شیراز، درمان در کنار گردشگری
از قدیم اسم شیراز با مکان‌های تاریخی و فرهنگی آن عجین شده است. تخت جمشید، ارگ کریمخانی، باغ ارم، آرامگاه سعدی، حافظیه، مسجد وکیل از مکان‌های تاریخی و حتی فرهنگی شیراز به حساب می‌آیند(1). اما چند سالی است که قطب دیگری برای جذب گردشگر به شیراز اضافه شده و آن سلامت است.در حال حاضر شیراز را قطب پزشکی جنوب کشور می‌نامند. نقطه‌ای که توانسته توریست‌های زیادی از طریق همین مسئله یعنی درمان انواع بیماری‌ها وارد کشور کند. پیوند اعضا و عمل چشم و بینایی (2) دو بیماری مهمی هستند که در بیمارستان پایتخت فرهنگی ایران درمان می‌شوند.
هرساله خبرگزاری‌های زیادی به مسئله توریست درمانی در شیراز می‌پردازند. شیراز توانسته است با افزایش قابلیت پزشکی، خود را به مرکز درمانی برای اهالی مردم کشورهای حوزه خلیج فارس و حتی اروپا و آفریقا تبدیل کند.(3) نکته پرافتخارتر اینکه متخصصان و پزشکان این شهر توانستند راه درمانی با سرعت 10 برابر را برای بیماری سرطان پیدا کنند(4) .
همچنین در شهریور 98 برای اولین بار درمان انواع بیماری‌های خونی در بیمارستان‌های شیراز امکان‌پذیر شد (5)؛ این یعنی تکمیل کلکسیون برای درمان تمامی بیماری‌ها. در حال حاضر حدود 60 بیمارستان دولتی و خصوصی وجود دارد که هرکدام در حوزه‌های مختلف درمان فعال هستند (6) .
توریسم درمانی در افزایش بومگردی
مسلماً هدف بسیاری از توریست‌ها در هنگام ورود، فقط به دنبال درمان بودن نیست. آنها شاید در ظاهر به دنبال بهبود بیماری خود در شیراز باشند، اما این برای آنها فرصتی است که بتوانند از جاذبه‌های دیدنی هم بازدید کنند؛ جاذبه‌هایی در داخل و بیرون شهر. شیراز شهری است که توانسته با تبدیل خود به قطب پزشکی کشور، به اصطلاح با یک تیر دو نشان بزند؛ ورود به قصد درمان، هدایت آنها برای دیدن شهر و توریستگردی.البته که شیراز از قدیم هم به دلیل وجود بارگاه ملکوتی شاه چراغ (علیه السلام) مقصد توریستی و زیارتی بوده است، اما با تبدیل به یک قطب دیگر، نوع دیگری از گردشگری در آن بیشتر از گذشته تقویت شده و آن بومگردی است.
اصطلاح بومگردی شاید شما را به یاد روستاها و خانه‌های کاهگلی با بافت سنتی بیندازد؛ اما باید گفت که خیلی بیشتر از این حرف‌ها است، هرچند هدف هر دو مهم است. در حقیقت مسئله توریسم درمانی تأثیر بسیار زیادی روی بومگردی شیراز گذاشته است و هنوز پتانسیل‌های نهفته بسیار زیادی در این خصوص وجود دارد که باید روی آن توسط آژانس‌های مختلف کار شود. برای اینکه رابطه این دو و از همه مهمتر تأثیر آنها را بدانیم، ابتدا باید بدانیم بومگردی چیست؟
بومگردی چیست؟
بومگردی یا طبیعت‌گردی (7)، نوعی از گردشگری به حساب می‌آید که بازدیدکنندگان از مناطق بکر و طبیعت، به آنجا سفر می‌کنند. تا چند سال گذشته هرکسی به شیراز می‌رفت، نهایتاً از خود مناطق دیدنی شهر یا نقاط معروف بازدید می‌کرد، اما با گسترش اینترنت و سایت‌های خبری، امکان معرفی تمامی نقاط به وجود آمده است، به طوریکه گردشگر می‌تواند قبل از سفر فهرستی از آنها پیدا کرده و برای بازدید از آنجا برنامه‌ریزی کند.این مسئله برای شیراز خیلی بااهمیت است، برای اینکه در این استان نقاط بکر و طبیعت‌گردی زیادی وجود دارد که گردشگر می‌تواند از آنها بازدید کند؛ نقاطی مانند آبشار مارگون، روستای قلات، تنگ دم اسب، مناطق بکر دیدنی کازرون و دیگر شهرها و غیره. مسئله طبیعت‌گردی برای سه گروه مهم است: گردشگر، خود منطقه و اقتصاد کشور.
- با مواردی آشنا می‌شود که قبلاً در محیط زندگی خود تجربه نکرده است؛ مانند غذا، فرهنگ، پوشش و غیره.
- جوامع محلی از این طریق می‌توانند فرهنگ و مکان خود را به راحتی معرفی کرده و از ورود گردشگران کسب درآمد کنند.
- ارتباط جوامع محلی با افراد بیرون از حوزه خود به ویژه خارجیان بیشتر شده و یک راه بسیار ارزان برای آشنایی بیشتر برای آنها خواهد بود.
- گردشگران به ویژه خارجیان عاشق فرهنگ‌های جدید کشورهای دیگر هستند. آنها به دنبال خرید محصولات سنتی مکان بازدید خود بوده و همین می‌تواند انگیزه‌ای برای بومیان به منظور حفظ فرهنگ و محصولات و عرضه آنها باشد. در حقیقت می‌توان این را یک عامل بسیار مهم در کمک به حفظ سنت و فرهنگ‌ها به حساب آورد، آن هم در دنیایی که همه چیز با سرعت تکنولوژی پیشرفت کرده و همه چیز را تحت سیطره خود درمی‌آورد.
در مسئله بومگردی باید به دو چیز دقت کرد: (8)
1.هدف از افزایش و توجه به بومگردی کمک به حفظ بافت سنتی آن مکان است. حتی در شهری مانند شیراز، وقتی ساکنین ببینند که مردم به عشق مکان‌های دیدنی وارد می‌شوند، با حفظ سنت خود می‌توانند توجه و رضایت گردشگر به خوبی جلب کنند.2.گردشگران باید به مکان و از همه مهمتر فرهنگ آنجا احترام بگذارند. این فرهنگ حتی می‌تواند مذهبی هم باشد. متأسفانه برخی به این مسئله احترام نگذاشته و باعث تخریب چهره فرهنگی شهر می‌شوند.
بومگردی یک آموزش دو طرفه است: آموزش برای گردشگران به منظور آشنا شدن با محیط جدید و آموزش برای بومیان برای ترغیب به حفظ محیط زندگی خود.
حالا باید توریسم درمانی و تأثیر آن بر بومگردی را بررسی کنیم:
توریسم درمانی چیست؟(9)
توریسم درمانی یا گردشگری سلامت به نوعی گردشگری گفته می‌شود که شخصی از کشور پیشرفته‌تر به یک کشور دیگری با امکانات پایین‌تری برای درمان بیماری خود وارد می‌شود. البته این امکانات پایین‌تر به معنای پزشکی نیست، بلکه شاید بهتر است بگوییم عقب‌تر از تکنولوژی یا کشوری در حال پیشرفت. این نوع گردشگری دو دلیل دارد:- اول از همه برای شخص بیمار بسیار ارزان خواهد بود.
- دوم اینکه امکان درمان او در مقایسه با کشور خودش خیلی بهتر خواهد بود.
توریست چه تأثیری در بومگردی دارد؟
1.توریست هایی که برای درمان وارد کشور می‌شوند، مسلماً چند روزی هم به گردش در خود شهر و اطراف آنجا خواهند رفت. آنها فقط گردش نخواهند کرد، بلکه سعی در خرید محصولات به عنوان سوغاتی هم خواهند داشت؛ این یعنی افزایش درآمد. ورود توریست به هر نقطه‌ای همراه با زیاد شدن فروش و در نهایت درآمد خواهد بود. تازه فروش محصول، کمترین مورد است؛ بلکه بازدیدها، سفارشات، رزرو هتل، تاکسی و غیره هم از دیگر مواردی هستند که از این مسئله سود خواهند برد.(10)2.آشنایی با فرهنگ‌ها دیگر مزیت اصلی افزایش گردشگری سلامت روی بومگردی است. مردم ساکن یک منطقه و حتی مسئولان به راحتی می‌توانند با تبلیغات و خدمات مناسب، شهر و فرهنگ خود را معرفی کنند. توریست در آن موقع مطمئناً به بازدید تمامی نقاط شیراز نخواهد رسید؛ اما ترغیب می‌شود تا برای بار دوم به این شهر آمده و از آن بازدید کند. حتی می‌تواند آن را به دوستان خود معرفی و آنها را تشویق به سفر به ایران کنند.
مزیت‌های زیادی می‌توان تعریف کرد؛ اما این دو مهم‌ترین مزیت‌هایی بودند که می‌توان برای این مسئله برشمرد.
لزوم توجه به سرمایه‌گذاری در بیمارستان‌های شیراز
این روزها احتمال ورود توریسم برای درمان خیلی بیشتر از دیگر موارد است. لازمه این کار توجه به زیرساخت‌های درمانی کشور و از جمله بیمارستان‌ها است.توریست‌ها یا حتی مردم داخل کشور به شهری می‌روند که در آنجا درمان شوند؛ هدف اولیه آنها مسافرت نیست. پس در قدم اول باید به این مسئله توجه شود. خوشبختانه در این راستا قدم‌های مثبتی برداشته شده است. از این رو اگر توجه ویژه‌ای به بهبود تکنولوژی بیمارستانی شیراز شود، مسلماً نتیجه مثبت آن به خود مردم آن شهر بازخواهد گشت.
نتیجه‌گیری
گردشگری سلامت و بومگردی رابطه مستقیم دارند. توریست‌های خارجی وقتی برای درمان وارد شوند، ترجیح می‌دهند که از دیدنی‌های شهر و نقاط اطراف بازدید کنند. این بازدید می‌تواند مزیت‌های زیادی برای آنها داشته باشد که مهم‌ترین آن، مهاجرت معکوس خواهد بود.پینوشتها
- www.fa.wikipedia.org
- www.ariamedtour.com
- www.irna.ir
- www.khabaronline.ir
- www.tasnimnews.com
- www.fa.wikipedia.org
- www.fa.wikipedia.org
- www.conserve-energy-future.com
- www.fa.wikipedia.org
- www.medhalt.com