فاطمه الزهراء (سلام الله علیها)، افزون بر سجایای اخلاقی و جایگاه باعظمتی که در پیشگاه حق تعالی داشتند، دختر رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) صلى الله علیه وسلم و محبوب ترین فرد نزد آن بزرگوار بودند. به همین دلیل، در جامعه آن روز مدینه، به ویژه میان اصحاب و یاران رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم)، خویشان، آشنایان و شخصیت های معروف و شناخته شده آن روز، مقام و مرتبتی والا داشتند. همه این نکته های مثبت، آن هم برای دختری نوجوان، امتیازهایی فوق العاده به شمار می آمد. وجود این امتیازها موجب شده بود که ایشان در همان سنین آغازین نوجوانی خواستگاران بی شماری داشته باشند.
بی تردید در چنین اوضاعی، برای هر خانواده و خود دختر، انتخاب بسیار سخت خواهد بود. اما رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) در چنین اوضاعی ویژه، دقت های لازم در تصمیم گیری برای چنین امر مهمی را نادیده نگرفتند.
همین دقت‌ها موجب شد تا حضرت و همچنین دختر بزرگوارشان از میان خواستگاران متعدد، شایسته ترین فرد را برگزینند. آنچه از سیره آن عزیزان برای ما نقل شده آن است که بسیاری از بزرگان و مشاهیر، از اصحاب و یاران و خویشان حضرت ، خواهان ازدواج با زهرای مرضیه نان بوده اند. اما نه پدر و نه دختران هیچ یک راضی نشدند و به همه آنان پاسخ رد دادند.
در کتب حدیثی اهل سنت معروف به صحاح، به سندهای معتبر و راویان معروف و مشهوری چون امیر مؤمنان (علیه السلام)، ابن عباس، ابن مسعود، انس بن مالک، براء بن عازب و ام سلمه، و به تعابیر گوناگون و مضامین یکسان آمده است که ابابکر و عمر، بارها فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) را از رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) خواستگاری کردند، اما حضرت به آنان پاسخ رد دادند.
اما وقتی امیر مؤمنان (علیه السلام) برای خواستگاری دختر بزرگوار رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم)، یعنی فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) به خدمت با سعادت حضرت شرفیاب شدند ایشان فرمودند: «علی جان، پیش از تو نیز بسیاری از رجال خواهان فاطمه شده اند. من به فاطمه جریان را گفتم. ولی آثار نارضایتی را در چهره اش دیدم. اما درباره تو قدری صبر کن تا جریان را به او بگویم و برگردم». حضرت بر دخترشان داخل شدند و خواستگاری امیر مؤمنان (علیه السلام)را به ایشان خبر دادند و فرمودند: «نظر تو چیست؟» فاطمه خاموش ماندند، ولی روی برنگرداندند و حضرت نیز نارضایتی و کراهت در چهره او ندیدند. در نتیجه، برخاستند و ندای الله اکبر سر دادند و فرمودند: «سکوت فاطمه به منزله پذیرش اوست...».بی تردید در چنین اوضاعی، برای هر خانواده و خود دختر، انتخاب بسیار سخت خواهد بود. اما رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) در چنین اوضاعی ویژه، دقت های لازم در تصمیم گیری برای چنین امر مهمی را نادیده نگرفتند.برای رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) انتخاب همسری مناسب و لایق فرزندشان چندان با اهمیت بود که ایشان این مسئله را به خداوند واگذار کردند. وقتی رضایت خداوند را دریافتند، اقدام کردند و آن دو بزرگوار را به عقد هم در آوردند. در مقابل، دختر بزرگوارشان نیز به صراحت رضای خویش را اعلان کردند. سلمان فارسی نقل می کند که وقتی زنان مدینه درباره ازدواج این دو بزرگوار زبان به طعنه گشودند، فاطمه نزد پدر شرفیاب شدند و از آنان شکایت کردند. حضرت برای آرامش خاطر ایشان فرمودند:
دخترم، به خدا سوگند من تو را به علی تزویج نکردم، بلکه خداوند تعالی تو را به همسری او در آورده است. در آغاز، خداوند این کار را انجام داده است. دلیل این اقدام آن بود که پیش از این، فلانی و فلانی از تو خواستگاری کردند. وقتی چنین شد من امر ازدواج تو را به خداوند متعال واگذار کردم و از مردم مخفی داشتم. تا زمانی که برادرم جبرئیل بر من نازل شد و گفت: ای محمد، خداوند به سوی زمین نظری افکند و از میان مردان اهل زمین، علی طلا و از میان زنان، فاطمه سلام الله علیها را برگزید. آن گاه فاطمه را به همسری علی در آورد. فاطمه با شنیدن این خبر سرشان را بالا آوردند و با تبسمی خطاب به پدر عرض کردند: به آنچه خداوند و رسولش راضی باشند خشنودم....( قال لها: والله یا بنیة ما زوجتک ولکن الله زوجک من على. فکان بدوه منه وذلک أنه خطبک فکان وکان فعند ذلک جعلت أمرک إلى الله تعالى وأمسکت عن الناس بینا صلیت یوم الجمعة صلاة الفجر إذ سمعت حفیف الملائکة وإذا بحبیبی جبیل ومعه سبعون صقا من الملائکة تؤجین قطین مدملجین فقلت ما هذه القة من الماء یا أخى جبرئیل فقال یا محمد إن اللله اطلع إلى الأرض اطلاق اختار منها من الرجال علیا ومن النساء فاطمة زوج فاطمة من على فرقت رأسها وتبسمت بعد بکائها وقالت: رضیت بما رضى الله ورسوله).(1)
آنگاه رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فضایل بی شماری از امیر مؤمنان (علیه السلام)و مقام و جایگاه بسیار والای ایشان نزد خداوند و رضای الهی از ازدواج آن دو بزرگوار و.... را برای فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) به بیان کردند؛ تا آنجا که فرمودند:جبرئیل بر من نازل شد و گفت: "ای محمد، از سوی خداوند بر على سلام و درود فرست. فاطمه با برخاستند و گفتند: «به خداوندی خداوند و به پیامبری تو ای پدر، و همسری و ولایت پسرعمویم على مرتضی راضی و خشنودم».؟ (هبط على جبرئیل وقال: یا محمد إقرا علیا منی السلام. قامت وقالت فاطمة : رضیت بالله ربا و بک یا أبتاه نبیا وبابن عمى بعلا وولیا.)(2)
پی‌نوشت‌ها:
1. محمد بن شهرآشوب مازندرانی، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۳۰۳؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج 43، ص ۱۶۹.
2. محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج 43، ص ۱۶۹.
منبع: همسران شایسته، اسد الله طوسی، چاپ اول، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمه الله)، قم ۱۳۹۱