مشخصات ظاهری نوزاد نارس
نوزادان نارس پوست شفافی دارند و ممکن است رگ‌های زیر پوست آنها قابل مشاهده باشد.علت این امر لایه‌های چربی زیر پوست هستند، یعنی چربی قهوه‌ای هنوز کاملا گسترش پیدا نکرده است. این لایه، پوششی است که وظیفه گرم نگه داشتن ما را نیز برعهده دارد.گاهی احتمال دارد اندام‌های جنسی کاملا رشد نیافته باشد، بنابراین ممکن است بیضه‌های پسر پایین نیامده و لبه‌های آلت تناسلی دخترانه کاملا شکل نگرفته باشند. همچنین ممکن است، اثری از ناخن‌های دست و پا وجود نداشته باشند.
همچنین ممکن است واکنش‌هایی مثل، مکیدن، چنگ‌زدن و چرخیدن به سمت منبع شیر که در یک نوزادِ دوره کامل کاملا رشد کرده است، در نوزادان نارس رشد نکرده باشد. احتمال دارد تنفس نیز مشکل باشد، زیرا ریه ها آخرین اعضاء بدنی اصلی هستند که رشد می‌یابند.1
دلایل تولد نوزاد نارس
عوامل متعددی می توانند باعث زایمان زودرس مادر شوند. برخی از این عوامل بیرونی بوده و برخی به وضعیت جسمانی و روانی مادر مربوط می شوند. در ادامه به مهم ترین خطرات تهدید کننده جنین، اشاره کرده ایم:1- بارداری در سنین بالا
2- بارداری در سنین پایین
3- بیماری مادر مانند دیابت، مشکلات قلبی و کلیوی و فشار خون
4- نوزادان چند قلو
5- مشکل سو تغذیه مادر
6- وجود عفونت و مشکلات رحم در مادر
7- مصرف الکل و سیگار
8- مصرف برخی دارو ها در حین بارداری
9- وضعیت روحی مادر.2
انواع نوزاد نارس و مراقب های ویژه هر کدام
نارس
نوزادانی که در بین هفته 34 تا 36 بارداری به دنیا میآیند کم وزنتر از نوزادان دیگر به نظر میآیند اما نیاز به مراقبت پزشکی خاصی ندارند. هر چند باید الگوی تغذیهای، فشارخون و قند خون آنها به طور مرتب کنترل شود.نارس متوسط
نوزادانی که بین هفته 32 تا 33 بارداری به دنیا میآیند. در معرض ابتلا به عفونتهای بیشتری هستند و ممکن است نیاز به درمان داشته باشند و بلافاصله بعد از تولد به بخش نوزادان منتقل میشوند.خیلی نارس
نوزادانی که بین هفته‌های 29 تا 31 بارداری به دنیا میآیند. این نوزادان بسیار زودتر از موعد مقرر به دنیا آمدهاند و در معرض ابتلا به عفونت و از دست دادن دمای بدن میباشند و ممکن است قند خون پایینی داشته باشند. بنابراین حتما باید در بخش نوزادان یا بخش مراقبتهای ویژه نوزادان نگهداری شوند.فوق العاده نارس
نوزادانی که قبل از هفته 27 بارداری به دنیا میآیند این نوزادان بسیار ضعیف هستند و باید به سرعت به بخش مراقبت ویژه نوزادان منتقل شوند. برخی ازاین نوزادان فشار خون پایینی دارند و ممکن است مشکلات تنفسی داشته باشند.قبل از هفته 23
نوزادانی که قبل از پایان هفته بیست و سوم بارداری به دنیا میآیند معمولا شانس چندانی برای زنده ماندن ندارند. هر چند پزشکان تلاش میکنند تا آنجا که ممکن است این نوزادان را زنده نگه دارند. در همه انواع زایمان زودرس والدین نیاز به حمایت دارند تا تصمیمات صحیحی در خصوص نوزادشان بگیرند.3تغذیه نوزاد نارس
برای نوزادان نارس، شیر مادر بهترین ماده غذایی است، زیرا آنتی بادی‌های موجود در شیر مادر از او در برابر عفونت‌ها پشتیبانی می‌کند و کلستروم سرشار از مواد مغذی، سیستم گوارش او را فعال می‌سازد.این ماده سرشار از DHA است که برای رشد مغز، چشم و اعصاب او ضروری است. زمانی که فرزندتان متولد شد، بدون در نظر گرفتن این که او چقدر زود بدنیا آمده، بدن شما تولید کلستروم یا شیر اولیه را آغاز می‌کند.
معمولاً نوزادان نارس در اولین ۲۴ ساعت زندگی خود، شیر دریافت نمی‌کنند، زیرا ابتدا باید وضعیت سلامت آنان تثبیت شود. اگر فرزندتان برای نوشیدن شیر پستانی بسیار کوچک است، می‌توان از طریق تغذیه با لوله، شیر دوشیده شده را به او داد. باید شیر خود را در شیشه‌ای استریل بدوشید، سپس در مکانی ایمن ذخیره کنید و به شکلی منظم آن را به بخش مراقبتهای ویژه از نوزادان نارس برسانید.
نوزادان نارس به انرژی و مایعات بیشتری نیاز دارند. اگر محدودیتی برای تغذیه با شیر مادر وجود داشته باشد، برای تقویت عملکرد بدن نوزاد در برابر عفونت‌ها، مواد غذایی جایگزین تغذیه میشوند.
یکی از مشکلات تغذیه چنین نوزادان کوچکی این است که آنها برای گوارش غذای خود انرژی زیادی مصرف میکنند. تغذیه این نوزادان، براساس بلوغ سیستم گوارشی آنها، تنظیم می‌شود و معمولاً در دفعات بیشتر و مقدار کمتری تغذیه میشوند.
با توجه به اینکه «واکنش مکیدن» حدوداً در هفته ۳۶ بارداری به وجود می‌آید، ولی این نوزادان معمولا هنگامی که مقداری افزایش وزن پیدا کردند، می‌توانند نوشیدن شیر از پستان مادر را آغاز کنند. معمولاً هم، پیشرفت سریع‌تری دارند.1
مشکلات نوزادان زودرس
تولد کودکان نارس یکی از شایع ترین علت های مرگ نوزادان می باشد. نوزادان نارس دچار مشکلات زیادی می شوند و به همین دلیل نیازمند مراقبت ویژه ای هستند. شایع ترین مشکلات آن ها به شرح زیر می باشد:مشکلات تنفسی
به دلیل زایمان زودهنگام، ریه نوزاد کامل شکل نگرفته و نوزاد در تنفس دچار مشکل می شود. به همین دلیل نوزاد را در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بستری می کنند.مشکلات تغذیه
نوزادان نارس نمی توانند به خوبی از شیر مادر یا شیر خشک تغذیه کنند. در صورت لزوم مواد و ویتامین های لازم را به صورت وریدی وارد بدن می کنند. در این شرایط حضور و تماس مادر با نوزاد در بهبود وضعیت نوزاد بسیار موثر است.عفونت
به دلیل تکامل ناکافی بدن نوزاد زودرس در مقایسه با نوزادان نه ماهه، بدن نوزاد نمی تواند در مقابل میکروب ها مقاومت کند و احتمال مبتلا شدن به عفونت در آن ها بیشتر است. عفونت وضعیت جسمانی و سلامت کودک را به خطر می اندازد. بنابراین مراقبت و پیشگیری از عفونت برای این کودکان بسیار اهمیت دارد.دمای پایین بدن
مشکل دیگر نوزادان زودرس دمای پایین بدن شان می باشد. بهترین روش برای رفع این مشکل این است که نوزاد در بغل مادر باشد. این شیوۀ طبیعی به روش کانگرویی معروف است. در این روش نوزاد به صورت عمودی در بغل مادر قرار می گیرد و اگر مشکل تغذیه و تنفس نداشته باشد، در همین حالت به راحتی می تواند از شیر مادر تغذیه کند.مادر اصلا نباید نوزاد را از خود جدا کند، حتی باید به صورت نشسته بخوابد. در مواقع ضروری نوزاد را فرد دیگری در آغوش می گیرد که دمای بدن نوزاد پایین نیاید. 2
پیشگیری از تولد نوزاد نارس
بهترین راه پیشگیری از تولد نوزاد نارس، مراقبت از مادر باردار و حفظ سلامت او می باشد.مادر باردار باید رژیم غذایی مناسب داشته باشد.
از مصرف مواد مخدر و الکل و دخانیات خودداری کند.
اگر درد زایمان در خانم بارداری زودتر از موعد مقرر فرا رسید، باید سریعا به پزشک خود اطلاع دهد و در صورت صلاحدید پزشک، زایمان را با متوقف کردن انقباض های رحم به تعویق بیندازد.3
پینوشتها
1.www.niniplus.com
2.www.honarehzendegi.com
3.www.ninikadeh.ir