تهوع و استفراغ بارداری

بیماری صبحگاهی شاید نام زیاد مناسبی نباشد. در واقع از لحاظ شرایط و موقعیت پزشکی، تهوع و استفراغ بارداری است. برای برخی از زنان باردار، این علائم در صبح بدتر و در طول روز بهتر می‌شود، اما هر لحظۀ دیگری نیز می‌تواند شروع شود و در طول روز ادامه یابد. شدت این علائم نیز در زنان متفاوت است. به‌طورکلی این شرایط، بسیاری از زنان باردار را در طول سه ماهۀ اول تحت تأثیر قرار می‌دهد.

برخی از زنان فقط حالت تهوع دارند، اما برخی از آنها حالت تهوع و استفراغ را با هم تجربه می‌کنند. این مشکل معمولاً حدود هفتۀ ششم بارداری آغاز می‌شود، اما برخی از زنان ممکن است از هفتۀ چهارم نیز این مشکل را داشته باشند و در ماه‌های بعدی علائم شدیدتر شود.

برخی زنان از هفتۀ ۱۰ ممکن است کمی بهتر شوند، اما برخی نیز ممکن است تا پایان هفتۀ ۱۵ این علامت را داشته باشند. تهوع ممکن است در طول بارداری قطع شود و سپس دوباره ادامه پیدا کند.

درصد کمی از زنان نیز این علائم را تا زمان زایمان دارند. بیماری صبحگاهی با وجود رایج بودن و اینکه معمولاً چند ماه بیشتر ادامه ندارد ولی آزاردهنده است و شما حتی در حالت تهوع خفیف، ممکن است اذیت شوید و این حمله‌های نامنظم تهوع و استفراغ می‌تواند شما را کلافه کند، پس بهتر است با پزشک خود دربارۀ راه‌های رفع آن صحبت کنید.1

دلایل اصلی شروع تهوع بارداری عبارتند از

افزایش هورمون ها HCG ،PGF، استروژن ها، پروژسترون، لپتین ، پرولاکتین، تیروکسین، آدرنوکورتیکال

اختلال سیستم Vestibular

کاهش حرکات محتویات معده، در موارد شدید عوامل روانی دخیل هستند.2

موارد مؤثر در افزایش حالت تهوع

اگر شما یکی از موارد زیر را داشته باشید، بیشتر مستعد تهوع و استفراغ در دوران بارداری هستید:

بارداری دو یا چندقلو

این مورد موجب افزایش سطوح hcg، استروژن یا سایر هورمون‌ها در سیستم بدن می‌شود. ممکن است علائم در زنانی شدیدتر باشد که دوقلو باردار هستند، اگرچه امکان دارد برخی از این مادران اصلاً هیچ حالت تهوعی در دوران بارداری نداشته باشند.

تهوع و استفراغ در بارداری پیشین

اگر در بارداری قبلی تهوع داشته‌اید، امکان دارد در این بارداری نیز به آن دچار شوید.

سابقۀ تهوع و استفراغ در صورت استفاده از قرص ضدبارداری

اگر با مصرف قرص‌های ضدبارداری، تهوع و استفراغ را به عنوان عارضۀ جانبی داشته باشید. این اتفاق ممکن است نشان‌دهندۀ واکنش بدن شما نسبت به هورمون استروژن باشد.

سابقۀ تهوع ناشی از ماشین‌زدگی

اگر درون ماشین در حال حرکت تهوع داشته باشید، امکان داشتن تهوع در دوران بارداری برای شما وجود دارد.1

راهکارهایی برای کاهش تهوع در دوران بارداری

تنها راه کاهش احساس تهوع استفاده از دارو نیست. از آن جا که هر دارویی به طور مستقیم یا غیرمستقیم می‌تواند عوارض منفی بر جنین و مادر داشته باشد؛ روش‌های غیردارویی از استقبال بیشتری برخوردار هستند. در ادامه به روش هایی برای کاهش احساس تهوع و ناراحتی های همراه با این عارضه را ذکر کرده ایم.

استراحت کافی

برای کاهش عوارض بارداری به خصوص ماه های اول که میزان مشکلاتی مثل حالت تهوع بیشتر است، بهتر است تا حد کافی استراحت داشته باشید. مادران شاغل بهتر است از مرخصی خود استفاده کنند و از سر کار رفتن طولانی و مشکل اجتناب نمایند.

در دوره ای که این مشکلات به اوج می رسد ( هفته هفتم تا هشتم بارداری) می توانید به تعطیلاتی آرامبخش بروید. فعالیت بدن شما در این مدت چند برابر بیشتر می شود بنابراین استراحت کافی برای شما لازم است.

بو کردن رایحه تازه

در مدت بارداری به خصوص در ماه های اول به دلیل بالا رفتن هورمون استروژن، حساسیت به بوها به شدت افزایش می یابد. هرگونه بویی می تواند شدیدا حال شما را به هم بزند. پس سعی کنید بوهای خیلی تند را از دسترس دور کنید و گاهی رایحه ای تازه مثل عصاره لیمو یا شاخه طبیعی رزماری را بو کنید.

صحبت با اطرافیان و همسر

در مورد احساستان با اطرافیان صحبت کنید. به خصوص صحبت کردن در مورد مشکلتان با همسر؛ می تواند باعث شود او برای تسکین مساله بیشتر با شما همکاری کند. صحبت کردن یکی از راه های افزایش صمیمیت بین زوجین است. بنابراین با این کار روابط زناشویی خود را نیز بهبود بخشیده اید.

شناسایی علت

شاید به نظر بیاید که حالت تهوع در دوران بارداری بی دلیل اتفاق می افتد. اما خیلی اوقات، محرکی کوچک که شاید به چشم نیاید می تواند تحریک کننده باشد. اگر در مکان یا زمان مشخصی حالت تهوع می گیرید، محیط را بررسی کنید. شاید چیزی مثل بوی غذایی خاص یا خوراکی خاصی حال شما را بد کند. شناسایی علت می تواند در دور شدن از عامل ایجاد کننده و بهتر شدن حالتان کمک کند.

تامین آب مورد نیاز

مصرف مایعات به اندازه کافی در دوران بارداری کاملا ضروری است. با این حال خوردن میزان زیاد آب ممکن است عاملی در ایجاد حالت تهوع در دوران بارداری باشد. در این موارد می توانید از روش های دیگر برای تامین آب بدن استفاده کنید.

برخی کارشناسان پرهیز از خوراکی های شور مثل چیپس و پفک را توصیه کرده اند چرا که این دست مواد می توانند باعث تشنگی بیشتر شوند. برخی دیگر معتقدند جویدن تکه های یخ یا نوشیدن آب یخ یا نوشیدنی های داغ برای تامین آب بدن و جلوگیری از تهوع مناسب هستند.

غذاهای سازگارتر با معده

بر اساس نظر متخصصان وضیت معده هر کس با دیگری متفاوت است. پس شما بهتر ازهر کس می دانید که چه مواد غذایی برای شما هضم‌اش راحت تر است. با این حال به طور میانگین مواد غذایی ملایم و سرشار از کربوهیدرات مثل غلات خشک، چوب شور یا خوراکی های خنکی مثل هندوانه و بستنی یخی برای بسیاری از زنان باردار مناسب است و به کاهش تهوع کمک می کند. غذاهای تند و چرب می تواند معده را به هم بریزد و حالت تهوع را بیشتر کند، اما برخی افراد با این غذاها سازگارند و مشکلی ندارند.

وعده های کوچک و پراکنده داشته باشید

خیلی اوقات خوردن وعده های غذایی کوچک اما با تعداد بیشتر می تواند برای آرام شدن معده و کاهش حالت تهوع کمک کند. هنگامی که معده خیلی خالی باشد، اسیدهای معده از پوشش داخلی معده برای هضم استفاده می کنند که باعث حالت تهوع می شود. همچنین وقتی شکم بیش از حد پر باشد فشاری که بر معده وارد می شود می تواند حالت تهوع ایجاد کند.

بنابراین بهترین راه برای جلوگیری از تهوع وعده های غذایی کوچک و سبک است که باعث می شود همیشه تا حدی معده پر باشد. بهتر است همیشه مقداری خوراکی سبک مثل تنقلات، میوه های خشک، چوب شور، آجیل یا هر چیزی که معده با آن سازگارتر است به همراه داشته باشید تا از خالی شدن معده جلوگیری کنید. در طول روز و قبل از خواب میان وعده ای سبک می تواند معده شما را آرام کند.

مصرف زنجبیل

زنجبیل می تواند معده را آرام کند و به کاهش تهوع کمک نماید. می توانید از راه های مختلف برای مصرف آن استفاده کنید. برای مثال می توانید تکه ای زنجبیل را در چای داغ بریزید یا از نوشیدنی های با طعم زنجبیل استفاده کنید. مصرف آب نبات های زنجبیلی یا بیسکوییت با طعم زنجبیل هم موثر هستند.

پرت کردن حواس

توجه نکردن به احساس تهوع کار آسانی نیست، اما بهتر است خودتان را به کاری مشغول کنید که تا حد ممکن حواستان را از آن پرت کند. خواندن کتاب، حل جدول، گوش دادن به موسیقی آرام، ورزش های سبک و پیاده روی در دوران بارداری از جمله کارهایی هستند که می تواند توجه شما را به این احساس کم کند.

مصرف دارو تحت نظر پزشک

اگر احساس تهوع خیلی زیاد و آزاردهنده بود می‌توانید برای مصرف دارو به پزشکتان مراجعه کنید. برخی داروها مثل ترکیب ویتامین B6 و قرص خواب یونیسام می تواند در کاهش تهوع موثر باشد. همچنین داروهای قوی تری مثل مسدودکننده ریفلاکس اسید معده مانند پروتونیکس و یک محرک معده مثل رگلان می تواند حالت تهوع را کاهش دهد. توجه داشته باشید که بهتر است مصرف دارو حتما تحت نظر پزشک انجام شود.

دراز کشیدن

خیلی اوقات برای کاهش تهوع می توانید به سادگی دراز بکشید. چشم‌های خود را ببندید و نفس‌های عمیق بکشید. این کار می‌تواند در کاهش تهوع کمک زیادی کند. خواب کافی و استراحت می تواند احساس تهوع را در زنان باردار کاهش دهد.3

درصورت مشاهده علائم زیر در تهوع و استفراغ بارداری به اورژانس مراجعه کنید

علائم کم آبی شامل کاهش دفعات ادرار، ادرار تیره رنگ، سرگیجه هنگام ایستادن.

استفراغ در سراسر روز خصوصاً اگر در آن خون باشد.

درد شکم و لگن.

عدم توانایی در نگه داشتن غذا و مایعات به مدت بیش از 12 ساعت.

کاهش وزن بیش از 3-2 کیلوگرم.2

پینوشتها
1.www.madarsho.com
2.www.niniplus.com
3.www.honarehzendegi.com