دیروز در حالی بر من وارد شدید که من در اتاق همسرم بودم. آن، اتاق من نبود. دیروز روز آنان بود. به همین جهت خود را آراسته بودم. همچنان که همسرانم خود را برای من می آرایند، من نیز وظیفه دارم خود را برای آنان بیارایم. اما اکنون در اتاق خودم هستم. سپس خطاب به آن مرد غریبه فرمودند: بنابراین، ای برادر بصری، در قلبت چیزی خطور نکند. آن مرد عرض کرد: «قربانت گردم! در قلبم چیزهایی خطور کرده بود، اما اکنون خداوند آن را برطرف کرده است» . (عن الحسن الزیات قال کان یجلس إلى رجل من أهل البصرة فلم أزل به حتى دخل فی هذا الأمر قال وکنت أصف له أبا جعفر لک. ثم إنا خرجنا إلى مکة فلما قضینا النسک أخذنا إلى المدینة فاستأذنا على أبی جعفر علیه السلام . فأذن لنا دخلنا علیه ، فی بیت وعلیه ملحقة وردیة وقد اختضب واکتحل ونخف لحیته فجعل صاحبی ینظر إلیه وینظر إلى البیت ویعرض على قلبه. فلما قمنا قال : یا حسن. إذا کان غدا إن شاء الله فعد أنت وصاحبک إلى فلما کان من الغد قلت لصاحبی: اذهب بنا إلى أبی جعفز فقال اذهب ودعنی. قلت سبحان الله! ألیس قد قال : عد أنت وصاحبک؟ قال: اذهب أنت فو الله إن زلت به حتى أمضیت به فدخلنا علیه علیه السلام إذا هو فی بیت لیس فیه إلا حصی فبرز وعلیه قمیص غلیظ و شعث فما علینا فقال : دخلتم على أمس فی البیت الذی رایتم وهو بیت المرأة ولیس هوبیتی وکان أمس یومها فتزینت وکان على أن أتزین لها کما تزینت لی وهذا بیتی فلا یعرض فی قلبک یا أخا البصرة؛ قال: جعلت فداک قد کان عرض فأما الآن فقد أذهب الله به)(1). امامان معصوم علیهم السلام بر این مسئله بسیار تصریح فرموده اند که آرایش و زیبایی مرد، افزون بر افزایش عفت و پاکدامنی در زن، موجب انس، الفت، عشق و علاقه بیشتر همسرش به وی می شود.امام باقر به این نکته تصریح فرمودند که آرایش برای همسر از حقوق اوست که باید ادا شود.
افزایش عفت و پاکدامنی
مسئله مهم تر آنکه، آراستگی و تمیزی موجب افزایش عفت و پاکدامنی همسران خواهد شد؛ چراکه توجه، نظر و دل آنان را متوجه خود می کند و آنان را به دیگران بی رغبت می کند. به نظر می رسد که حکمت توصیه ها و تأکیدهای پیاپی پیامبر بزرگوار اسلام و امامان معصوم انها بر زیبایی، تمیزی و آراستگی همسران، همین نکته مهم باشد. در بیان گهربار امام علی بن موسی الرضا این حقیقت چنین بیان شده است: ذروان مدائنی می گوید:به محضر امام رضا شرفیاب شدم و دیدم محاسن شریفشان رنگ شده است. عرض کردم: «فدایتان شوم، شما نیز که خضاب کردید!» حضرت فرمودند: «آری، رنگ کردن محاسن ثواب دارد. آیا نمی دانید خضاب کردن شوهر بر عفت و پاکدامنی همسرانش می افزاید؟ آیا تو دوست داری وقتی بر همسرت وارد می شوی، او همان گونه که پیش از این و هنگام ترک کردنش دیده بودی، باشد؟» عرض کردم:
«نه». حضرت فرمودند: «همسرت نیز چنین است». از سخن حضرت استفاده می شود که مرد انتظار دارد همسرش پیوسته خود را برای وی بیاراید؛ به گونه ای که هر زمان او را می بیند، وی با چهره ای جدید و جذاب به استقبالش بیاید، تا طراوت و تازگی را پیوسته در وی ببیند. اگر چنین است که هست، زن نیز از شوهرش چنین انتظاری دارد.
افزایش انس و الفت
امامان معصوم علیهم السلام بر این مسئله بسیار تصریح فرموده اند که آرایش و زیبایی مرد، افزون بر افزایش عفت و پاکدامنی در زن، موجب انس، الفت، عشق و علاقه بیشتر همسرش به وی می شود.همچنان که آراستن برای همسر تأثیر مثبت بسیار دارد، بی توجهی به این مسئله مهم نیز دارای آسیب های فراوانی است. بی توجهی به این مسئله، به ویژه در مردان موجب خواهد شد زنان انس و الفت لازم را با آنان نداشته باشند و به ایشان بی علاقه و بی رغبت شوند. بی رغبتی به شوهر، آرام آرام زمینه را برای میل به دیگران در قلب آنان زنده می کند. در نتیجه، به انواع مفاسد گرفتار می شوند و دامن هایشان آلوده می گردد. امامان معصوم علم به این مسئله مهم نیز اشاره کرده اند. از وجود نازنین امام رضا در این زمینه گزارش شده است که ایشان خضاب کرده بودند. راوی به ایشان عرض کرد: «شما خضاب کرده اید!» حضرت فرمودند:
آری با حنا و گیاه کتم (وسمه) خضاب کردم. آیا نمی دانی که خضاب ثواب دارد؟ زن (همسرت) دوست دارد تو را همان گونه، آماده و آراسته ببینند که تو دوست داری او را همان گونه آراسته ببینی. بدون شک بسیاری از زنان دامن عفتشان آلوده شد و علت خروج آنان از دایره عفاف و آلوده شدنشان به مفاسد و فجور چیزی نیست جز اینکه شوهرانشان خود را برای آنان کمتر آراستند. در منابع روایی و تاریخی آمده، امام علی بن موسی الرضا از پدر بزرگوارشان امام موسی بن جعفر (علیه السلام) و ایشان از پدران بزرگوارشان به نقل کرده اند که زنان قوم بنی اسرائیل، به دلیل آنکه شوهرانشان خود را برای آنان آرایش نمی کردند و زیبا جلوه نمی دادند، به انواع انحراف‌های اخلاقی و مفاسد و ناهنجاری های اجتماعی گرفتار شدند. در آن روایت، با اشاره به این فساد اخلاقی و علت آن، درباره نیاز زنان به آراستگی و زیبایی شوهرانشان چنین آمده است: إنها تشتهی منک مثل الذی تشتهى منها: «البته زن از تو (شوهر) همان چیزی را خواهان است که تو از او می خواهی».(2).
خلاصه آنکه، خودآرایی برای همسر، افزون بر آثار و برکات یادشده، یکی از بهترین و تأثیرگذارترین شیوه های ابراز علاقه و محبت به همسر است.
پی‌نوشت‌ها:
- رضی الدین حسن بن فضل طبرسی، مکارم الأخلاق، ص۱۸۰؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج ۲۳، ص ۱۰۲
- رضی الدین حسن بن فضل طبرسی، مکارم الأخلاق، ص۸۱؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج ۲۳، ص ۱۰۲