌کند، مردم را به امر جدید دعوت می‌کند، همان‌گونه که رسول خدا(ص) چنین کرد.[1]
وقایع هنگام ظهور را بیان فرمایید؟
هنگامی که خداوند متعال اذن ظهور و فرمان قیام را صادر کند، امام زمان(عج) در کنار کعبه، بین حجرالاسود و درب کعبه ظاهر می‌گردد و ظهور و برنامۀ خود را به اطلاع جهانیان می‌رساند. جبرئیل(ع) و 313 نفر از اصحاب خاص حضرت با ایشان بیعت می‌کنند. وقتی عدد سپاهیان حضرت به ده‌هزار نفر رسید، قیام از مکه آغاز می‌شود و کوفه محل حکومت جهانی حضرت خواهد بود. در این زمان حضرت عیسی(ع) بر زمین بیت‌المقدس نازل می‌شود و هنگام نماز، به امام زمان(عج) اقتدا می‌کند و جهانیان و به ویژه مسیحیان را به اطاعت و یاری امام زمان(ع) فرا می‌خواند. پس حضرت با کمک سپاهی عظیم از مؤمنان و لشکری از فرشتگان و ایجاد رعب و وحشت در دل ستمگران، عدالت را در سراسر جهان برقرار می‌سازد و به هرگونه ظلم و تباهی خاتمه می‌دهد _ ان‌شاءالله.
مطابق روایات، آن حضرت پس از شنیدن ندایی آسمانی، که همۀ مردم جهان را از ظهور حضرت آگاه می‌کند، ظاهر می‌شود و ظهور ایشان از کنار خانۀ کعبه در مسجدالحرام خواهد بود و اولین جمله‌ای که حضرت می‌فرماید، آیۀ 86 سورۀ هود است: (بَقِیَّةُ اللهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنتُمْ مُؤْمِنِینَ) و سپس می‌فرماید: «من بقیة‌الله، خلیفةالله و حجة‌الله در میان شما هستم».
و نیز در روایت آمده اولین کسی که با حضرت بیعت می‌کند، جبرئیل است و پس از آن در بین رکن و مقام، مردم با امام زمان(عج) بیعت می‌کنند.
پس از ظهور چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
حضرت بعد از ظهور و جمع شدن یارانش، پیام دین و اسلام را به مردم می‌رساند و از آنان می‌خواهد که از اسلام پیروی و عدالت را اجرا کنند. اکثر مردم سخن امام را می‌پذیرند و جزء یاران ایشان می‌شوند و اگر کسی دلیلی برای سخنان امام بخواهد، حضرت دلایل خویش را بیان و به این صورت ابتدا اتمام حجت می‌کند. با وجود این، عده‌ای از ظالمان و ستمکاران که منافع خود را در خطر می‌بینند، با آن‌که می‌دانند حق با امام زمان(عج) است، در مقابل او می‌ایستند. امام نیز با آن‌ها می‌جنگد و جهان بعد از شکست خوردن آن‌ها پر از عدالت و معنویت و اخلاق می‌شود و همه در سایۀ رهبری امام زمان(عج) از نعمت‌های مادی و معنوی بهره‌مند می‌گردند، و امنیت و آسایش همه‌جا برقرار می‌شود و فضای عمومی جامعۀ مهدوی، عطرآگین به بوی عدالت خواهد شد.
اولین کسی که در زمان ظهور با امام زمان(عج) ملاقات می‌کند، کیست؟
طبق روایات، اول کسی که با آن حضرت بیعت می‌کند، جبرئیل است. ابان بن تغلب از امام صادق نقل کرده که فرمود: همانا اول کسی که با قائم (عج)بیعت می‌کند، جبرئیل است... .
طبرسی از امام صادق(ع) نقل کرده که در حدیثی فرمود:
... پس خداوند عزوجل، جبرئیل را می‌فرستد تا نزد او بیاید و از او سؤال کند: به چه چیزی دعوت می‌کنی؟ قائم(عج) او را از ماهیت دعوت خبر می‌دهد. جبرئیل می‌گوید: پس من اول کسی هستم که با تو بیعت می‌کنم. آن‌گاه می‌گوید: کف دستت را بده و آن را بر دست خود مسح می‌کند... .[2]
امام زمان(عج) برای برآوردن نیازهای زندگی خود و یارانش در دوران قیام چه کار خواهد کرد؟
آن حضرت و یارانش از کمک‌های مردمی، غنایم جنگی و امدادهای غیبی بهره‌مند خواهند شد.
1. کمک‌های مردمی: از امام صادق(ع) نقل شده است:
شیعیان مجازند از آن‌چه در دست دارند (در توان دارند) به نیکی انفاق کنند. اما هنگام قیام قائم ما، گنج‌ها بر صاحبانشان حرام می‌شود؛ تا این‌که با آن‌ها امام(عج) را در مقابل دشمن یاری کنند.[3]
2. غنایم جنگی: از امیرالمؤمنین(ع) چنین نقل شده است:
حضرت مهدی(عج) و یارانش حرکت می‌کنند تا این‌که وارد قسطنطنیه می‌شوند و به جایی می‌روند که پادشاه روم سکونت دارد و سه گنج را از آن‌جا بیرون می‌آورند: گنجی از جواهرات، گنجی از طلا و گنجی از نقره؛ آن‌گاه حضرت اموال و غنیمت‌ها را بین لشکریان تقسیم می‌کند؛[4]
3. امدادهای غیبی: از امام صادق(ع) نقل شده که ابوجعفر (امام باقرع) فرمود:
هنگامی که قائم(عج) در شهر مکه قیام و حرکت به سوی کوفه را قصد نماید، منادی ندا می‌کند [به نیروهای حضرت] که هیچ‌کس غذا و آب با خود بر ندارد؛ و حضرت، سنگ حضرت موسی(ع)را که دوازده چشمۀ آب از آن جوشیده) به همراه دارد. [در مسیر راه] به هر منزلی می‌رسد، آن سنگ را به زمین می‌زند و چشمه‌های آب از آن می‌جوشد. با نوشیدن از آن، گرسنگان سیر و تشنه‌گان سیراب می‌شوند. زاد و توشۀ راه آنان تا رسیدن به شهر نجف، این‌گونه است... .[5]
خداوند متعال نیز وعدۀ نصرت و یاری مستضعفان و صالحانی را داده که برای حق قیام کنند: (... إِن تَنصُرُوا اللهَ یَنصُرْکُمْ...).[6]
بنابراین در ابتدای قیام و حرکت حضرت، آب و غذای یاران به گونه‌ای اعجازانگیز تأمین می‌شود (امداد الهی) و در مراحل بعد کمک‌های مالی شیعیان و مسلمانان و حتی غیرمسلمانان (که حرکت اصلاحی و همراه با عدالت امام را می‌بینند) به یاران امام می‌رسد. هم‌زمان با آزادسازی شهرها و کشورها از دست ظالمان، سپاهیان حضرت از منابع موجود در آن مناطق هم استفاده می‌کنند.
آیا امام زمان هنگام ظهور، بر سر قبر مادرش فاطمه(س) حاضر می‌شود و آن را به مردم نشان می‌دهد؟
از فلسفۀ مخفی بودن قبر حضرت فاطمه(س) چنین برمی‌آید که در آن زمان، دیگر قبر مخفی او آشکار می‌شود؛ چراکه فلسفه و حکمت مخفی بودن آن قبر شریف، اعتراض به غصب خلافت، پای‌مال کردن حق علی(ع)، تصرف اموال فاطمه(س)فدک) و به‌طور کلی به دلیل اعتراض به عملکرد مسلمانان، به ویژه خلفای جور بوده است. حضرت با این کار خواسته‌اند به مسلمانان اعلام کنند که من (فاطمه، تنها دختر و فرزند پیامبرص) از خلفا رضایت ندارم و به همین دلیل نخواستم آنان بر جنازۀ من نماز بگزارند و در تشییع جنازۀ من حاضر شوند. برای این‌که مسلمانان آن زمان و دیگر زمان‌ها به این مسئله بیندیشند که چرا فاطمه(س) چنین وصیتی کرده است؛ مگر آنان که ادعای جانشینی پیامبر(ص) را داشتند، با تنها یادگار او چه کردند؟ این اعتراض، تا زمان ظهور امام زمان(عج) و روشن شدن حق و انتقام گرفتن آن حضرت ادامه خواهد داشت. اما وقتی که آن حضرت ظهور کرد و حقانیت فاطمه(س) بر همگان روشن شد و آن حضرت از ظالمان انتقام گرفت، دیگر به مخفی ماندن قبر ایشان نیازی نیست؛ زیرا همه چیز روشن شده و حق به حق‌دار رسیده است.
نویسنده: کبری خدابخش
پی نوشت:
[1]. بحارالانوار، ج52، ص313-336.
[2]. موعودشناسی و پاسخ به شبهات، علی‌اصغر رضوانی، ص561.
[3]. معجم احادیث الامام المهدی(عج)، ج5، ص150، ح1572.
[4]. چشم‌اندازی به حکومت مهدی(عج) به نقل از الشیعه و الرجعه، ج1، ص162.
[5]. الخرائج و الجرائح، قطب‌الدین راوندی، ج2، ص690؛ بحارالانوار، ج52، ص335، ح67 ؛ مستدرک سفینة البحار، ج2، ص222. هردو از کتاب الخرائج نقل کرده‌اند.
[6]. سورۀ محمد، آیۀ7.
با استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری علوم اسلامی