حزب الله لبنان، از پیدایش تا پیروزی
شیعیان، بخش مهمی از جمعیت لبنان را تشکیل می‌دهند. با این حال، طی سال‌های پس از استقلال این کشور از استعمار فرانسه، شرایط اقتصادی و اجتماعی شیعیان لبنانی، مطلوب نبود. قانون اساسی تحمیلی فرانسوی‌ها به مردم لبنان، شیعیان را از رسیدن به مناصب مهم حکومتی محروم کرده‌بود. این شرایط بغرنج، طی سال‌ها ادامه داشت تا این‌که با ورود امام موسی صدر، عالم برجسته ایرانی به لبنان و برعهده گرفتن زعامت شیعیان این کشور، همه چیز تغییر کرد.به همت او، مجلس اعلای شیعیان لبنان تشکیل شد و همزمان با دست‌اندازی رژیم صهیونیستی به اراضی جنوب این کشور، جنبش «حرکت‌المحرومین» و «اَمَل» نیز توسط امام موسی صدر، شکل گرفت.این اقدامات، سرآغاز فعالیت‌های شیعیان لبنان در عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی و مبارزاتی بود. با ربوده شدن امام موسی صدر در شهریورماه سال ۱۳۵۷ و چندی بعد، هجوم نیروهای رژیم صهیونیستی به لبنان و اشغال بیروت، شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی شیعیان، با بحرانی جدی روبه‌رو شد.
در پی این وقایع بود که سه گروه مبارز شیعه در لبنان، تصمیم به ایجاد تشکلی برای مبارزه با اشغالگری رژیم صهیونیستی گرفتند. این سه گروه که به شدت تحت تأثیر انقلاب اسلامی ایران قرار داشتند و خواستار شکل‌گیری نظامی، همانند نظام جمهوری اسلامی ایران، در لبنان بودند، عبارت بودند از : ۱- اَمَل اسلامی به فرماندهی «سیدحسین موسوی»؛ ۲- حزب دعوت اسلامی به ریاست شیخ «علی کورانی» و حمایت آیت‌ا... «سیدمحمدحسین فضل‌ا...» و آیت‌ا... «محمدمهدی شمس‌الدین»؛ ۳- تجمع علمای مسلمین به ریاست شیخ «صبحی طفیلی».
شهید «احمد قصیر» و نخستین عملیات استشهادی
این سه گروه، شورایی ۹ نفره را برای تعیین خط‌مشی‌ها و سیاست‌های تشکل واحد، انتخاب کردند. ثمره تشکیل جلسات این شورا، تنظیم سندی موسوم به «سند ۹» بود. بر اساس این سند، خط مشی گروه جدید که خود را «شورای لبنان» می‌نامید، مبتنی بر سه اصل «ایمان به اسلام»، «مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی» و «پذیرش رهبری ولی فقیه» بود. شورای ۹ نفره، ۵ نفر از میان خود را به عنوان نخستین هیئت رهبری گروه جدید برگزید و به این ترتیب، نخستین هسته حزب‌ا... لبنان شکل گرفت.چند ماه پس از این اقدامات، نخستین عملیات نظامی «شورای لبنان» علیه رژیم صهیونیستی، عملیات استشهادی «احمد قصیر» در ۲۰ آبان‌ماه سال ۱۳۶۱ بود. در این عملیات استشهادی، جوانی ۱۹ ساله به نام «احمد قصیر» با خودروی بمب‌گذاری شده به مقر صهیونیست‌ها در شهر صور حمله کرد. در نتیجه این عملیات استشهادی، ۱۵۰ نفر از افسران و سربازان صهیونیست، به هلاکت رسیدند.عملیات نظامی «شورای لبنان» که مدتی بعد، در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۶۳، نام خود را به «حزب‌ا...» تغییر داد، علیه نیروهای اشغالگر صهیونیست ادامه داشت.
حدود ۳ سال پس از آن و در پی عقب‌نشینی صهیونیست‌ها از شهر صیدا، به دلیل ضربات سهمگین نیروهای حزب‌ا... ، این گروه بیانیه اعلام موجودیت رسمی خود را در ۲۷ بهمن‌ماه سال ۱۳۶۳ صادر کرد. در این بیانیه، که در واقع مرامنانه حزب‌ا... محسوب می‌شد، ماهیت و خط مشی این گروه مشخص شده بود. آنها در این بیانیه تأکید کرده بودند که «ما فرزندان امت حزب‌ا... خود را بخشی از امت اسلامی در جهان می‌دانیم و همگی به‌طور یکسان، با گستاخانه‌ترین هجوم استکباری شرق و غرب مواجهیم. ما فرزندان امت حزب‌اللهی هستیم که خداوند به پیشگامان آن در ایران یاری رسانده‌است تا بار دیگر، هسته نخستین دولت مرکزی اسلامی را در جهان به وجود آورند.
ما، تعهد خود را نسبت به دستورهای رهبریِ یگانه و حکیمانه و عادلانه ولی‌فقیهِ جامع‌الشرایط، که در حال حاضر در شخص امام آیت‌ا...العظمی روح‌ا...موسوی‌خمینی تجسم یافته‌است، اعلام می‌داریم. بر این اساس، ما یک سازمان حزبی بسته یا یک چارچوب محدود سیاسی در لبنان نیستیم. ما خود را جمعیتی می‌دانیم که با مسلمانان سراسر جهان، ارتباط عقیدتی و سیاسی استواری در چارچوب آموزه‌های اسلامی دارد.»
تشکیل نخستین شورای رهبری
نخستین شورای رهبری حزب‌ا... لبنان، در کنگره نخست این حزب، در سال ۱۳۶۸هجری شمسی، برگزیده شد. شیخ صبحی طفیلی، سیدعباس موسوی، سید حسن نصرا...، حسین کورانی، شیخ نعیم قاسم، محمد یزبک، محمد رعد و محمد فنیش، اعضای نخستین شورای رهبری حزب‌ا... بودند. از میان این افراد، شیخ محمدصبحی به عنوان دبیرکل، شیخ نعیم قاسم به عنوان قائم مقام، سید حسن نصرا... به عنوان رئیس شورای اجرایی و محمد فنیش به عنوان رئیس دفتر سیاسی حزب‌ا... برگزیده شدند. در بهار سال ۱۳۷۰، کنگره دوم حزب‌ا... برگزار شد و این‌بار، سیدعباس موسوی، به عنوان دومین دبیرکل این گروه برگزیده شد؛ اما مدت زمان دبیرکلی وی تنها ۹ ماه طول کشید.شهید موسوی که بود؟
سیدعباس موسوی، دومین دبیرکل حزب‌ا... لبنان، در سال ۱۳۳۱ هجری شمسی، در شهرک «نبی شیث» از توابع شهر «بعلبک» لبنان متولد شد. او در سال ۱۳۴۷، در حالی که ۱۶ سال داشت، با امام موسی صدر آشنا شد و با تشویق وی به صور رفت تا در حوزه علمیه این شهر که توسط امام موسی صدر تأسیس شده بود، تحصیل کند. سیدعباس موسوی پس از طی کردن مقدمات علوم دینی، راهی حوزه علمیه نجف شد و در آن‌جا از درس شهید آیت‌ا... محمدباقر صدر استفاده کرد.با پیروزی انقلاب اسلامی و تحت نظر قرار گرفتن شهید صدر از سوی رژیم بعثی عراق، سید عباس موسوی به پیشنهاد استاد خود، به لبنان بازگشت و توانست مدرسه علمیه بعلبک را تأسیس کند. همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و شکل گیری هسته‌های مقاومت شیعیان علیه رژیم صهیونیستی، سیدعباس موسوی نیز به جمع مبارزان پیوست و عضو شورای رهبری حزب‌ا... شد. او در کنگره دوم این حزب به مقام دبیرکلی حزب‌ا... رسید، اما مدتی بعد، زمانی که از مراسم هشتمین سالروز شهادت شهید «راغب حرب»، از شخصیت‌های برجسته شیعه لبنان و از پدران معنوی جنبش حزب‌ا...، باز می‌گشت، هدف راکت بالگردهای رژیم صهیونیستی قرار گرفت و به همراه همسر و فرزند خردسالش، به شهادت رسید.
آغاز دبیرکلی سیدحسن نصرالله
روز بعد از شهادت سیدعباس موسوی، شورای رهبری حزب‌ا...، سیدحسن نصرا... را به مقام دبیرکلی برگزید. سال بعد، در ۱۳۷۱ هجری شمسی، حزب‌ا... توانست ۱۲ کرسی در پارلمان لبنان به دست آورد و این، در واقع، سرآغاز حضور فعالانه این گروه در صحنه سیاسی لبنان محسوب می‌شد. این در حالی بود که مناطقی در جنوب لبنان، هنوز در اشغال رژیم صهیونیستی قرار داشت و صهیونیست‌ها به بهانه‌های مختلف روستاهای شیعه نشین جنوب را مورد حمله قرار می‌دادند. در پی تداوم این تجاوزات، حزب‌ا... نیز عملیات نظامی بیشتری علیه صهیونیست‌های اشغالگر طراحی و اجرا کرد.حسابی که تسویه نشد!
صهیونیست‌ها که حاضر به پذیرش قدرت حزب‌ا... در جنوب لبنان نبودند، در مردادماه سال ۱۳۷۲، طی عملیاتی به نام «تسویه حساب»، مواضع این گروه در جنوب لبنان را هدف حملات موشکی قرار دادند. حزب‌ا... نیز در پاسخ به این حملات، شهرک‌های صهیونیست‌نشین واقع در شمال فلسطین اشغالی را هدف قرار داد. به این ترتیب، حزب‌ا... توانست محدوده عملیات نظامی خود را علیه صهیونیست‌ها، به داخل سرزمین‌های اشغالی فلسطین بکشاند. هرچند این عملیات، در نهایت، با پادرمیانی تعدادی از کشورهای منطقه، به پایان رسید، اما سرآغازی برای مقابله جدی حزب‌ا... با اشغالگری و زیاده‌خواهی رژیم صهیونیستی بود.صهیونیست‌ها در فروردین‌ماه سال ۱۳۷۵، با نقض تعهدات بین‌المللی، مجدداً به جنوب لبنان حمله کردند. این‌بار، نیروهای حزب‌ا... توانستند ضربات سنگین‌تری به اشغالگران وارد کنند. مدتی بعد از این هجوم، سیدهادی نصرا...، فرزند دبیرکل حزب‌ا...، در میدان نبرد با اشغالگران صهیونیست به شهادت رسید. با اعلام این خبر از رسانه‌های صهیونیستی که با هدف تضعیف روحیه نیروهای حزب‌ا... انجام گرفت، بر محبوبیت این گروه و دبیرکل آن، نزد مردم لبنان افزوده شد.
پس از این واقعه بود که ضربات پیاپی حزب‌ا... به اشغالگران صهیونیست، شتاب بیشتری یافت و آنها که دیگر قادر به تحمل این ضربات نبودند، در ۴ خردادماه سال ۱۳۷۹، از مناطق اشغالی جنوب لبنان، به جز مزارع «شبعا» در مرز لبنان با فلسطین اشغالی، عقب‌نشینی کردند. تا ۶ سال بعد از این واقعه، حزب‌ا... توانست با بازداشت سربازان ارتش رژیم صهیونیستی و معاوضه آنها با اسرای لبنانی در بند رژیم صهیونیستی، ده‌ها تن از اسرا را آزاد کند.
فتحی به نام جنگ ۳۳ روزه
۲۱ تیرماه سال ۱۳۸۵ بود که نیروهای حزب‌ا... در عملیات «صادق‌الوعد»، تعدادی از نیروهای متجاوز صهیونیست مستقر در مزارع شبعا را به هلاکت رساندند. صهیونیست‌ها که از مدت‌ها قبل در صدد حمله دوباره به لبنان و اشغال این کشور بودند، این عملیات را دستاویز خود قرار دادند و جنوب لبنان را به شدت بمباران کردند. در پی حملات هوایی رژیم صهیونیستی، هجوم زمینی آنها نیز آغاز شد.«ایهود اُلمرت»، نخست‌وزیر وقتِ رژیم صهیونیستی که فرمان حمله به لبنان را صادر کرده‌بود، به نیروی زمینی این رژیم دستور داد برای مقابله با نیروهای حزب‌ا...، از تانک‌های پیشرفته «مِرکاوا» استفاده کند، اما دفاع جانانه مبارزان از جان گذشته حزب‌ا... در برابر حملات ارتش تا بن دندان مسلح رژیم صهیونیستی، دنیا را شگفت‌زده کرد.
با وجود حملات هوایی صهیونیست‌ها به مناطق مسکونی و به شهادت رسیدن بیش از ۱۱۰۰ نفر از غیرنظامیان لبنانی و نیز، استفاده این رژیم از بمب‌های فسفری و سلاح‌های نامتعارف، نیروهای حزب‌ا... با وارد آوردن تلفات سنگین به صهیونیست‌ها و انهدام ۱۳۰ تانک فوق‌پیشرفته «مِرکاوا»، عملاً ارتش رژیم صهیونیستی را زمین‌گیر کردند. در این جنگ، که به جنگ «۳۳ روزه» و «ژوئیه» نیز معروف شد، دروغ بودن افسانه شکست ناپذیری ارتش رژیم صهیونیستی به اثبات رسید و صهیونیست‌ها با دادن تلفات جانی و مالی سنگین، به داخل سرزمین‌های اشغالی فلسطین گریختند.
در این نبرد، نیروهای حزب‌ا...، به تلافی حملات هوایی صهیونیست‌ها به مناطق غیرنظامی لبنان، شهرک‌های صهیونیست نشین را با صدها راکت، هدف قرار دادند و خسارات فراوانی به رژیم صهیونیستی وارد کردند. به این ترتیب، فتح تاریخی نیروهای حزب‌ا... در برابر رژیم صهیونیستی، ۱۴ سال پس از شهادت مظلومانه شهید سیدعباس موسوی، رقم خورد.
منبع: سایت عصر شیعه