ام اس چیست؟
تصلب بافت چندگانه یا بیماری ام اس، یک اختلال پیشرفته در سیستم ایمنی بدن است. به این معنی که سیستمی که برای حفظ سلامت بدن شما طراحی شده، اشتباها به قسمت های حیاتی بدن شما حمله ور می شود.پوشش های محافظتی سلول های عصبی آسیب می بینند، که همین منجر به کاهش عملکرد مغز و نخاع می شود.
بیماری ام اس، علائم غیر قابل پیش بینی ای دارد که شدت آن ها با یک دیگر متفاوت است.
در حالی که برخی از مبتلایان به این بیماری دچار خستگی و بی حسی می شوند، موارد شدیدتر ام اس، می تواند باعث فلج شدن، از دست دادن بینایی و کاهش عملکرد مغز شود.
از نشانه های اولیه برای تشخیص بیماری ام اس می توان به موارد زیر اشاره کرد
مشکلات بینایی
سوزش و بی حسی
درد و گرفتگی عضلات
ضعف و خستگی
عدم تعادل یا سرگیجه
مشکلات مثانه
اختلال عملکرد جنسی
مشکلات شناختی
در ادامه هر یک از این موارد را به وضوح شرح می دهیم.
نشانه هایی برای تشخیص بیماری ام اس
1. مشکلات بینایی
یکی از رایج ترین و معمول ترین علائم بیماری ام اس مشکلات بینایی است. این التهاب بر اعصاب بینایی تاثیر گذاشته و بینایی مرکزی را مختل می کند، و می تواند منجر به تاری دید، دید دوگانه یا از دست دادن بینایی شود.احتمالا سریعا متوجه مشکلات بینایی نمی شوید، چرا که انحطاط بینایی به آرامی اتفاق می افتد.
احساس درد هنگامی که به سمت بالا یا اطراف نگاه می کنید، می تواند از دست دادن بینایی را به همراه داشته باشد.
2. سوزش و بی حسی
ام اس بر اعصاب مغز و نخاع (مرکز پیام بدن) تاثیر می گذارد. به این معنی که می تواند سیگنال های متضاد را به سر تا سر بدن بفرستد.برخی اوقات هیچ سیگنالی فرستاده نمی شود، که در نتیجه احساس بی حسی خواهید کرد.
احساس سوزش و بی حسی یک از رایج ترین علائم بیماری ام اس است. معمولا بی حسی در صورت، دست ها، پاها و انگشت ها احساس می شود.
3. درد و گرفتگی عضلات
درد مزمن و گرفتگی ناگهانی عضلات نیز از علائم رایج در ام اس هستند. بر اساس یک تحقیق، بیشتر از نیمی از افراد مبتلا به ام اس، دچار درد مزمن هستند.سفتی یا گرفتگی عضلات نیز رایج است. شاید دچار سفتی عضلات یا مفاصل و هم چنین حرکت ناگهانی غیرقابل کنترل و دردناک اندام بدن خود باشید.
معمولا پاها بیشتر از سایر نقاط تحت تاثیر قرار می گیرند، اما کمر درد نیز رایج است.
4. خستگی و ضعف
خستگی و ضعف بی دلیل در 80 درصد از مبتلایان ام اس، در مراحل اولیه بیماری ظهور می کند.هنگامی که اعصاب در ستون فقرات آسیب می بینند، احساس خستگی مفرط رخ می دهد. معمولا خستگی به صورت ناگهانی رخ داده و پیش از رشد یافتن، چند هفته به طول می انجامد.
در مراحل اول، ضعف در پاها بیشتر نمایان می شود. این مورد را با ضعف و بی حالی عمومی بدن نباید اشتباه بگیرید.
5. عدم تعادل و سرگیجه
سرگیجه و مشکلات هماهنگی و تعادل، می تواند ثبات فرد مبتلا به ام اس را کاهش دهد. دکتر ها معمولا این مشکلات را نحوه راه رفتن تشخیص می دهند.مبتلایان به ام اس، معمولا احساس سبکی سر یا سر گیجه دارند و تصور می کنند که دنیا به دور آن ها می چرخد. معمولا این علائم هنگامی که می ایستید رخ می دهند.
6. اختلال در عملکرد مثانه و روده
اختلال در عملکرد مثانه نیز از علائم رایج بیماری ام اس است که در 80 درصد مبتلایان به این بیماری مشاهده می شود.این اختلال می تواند شامل تکرر ادرار، سخت شدن نگه داشتن ادرار، یا عدم توانایی در نگه داشتن ادرار باشد.
علائم مربوط به ادرار معمولا قابل کنترل هستند. در برخی موارد نیز مبتلایان به ام اس دچار یبوست، اسهال و یا از دست دادن کنترل روده می شوند.
7. اختلال در عملکرد جنسی
تحریک و برانگیختگی جنسی نیز می تواند یکی از مشکلات مبتلایان به ام اس باشد، چرا که این تحریک در سیستم عصبی مرکزی اتفاق می افتد؛ جایی که ام اس به آن حمله می کند.8. مشکلات شناختی
در حدود نیمی از مبتلایان به ام اس، دچار مشکلاتی در عملکرد شناختی خود می شوند. این مشکلات می تواند شاملمشکلات حافظه
کاهش محدوده توجه
مشکلات زبانی
دشواری در سازماندهی کارها
افسردگی و دیگر مشکلات سلامتی روان نیز از علائم رایج بیماری ام اس هستند.
9. تغییرات سلامت روانی
معمولا مبتلایان به ام اس دچار افسردگی حاد می شوند.استرس هایی که ام اس بر بدن وارد می کند نیز می تواند باعث تحریک پذیری، نوسانات خلقی و شرایطی به نام اثر سودوبولبار شود، که شامل گریه ها و خنده های غیر قابل کنترل است.
دست و پنجه نرم کردن با علائم بیماری ام اس به همراه مشکلات خانوادگی، می تواند افسردگی یا دیگر اختلالات روانی و احساسی را سخت تر نماید.
تمام افرادی که مبتلا به بیماری ام اس می شوند، علائم یکسانی را مشاهده نخواهند کرد. علائم مختلف می توانند در زمان عود بیماری یا حملات ظاهر شوند.
علاوه بر علائمی که پیش از این ذکر کردیم، ام اس همچنین می تواند باعث مشکلات زیر نیز بشود
از دست دادن شنوایی
تشنج
لرزش غیر قابل کنترل
مشکلات تنفسی
لکنت زبان
دشواری در قورت دادن
آیا ام اس ارثی است؟
ام اس لزوما ارثی نیست. اما بر اساس تحقیقات، اگر یکی از بستگان شما مبتلا به ام اس باشد، شانس ابتلای شما به این بیماری نیز افزایش می یابد.در عموم مردم تنها 0.1 درصد احتمال ابتلا به بیماری ام اس وجود دارد. اما اگر خواهر و بردار یا والدین شما ام اس داشته باشند، احتمال ابتلای شما از 2.5 تا 5 درصد متغیر است.
ارث، تنها فاکتور در تشخیص ام اس نیست. حتی اگر از دو قلوهای همسان یک مبتلا به ام اس باشد، شانس ابتلای خواهر یا برادر او تنها 25 درصد است.
با این که ژنتیک یکی از عوامل قطعی خطر است، اما تنها عامل نیست.
تشخیص بیماری
یک دکتر (معمولا متخصص مغز و اعصاب) برای تشخیص این بیماری، چندین آزمایش را بر روی فرد انجام خواهد داد. این آزمایشات عبارت اند ازآزمایش مغز و اعصاب
دکتر اختلال در عملکرد اعصاب را بررسی می کند.آزمایش چشم
چندین آزمایش برای ارزیابی چشم و کنترل بیماری های چشم انجام می شود.تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
در این آزمایش از میدان مغناطیسی قوی و موج های رادیویی به منظور عکس برداری مقطعی از مغز و نخاع استفاده می شود.مایع مغزی نخاعی (یا پونکسیون نخاعی)
در این آزمایش یک سوزن بلند را به ستون فقرات وارد می کنند، تا از مایعی که در مغز و نخاع شما در گردش است، نمونه برداری کنند.پزشکان این آزمایشات را به منظور جستجوی آسیب به سیستم عصبی مرکزی در دو نقطه متفاوت انجام می دهند.
از این آزمایشات برای تشخیص برخی بیماری های دیگر نیز استفاده می شود.
معمولا بیماری ام اس به دلیل تفاوت زیاد در شدت و نحوه تاثیر گذاری بر افراد مختلف، پزشکان را مبهوت می کند.
حملات ممکن است برای چند هفته باقی مانده و سپس ناپدید شوند. گرچه عود کردن بیماری می تواند به تدریج بد تر و غیر قابل پیش بینی تر شود، و بیماری همراه با علائمی متفاوت عود کند.
تشخیص سریع این بیماری، می تواند از پیشرفت سریع ام اس جلوگیری کند.
در برخی موارد احتمال تشخیص اشتباه نیز وجود دارد. بر اساس تحقیقات، نزدیک به 75 درصد از متخصصان ام اس، در دوازده ماه گذشته حداقل 3 فرد را دیده اند که در مورد بیماری اش تشخیص اشتباه بوده است.
سخن آخر
بیماری ام اس یک اختلال چالش برانگیز است، اما محققان درمان های بسیاری برای کاهش سرعت رشد آن پیدا کرده اند.بهترین روش مقابله با ام اس، این است که با دیدن اولین علائم این بیماری به پزشک خود مراجعه کنید، مخصوصا اگر فردی از بستگان شما مبتلا به این بیماری است.
تردید نداشته باشید. تلف کردن زمان می تواند تنها به ضرر شما تمام شود. با مراجعه زود هنگام به پزشک می توانید کیفیت زندگی خود را افزایش دهید.
منبع: سایت نظارت بر خانواده