بررسی رابطه بین معماری داخلی و میزان افسردگی

آپارتمان نشینی یا افسرده نشینی

انسان‌های در دنیای مدرن زندگی خود را در آپارتمان‌ها می گذرانند و تمام افکار و تصمیمات آن‌ها در سایه دیوارهای خانه‌ها شکل می گیرد. اما آیا تحقیقات لازم برای تأثیر این چاردیواری‌ها روی روان و حال انسان‌ها داشته ایم؟ هر چند وجود برخی امکانات مانند مبلمان راحت و صندلی‌های دوست داشتنی از نکات خوبی بوده است که آپارتمان نشینی مدرن در ظاهر برای افراد به دنبال داشته است، اما آیا نتایج عمده آن هم مفید بوده است؟ [1]

بسیاری از مردم تصور دارند که زندگی در فضای بیرون شهرها و در دل طبیعت رواج دارد، اما موضوع این است که ما انسان‌ها بیشتر ساعات زندگی خود را در خانه‌های کوچک و بزرگ خود سپری می نماییم. از این رو ریزترین جزئیات و طراحی معماری خانه می تواند روی سلامتی روانی افراد تأثیر مستقیم داشته باشد[2]

رنگ‌های دیوارها می توانند روی قدرت تخیل و روانی افراد تأثیر داشته و باعث افزایش و کاهش قدرت وی شوند. این تأثیر می تواند درباره تمام جزئیات به کار گرفته شده در طراحی معماری داخلی خانه‌ها وجود داشته باشد. [1]

تمام این شواهد نشان می دهد که طراحی معماری داخلی خانه‌ها تأثیر مستقیم و غیرمستقیمی بر عملکرد خلقی و رفتاری افراد خواهد داشت. محققان معتقدند رفتار و تجارب انسان را نمی توان بدون توجه به شرایط محیطی آن‌ها مورد بررسی قرار داد. [3] از این رو تحقیقات درباره تأثیر معماری داخلی در میزان افسردگی و نوع روحیات خلقی وی امری لازم و ضروری است.
 

انرژی مثبت محیط اطراف

قبل از اینکه تأثیرات منفی یک معماری داخلی ضعیف را روی سلامت روانی ساکنین آن بررسی کنیم، لازم است که با تأثیرات مثبتی که یک معماری داخلی تأثیرگذار و انرژی بخش در شخصیت روانی افراد دارد،  آشنا شویم. به عقیده بسیاری از محققان محیط و مکان هایی که شرایط و امکانات مفیدی برای فرد از نظر سلامت فردی و روانی به وجود می‌آورند، بیشتر مورد توجه و علاقه آن‌ها قرار گرفته است و افراد از نظر روانی احساس آسایش و راحتی بیشتری در این محیط‌ها از خود نشان می دهند.[3]

از جمله عوامل تأثیر گذار و انرژی بخش موجود در محیط خانه‌ها و معماری داخلی آن‌ها، که می توانند روی روحیه و شادابی زندگی افراد تأثیر بگذارند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
 
  • احساس سلامتی کردن
این ویژگی را می توان در کیفیت محیط زندگی افراد مشاهده کرد. در واقع معماری داخلی خانه‌ها باید با کیفیت بالایی نیز اجرا شود.
 
  • احساس استقلال
افراد باید در خانه‌هایی که در آن ساکن هستند، احساس استقلال داشته باشند و این وظیفه مسلم یک معمار در طراحی و اجرای معماری داخلی خانه‌ها است.

محیط طراحی شده در معماری داخلی خانه‌ها می بایست شامل محیط‌های مجزا و فردی برای هر فرد عضو خانواده بوده و این حس استقلال را در وجود وی ایجاد کند. [3]
 
  • احساس طبیعی بودن
فرم و بافت ساختمان نیز تأثیرات زیادی روی روحیه افراد دارد. معماری ساختمان‌های قدیمی و بافت قدیمی با صفای آن‌ها پر از انرژی بود. تأثیر بافت ساختمان‌ها و پلان داخلی خانه روی سلامتی روانی، کاملاً از نظر علمی به اثبات رسیده است که حتی راهکارهایی نیز برای ارتقاء این روحیات در طراحی معماری داخلی خانه‌ها ارائه شده است.[3]
 

رابطه معماری داخلی و سلامت ساکنین

پژوهش‌های زیادی درباره رابطه بین معماری داخلی و روحیات افراد ساکن در خانه‌ها در کشورهای غربی صورت گرفته است. نتایج این تحقیق‌ها نشان می دهد که رفتار کودکان و سالمندان کاملاً متأثر از المان‌های موجود در طراحی معماری داخلی خانه‌ها است و استفاده از رنگ‌های پر انرژی و دکوراسیون جذاب می توانند به صورت مستقیم در رفتار و خلقیات این افراد مؤثر باشد.[4] شناخت این عناصر دکوراسیون و معماری داخلی توسط سازندگان و معماران هر جامعه‌ای، می تواند این تأثیر را در رفتار اجتماعی این افراد به وجود آورد. [3]

یافته‌ها نشان می دهد که فضاهای عمومی و خصوصی تعبیه شده در معماری داخلی ساختمان می تواند ایجاد کننده روحیات افراد در جامعه بیرونی باشد.

استفاده از عوامل زیباشناسی معماری می تواند باعث افزایش کیفیت زندگی افراد شود. تمام این موارد در مطالعات مختلف علمی ثابت شده و تأثیر طراحی فضای داخلی و معماری حتی بر روی سلامت فیزیکی افراد نیز در این مطالعات مشخص شده است. [4]
 

معماری ایرانی و تأثیر آن در خلقیات افراد

ایجاد تقارن، تناسب و تعادل در معماری اصیلی ایرانی بر پایه اطلاعات، دانش، خلاقیت و آگاهی معمار ایرانی از تأثیر محیط پیرامون روی خلقیات افراد بوده و شناخت مسائل روان شناسی و به کار گیری عناصر و عوامل مهم و حیاتی مانند نور در طراحی‌های فضای داخلی نشان از اهمیت به روحیات انسانی از طرف معمار ایرانی بوده است. استفاده از نور در طراحی داخلی معماری اصیل ایرانی بر پایه نکات علمی و ثابت شده جهانی بوده است. طراحی بسیار دقیقی که باعث نشاط ساکنین بوده و خلقیات بد را از آن‌ها دور می کرده است.[5]

یکی از واقعیت‌های علمی در بررسی روحیات و نشاط انسان‌ها در قرن حاضر هوش هیجانی یا همان EQ است. بسیاری از محققان معتقد هستند که اولین پایه‌های هوش هیجانی افراد در خانه و تحت تأثیر معماری داخلی خانه تشکیل می‌شود. شرط لازم سرآمد بودن انسان‌ها در جامعه نیز همین هوش هیجانی است که برخلاف هوش ذهنی، یک هوش اکتسابی محسوب می‌شود.  [5]این محیط خانه است که سازنده اصلی در شخصیت افراد بوده و باعث رشد و تعالی فرد در زندگی اجتماعی خواهد بود.

افرادی که از این محیط به درجات عالی می رسند، با منش خود می توانند تبدیل به یک الگو شوند. آرامش ذهنی و روانی بسیاری از متخصصین در تخصص‌های مختلف ناشی از همین محیط زیبا و دوست داشتنی خانه آن‌ها است. دو پزشکی را تصور نمایید که در خانه‌هایی با معماری دلنشین و یا آپارتمان‌های تنگ و تاریک امروزی رشد کرده باشند. آرامش ذهنی فرد اول در هر جراحی کاملاً گویا خواهد بود. [5]
 

راهکارهایی برای حل بحران افسردگی در خانه‌های امروزی

در همین دنیای مدرن نیز راهکارهایی وجود دارد که به کار گیری آن‌ها می تواند تا حد زیادی باعث از بین رفتن افسردگی‌های ناشی از معماری داخلی خانه‌ها باشد.
 
  • حضور در خانه‌های آپارتمان ویلایی
یکی از راهکارهای بسیار مؤثر و عالی برای رهایی از این افسردگی‌ها، زندگی در آپارتمان ویلاهای شهری در همین شهرهای شلوغ است. جایی که ساکنین کمتری داشته و معماری داخلی خانه‌ها منطبق بر اصول زیستی ایرانی اصیل طراحی شده است. نور نقش تعیین کننده‌ای در معماری داخلی و فضای این خانه‌ها دارد.[3]
 
  • نزدیک شدن به زمین
در حال حاضر پارکینگ‌ها و سایر فضاهای مدرن جایگزین طبقه نزدیک به زمین در خانه‌های امروزی شده اند. نزدیک شدن به زمین می تواند تا حد زیادی باعث تلطیف روحیه افراد شود. تا حتی الامکان بخشی از طبقه همکف را به فضای پارکینگ اختصاص داده و از آن برای سکونت نیز استفاده نمایید. [3]
 
  • رعایت اصول معماری اصیل ایرانی در طراحی دکوراسیون داخلی خانه
این نکات گاهی اوقات هزینه‌های خیلی زیادی نیز برای ساکنین به دنبال نداشته و می تواند مانند یک دوای شفابخش، سلامتی و نشاط را به جسم و روح ساکنین خانه‌ها هدیه دهد.

پینوشتها
  1. www.wired.com
  2. www.medium.com
  3. www.sid.ir
  4. www.salmandj.uswr.ac.ir
  5. www.iranethics.ir
نسخه چاپی