احساس سوزن سوزن شدن، گز گز یا مور مور کردن
حس سوزن سوزن شدن برای بیشتر افراد حداقل یک بار ایجاد شده است. سوزن سوزن شدن در دست یا پا شایع تر است. گاهی این احساس خفیف، قابل تحمل و موقت است. در این حالت علت گز گز کردن اندام به دلیل فشار مداوم و طولانی بر اندام و کاهش یا قطع خون رسانی اتفاق می افتد.مثلا وقتی هنگام خواب فشار وزن روی یک دست بیفتد یا روی هم انداختن پاها هنگام نشستن. گز گز شدن اگرچه درد ندارد اما آزار دهنده است. با حذف فشار از روی موضع معمولا سوزن سوزن شدن نیز به مرور برطرف می گردد. اما در خیلی موارد این عارضه در دست یا پا رخ داده و به مدت طولانی، با شدت بیشتری ادامه دارد.1
نشانه های سوزن سوزن شدن بدن
سوزن سوزن شدن بدن علائم گوناگونی دارد که با طولانی شدن فرد را آزار می دهد. گاهی این علائم در شب هنگام خواب بروز پیدا می کند و ممکن است آنقدر شدید باشد که فرد را از خواب بیدار کند. برخی از نشانه های گزگز شدن دست، عبارت است از:1- احساس سوزش و سوزن سوزن شدن کف دست
2- سرد یا گرم شدن دست ها یا انگشتان
3- احساس درد در دست، انگشت یا بازو
4- رفلکس غیر طبیعی
5- افزایش کرختی یا بی حسی دست در حین تایپ کردن یا نوشتن
6- احساس خارش، حساسیت لمسی و تورم
7- گرفتگی عضلانی، انقباض و ضعف عضلانی
8- گردن درد
9- جوش زدن و قرمز شدن
درد ناشی از گزگز معمولا در سراسر بدن به طور مدام با شدت کم تا زیاد احساس می شود، اما گاهی در پشت کمر یا گردن بیشتر اتفاق می افتد.2
۱۵ علت اصلی سوزن سوزن شدن دست و پا را بشناسید
1-رادیکولوپاتی کمر
ممکن است احساس سوزش ناشی از فشار یا تحریک اعصاب در ناحیه کمر باشد که به دلیل صدمه دیدن یا تورم بروز می‌کند.رادیکولوپاتی به شرایطی گفته میشود که در آن ریشه عصبی که در حال خارج شدن از نخاع است به علتی تحت فشار قرار گرفته و این فشار موجب بروز علائمی در اندام می‌گردد.
۲- سموم
بلعیدن چیزهای سمی یا سمومی که از طریق پوست جذب می‌شوند نیز ممکن است باعث احساس سوزش در پاها شوند.از سمومی که ممکن است این احساس سوزش را ایجاد کنند می‌توان آرسنیک، تالیوم، جیوه و ضد یخ‌ها را نام برد. درمان و مقابله با این سموم باید به سرعت صورت گیرد و به نوع ماده سمی بستگی دارد.
۳- الکل
الکل نیز نوعی سم بوده و می‌تواند به بافت عصبی آسیب برساند. نوشیدن بیش از حد الکل ممکن است به نوعی نوروپاتی محیطی معروف به نوروپاتی الکل منجر شود.این بیماری می‌تواند باعث ایجاد درد و سوزش در اندام‌ها، دست‌ها و پاها شود که ناشی از آسیب اعصاب محیطی توسط الکل است.
براساس یک مطالعه از ۲۵ تا ۶۶ درصد از افراد الکلی دچار نوروپاتی الکل می‌شوند. درمان این بیماری بر کاهش یا توقف نوشیدن الکل توسط بیمار تمرکز دارد.
۴- اضطراب
افرادی که اضطراب دارند ممکن است نفس نفس زدن را تجربه کنند که خود باعث سوزش در پا میشود.این پدیده از علائم شایع اضطراب بوده و با تنفس سریع شناخته میشود که باعث عدم تعادل در سطوح دی‌اکسید کربن و اکسیژن شده و احساس سوزش را تشدید می‌کند.
برای درمان اضطراب می‌توان از درمان‌های رفتار شناختی، صحبت کردن با مشاور، داروهای ضد اضطراب و فعالیت‌های آرام‌کننده مانند یوگا، مدیتیشن و ذهن آگاهی بهره برد.
۵- بارداری
احساس سوزش در پاها در زنان باردار اغلب ایجاد میشود چراکه با رشد جنین در رحم به عصب‌های پاها فشار می‌آید.نوشیدن آب کافی، تغییر موقعیت‌های نشستن و خوابیدن و استراحت کردن با پاهای رو به بالا می‌تواند به کاهش این احساس کمک کند اما اگر این احساس از بین نرفت و اندام‌ها احساس ضعف داشتند حتما باید به دکتر مراجعه کرد.
۶- آسیب فشار تکراری (RSI)
آسیب فشار تکراری یا RSI نوعی بیماری است که احساس سوزش را ایجاد می‌کند و زمانی که یک شخص فعالیت‌های تکراری را برای مدتی طولانی بدون استراحت انجام داده، رخ می‌دهد.RSI به عنوان اختلال مرتبط با کار اندام‌های فوقانی شناخته شده و معمولا مچ دست‌ها و دست‌ها، ساعد و آرنج، گردن و شانه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و درد، تیر کشیدن، حساسیت، چوب شدگی، لرزش، ضعف و گرفتگی عضلات را در پی دارد. برای درمان این بیماری از داروهای ضد التهابی، کمپرس آب سرد و بانداژهای پلاستیکی استفاده میشود.
۷- کمبود ویتامین
کمبود ویتامین‌های نیاسین یا E ،B۱ ،B۶ ،B۱۲ به احساس سوزش در دست‌ها و پاها منجر میشود چراکه این ویتامین‌ها برای عملکرد اعصاب ضروری هستند.کمبود ویتامین B۱۲ به خصوص به نوروپاتی محیطی منجر میشود و علائمی چون سرگیجه، تنگی نفس، کوفتگی، سردرد، مشکلات گوارشی، درد قفسه سینه، حالت تهوع و بزرگ شدگی کبد در پی دارد.
کمبود ویتامین‌ها می‌تواند با خوردن رژیم غذایی سالم‌تر یا مکمل‌های غذایی درمان شود.
۸- مالتیپل اسکلروزیس (MS)
این بیماری، عارضه‌ای طولانی مدت است که بر مغز و نخاع تاثیر می‌گذارد. کمردرد و احساس سوزش در پاها از علائم اولیه MS است. سایر علائم آن مشکلات بینایی، درد، اسپاسم عضلانی، سرگیجه، مشکل در حفظ تعادل، مشکلات مربوط به مثانه، اختلال عملکرد جنسی و مشکلات شناختی هستند.از درمان MS می‌توان به مصرف کوتاه مدت داروهای استروئیدی، درمان‌های علائم خاص و درمان‌های متعادل کننده بیماری اشاره کرد.
۹- داروها
از عوارض جانبی برخی داروها احساس سوزش در دست‌ها و پاهاست.از داروهایی که باعث ایجاد چنین حسی می‌شوند می‌توان داروهای سرطان، ایدز، اچ آی وی، صرع، داروهای بیماری‌های قلبی و فشار خون بالا را نام برد.
۱۰- عفونت‌ها
برخی عفونت‌ها نیز باعث ایجاد التهاب عصبی و در نهایت احساس سوزش می‌شوند.از عفونت‌هایی که باعث ایجاد این عارضه می‌شوند می‌توان به اچ آی وی، ایدز، هپاتیت B و C، جزام، زونا و بیماری لایم اشاره کرد.
در صورت احتمال وجود عفونت در بدن باید به پزشک مربوطه مراجعه و پس از انجام آزمایش خون، درمان مناسب صورت گیرد.
۱۱- نارسایی کلیه
سوزش دست‌ها و پاها ممکن است نشانه‌ای از نارسایی کلیه باشد. دیابت و فشار خون بالا هر دو خطر نارسایی کلیه را افزایش می‌دهد.از دیگر علائم نارسایی کلیه گرفتگی عضلات، کشش عضلات و ضعف عضلانی را می‌توان نام برد. در صورت داشتن این علائم به پزشک متخصص مراجعه کنید. نارسایی کلیه اغلب از طریق دیالیز و پیوند کلیه درمان میشود.
۱۲- بیماری‌های خود ایمنی
برخی بیماری‌های خود ایمنی که در آن سیستم ایمنی فرد به بدن خودش حمله می‌کند، ممکن است احساس سوزش را ایجاد کنند.بیماری‌های خود ایمنی که ممکن است باعث احساس سوزش شود عبارتند از: لوپوس، بیماری سلیاک و روماتیسم مفصلی.
برای تشخیص این بیماری‌ها از سوابق خانوادگی خود در این بیماری مطمئن شوید و معاینات فیزیکی و آزمایش‌های لازم را انجام دهید.
درمان اینگونه بیماری‌ها مصرف داروها و تغییرات غذایی است.
۱۳- دیابت
دیابت به افزایش قند خون منجر میشود که ممکن است باعث آسیب عصبی شود. افراد مبتلا به دیابت ممکن است به نوعی سوزش پایدار مبتلا شوند که بیماری نوروپاتی دیابتی نامیده میشود.از دیگر علائم دیابت، می‌توان به احساس تشنگی زیاد، ادرار مکرر، افزایش گرسنگی، خستگی، تاری دید، کاهش التیام زخم‌ها و کاهش وزن نامعلوم اشاره کرد.
برای درمان دیابت از داروهایی مانند انسولین به منظور کنترل قند خون و تغییرات تغذیه‌ای و ورزش استفاده میشود.
۱۴- بیماری سرخرگ محیطی
بیماری سرخرگ محیطی (PAD) بر سیستم گردش خون اثر گذاشته و باعث تنگ شدن عروق خونی و گردش خونی ضعیف میشود که در نهایت احساس سوزش را ایجاد می‌کند.در صورت عدم درمان این بیماری، ممکن است به دلیل تصلب شرائین ناشی از تجمع پلاکت‌ها در عروق، سکته قلبی یا مغزی رخ دهد.
از درمان‌های PAD می‌توان مصرف دارو، تغییر سبک زندگی یا جراحی را نام برد.
۱۵- سکته مغزی
سوزش دست‌ها و پاها ممکن است نشانه‌ای از وقوع سکته مغزی باشد. این علائم به طور ناگهانی ظاهر شده و ممکن است شامل این موارد باشد: بی حسی یا ضعف در صورت، بازوها، پاها به ویژه در یک سمت از بدن، گیجی، اختلال در تکلم، مشکل در ادراک، تاری دید، مشکل در راه رفتن، سرگیجه، از دست دادن تعادل هماهنگی.3تشخیص گزگز شدن بدن
اگر سوزن سوزن شدن دستتان مدت زیادی شما را درگیر کرده، آن را نادیده نگیرید و حتما به متخصص برای بررسی شرایط ایجاد کننده گزگز دستان تان مراجعه نمایید. اگر هیچ مشکل جسمانی برای این موضوع مشخص نشد پس به احتمال زیاد عوامل روانی در بروز این مشکل دخیل هستند. پس با دریافت مشاوره روانشناسی هر چه زودتر برای درمان اقدام نمایید.2درمان سوزن سوزن شدن دست و پا
درمان موفق به تشخیص دقیق و به موقع بستگی دارد. تار زمانی که سلول های اعصاب محیطی کشته نشده باشند قابلیت بازتولید دارند. اگرچه برای انواع ارثی نوروپاتی محیطی درمان قطعی وجود ندارد اما بسیاری انواع آن قابل درمان هستند. مثلا کنترل سطح قند خون روند پیشرفت نوروپاتی دیابتی را کند می کند.مصرف ویتامین ها، درمان افسردگی، کاهش فشارهای روحی و عصبی از دیگر موارد کمک کننده هستند. برخی تغییرات همچون رژیم غذایی، فعالیت و ورزش منظم روزانه، ترک مصرف الکل و دخانیات از جمله عوامل موثر در پیشگیری یا کنترل سوزن سوزن شدن بدن هستند.1
پینوشتها
1.www.bazarteb.ir
2.www.honarehzendegi.com
3.www.yjc.ir