تریبون نماز جمعه کارآمدترین و با ارزش ترین رسانه ای است که سعی دارد گفتمان انقلاب اسلامی را به نحو صحیح و عالمانه در طول هفته زنده نگه داشته و مردم را با مبانی و معارف آیین مقدس اسلام آشنا نماید.
از طرفی معاندان و مخالفان نظام اسلامی که از اثر بخشی و نفوذ این تریبون انقلابی با خبر شده اند، با هر روش غیر اخلاقی همچون، شایعه سازی، تهمت و دروغ، شبه افکنی، استهزاء و مسخره کردن، تلاش می کنند وجه این نهاد انقلابی را در بین مردم تضعیف کرده و قدم های آنها را برای ورود در این میعادگاه مؤمنین انقلابی سست نمایند.
تقویت وحدت و انسجام اسلامی
یکی از رسالت های مهم و قرآنی که بر دوش قرارگاه قرآنی نمازجمعه گذاشته شده، تقویت وحدت و انسجام اسلامی است.
تلاش برای تحقق این امر مهم برای رسانه های سکولار و غربی به هیچ وجه قابل تحمل نیست، چراکه آنان برای تسلط و نفوذ بر جوامع اسلامی نیازمند متلاشی کردن وحدت اسلامی هستند.
وقتی برخی رسانه های اینترنتی و ماهواره ای را رصد می کنیم، متوجه می شویم، این رسانه ها یک مشی مشترک را دنبال می کنند، آن هم چیزی جز هماهنگی، همکاری و وحدت برای ضربه زدن به ماهیت جمهوری اسلامی نیست.
کما اینکه در آیات متعددی خدای متعال نیز پرده از این همکاری سرّی بین کفار و اشرار برداشته است: «وَ الَّذینَ کَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ إِلاَّ تَفْعَلُوهُ تَکُنْ فِتْنَةٌ فِی الْأَرْضِ وَ فَسادٌ کَبیرٌ؛[1]و کسانى که کفر ورزیدند یاران یکدیگرند.
اگر این [دستور] را به کار نبندید، در زمین فتنه و فسادى بزرگ پدید خواهد آمد.» این شبکه های معاند برای دست یابی به اهداف شوم خود از طرفند های شیطانی و مختلفی استفاده می کنند.
برای نمونه در یک مورد با زیر سؤال بردن ماهیت و ارزش نماز جمعه و حمله به چهره ها ی ائمه جمعه، سعی دارند کارایی و اثربخشی این نهاد انقلابی را زیر سؤال برده و فاصله جدی بین مردم و نماز جمعه ایجاد کنند.
رمز گشایی از حمله به تریبون نماز جمعه
1-نماز جمعه رسانه ا ی هوشمند و انقلابی
اولین و مهمترین نکته ای که در دنیای رسانه های مختلف شنیداری و دیداری باید توجه داشت، این است که در این فضای به ظاهر آرام، جنگی سخت در حال انجام است.جنگی که امپراطوری های رسانه ای دنیا سعی می کنند با هر آنچه در دست دارند، نظام سکولار سرمایه داری خود را در جهان ترویج و تبلیغ نمایند، در این بین به هیچ وجه حضور رسانه ای هوشمندی همچون نماز جمعه را برنمی تابند.
آن هم نماز جمعه که همچون ابر رسانه های قدرتمند دنیا مخاطبین فراوانی داشته و در جهت توانمند سازی مخاطبان خود هر هفته صدها بلکه هزاران برنامه تربیتی و بصیرتی را در سرتاسر جهان مدیریت و میزبانی می کند.
2-نماز جمعه نگهبان مرزهای فرهنگی و دینی
همان طور که ارگان های مختلف امنیتی و نظامی وظیفه پاسداری و حراست از مرزهای حقیقی و مجازی کشور را برعهده دارد، و در این خصوص باید استقامت و شجاعت و درایت از خود نشان دهند.خدای متعال در خصوص ایمان، صبر و مرز داری می فرمایند: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اصبِروا وَصابِروا وَرابِطوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُم تُفلِحونَ؛[2]ا.
ی کسانی که ایمان آورده‌اید! (در برابر مشکلات و هوسها،) استقامت کنید! و در برابر دشمنان (نیز)، پایدار باشید و از مرزهای خود، مراقبت کنید و از خدا بپرهیزید، شاید رستگار شوید!».ائمه جمعه نیز یکی از مصادیق روشن مرزبانان فرهنگی و مذهبی جامعه به شمار می آیند.
در واقع نماز جمعه به عنوان قرارگاهی انقلابی و جهادی با تولید فکر و اندیشه و گفتمان انقلاب اسلامی، هر گونه تجاوز به مرزهای فکری و فرهنگی کشور را با تیزبینی و درایت رصد کرده و مانع نفوذ و تخریب مرزهای فکری و فرهنگی نظام اسلامی می شوند.
یکی از وظایف و رسالت های مهم همایش هفتگی جمعه های معنوی، احیای امر به معروف و نهی از منکر است، در واقع ائمه جمعه هر هفته با زنده کردن یاد و نام معروف های مختلف دینی موجب تشویق و ترغیب نمازگزاران به تقویت فرهنگ دینی می شوند.
لزوم مرزبانی در تمام ابعاد آن به خوبی در آیه فوق در کلید واژه «َرابِطوا» قابل استفاده است؛ چرا که به اذعان مفسران قرآن «مرابطه»معنى وسیعى دارد که هر گونه آمادگى براى دفاع از خود و جامعه اسلامى را شامل می شود، "مرابطه" به معنى مراقبت از مرزها آمده است.
زیرا سربازان و مرکب ها و وسائل جنگى را در آن محل نگاهدارى می کنند. این جمله به مسلمانان دستور آماده باش در برابر دشمن و مراقبت دائم از مرزها و سرحدات کشورهاى اسلامى را می دهد، تا هرگز گرفتار حملات غافلگیرانه دشمن نشوند.
و نیز به آنها دستور آماده باش و مراقبت همیشگى در برابر حملات شیطان و هوس هاى سرکش را می دهد، تا غافلگیر نگردند.[3]
همین رسالت مهم تریبون های نماز جمعه موجب شده است تا اتاق های عملیات و فکر غربی با اشراف اطلاعاتی و خبری بر کارآمدی تریبون نماز جمعه و رسالت مرزبانی اصولی که انجام می دهند با تخریب این قرارگاه سعی می کنند به نوعی در مرزهای فکری و فرهنگی اجتماع مسلمین نفوذ نمایند.
3-نماز جمعه مانعی فولادی در برابر فتنه و آشوب های خیابانی
یکی از برنامه های مخرب و ویرانگر رسانه های غربی و سکولار برای به زانو در آوردن جوامع اسلامی، ایجاد فتنه های مختلفی همچون اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، و ایجاد تنش و بحران است.آشوب و فتنه ای که به تعبیر قرآن کریم از قتل نیز سخت تر است. «الْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ [4]؛ فتنه آنان از کشتار شما شدیدتر است. «وَ الْفِتْنَةُ أَکْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ [5]فتنه جرمش از قتل بزرگ تر است.»
در این بین رسالت روشن تریبون های نماز جمعه به عنوان مرزبانان فکری و فرهنگی جامعه روشنگری و تبیین حقایق و ممانعت از جولان دادن به فتنه انگیزان است، به تعبیر قرآن در این چنین مواقعی باید به مبارزه با فتنه انگیزان شتافت:
«وَ قاتِلُوهُمْ حَتّى لا تَکُونَ فِتْنَةٌ [6]؛ و با آنان کارزار کنید تا دیگر فتنه ای نباشد.» از آنجا که امپراطوری های ایجاد فتنه و نزاع در جامعه تریبون نماز جمعه را سد محکمی در برابر فتنه انگیزی خود می بینند، دست به تخریب آن می زنند.
4-نماز جمعه منادی وحدت و انسجام اسلامی
یکی از رسالت های مهم و قرآنی که بر دوش قرارگاه قرآنی نماز جمعه گذاشته شده، تقویت وحدت و انسجام اسلامی است، تلاش برای تحقق این امر مهم برای رسانه های سکولار و غربی به هیچ وجه قابل تحمل نیست.چرا که آنان برای تسلط و نفوذ بر جوامع اسلامی نیازمند متلاشی کردن وحدت اسلامی هستند، ولی با این حال قرارگاه و میعادگاه مؤمنین بصیر و انقلابی با روشنگری های ائمه جمعه مانع تحقق این طرفند و استراتژیک شیطانی شده است.
به همین جهت با حمله به ماهیت نماز جمعه خواهان دست یابی به امیال شیطانی خود هستند.
نماز جمعه، نمایش وحدت و هماهنگی هفتگی مسلمانان است و اسلام بدین طریق روحیه تعاون و وحدت را به کالبد جامعه می دمد. امام خمینی ره می فرمایند:نماز جمعه که نمایشى از قدرت سیاسى و اجتماعى اسلام است باید هر چه شکوهمندتر و پر محتواتر اقامه شود.
ملت ما گمان نکنند که نماز جمعه یک نماز عادى است، نماز جمعه با شکوهمندى که دارد براى نهضت کوتاه عمر ما یک پشتوانه محکم و در پیشبرد انقلاب اسلامى ما عامل مؤثر و بزرگى است.
ملت عظیم و عزیز با شرکت خود باید این سنگر اسلامى را هر چه عظیم تر و بلند پایه‌تر حفظ نمایند تا به برکت آن توطئه‌هاى خائنانه و دسیسه‌هاى مفسدان خنثى شود.[7]
5-نماز جمعه، رسانه امر به معروف و نهی از منکر
یکی از وظایف و رسالت های مهم همایش هفتگی جمعه های معنوی، احیای امر به معروف و نهی از منکر است، در واقع ائمه جمعه هر هفته با زنده کردن یاد و نام معروف های مختلف دینی موجب تشویق و ترغیب نمازگزاران به تقویت فرهنگ دینی می شوند.از طرفی ائمه محترم جمعه با تذکرات جدی در خصوص گسترش انواع منکرات، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اخلاقی مانع فراگیر شدن آثار شوم رذایل اخلاقی در جامعه می شوند، از طرفی توجه به این واجب دینی برای هیچ شیطانی قابل تحمیل نیست.
اینکه رسانه ی کارآمد در دل مردم جای باز کند و هر هفته خوبی ها را تبیین و بدی ها را نکوهش نماید، با رسالت شیطانی معاندان جامعه اسلامی در تضاد است، به هیمن جهت راهی جز تخریب آن ندارند.
6-نماز جمعه، و تربیت و تزکیه
خداوند نماز جمعه از مصادیق ذکر الله شمرده است و می فرماید:
یٰا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا إِذٰا نُودِیَ لِلصَّلاٰةِ مِنْ یَوْمِ اَلْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلىٰ ذِکْرِ اَللّٰهِ وَ ذَرُوا اَلْبَیْعَ ذٰلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ[8]
ای مؤمنان! چون برای نماز روز جمعه ندا دهند، به سوی ذکر خدا بشتابید، و خرید و فروش را رها کنید. که این [اقامه نماز جمعه و ترک خرید و فروش] برای شما بهتر است اگر [به پاداشش] معرفت و آگاهی داشتید.
ذکر خداوند باعث آرامش و اطمینان قلبی[9] است. ذکر الله شفای قلوب[10] است و نفاق را از بین می برد. و به طور کلی ذکر الله تاثیر به سزایی در تربیت و تزکیه نفوس دارد.
7-نماز جمعه و کسب معارف دین
نماز جمعه ابزاری است تا مردم هر جمعه بتوانند کسب معارف دین کنند و از یک عالم دینی بهره ببرند.
طلب علم، یک واجب دینی محسوب می شود که نماز جمعه می تواند مکانی برای یاد گیری مسائل دینی و اعتقادی باشد. مردم در نماز جمعه از فراغت روز جمعه استفاده می کنند و مقداری از آن را به کسب معارف دینی می پردازند.
8-نماز جمعه و افزایش بصیرت سیاسی
عالم به زمانه بودن و داشتن بصیرت سیاسی چیزی نیست که کسی از آن بی نیاز باشد. حکومت و سیاست از اموری هستند که تاثیر به سزایی در رشد و تحکیم اسلام در جامعه دارد و مومنین بی خبر از امور سیاسی از یکی مهمترین نقاط اصلاح و فساد جامعه غافل هستند.
یکی از مسائلی که در نماز جمعه مطرح می شود مسائل سیاسی جامعه است و در کمتر عبادتی به این امر مهم اهتمام وجود دارد و این ویژگی، جایگاه کلیدی نماز جمعه را آشکار می کند.
9- نماز جمعه افشای منافقان
در نماز جمعه مستحب است سوره منافقون خوانده شود که مضامین عالی در مورد منافقین دارد و یکی از رسالت های نماز جمعه هم افشای منافقان و ویژگی های آنها است که پر خطرترین و مضرترین افراد در جامعه هستند. [11]
10 نماز جمعه تریبون روشنگر ی
نماز جمعه، همیشه به عنوان یک اهرم نیرومند سیاسى در دست حکومت ها بوده است، منتها حکومت‌هاى عدل، همچون حکومت پیغمبر اکرم(ص) از آن بهترین بهره بردارى‌ها را به نفع اسلام، و حکومت هاى جور، همانند «بنى امیه» از آن سوء استفاده براى تحکیم پایه‌هاى قدرت خود مى‌کردند.
در طول تاریخ، مواردى را مشاهده مى‌کنیم که، هر کس مى‌خواست، بر ضد حکومتى قیام کند، نخست از شرکت در نماز جمعه او خوددارى مى‌کرد، چنان که در داستان «عاشورا» مى خوانیم:
گروهى از شیعیان در خانه «سلیمان بن صرد خزاعى» جمع شدند، و نامه‌اى خدمت امام حسین(علیه السلام) از «کوفه» فرستادند، در نامه آمده بود:
«نعمان بن بشیر» والى «بنى امیه» بر «کوفه»، منزوى شده، ما در نماز جمعه او شرکت نمى کنیم، و چنانچه بدانیم شما به سوى ما حرکت کرده‌اید، او را از «کوفه» بیرون خواهیم کرد.
در «صحیفه سجادیه» از امام سجاد على بن الحسین(علیهما السلام) مى‌خوانیم:اللّهُمَّ إِنَّ هذَا الْمَقامَ لِخُلَفائِکَ وَ أَصْفِیائِکَ وَ مَواضِعَ أُمَنائِکَ فِی الدَّرَجَةِ الرَّفِیعَةِ الَّتِی اخْتَصَصْتَهُمْ بِها قَدِ ابْتَزُّوها:[12]
«خداوندا! این (اشاره به نماز جمعه و عید قربان) مقامى است که مخصوص خلفاء، برگزیدگان و امناء بلندپایه تو است که ویژه آنها نمودى، و (خلفاى جور بنى امیه) آن را به زور از اولیاى حق گرفته و غصب کرده‌اند».
گاه، مى شود، دشمنان اسلام یک هفته تمام، شبانه روز تبلیغات مسموم مى‌کنند، ولى با یک خطبه نماز جمعه و مراسم پرشکوه و حیات بخش آن، همه خنثى مى‌شود، روح تازه‌اى در کالبدها دمیده، و خون تازه‌اى در عروق به حرکت در مى‌آید.
11- نماز جمعه و شهر ستا نها
جایگاه باعظمت امام جمعه در شهرستانهاست.با حضور امام جمعه در شهرستانها بعنوان کسی که از طرف ولی امر مسلمین منصوب شده است،مردم ومسئولین محلی،به به چشم نماینده ولی امر مسلمین نگاه کرده واورا بالاترین شخص آن منطقه از بعد معنوی می دانند
.قضات وفرماندهان نظامی وانتظامی وفرماندارا ن ومسئولین دیگر همه حرمت اورا نگه داشته وبه ارشادات ونصایح او گوش می نمایند.
حضور او درشهرستان باعث خیر وبرکت برای منطقه شده وبا اخلاص وتدبیر او گاه کارهای بزرگ فرهنگی وغیره با هزینه اندک انجام می شود که اگر دولت بخواهد آن کارها را خود انجام دهد باید هزینه گزافی بپردازد.
ائمه جمعه ای که مصلا ساخته اند.حوزه علمیه احداث نموده اند.بیمارستان وکتابخانه درست کرده اند.مجتمع های فرهنگی راه انداخته اند .
دهها مسجد را احداث یا درتکمیل آن کمک کره اندودرکنار این اقدامات،دفتر آنها پناهگاهی برای مردم بوده که یابرای کمک مادی مراجعه نموده و یا برای حل اختلافات خود و یا برای کمک معنوی به امام جمعه پناه برده اند.
نقش امام جمعه نقش بی بدیلی است که از عهده دیگر عالمان برنمی آید.او باید در جلسات اداری ،مرتب مسئولان را به خدمتگزاری به مردم ورفع گرفتاری مردم دعوت کند.
مشکلات منطقه را متذکر شود.همه را به وحدت فراخواند.بین جناححهای سیاسی تعادل برقرار کند.سیاستهای نظام را برای مردم تبیین کند
12- نماز جمعه و حج مسلمانان
از نظر اجتماعی و سیاسی، نماز جمعه یک کنگره عظیم هفتگی است که بزرگترین کنگره اسلامی بعد از کنگره سالانه حج است.
کسى خدمت رسول خدا(صلى الله علیه وآله) آمد، عرض کرد: یا رسول اللّه! من بارها آماده حج شده‌ام اما توفیق نصیبم نشده، فرمود:عَلَیْکَ بِالْجُمُعَةِ فَإِنَّها حَجُّ الْمَساکِینَ:
«بر تو باد به نماز جمعه که حج مستمندان است» «نماز جمعه حجّ کسانی است که قادر به شرکت در مراسم حجّ نیستند.»[13]
در حقیقت اسلام، به سه اجتماع بزرگ اهمیت می دهد :
1-اجتماعات روزانه که هنگام خواندن نماز جماعت تشکیل می شود.
2-اجتماع هفتگی که در مراسم نماز جمعه حاصل می گردد.
3-اجتماع حجّ که هر سال یک بار در کنار خانه خدا انجام می گیرد.
در این بین نقش نماز جمعه بسیار مهم است، زیرا در خطبه های آن مسائل مهم سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بیان می شود.
نتیجه:
از مقاله رمز گشایی از حمله به تریبون نماز جمعه چند تکته قابل اهمیت دارد.
الف.هر عبادتی که ریشه ی قرآنی و دینی دارد قاعدتا مورد مقبول مردم است زیرا مسلمانان جهان رکن اصلی دین آنها قرآن است.
ب:نماز جمعه عبادتی سیاسی و اجتماعی است که هر هفته مسائل روز را بروز رسانی می کند لذا باید این رسانه از جهات مختلف تقویت شود.
د. رسانه ی نماز جمعه به دلیل حضور فیزیکی مردم همیشه مورد توجه دشمنان اسلام قرار گرفته است. و هر کجا که ضربه ای به اسلام خورده است علاوره بر فضای مجازی استفاده معاندین از این فضای رسانه ای فیزیکی بوده است.
شاید بهترین نمونه آن در قضایای اغتشاشگران برانداز در فتنه ی 1401 است که مولوی عبدالحمید امام جمعه اهل سنت زاهدان آب به آسیاب دشمن ریخت و عدهای بی گناه از اهل سنت و شیعه بخاک و خون کشیده شدند.
پی نوشت ها:
[1]. سوره انفال، آیه 73.
[2]. سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.
[3]. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج3، ص234.
[4].سوره بقره ،آیه 191.
[5]. سوره بقره،آیه 217.
[6]. سوره بقره ، آیه193 و انفال، آیه 39.
[7].(صحیفه نور ج9 ص97)
[8] الجمعة، 9
[9]رعد، آیه 28
[10] دعای کمیل: یا من اسمه دواء و ذکره شفاء
[11] کتاب رسالت و جایگاه نماز جمعه ص 61
[12]دعای ۴۸ صحیفه سجادیه
[13].وسائل الشیعه، ج7، ص300
منبع:
https://iqna.ir/fa/news/3677660
https://wiki.ahlolbait.com/
http://shabestan.ir/detail/News/1079277
https://jalebfa.ir/
پدیدآورنده قسمتی از این مقاله توسط: علی بیرانوند
*این مقاله در تاریخ 1401/9/10 بروز رسانی شده است