مسواک زدن از منظر روایات
از کتاب من لا یحضره الفقیه: پیغمبر (ص) فرمود: جبرئیل همواره در باره مسواک به من سفارش کرد چندان که ترسیدم دندانهایم سائیده شود یا از بین برود.

و مدام مرا در باره همسایه سفارش می نمود تا جایی که ترسیدم که او ارث خواهد برد. و پیوسته در باره مملوک بمن وصیت کرد تا آنجا که گمان کردم بعد از مدتی آزاد خواهد شد.

موسی بن جعفر (ع) فرمود: خوردن اشنان بدن را آب میکند، و سفال به بدن مالیدن بدن را می فرساید، و مسواک در مستراح دهان را بدبو کند.

و از پیغمبر (ص) فرمود: مسواک بر فصاحت مرد می افزاید.

و پیغمبر (ص) فرمود: وقتی روزه دار هستید صبحگاه مسواک کنید، و شب مسواک ننمائید که هیچ روزه داری لبهایش در شب خشک نباشد مگر اینکه در قیامت جلویش را روشن سازد.

و نیز فرمود: چوب زیتون مسواک خوبی است، از درختی مبارک که زردی های دندان را می برد، و مسواک من و انبیاء پیش از من از آن است.

و نیز فرمود: چهار چیز از سنت پیامبران است: عطر، مسواک، زن، ختنه.

امام صادق (ع): چهار چیز از سنت پیامبران است: عطر زدن، مسواک نمودن، زن دوستی، ختنه.

از کتاب روضة الواعظین، حضرت موسی بن جعفر (ع) فرمود: شیعیان ما از چهار چیز بی نیاز نیستند: از سجاده (یا مهری) که بر آن نماز بگذارند، و انگشتری که بدست نمایند، و مسواکی که با آن مسواک کنند، و تسبیحی سی و سه دانه از تربت قبر امام حسین (ع)، که هر گاه در حال ذکر آن را بگرداند خداوند به هر دانه ای چهل ثواب برایش بنویسد، و اگر در حال سهو و غفلت بگرداند، خداوند بیست حسنه برایش بنویسد.

پیغمبر (ص) در وصیتش به علی (ع) فرمود: یا علی بر تو باد به مسواک در وقت هر وضوء گرفتن. و نیز فرمود مسواک جزئی از وضوء است.

و امام (ع) می فرماید: چون مردم فوج فوج به اسلام روی آوردند قبیله ازد که دلی نرمتر و دهانی خوشبوتر داشتند به اسلام آمدند، مردم پرسیدند یا رسول اللَّه اینان قلبشان از همه رقیقتر است و اما چرا دهانشان خوشبوتر است، فرمود: چون در جاهلیت مسواک می کردند.

و نیز فرمود: هر چیزی را پاک کننده ای است، و پاک کننده دهان مسواک است.

و حضرت امام باقر (ع) فرمود: پیغمبر (ص) بسیار مسواک می کرد ولی واجب نیست، و اگر در بعضی اوقات ترک کنی ضرری ندارد. و مانعی ندارد که روزه دار در ماه رمضان مسواک کند، هر روز که بخواهد. و برای محرم نیز مسواک اشکالی ندارد، و مسواک کردن در حمام مکروه است که موجب فساد دندانها می شود.

و حضرت باقر و صادق (ع) فرمودند: دو رکعت نماز با مسواک بهتر است از هفتاد رکعت بی مسواک.

و حضرت باقر (ع) در باره مسواک فرمود: در هر سه روز ترک نشود اگر چه یک بار مسواک را بدندان بمالید.

و پیغمبر (ص) فرمود: سرمه را بتعداد فرد بکشید و مسواک را از بالا به پایین بمالید. و حضرت صادق (ع) به علت سستی دندان مدت دو سال قبل از وفات مسواک را ترک کردند.

علی بن جعفر از برادرش موسی بن جعفر پرسید که اگر آدمی وقتی برای نماز شب بر می خیزد میتواند با دست مسواک کند، در حالی که میتواند با مسواک بدندان بمالد؟ فرمود: اگر می ترسد صبح طلوع کند (و وقت نماز شب بگذرد) مانعی ندارد.

و پیغمبر (ص) فرمود: اگر بر امت من مشکل نبود، آن ها را امر می کردم که در وقت وضوء هر نماز مسواک کنند.

و روایت است که کعبه از رنج انفاس مشرکین به خداوند شکایت کرد، خداوند بوی وحی نمود: خوش دل باش که من بجای آن مردمی خواهم آورد که با شاخه درخت (اراک) دندانها را تمیز کنند. پس خداوند پیغمبر (ص) را مبعوث کرد، جبرئیل مسواک و خلال را بر او آورد.

و حضرت صادق (ع) فرمود: در مسواک 12 خصلت است: از سنت است و پاکیزه کننده دهان، و جلا دهنده چشم میباشد، خدا را خشنود و دندانها را سپید میکند.
بوی دهان را می برد و لثه را محکم می کند، و اشتها را زیاد و بلغم را برطرف مینماید، حافظه می افزاید و حسنات را دو چندان میکند، و فرشتگان را مسرور می سازد.

حضرت رضا (ع) ظرفی داشت که در آن پنج مسواک بود و بر هر کدام اسم یکی از نمازهای پنجگانه نوشته بود، که با هر یک از آنها در همان نمازی که اسم آن نوشته بود مسواک می نمود.

از کتاب طب الائمه از حضرت رضا (ع): مسواک چشم را جلا می دهد و مویها را می رویاند و آب چشم را بر طرف می کند.

در وصیت پیغمبر بامیر مؤمنان (ع): یا علی بر تو باد به مسواک، و اگر می توانی که از مسواک کردن نکاهی البته نکاه که هر نماز با مسواک بر نماز بی مسواک بقدر 40 روز برتری دارد.

و از کتاب لباس (تألیف ابی نصر عیاشی)، از حضرت صادق (ع): جبرئیل مسواک و خلال و حجامت را آورد.

و نیز از آن حضرت: پیغمبر (ص) فرمود: راه قرآن را پاکیزه نگهدارید.

پرسیدند مراد از راه قرآن کدام است؟ فرمود: دهانهای شما، گفتند: چگونه؟ فرمود:با مسواک.

پیغمبر (ص) فرمود: دهانهای خود را پاکیزه کنید که راههای تسبیح است.

از امام ششم (ع): خوردن اشنان بدن را آب می کند، و سفال به تن مالیدن.

بدن را می فرساید، و مسواک در مستراح دهان را بد بو می کند.

از کتاب (تهذیب الاحکام) از امیر مؤمنان می فرماید: مسواک موجب خشنودی خداوند عز و جل و سنت پیغمبر است و وسیله پاکیزگی دهان می باشد.

از حضرت صادق (ع): مسواک در مستراح دهان را بدبو می کند.

از حضرت صادق (ع)، امیر مؤمنان فرمود: سه چیز بلغم را میبرد و بر حافظه می افزاید: مسواک، روزه، قرائت قرآن.[1]


پی نوشت:
[1] طبرسى، حسن بن فضل - مترجم: میرباقرى، سید ابراهیم، ترجمه مکارم الاخلاق (میر باقرى)، 2جلد، فراهانى - تهران، چاپ: دوم، 1365 ه.ش.

منبع: حوزه نت
نسخه چاپی