آیا صحبت کردن کودک با خودش طبیعی است؟
در حالت طبیعی، کودکان بین سنین ۳ الی ۵ سالگی، افکار و احساسات درونی خود را به صورت حرف زدن با خود بیان می کنند.در این سن کودک بیشتر خیال پردازی کرده و در موارد مختلف مانند: بازی کردن و یا نقاشی کردن و… با خودش حرف می زند.
زمانی که کودک با خود صحبت می کند، باعث آشنایی بیشتر با محیط اطراف و بهبود و تسریع در گفتار او می شود.
در حالت کلی گفتار خود محور یا همان حرف زدن کودک با خودش جزوی از مرحله رشد کودک است و عموماً بعد از سن هفت سالگی و ورود کودک به مرحله گفتار درونی، تمام می شود.
گفتار خودمحور موجب رشد گفتاری و زبان کودک شده و در تنظیم رفتار و اعمال کودک به او کمک می کند.
عموما کودکان در این حالت با صدای بلند با خود صحبت کرده و غرق در دنیای خیالی خود می شوند.
صحبت های کودک با خودش در چند گروه قرار می‌گیرد:
حرف هایی مربوط به فعالیت یا عملی که انجام داده است.
حرف هایی مربوط به فعالیت یا عمل در حال انجام
حرف هایی مربوط به نتیجه کار انجام شده
حرف هایی مربوط به پیدا کردن راه حل برای پرسش های خود.1
دلایل صحبت کردن کودک با خود
کودکان در سنین رشد گفتاری با خود صحبت می‌کنند. اما در حالت کلی صحبت کردن کودک با خودش می تواند بر اثر دلایل زیر باشد:متناسب با سن کودک عموماً ۳ تا ۵ سالگی
خیال پردازی و صحبت با افراد خیالی
بیان فعالیت های روز در قالب بازی و حرف زدن با خود
پیدا کردن راه حل برای پرسش های خود به شکل حرف زدن
صحبت کردن کودک با خودش به علت تنهایی و عدم توجه به پدر و مادر به او
یکی از دلایل حرف زدن کودک با خودش تنهایی و یا کم توجهی می باشد، بنابراین برای کودکانتان ارزش قائل شوید. با توجه و دقت به حرفهای آنها گوش دهید و در این کار تظاهر نکنید.
هنگامی که با فرزند خود صحبت می کنید با همه حواس و با دقت به حرف های او گوش دهید. در واقع با این رفتار کودک احساس ارزشمندی می کند و در نتیجه اعتماد به نفس وی تقویت می شود.2
فوائد حرف زدن با خود در کودکان
تحقیقات بسیاری نشان داده‌است که صحبت کردن کودک با خودش می‌تواند مزایای بسیاری برای آنها داشته‌باشد. از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:_ یکی از عوامل مهم در حرف زدن کودکان با خودشان، هوش است. تحقیقات نشان داده است کودکانی که با خودشان صحبت می‌کنند نسبت به آن‌هایی که این کار را انجام نمی‌دهند از هوش بالاتری برخوردارند.
_ این نوع حرف زدن نشان دهندۀ این است که کودک در حال رشد کردن است؛ زیرا هنگامی که کودکی با خودش صحبت می‌کند، خانواده و اطرافیان خود را از مفاهیم و موضوعاتی که دربارۀ آنها یاد گرفته آگاه می‌کند.
_ کودکانی که بیشتر با خودشان حرف می‌زنند، خود-کنترلی در حال رشدی دارند و کمتر تکانشی عمل می‌کنند.
_ گفتار خصوصی با استفاده از تصویرسازی ذهنی و قدرت تخیل به کودکان کمک می‌کند تا بتوانند کارهای خلاقانه‌ای انجام دهند و بتوانند تجارب کسب شده خود را به شیوهای جدید ارائه دهند.
_حرف زدن کودک با خودش منجر به تقویت قوه‌ی تخیل و پرورش خلاقیت در او می‌شود. علاوه بر حرف زدن، هنر و نقاشی کشیدن از جمله مسائلی است که خلاقیت کودک را پرورش می‌دهد.3
آیا باید نگران صحبت کردن کودک با خودش باشیم؟
کودکم با خودش حرف می‌زند، آیا بیمار است؟ راه حل چیست؟ این ها سوالاتی است که برخی از والدین همواره مطرح می کنند، در پاسخ به این عزیزان باید به توضیح برخی موارد بپردازیم.همانطور که در قبل گفتیم، حرف زدن کودک با خود یا گفتار خود محور در حالت عادی امری طبیعی است و پس از آن که کودک به سن دبستان رسید، این مسئله کمرنگ شده و از بین می رود.
در این شرایط کودک وارد مرحله گفتار درونی خواهد شد.
اما اگر هنگامی که کودک با خودش صحبت می کند، حالات زیر را مشاهده کردید، بهتر است با مشاور مشورت کنید:
قطع ارتباط کودک با دنیای اطراف و واقعیت
عدم شناخت مرز واقعیت و خیال
بیان حرف های تکراری به شکل مداوم و زیاد
حرف زدن زیاد کودک با خودش پس از سن طبیعی آن.1
تاثیر سن بر خود گویی های کودک
تحقیقات نشان داده کودکانی که در حین انجام دادن کارها با خودشان حرف می‌زنند از عملکرد بهتری برخوردارند. کودکان با گفتار خصوصی، دنیای درونی، تجربیات کسب شده، احساسات و افکار خود را آشکار می‌کنند.موضوع صحبت‌های کودکان 4 ساله محدودتر و و گزینشی‌تر از کودکان سه ساله است. با رسیدن به سن 6 و 7 سالگی در اغلب کودکان این صحبت‌ها تمام می‌شود و هنگام انجام فعالیت‌ها و مواجهه با چالش‌ها و مشکلات گفتار خصوصی و بلند حرف زدن کودک با خود، تبدیل به گفتار درونی می‌شود.3
نحوه رفتار پدر و مادر با این کودکان
پدر و مادر معمولا به سه شیوه با اینگونه بچه ها ارتباط برقرار می کنند، بعضی از آنها رفتاری خشونت آمیز دارند و مدام کودک را تحقیر می کنند؛ کودکان در مقابل این رفتار والدین به شیوه های مختلفی واکنش نشان می دهند. مثلا عده ای از آنها ترسو و گوشه گیر می شوند، برخی بسیار بازیگوش و شیطان می باشند و یا گستاخ و نافرمان می شوند.گروه دوم، پدر و مادرانی هستند که با نرمی و محبت رفتار می کنند و با ملاطفت سخن می گویند، اما نرمی و ملایمت در مواقعی که باید اقتدار و یا محدودیتی را به کودک نشان دهند مانع از رفتار درست آنها می شود؛ آنها به جای شیوه صحیح برخورد با کودک ناگهان تغییر روش می دهند و با خشونت رفتاری یا کلامی، کودک را وادار به انجام کاری می کنند.
گروه سوم، والدینی می باشند که شیوه ارتباط درست و صحیح با کودکان را می دانند. آنها همیشه به یک صورت درست و ثابت عمل می کنند، روش حرف زدن آنها با فرزندانشان مثبت، گرم، صمیمی و به طور واضح می باشد. برقراری این شیوه از ارتباط کلامی به کودک می فهماند که پدر و مادرش موقعیت را می شناسند و مطابق با آن حرف می زنند و عمل می کنند.
والدین باید از جملات مثبت در حرف زدن با کودک استفاده کنند؛ به کار بردن جملات منفی، مثل: نکن، نه، به لیوان دست نزن، لباست را کثیف نکن و… باعث ایجاد احساس گناه در کودک می شود. کودکان از ابتدا، بسیاری از چیزها را نمی توانند درک کنند، بنابراین نباید به خاطر اشتباهاتشان آنها را سرزنش کرد، زیرا استفاده از واژه های تحقیر آمیز باعث می شود که وی احساس بی ارزش بودن کند.
کودکان بسیار باهوش هستند و به حرفهای شما با دقت گوش می دهند؛ هنگام صحبت کردن کودک با خودش می توانید انعکاس رفتارتان را در او مشاهده نمایید؛ در واقع کودک با مشاهده رفتار والدینش از او الگو برداری می کند و همین امر باعث تقویت فن بیان کودکان می شود.
والدین باید توجه داشته باشند که در هنگام صحبت کردن با کودکان لازم نیست تن صدای خود را تغییر دهند و یا اینکه بچگانه با آنها صحبت کنند، زیرا کودکانه حرف زدن، نوعی اهانت به آنها تلقی می شود.
در هنگام مشاهده حرف زدن کودک با خودش ، با او در مورد دوست خیالی اش صحبت کنید و از او سوالاتی را در مورد آن بپرسید، در واقع با پرسیدن این سوال ها شناخت بهتری نسبت به کودک خود پیدا می کنید و با ترس ها، علایق و خلا های فرزندتان بیشتر آشنا می شوید. ضمن اینکه توجه به گفته های وی باعث رشد تکلم کودک نیز می شود.2
پینوشتها
1.www.alosalammoshavere.com
2.www.tebyan.net
3.www.honarehzendegi.com