از کشف یک لایه ی جدید در زمین تا قرنیه‌ی باکتری کش حشره‌ای!

بشتابید به.... خبرهای علمی

شیر دریایی را می‌شناسید؟ چشم‌های سیاه و مهربانی دارد که با سبیل‌های صاف و سپیدش یک چهره‌ی دوست داشتنی را می‌سازد. شیرهای دریایی در اقیانوس آرام و اطلس زندگی می‌کنند. در دریا سریع تر از خشکی حرکت می‌کنند: با سرعتی حدود چهل کیلومتر در ساعت؛ اما روی خشکی از انسان هم سریع تر می‌دوند. عمر طبیعی آن‌ها 20-30 سال است. انسان‌ها وقتی فهمیدند شیر دریایی حیوان باهوشی است، هم برای کارهای سرگرمی و هم اهداف نظامی-دریایی از او استفاده کردند. استفاده‌ی انسان‌ها از حیوان‌ها همیشه با تخریب و صدمه زدن به آن‌ها همراه هست؛ اما گاه از سمت طبیعت هم زندگی این حیوان‌ها به خطر می‌افتد.

بعضی جلبک‌ها از خودشان سم تولید می‌کنند. سم جلبک می‌تواند باعث تشنج و صدمه‌های مغزی شود. تحقیقات نشان داده که با خوردن این سم، حافظه ی پستانداران به خطر می‌افتد. گاه آن قدر خطرناک می‌شود که حتی آدم‌ها را می‌کشد.

روزی در یکی از دریاها این سم جلبک پیدا شد و مسئولان شروع به اطلاع رسانی درباره‌ی خطرهای جلبک سمی کردند؛ ولی شیرهای دریایی آن جا از این قضیه خبر نداشتند و تا توانستند یا جلبک خوردند یا ماهی‌هایی را که جلبک می‌خوردند نوش جان کردند و همه مغزشان آسیب دید. دانشمندان هم بدوبدو به سمت آن‌ها آمدند و روی آسیب‌های مغزی ناشی از خوردن جلبکی که سم آزاد می‌کند تحقیق کردند.

 
از کشف یک لایه ی جدید در زمین تا قرنیه‌ی باکتری کش حشره‌ای!

جلبک‌ها گیاهانی هستند که درون آب رشد می‌کنند و گل هم ندارند. کافی است جایی مرطوب یا کمی آب داشته باشد، ریشه می‌دوانند و سبز می‌شوند. همیشه هم این طور نیست که جلبک‌ها یا نماد کثیفی یا سم و مرگ ومیر باشند. جلبک‌ها یک منبع غذایی فوق‌العاده برای جانورهای دریایی هستند. از آن‌ها برای غنی کردن مواد غذایی و حتی به عنوان غذای فضانوردان استفاده می‌شود. بعضی از مواد آرایشی و دارویی هم از جلبک‌ها استفاده می‌کنند؛ به همین دلیل، سالم بودن آن‌ها برای زنده ماندن حیوان‌ها و انسان‌ها مهم است. اگر زمانی یک جلبک سم تولید کرد، در این دریاهای بزرگ چه کسی مسئول پیدا کردن جلبک سمی است؟
جلبک‌هایی که سم تولید می‌کنند با چشم شناسایی نمی‌شوند؛ اما دانشمندان حس‌گرهایی اختراع کردند که می‌توانند سمی بودن آن را حس کنند. حس گرهای اختراع شده با هزینه ی کم و خیلی سریع سم جلبک را شناسایی می‌کنند و قادرند سم آزادشده را قبل از رسیدن به مرحله‌ی پرخطر، حذف کنند.

 
از کشف یک لایه ی جدید در زمین تا قرنیه‌ی باکتری کش حشره‌ای!
 
بیشتر از چهل هزار انسان در سال به درمان بخش جلویی چشم به نام قرنیه نیاز دارند. قَرنیه لایه ی نازک و شفافی است که در بخش جلویی کره ی چشم قرار دارد. قرنیه دو وظیفه ی مهم دارد: پرتوهای نور را به داخل چشم هدایت و آن ها را روی پرده ی شبکیه متمرکز می‌کند و  دیگر این که مواظب ساختمان  داخل کره ی چشم است.
 گاه به علت عفونت یا صدمه، قرنیه چشم آسیب می‌بیند و باید درمان شود. پیوند قرنیه یک عمل جراحی است که در آن قسمت آسیب دیده ی قرنیه بیمار برداشته شده، با یک قرنیه ی جدید سالم جایگزین می‌شود؛ اما همیشه که قرنیه ی انسانی دیگر در دسترس نیست! بعضی وقت‌ها هم بدن بیمار، قرنیه ی بدن دیگر را قبول نمی‌کند. بعضی‌ها هم از قرنیه ی مصنوعی استفاده می‌کنند که باکتری‌ها کارشان را خراب می‌کند. باکتری‌ها می‌توانند به راحتی مواد مصنوعی را آلوده کنند.
دانشمندان کله‌ی شان را به کار انداختند و از نگاه کردن به بال حشراتی که با وجود نشستن در مناطق آلوده، کثیف نمی‌شدند دریافتند که می‌توانند ماده‌ای ضدباکتری برای قرنیه ی چشم بسازند.

 
از کشف یک لایه ی جدید در زمین تا قرنیه‌ی باکتری کش حشره‌ای!

مهندس‌ها و دانشمندان دور هم جمع شدند و ماده‌ای به اندازه ی 1/1000 موی سر انسان ساختند که ساختار نانویی قرنیه را تشکیل می‌داد، طوری که هر باکتری به محض فرود بر سطح قرنیه، کشته می‌شود!

لایه‌ای صد هزار برابر بیش تر از وزن تمام انسان‌ها، زمین را پوشانده. لایه‌ای از زباله! سی تریلیون تن! چطور انسان‌ها شروع به پشت سر گذاشتن زباله‌های شان روی زمین کردند و فکر کردند آیا این مواد به طبیعت بازمی‌گردند یا نه؟ این سی تریلیون تن مساحتی حدود هشتاد میلیون کیلومتر مربع از زمین را اشغال کرده است.

 
از کشف یک لایه ی جدید در زمین تا قرنیه‌ی باکتری کش حشره‌ای!

از کیسه‌های پلاستیکی تا پوست چیپس و پفکی که باد از دست آدم‌ها می‌گیرد و به طبیعت می‌اندازد، از آشغال‌های خانگی تا زباله‌های صنعتی روی هم جمع شده‌اند و یک لایه به لایه‌های زمین اضافه کرده‌اند. اسم این لایه را «تکنوسفر» یا «تکنوکره» گذاشته‌اند. تکنوکره لایه‌ای است که انسان با تکنولوژی تولید کرده و به همین سادگی‌ها جمع و بازیافت نمی‌شود. 

زمین از لایه‌های مختلفی تشکیل شده است که هریک تاریخی از تشکیل زمین و موجودات رویش را بازگو می‌کند. شاید روزی شاهد صخره‌های زباله‌ای به عنوان یکی از مراکز گردش گری باشیم. آن وقت گردشگران می‌توانند از ماهیت کره‌ی زمین از دوره‌ی آغاز تکنولوژی باخبر بشوند.
دانشمندان تلاش می‌کنند با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، نقشه‌ها و دانش زمین شناسی بتوانند این لایه را بهتر بشناسند و آن را از سر راه زندگی آدم‌ها بردارند؛ اما نقش مهم تر را می‌دانید چه کسانی دارند؟ ما... با استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای چند بار مصرف، نخریدن وسایل غیرضروری، رها نکردن زباله در طبیعت، بازیافت و هزار کار نکرده‌ی دیگر.

منبع: مجله باران
نسخه چاپی