نحوه رفتار با کودکان باهوش
همه والدین از داشتن فرزند باهوش به خود می بالند؛ فرزندی که اولین علایم هوش زیاد از همان دوران نوزادی در وی آشکار می شود و همه اعضای خانواده و دوست و آشنا از شیرین زبانی و حرکات و رفتارهای کودک داستان ها نقل می کنند. هوش فراوان بی گمان یکی از نعمت های خداوند است که باید قدر آن را دانست و به نحو احسن از آن استفاده کرد.

اگرچه کودکان باهوش از درک و استعداد بالاتری نسبت به هم سالان خود برخوردارند، اما همین هم گام نبودن گاهی مشکل زا خواهد شد. به طور مثال کارها در کلاس درس برایشان آهسته و کسل کننده است، کنجکاوی آن ها ارضاء نمی شود و نکته محرک و جذابی برای ذهن فعالشان وجود ندارد. کارهای کلاس درس از نظر این نوجوانان جنبه وقت پرکنی دارد و برایشان خسته کننده است و این احساس موجب می شود نوجوان تیزهوش به رغم هوش زیاد در مدرسه موفقیت زیادی کسب نکند و مأیوس و ناکام شود. بنابراین لازم است والدین برای پرورش فرزند باهوش، آگاهی لازم را کسب کرده تا بتوان از این استعداد ویژه و نعمت خداوندی به بهترین شکل استفاده نمود.

به همین منظور می توانید راه کارهای زیر را برای نحوه ی صحیح برخورد با دلبندان باهوشتان به کار گیرید:

کودکان تیزهوش به آموزش هایی نیازمندند که با سطح ذهنی و استعداد آنان منطبق باشد. آن ها در جذب مفاهیم، بسیار سریع هستند و مفاهیم پیچیده را با کمترین توضیحی درک کرده و می توانند نتایج و پیامدها را پیش بینی کنند. تاکید مدارس بر انجام تکالیف مکرر و تفصیل بیش از حد موضوعات باعث خستگی و بی علاقگی آنان به امر یادگیری می شود.

کودکان تیزهوش به معلمانی باتجربه و متخصص نیازمندند تا راه های پرشتاب رشد ذهنی، عاطفی و اجتماعی آنان را بفهمند و بتوانند به نیازهای هیجانی و غیرمعمول آن ها پاسخ مناسبی دهند. معلمان اغلب احساسات خصمانه ای نسبت به دانش آموزان تیزهوش دارند. بنابراین باید تغییراتی در روابط متقابل دانش آموزان تیزهوش و معلمان به وجود آورد و به طور جداگانه ای این معلمان را آماده کرده و آموزش های لازم را به آنان داد. این آماده سازی سبب می شود معلمان نسبت به نیازهای خاص کودکان تیزهوش و فراهم آوردن امکانات لازم برای یادگیری آن ها دلسوز بوده و تیزهوشان را به نحو گسترده ای در به کارگیری توانایی هایشان ترغیب و تشویق کنند.

مورد دیگری که باید به آن توجه کرد این است که افراد ورزیده و متخصص در زمینه های کاری گوناگون را داخل و خارج از برنامه تحصیلی سنتی، در تماس با دانش آموزان تیزهوش قرار دهیم و از این راه در پرورش استعدادهای گوناگون این کودکان بکوشیم.

کودکان تیزهوش نیازمند والدینی پاسخگو و شکیبا هستند که برای طرح سؤالات و اندیشه های غیرمعمول و بدیع آن ها ارزش قائل شوند. والدین باید تیزهوشی فرزندانشان را برای خود مسلم سازند و در برابر سؤالات غیرمعمول و افکار جدید آنان واکنش های مناسب ارائه دهند و به فرزندانشان کمک کنند تا که توانایی های خود را به عنوان صفاتی مطلوب بپذیرند.


فراموش نکنیم. ..

فراموش نکنید که کودک باهوش، هنوز یک کودک است و مانند همسالان خود نیازمند محبت و تشویق به جای والدین است. باید به او بفهمانیم که محبت ما به جهت استعداد ویژه او نیست، بلکه او را به خاطر آن که فرزندمان است، دوست داریم. این احساس که او را به خاطر خودش دوست داریم به کودک اطمینان می دهد که اگر زمانی با شکست یا عدم موفقیتی روبه رو شد، همه چیز را تمام شده نبیند.

از او به اندازه سن او و نه به اندازه استعداد ویژه او انتظار داشته باشید. هر چند او درک و فهمی به مراتب بالاتر از همسالانش دارد اما او فرزند و کودک شماست.
او نیز مانند سایر کودکان نیازمند تشویق و دریافت هدیه است. دوست دارد در مقابل نمرات درخشان و یا رفتارهای نیکو تشویق شود. اغلب والدین به جهت توقع بالایی که از این کودکان دارند، موفقیت های آن ها را عادی جلوه داده و آن ها را تشویق نمی کنند و باعث سرخوردگی کودک می شوند.

به تمارض های او پاسخ نداده و توجه نکنید. اگر می بینید که به عمد کاری را انجام نمی دهد، درسی را فرانمی گیرد و یا در خواندن و نوشتن و... عمداً اشتباه می کند، به هیچ وجه با او دعوا نکنید. مانند کودکان دیگر درس را مجدداً برای او توضیح بدهید؛ به کم شدن نمره او درست مانند دیگر کودکان واکنش نشان دهید و بگذارید او خودش اشتباهش را جبران کند، اما دقت کنید که این واکنش ها تمارض است یا او واقعاً نکته ای را متوجه نشده است: آموزگار وی، بهترین راهنمای شماست.

اگر می بینید دوست ندارد بین همسالان خود در مدرسه، در جمع فامیل و دوستان و... مطرح شود، از موفقیت های او تعریف نکنید. احساس متمایز بودن از دیگران، برقراری ارتباط با آن ها را مشکل می کند و گاه برای فرار از آزار و اذیت همسالان، کودک شیوه دیگری چون تنبلی و... را در پیش می گیرد. اگر برای جلب توجه، جنجال و جر و بحث به راه می اندازد، اصلاً توجه نکنید. کودکان به خوبی مشکلاتشان را حل می کنند. فقط از دور نظاره گر باشید.

با والدین دوستان فرزندتان برنامه های تفریحی- علمی ترتیب بدهید. حضور در جمع دوستان برای این کودکان بسیار عالی است. از سوی دیگر می توانید رفتار فرزندتان را در جمع دوستانش ارزیابی کنید و به نقاط ضعف و قوت او پی ببرید.

با والدین دوست یا دوستان نزدیک فرزندتان ارتباط حضوری یا تلفنی داشته باشید و از اوضاع مدرسه، رفتار اولیای مدرسه، رفتار کودکان با یکدیگر و... صحبت کنید.

با اولیای مدرسه، به ویژه آموزگاران فرزندتان ارتباطی فراتر از جلسات اولیا و مربیان داشته باشید. رفتار کودکان سرآمد، دایماً باید به طور غیرمستقیم کنترل شود.

مقایسه را کنار بگذارید و او را با هیچ یک از دوستان و یا خواهر و برادرش مقایسه نکنید. این حس، حس ناخوشایندی است، چون بین او و دیگران فاصله می اندازد. بعضی از والدین عادت دارند که دایماً او را با دیگران سنجیده و بگویند «تو باهوشی، نباید چنین رفتاری داشته باشی.» فراموش نکنید او بیش از هر چیز کودک است.

از والدین موفقی که فرزند یا فرزندان تیزهوش دارند کمک بگیرید؛ ببینند رفتار آن ها با فرزند تیزهوششان چگونه بوده که اکنون فرزند آن ها به جوانی موفق تبدیل شده است.

از کتاب های معتبر علمی که در این زمینه مطالبی دارند، استفاده کنید. هر چند کودک شما باهوش و سرآمد است، اما برای انجام برنامه های مختلف به ویژه کلاس های فوق برنامه هم او گنجایشی دارد. اگر کودکان عادی پس از گذشت یک ساعت و یا رفتن به یک کلاس فوق برنامه خسته می شوند، او پس از یک ساعت و نیم و رفتن به دو کلاس فوق برنامه خسته می شود؛ پس از او نخواهید که بی وقفه تلاش کند. فراموش نکنید او کودکی بااستعداد است، نه رباتی فرمان بر.


منبع: حوزه نت
نسخه چاپی