تحریک تخمک گذاری با داروهای باروری
داروهای باروری، تخمک‌گذاری را تنظیم یا تحریک می‌کنند. داروهای باروری درمان اصلی برای زنان ناباروری هستند که مشکلشان اختلالات تخمک گذاری است.داروهای باروری عملکردی شبیه به هورمون‌های طبیعی - هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینیزه (LH) - دارند و تخمک گذاری را تحریک می‌کنند. البته این داروها برای زنانی که تخمک گذاری دارند نیز استفاده می‌شود تا کیفیت و سایز تخمک آن‌ها بهبود یابد.
بهترین قرص برای باردار شدن
برخی از داروهای باروری رایج عبارتند از:
۱ - کلومیفن سیترات (Clomiphene (Clomid.
یک داروی خوراکی است که باعث می‌شود غده هیپوفیز؛ FSH و LH بیشتری تولید کند تا تخمک گذاری تحریک شود. بدین ترتیب فولیکول تخمدان رشد کرده و تخمک تولید می‌شود.
۲ - گنادوتروپین ها
به جای تحریک غده هیپوفیز برای آزاد کردن هورمون‌های بیشتر، این داروی تزریقی مستقیما تخمدان را تحریک می‌کند تا تخمک‌های بیشتری تولید کند. داروهای گنادوتروپین شامل گنادوتروپین یائسگی انسانی (منوپور hMG) و (FSH (Gonal-F, Follistim AQ, Bravelle است. گنادوتروپین دیگر، گونادوتروپین کوریونی انسان (Ovidrel, Pregnyl) است که موجب بالغ شدن تخمک‌ها و رهاسازی آن‌ها در زمان تخمک گذاری می‌شود. پیرامون استفاده از گنادوتروپین این نگرانی وجود دارد که بارداری چند قلویی یا زایمان زودرس را در پی داشته باشد.
۳ - متفورمین (Glucophage)
اگر مقاومت به انسولین به عنوان دلیل ناباروری شناخته شود، این دارو تجویز می‌شود. این شرایط در زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک PCOS بیشتر دیده می‌شود. متفورمین مقاومت به انسولین را کاهش داده و در نتیجه تخمک گذاری را بهبود می‌بخشد. در چنین شرایطی قرص متفورمین بهترین قرص برای باردار شدن محسوب می‌شود.
۴ - لتروزول
لتروزول (Femara) متعلق به گروهی از داروهاست که به عنوان مهار کننده‌های آروماتاز شناخته می‌شوند و عملکردی مشابه کلومیفن دارد. لتروزول تخمک گذاری را تحریک می‌کند. با این حال، اثرات جانبی این دارو در بارداری هنوز شناخته شده نیست؛ بنابراین به عنوان اولین دارو برای تحریک تخمک گذاری تجویز نمی‌شود.
۵ - بروموکریپتین
بروموکریپتین (Cycloset)، یک آگونیست دوپامین است که در شرایط هایپر پرولاکتینمیا (هنگامی که به دلیل ترشح بیش از حد پرولاکتین، تخمک گذاری با مشکل مواجه می‌شود) تجویز می‌شود تا سطح هورمون پرولاکتین را کاهش دهد.
موارد تجویز داروهای باروری
داروهای باروری برای زنانی که مبتلا به یکی از شرایط زیر هستند، تجویز می‌شوند.سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) و دیگر مشکلات تخمدان
اختلالات تیروئید
اختلالات تغذیه
مشکلات وزن: لاغری مفرط، اضافه وزن بیش از حد و یا فعالیت بدنی شدید
مشکلات مربوط به سطح هورمون‌های FSH (هورمون تحریک کننده فولیکول) و LH (هورمون لووتیونی) در بدن
شرایط یاد شده موجب تخمک گذاری نامنظم یا عدم تخمک گذاری می‌شود. به همین دلیل پزشک داروهای باروری را برای درمان این مشکل تجویز کند.
نحوه عملکرد داروهای باروری
داروهای یاد شده به روش‌های زیر موجب افزایش احتمال باروری می‌شوند.تحریک تخمدان برای تولید تخمک‌های بیشتر
افزایش سطح هورمونی خاصی در بدن، در نتیجه موجب بالغ شدن و رها کردن بیش از یک تخمک در هر دوره می‌شود. این روش به نام هیپرستولاسیون تخمدان کنترل شده، شناخته می‌شود.
جلوگیری از رها شدن تخمک نابالغ (ART).
کمک به درمان‌های دیگر مانند لقاح مصنوعی یا IVF.
عوارض جانبی مصرف داروهای باروری
استفاده از داروهای باروری، عوارضی را در پی دارد. در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:واکنش‌های کوتاه مدت. مصرف برخی از داروها واکنش‌های خفیفی مانند خستگی، گر گرفتگی، سر درد، بی قراری و تحریک پذیری را در پی دارد.
بارداری چند قلویی. داروهای خوراکی احتمال پایین چند قلویی (کمتر از ۱۰ درصد) و احتمال بالای دوقلوزایی را در پی دارند. در صورت استفاده از داروهای تزریقی، این احتمال تا ۳۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. داروهای باروری تزریقی احتمال بارداری سه قلویی یا بیشتر را افزایش می‌دهند.
به طور کلی، بارداری چند قلویی، خطر ابتلا به زایمان زودرس، وزن کم نوزادان در هنگام تولد و مشکلات رشد آنان را در پی دارد. گاهی اوقات با تنظیم دقیق داروها، در صورت تولید تعداد زیادی فولیکول، می‌توان خطر چند قلویی را کاهش داد.
سندرم تخمدان تحریک پذیر (OHSS). تزریق داروهای باروری برای تحریک تخمک گذاری می‌تواند باعث OHSS شود که موجب تورم و دردناک شدن تخمدان‌ها می‌شود. دل درد، سوزش معده، التهاب، تنگی نفس، کاهش ادرار، تهوع، استفراغ و اسهال از نشانه‌های سندروم تخمدان تحریک پذیر هستند.
سندروم تخمدان تحریک پذیر در دوران بارداری باعث بروز علائمی مانند افزایش سریع وزن، بزرگ شدن تخمدان ها، درد زیاد تخمدان ها، تجمع مایعات در شکم و تنگی نفس می‌شود.
احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در بلند مدت. اغلب مطالعات انجام شده بر روی زنانی که از داروهای باروری استفاده کرده اند، خطر چندانی در بلند مدت گزارش نکرده اند. اما برخی از مطالعات نشان می‌دهد زنانی که به مدت ۱۲ ماه یا بیشتر، از این داروها استفاده کرده اند و باردار نشده اند، در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستند.
زنانی که هرگز باردار نشده اند، ریسک بالای ابتلا به سرطان تخمدان را دارند.
بارداری خارج از رحم. احتمال بارداری خارج از رحم در زنان تحت درمان با IVF که دارو مصرف می‌کنند، بسیار بالاست.
سخن آخر
اگر نسبت با باردار نشدن خود، احساس نگرانی می‌کنید، بهتر است در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کنید. داروهای مفید بسیاری وجود دارد که می‌تواند احتمال بارداری را افزایش دهد. با این حال، از مصرف خودسرانه داروها پرهیز کنید؛ زیرا عواقب جبران ناپذیری در پی دارد.منبع: سایت ستاره