«أُنْشُدُکمْ اللّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ أُمی فاطِمَةَ بِنْتُ مُحَمَّدٍ؟ قالُوا: اللَّهُمَّ نَعَمْ...
أُنْشُدُکمْ اللّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ جَدَّتی خَدیجَةَ بَنْتَ خُوَیلِدٍ اوَّلُ نِساءِ هذِهِ الامَّةِ إِسْلاماً قالُوا: اللَّهُمَّ نَعَمْ.» شما را به خدا! آیا می دانید که مادر من فاطمه زهرا دختر محمد مصطفی صلی الله علیه و آله است؟ گفتند: آری.
شما را به خدا! آیا می دانید که خدیجه دختر خویلد نخستین زنی که اسلام را پذیرفت مادربزرگ من است؟[4] آن حضرت در گفتار دیگری به آثار تربیت در دامن مادران پاک و عفیف پرداخته و اثر عمیق و ریشه دار آن را در زندگی افراد چنین شرح می دهد:
«الا وَ انَّ الدَّعِی ابْنَ الَّدعَی قَدْ رَکزَ بَینَ اثْنَتَینِ: بَین السِّلَّةِ وَ الذِّلَةِ. وَ هَیهاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ. یابَی اللَّهُ لَنا ذلِک وَ رَسُولِه وَالْمُؤْمِنُونَ وَ حُجُورُ طابَتْ وَ طَهُرَتْ وَ أُنُوفُ حِمِیةُ وَ نُفُوسُ أَبِیةُ: مِنْ انْ نُؤْثِرَ طاعَةَ اللِّئامْ عَلی مَصارِعِ الْکرامْ؛[5]
اینک عبیدالله ناپاک، فرزند ناپاک، مرا در پذیرش یکی از دو راه مجبور کرده است بین مرگ و ذلّت. امّا هیهات که ما ذلّت و خواری را بپذیریم، خداوند و رسولش و مؤمنین و دامن های پاک و غیرتمندان و عزتمندان بر ما نمی پسندد که اطاعت فرومایگان و پست فطرتان را بر مرگ با عزت و شرافتمندانه ترجیح دهیم.»
حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز با افتخار تمام مادرش حضرت فاطمه زهرا علیها السلام الگوی خود می داند و می فرماید:
«فی ابْنَةِ رَسوُلِ اللَّهْ صلی الله علیه و آله لی اسْوَةٌ حَسَنَة؛[6]
دختر رسول خدا صلی الله علیه و آله برای من الگوی نیکو و شایسته ای است.» هم چنان که مادران شایسته می توانند در اعتلای شخصیت فرزندان خود نقش مؤثری داشته باشند مادران خطاکار نیز تأثیر منفی در فرزندان خود دارند. سخن حضرت مجتبی علیه السلام در مورد نقش فوق العاده مادر در ساختار هویت افراد، ما را در درک این نکته ظریف تربیتی بیشتر یاری می کند. آن حضرت هنگامی که با معاویه مناظره می کرد، در مورد یکی از علل انحراف معاویه از محور حق و انحطاط اخلاقی وی و گرایش به باطل، به نقش مادرش هند اشاره کرده و فرمود:
«معاویه! چون مادر تو هند است و مادربزرگت نثیله می باشد (و در دامن چنین زنان فرومایه پرورش یافته ای، این گونه اعمال زشت از تو سر می زند) و سعادت ما در اثر تربیت در دامن مادرانی پاک و پارسا همچون خدیجه و فاطمه علیها السلام می باشد.»[7] شاعر با اشاره به این واقعیت می گوید:
شمشیر نیک ز آهن بد چون کند کسی
نا کس به تربیت نشود ای حکیم کس
باران که در لطافت طبعش خلاف نیست
در باغ لاله روید و در شوره زار خس
نا کس به تربیت نشود ای حکیم کس
باران که در لطافت طبعش خلاف نیست
در باغ لاله روید و در شوره زار خس
امام صادق علیه السلام فرمود:
«طُوبی لِمَن کانَت امُّهُ عَفیفَة؛[8]
خوشا به حال کسی که مادری پاکیزه و پاک دامن داشته باشد.»
پی نوشت ها:
[1] الشقى من شقى فى بطن امّه والسعید من سعد فى بطن امّه.( تفسیر قمى، ج 1، ص 227.)
[2] الکافى، ج 5، ص 332.
[3] همان.
[4] امالى صدوق، ص 157.
[5] اللهوف، ص 180.
[6] الغیبة للطوسى، ص 285. منتخب الانوار، ص 118.
[7] احتجاج طبرسى، ج 1، ص 282.
[8] عللالشرائع، ج 2، ص 564.
منبع: حوزه نت