ارزش غذایی برنج
100 گرم برنج سفید پخته شده 130 کالری را ارائه می دهد و حاوی 69٪ آب، 2.4 گرم پروتئین ، 28.7 گرم کربوهیدرات ، 0.2 گرم چربی کل است که چربی اشباع آن 0.05 گرم، چربی اشباع نشده 0.06 گرم، چربی غیر اشباع 0.05 گرم است، امگا 3 برابر با 0.01 گرم و امگا 6 برابر با 04/0 گرم با صفر درصد چربی ترانس، قند و فیبر است.1طبع برنج
برخی برنج را گرم و برخی برنج را سرد، و بعضی معتدل می دانند اما همگی بر خشک بودنهم نظر هستند. برخی افراد برنج را مرکب القوی می دانند زیرا پس از جوشیده شدن در آب و آبکش کردن و پختن چلو ، جرم آن اول سرد و آب آن ا گرم است. اما در صورت پخت برنج به شکل کته مایل به گرمی می شود.1برنج را به صورت کته درست کنید آبکش نکنید
برای حفظ فواید برنج توصیه می‌شود آن را به صورت کته پخته و آبکش نکنند چرا که پختن برنج به‌صورت آبکش باعث خارج شدن ویتامین‌های محلول در آب آن نظیر ویتامین B و C در حین آبکش کردن می شود فواید برنج.برخلاف تصورعامه که بر اثر شستن زیاد یا آبکش برنج آب شیری رنگی که از آن خارج می‌شود همان مواد نشاسته‌ای موجود در برنج است و با خروج آن این محصول کم‌کالری می‌شود، این موضوع واقعیت ندارد.باید بدانید ساختار دانه برنج نشاسته‌ای است و تا وقتی دانه‌ها به چشم آیند حاوی نشاسته بوده و مصرف بیش از حد آن چاق‌کننده است. مهم‌تر آن‌که شستن زیاد و آبکش‌کردن برنج به میزان زیادی از فیبر و ویتامین‌های گروه B آن می‌کاهد و محصول را در مقایسه با برنج کته کم‌ارزش‌تر می‌کند.
خوب است بدانید مقدار این ویتامین‌ها در حین شستن دو درصد افت کرده و اگر آب پخت دور ریخته شود به حداکثر مقدار افت یعنی ۱۰ درصد می‌رسد.به همین دلیل برای حفظ ریزمغذی‌های برنج توصیه می‌شود آن را به صورت کته پخته و هرگز آبکش نکنید. در مورد ته‌دیگ برنج هم، خشک و برشته‌شدن آن باعث کاهش مواد نشاسته‌ایش نمی‌شود و مهم‌تر آن‌که درصد زیادی از روغن غذا در ته‌دیگ نفوذ کرده و آن را پرچرب و پرکالری‌تر از پلو می‌کند.2
خواص برنج
۱. تأمین انرژی
برنج سرشار از کربوهیدرات است که به‌عنوان سوخت بدن عمل می‌کند؛ علاوه بر این، در عملکرد طبیعی مغز نیز نقش دارد. کربوهیدرات پس از سوخت‌وساز در بدن به انرژی کاربردی تبدیل می‌شود. ویتامین‌ها، مواد معدنی و مواد ارگانیک موجود در برنج، عملکرد و فعالیت متابولیک تمام ارگان‌های بدن را افزایش می‌دهند که درنهایت به افزایش سطح انرژی منجر می‌شود.۲. جلوگیری از چاقی
از دیگر خواص برنج می‌توان به جلوگیری از چاقی اشاره کرد. دانه‌های برنج فاقد چربی‌های مضر، کلسترول و سدیم هستند. برنج همچنین به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیر یک رژیم غذایی صحیح شناخته می‌شود. در حقیقت، هر غذایی که مواد موردنیاز بدن را تأمین کند، بدون اینکه تأثیرات منفی به‌همراه داشته باشد، یک امتیاز بزرگ برای سلامتی محسوب می‌شود. سطح بسیار اندک چربی، کلسترول و سدیم، به کاهش چاقی و عوارض مرتبط با آن کمک می‌کند.۳. کنترل فشار خون
سطح سدیم موجود در دانه‌های برنج بسیار اندک است و به همین دلیل برای افرادی که فشار خون بالایی دارند، بسیار مناسب است. سدیم بیش از اندازه در بدن به منقبض‌شدن رگ‌ها و شریان‌ها، افزایش استرس و فشار بر سیستم قلبی‌عروقی منجر می‌شود که درنهایت، فرد را به فشار خون بالا مبتلا می‌کند.این ماده همچنین در ابتلا به بیماری‌هایی مثل آترواسکلروز، سکته قلبی و سکته مغزی نقش دارد. با این اوصاف، مصرف خوراکی‌هایی که فاقد سدیم هستند، برای سلامتی مفید خواهد بود.
۴. جلوگیری از سرطان
دانه‌های کامل برنج مثل برنج قهوه‌ای سرشار از فیبر نامحلول هستند که از بدن در برابر انواع مختلف سرطان محافظت می‌کنند. بسیاری از دانشمندان و محققان بر این باورند که فیبرهای نامحلول برای مراقبت از بدن در برابر رشد و دگردیسی سلول‌های سرطانی حیاتی هستند. فیبر همچنین در مقابله با سرطان کولورکتال (روده‌ی بزرگ) و روده نقش دارد.خواص برنج به فیبر موجود در آن خلاصه نمی‌شود. برنج حاوی آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی مثل ویتامین C، ویتامین A و ترکیبات فنولیک و فلاونوئیدهای فراوانی است که عملکردی مشابه آنتی‌اکسیدان‌ها دارند و به پاکسازی بدن از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند.
رادیکال‌های آزاد، محصول جانبی متابولیسم سلول‌ها هستند که به ارگان‌ها آسیب می‌رسانند و باعث جهش سلول‌های سالم به سلول‌های سرطانی می‌شوند. بنابراین می‌توانید با خوردن برنج، سطح آنتی‌اکسیدان موجود در بدن‌تان را افزایش بدهید و از ابتلا به سرطان پیشگیری کنید.
۵. مراقبت از پوست
کارشناسان پزشکی معتقدند که استفاده از برنج پودرشده به‌صورت موضعی، می‌تواند بیماری‌های پوستی را درمان کند. پزشکان آیورودیک (طب آیورودا)، آب برنج را برای درمان مؤثر سطوح پوستی ملتهب تجویز می‌کنند. ترکیبات فنلی موجود در برنج قهوه‌ای و وحشی حاوی خواص ضدالتهاب و ضدسوزش است و برای تسکین خارش پوست و قرمزی پوست نیز استفاده می‌شوند.مصرف خوراکی یا استفاده‌ی موضعی از برنج در رفع بسیاری از بیماری‌های پوستی مؤثر است. آنتی‌اکسیدان موجود در برنج همچنین روند ظهور چین‌وچروک روی سطح پوست و سایر علائم پیری زودرس را کاهش می‌دهد.
۶. جلوگیری از آلزایمر
برنج قهوه‌ای حاوی مقادیر زیادی از مواد مغذی است که رشد و فعالیت انتقال‌دهنده‌های عصبی را تحریک می‌کند و درنهایت مانع ابتلا به بیماری آلزایمر می‌شود.تحقیقات نشان داده‌اند که انواع مختلفی از برنج وحشی می‌توانند آنزیم‌های نوروپروتکتیو موجود در مغز را تحریک کنند که از اثرگذاری رادیکال‌های آزاد و سایر سموم خطرناک (عوامل مؤثر در ابتلا به آلزایمر و زوال عقل) جلوگیری می‌کنند.
۷. خواص دیورتیک (ادرارآور) و گوارشی برنج
پوسته‌ی برنج به‌عنوان یک داروی مؤثر برای درمان دیسانتری (اسهال همراه با خون) عمل می‌کند. همچنین برخی افراد معتقدند که پوسته‌ی برنج سه‌ماهه، خواص ادرارآور دارد. چینی‌ها بر این باورند که برنج باعث افزایش اشتها می‌شود، بیماری‌های معده را درمان می‌کند و در از بین بردن تمام مشکلات گوارشی نقش دارد.خواص ادرارآور پوسته‌ی برنج باعث می‌شود که آب اضافی را دفع کنید؛ علاوه بر این، سموم بدن مثل اوریک‌اسید را از بین می‌برد. پوسته‌ی برنج همچنین به کاهش وزن کمک می‌کند، چراکه حدود ۴ درصد از ادرار را چربی‌های دفع‌شده‌ی بدن تشکیل می‌دهند.
فیبر زیاد موجود در پوسته‌ی برنج نیز فعالیت منظم روده‌ها را افزایش می‌دهد و از بدن در برابر انواع سرطان‌ها محافظت می‌کند. از دیگر خواص برنج این است که احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد.
۸. بهبود متابولیسم
برنج یکی از منابع عالی برای تأمین مواد معدنی و ویتامین‌ها به‌شمار می‌رود؛ ویتامین D، کلسیم، نیاسین، فیبر، آهن، تیامین و ریبوفلاوین، همگی در این دانه‌های ارزشمند وجود دارند. این ویتامین‌ها پایه و اساس متابولیسم بدن، سلامت سیستم ایمنی و عملکرد کلی ارگان‌های بدن را تشکیل می‌دهند. می‌دانیم که ویتامین‌ها، برای بسیاری از فعالیت‌ها و عملکردهای بدن ضروری هستند و برنج یکی از منابع مهم برای تأمین این ویتامین‌ها به‌شمار می‌رود.۹. تقویت سلامت قلب و عروق
روغن سبوس برنج خواص آنتی‌اکسیدانی دارد و با کاهش سطح کلسترول بدن، به تقویت سیستم قلبی‌عروقی کمک می‌کند. قبلا به مزایای فیبر و سطح پایین چربی و سدیم برای حفظ سلامت سیستم قلبی‌عروقی اشاره کردیم. گونه‌های مختلف برنج وحشی و قهوه‌ای در مقایسه با برنج سفید، عملکرد بهتری دارند؛ چراکه پوسته‌ی این دانه‌ها، مواد مغذی فراوانی دارد که متأسفانه در روند سفیدکردن برنج، کاملا از دانه‌های اصلی جدا می‌شود.۱۰. از بین بردن IBS (سندروم روده تحریک‌پذیر)
برنج حاوی نشاسته‌ی مقاوم است که پس از رسیدن به روده‌ها، باعث تحریک رشد باکتری‌های مفیدی می‌شود که به حرکت طبیعی روده‌ها کمک می‌کنند. این نشاسته‌های نامحلول همچنین در کاهش تأثیر بیماری‌هایی مثل سندروم روده تحریک‌پذیر و اسهال مؤثر هستند.به گفته‌ی مؤسسه‌ی بین‌المللی تحقیقات برنج در فیلیپین، ارزش غذایی برنج باید تا حد امکان افزایش یابد تا مردم جهان بتوانند از مزایای آن بهره‌مند شوند. با توجه به اینکه برنج، بیشترین حجم غلات را در اکثر نقاط جهان به خود اختصاص داده است، بنابراین می‌تواند زندگی میلیون‌ها انسانی را که از آن استفاده می‌کنند، بهبود بخشد.
در حال حاضر محققان تلاش می‌کنند با ترکیب روش‌های سنتی کشت برنج با بیوتکنولوژی مدرن، ارزش میکرونوترینت این دانه‌ها را افزایش بدهند. آنها معتقدند که پرورش برنج همراه با ترکیبات آهن و زینک، از طریق روش تقویت زیستی امکان‌پذیر است. این روند همچنین می‌تواند به محصولاتی با کیفیت بالا منجر شود که طبیعتا برای کشاورزان و مصرف‌کنندگان خوشایند خواهد بود.4
مضرات مصرف برنج
زیاده روی در مصرف سبوس برنج تاثیر سمی دارد و همچنین باعث سردرد و افسردگی می شود و حتی در زنان بادار ممکن است موجب سقط جنین گردد.زیاده روی و مصرف بی رویه برنج موجب جوش صورت، سستی و ضعف بدن، یبوست، اسیدی شدن خون و قولنج می شود.
افراد مبتلا به قند خون، یبوست، تب، آسم و کولیت باید در مصرف برنج احتیاط نمایند.
افرادی که به دلایل خاصی بدن آنها نیاز به کلسیم دارد نباید از سبوس برنج استفاده کنند.3
پینوشتها
1.www.namnak.com
2.www.doondoon.ir
3.www.beytoote.com
4.www.chetor.com