طحال در بدن انسان یک عضو نرم است و به اندازه یک مشت است. در ظاهر این عضو به رنگ بنفش تیره است و 12 سانتی‌متر طول، 7 سانتی‌متر عرض و ضخامت حدود 4 سانتی‌متر، اندازه‌های متوسط این عضو هستند. وزن طحال بسته به سن و وضعیت سلامتی یک فرد سالم می‌تواند از 100 تا 205 گرم باشد. اگر چه که طحال برای بقای انسان ضروری نیست اما نبود آن بدن ما را بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های عفونی می‌کند.
نحوه کار طحال
کارکرد طحال در سیستم ایمنی بدون وجود دو جزء بارز آن، ناقص است؛ پولپ قرمز و پولپ سفید. پولپ قرمز تقریبا 76 تا 79 درصد از عضو را تشکیل می‌دهد در حالی که باقی مانده طحال را پولپ سفید تشکیل می‌دهد.پولپ قرمز چه کاری انجام می‌دهد؟
پولپ قرمز مسئول عملکرد تصفیه طحال است و به عنوان مخزن ذخیره خون در نظر گرفته می‌شود. این فرآیند تصفیه پولپ قرمز طحال شامل حذف سلول‌های خونی قرمز آسیب دیده یا پیر از گردش خون است. سلول‌های خونی آسیب‌دیده با کمک ماکروفاژها تخریب می‌شوند. به دلیل عملکرد تصفیه‌ای این عضو، پولپ قرمز همچنین به عنوان مخزنی است که خون را در مواقع اضطراری که ممکن است خون زیادی از دست برود، تامین می‌کند.پولپ سفید چه کاری انجام می‌دهد؟
عملکرد ایمونولوژیکی طحال در بدن انسان توسط پولپ سفید صورت می‌گیرد که شامل افزایش بافت لنفوئیدی است. این عضو نقش خود را با شناسایی آنتی‌ژن‌ها ایفا می‌کند و آنتی‌بادی‌ها را تولید می‌کند. این عضو همچنین وظیفه ساخت و بلوغ سلول‌های خونی و سلول‌های ایمنی را بر عهده دارد. هدف اصلی این عضو، ایجاد پاسخ ایمنولوژیکی در برابر آنتی‌ژن‌های داخل خون است و این مورد است که نقش حیاتی را در مبارزه با عفونت دارا می‌باشد.طحال، عملکرد مهم دیگری نیز دارد و آن هم این است که سلول‌های خونی قرمز و سلول‌های خونی سفید را ایجاد کند. با این حال، طحال، سلول‌های خونی قرمز را برای یک دوره موقتی ایجاد می‌کند که آن هم در طی تکامل اولیه رحم است. افزایش اندازه طحال یکی از بحرانی‌ترین مشکلات طحال است. اما همچنان که زمان تولد نزدیک می‌شود، این عضو به تدریج این وظیفه را کنار می‌گذارد و تولید سلول‌های خونی قرمز نهایتا توسط مغز استخوان صورت می‌گیرد. برای باقیمانده عمر، این عضو سلول‌های خونی سفید را برای مقابله با عفونت به عنوان بخشی از سیستم لنفاتیکی می‌سازد.
عواملی که ممکن است با عملکردهای طحال تداخل داشته باشند
افزایش اندازه طحال یکی از بحرانی‌ترین مشکلات طحال است. بیماری‌هایی همچون مونونوکلئوز، سیروز کبدی، لنفوم، سرطان خون و پلی‌سیتمی‌ورا با بزرگ شدن طحال به عنوان یکی از مشکلات متفاوت آن، همراه هستند. بزرگ شدن طحال با افزایش نگرانی همراه است چرا که خطر پیشرفت عفونت را افزایش می‌دهد. این مورد به دلیل این حقیقت است که زمانی که اندازه این عضو افزایش می‌یابد، به سلول‌های خونی سفید و قرمز و پلاکت بیشتر از حد نیاز در یک میزان غیرطبیعی نیاز پیدا می‌کند. این مورد باعث کمبود سلول‌های خونی، که برای حفظ بدن در مقابل عفونت‌ها در جریان خون هستند، می‌شود.این اختلال طحال به طور طبیعی به صورت تناوبی است. هر چه سلول‌های خونی که این عضو به دام می‌اندازد بیشتر باشد، اندازه آن نیز بزرگتر می‌شود و در نهایت این امر باعث اختلال عمده‌ای در عملکرد آن می‌شود. در یک مرحله شدید، ممکن است منبع خونی طحال به پایان برسد و احتمال دارد عملکرد خود را از دست بدهد و یا بمیرد. یکی دیگر از اختلالات پزشکی با عنوان کم خونی سلول داسی شکل شناخته می‌شود که باعث می‌شود اندازه طحال کوچک شود و فاقد عملکرد شود.
به طور خلاصه، دانستن در مورد دلایل و علائم مختلف هر گونه اختلال طحال همانند آگاه بودن از عملکرد آن مهم است. درمان بر اشاره داشتن به دلیل زمینه‌ای ایجاد بیماری اختلال طحال از طریق روش‌های درمانی غیرتهاجمی، متمرکز است. در برخی موارد، انجام عمل جراحی برداشتن طحال یا اسپلنکتومی ممکن است بسته به شدت موارد بیماری، لازم باشد. برداشتن طحال معمولا با استفاده از لاپراسکوپی انجام می‌گیرد به صورتی که لازم است تا پزشک متخصص، برش‌های کوچکی را در محل جراحی ایجاد کند و زمانی که این عضو برداشته شود، به بیمار توصیه می‌شود تا واکسیناسیون‌های مهم یا دیگر روش‌های درمانی را جهت تخفیف دادن هر گونه عفونت متعاقب انجام دهد.
وظایف طحال در بدن چیست؟
۱ - تصفیه خوناولین و مهم ترین نقش طحال در بدن، عمل تصفیه خون می باشد، نقشی که مشابه به آن را کبد در بدن انجام می دهد. طحال خون را تمیز می کند. طحال، گلبول های قرمز آسیب دیده در جریان خون را شناسایی و آنها را از جریان خون خارج می‌کند.
۲ - بازیافت خون
اجزای قدیمی سلول های خونی آسیب دیده مانند آهن و هموگلوبین، در طحال بازیافت شده و به مغز استخوان و سیستم گردش خون فرستاده می‌شوند تا خون سالم در سیستم گردش خون در جریان باشد. هموگلوبین از مغز استخوان به سیستم گردش خون منتقل می‌شود و مسئولیت حمل اکسیژن را به عهده دارد.
۳ - ذخیره سازی خون
یکی از کارکردهای طحال، ذخیره سازی خون برای بدن است. با توجه به نیاز خونی بدن، طحال می تواند با گشاد و تنگ کردن رگ هایش مقدار خون مورد نیاز بدن را برایش بفرستد.
طحال مقداری خون ذخیره شده را در خود نگه می دارد تا هنگامی که بدن در اثر آسیب و جراحت و بیماری، به خون احتیاج پیدا کرد، آن را در اختیارش قرار دهد.
۴ - حفظ ایمنی بدن
طحال نقشی کلیدی در عملکرد سیستم ایمنی بدن ایفا می کند. هنگامی که طحال خون را تصفیه می کند، گلبول های قرمز آسیب دیده در اثر عفونت را خارج می کند.
در طی فرایند خارج کردن سلول‌های قرمز آسیب دیده از گردش خون، طحال گلبول های سفید تولید می‌کند و آنها نیز با تولید آنتی بادی، سبب از بین رفتن عفونت و باکتری (عوامل بیماری زا) می شوند.
۵- تولید لنفوسیت (گلبول سفید خون(
وظیفه دیگر طحال، ساخت گلبول های سفید خون که لنفوسیت نامیده می شوند، می باشد.
منبع: سایت بازل