مروری بر شخصیت اسکیزوتایپال
شخصیت اسکیزوتایپال یکی از اختلالات شخصیت دسته A است. این افراد نوع پوشش خاص و عجیبی دارند؛ از مد پیروی نمی کنند و به احتمال زیاد عضو یک سازمان خیالی هستند. از نظرشان هیچ چیز تصادفی نیست و برای هر چیز به دنبال معنا و دلیل خاصی هستند.حرف زدن شخصیت‌های اسکیزوتایپال کمی عجیب است و هیجاناتی نامناسب و متفاوت دارند. از چیزهایی خوشحال می شوند که دیگران را حیرت زده می‌کند. روابط گرم را دوست دارند اما گویی از حس طرد شدگی رنج می‌برند. از نظر برخی هوش هیجانی پایین باعث شده منظور اجتماعی دیگران را با هیجانات اشتباه بگیرند. به نیت دیگران شک دارند و به مرور زمان در خود فرو رفته و منزوی‌تر می‌شود. این افراد برای زندگی زناشویی انگیزه خاصی از خود نشان نمی‌دهند. بهتر است قبل ازدواج با این افراد، از روانشناس کمک بگیرید.1
علائم مبتلایان اختلال شخصیت اسکیزوتایپی
اختلال شخصیت اسکیزوتایپی تفکر، رفتار و ظاهر فرد بیمار را شامل می‌شود. در اختلال شخصیت اسکیزوتایپی، تفکر و نحوه ارتباط برقرار کردن، مختل شده‌است. نواقصی در روابط اجتماعی و بین فردی که مشخصه آن، بروز رنج و مشقتی حاد در روابط صمیمانه و کاهش قابلیت داشتن این روابط و نیز تحریفات شناختی یا ادراکی و نیز نامتعارف بودن رفتار است، به‌طوری‌که این الگوی نافذ در زمینه‌های مختلف به چشم آید.بیماران اسکیزوتایپی تکلمشان متمایز یا ویژه است، ممکن است معنایش را فقط خودشان بفهمند، و اغلب نیازمند تفسیر است. بیماران مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی ممکن است از احساسات خود باخبر نباشند؛ اما به کشف احساسات دیگران به ویژه حالات عاطفی منفی ای مثل خشم، بسیار حساس‌اند.
آنها ممکن است افکاری خرافی داشته باشند یا مدعی غیب بینی و داشتن سایر قدرت‌های فکری و بصیرت‌های ویژه باشند. جهان درونی آنها ممکن است پر از ترس‌ها و تخیلات کودکانه و نیز رابطه با افرادی خیالی و تصوری باشد که آنها را به وضوح می‌بینند. ممکن است اعتراف کنند که خطای ادراک یا درشت بینی (ماکروپسی) دارند و افراد را مثل آدم‌های چوبی یا چیزی شبیه آن می‌بیند.
آنها روابط بین فردی مخدوشی دارند و ممکن است اعمال نامناسبی از آنها سر بزند. در نتیجه، آدم‌هایی منزوی اند و دوستی ندارند یا بسیار کم دارند. این گونه بیماران ممکن است برخی از خصایص اختلال شخصیت مرزی را هم از خود نشان دهند و در واقع می‌شود این دو تشخیص را هم‌زمان نیز در کسی مطرح کرد.
بیماران دچار اختلال شخصیت اسکیزوتایپی اگر تحت فشار روانی واقع شوند، ممکن است از حال عادی خارج شوند و علایم روان‌پریشی پیدا کنند، اما مدت این علایم معمولاً کوتاه است. در حالات شدید، بی لذتی و افسردگی شدید هم ممکن است وجود داشته باشد.2
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال چگونه تشخیص داده می شود؟
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال مانند دیگر اختلالات شخصیت توسط یک روان شناس یا روانپزشک حرفه ای تشخیص داده می شود. پزشکان عمومی و یا بهیاران معمولا اموزش لازم را برای یک هم چین تشخیصی ندیده اند.بنابراین زمانی که برای اولین بار به یک پزشک خانواده مراحعه کرده و علائم را توضیحی می دهید باید شما را به یک درمانگر مناسب جهت تشخیص و درمان ارجاع دهد. هیچ ازمایش و یا تست ژنتیکی برای تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپال وجود ندارد.
بسیاری از افراد با اختلال شخصیت اسکیزوتایپال به دنبال درمان نمی روند. افراد با این اختلال شخصیت اغلب زمانی به دنبال درمان می ایند که مشکلات همراه با این اختلال زیاد شده و زندگی شخصی وی را تحت تاثیر قرار می دهد. اغلب این حالت زمانی اتفاق می افتد که توانمندی های مقابله ای فرد برای مقابله با استرس و رویدادهای زندگی بسیار پایین امده است.
تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپال توسط یک متخصص با مقایسه علائم شما و علائمی که ذکر شد هم چنین تاریخچه شخصی زندگی شما صورت می گیرد. انها تعیین می کنند که ایا نشانه های شما معیار لازم برای اختلال شخصیت اسکیزوتایپال را دربرمی گیرد یا نه.3
علل اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
امروزه محققین نمی دانند چه عاملی منجر به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال می شود. با این وجود نظریه های زیادی در مورد علل اختلال شخضیت اسکیزوتایپال وجود دارند. اکثر محققین بر یک مدل علی زیستی-روانی-اجتماعی توافق دارند. بر اساس این مدل، علل این اختلال ممکن است فاکتورهای ژنتیکی و زیستی ، فاکتورهای اجتماعی (مانند چگونگی تعامل فرد در کودکی با خانواده، اطرافیان و دیگر کودکان) و فاکتورهای روانی (شخصیت و مزاج فردی شکل گرفته توسط محیط و مهارت های مقابله اموخته شده برای مواجهه با استرس).این مدل بیان می کند که هیچ عامل واحدی منجر به این اختلال نمی شود و مجموعه ای از عوامل به صورت پیچیده و در کنار هم منجر به این اختلال می شوند. مطالعات نشان داده اند اگر فردی دارای این اختلال است با احتمال زیادی ان را به کودکان خود منتقل خواهد کرد.3
نحوه صحیح برخورد یا یک شخصیت اسکیزوتایپال
برخورد با شخصیت اسکیزوتایپال راه و روشی دارد که به شرح زیر می‌باشند:1. به کلامات خود توجه کنید
شخصیت‌های اسکیزوتایپال دقت خوبی نسبت به به صحبت‌ها و کلمات دارند. شما می‌توانید برای شروع صحبت با شخصیت اسکیزوتایپال به اشتباهات جزئی که در زندگی به وجود می‌آید، اشاره کنید. به طور مثال زمانی که روی شلوار نوشته است "قبل از پوشیدن، بشورید" لازم است توضیح دهید که تنها در بار اول آن را بشورید و بپوشید یا هر بار قبل از پوشیدن لازم است آن را بشورید ؟!2. به واقعیت با آرامی نزدیک شوید
شخصیت‌های اسکیزوتایپال اعتماد کمی نسبت به دیگران دارند و به سختی قبول می‌کنند که کسی نیت بدی نسبت به آنها ندارد. اگر بخواهید غلط بودن الگوی فکری‌اش را به او گوشزد کرده و به او کمک کنید، به احتمال زیاد شخصیت اسکیزوتایپال شما را نمایندۀ تمام انسان‌ها تلقی می‌کند که شمشیر را از رو کشیده و می‌خواهید نظرات خودتان را به او تحمیل کنید. پس بهتر است در برخورد با شخصیت اسکیزوتایپال و برای احتیاط بیشتر، تکانشی عمل نکرده و آرام آرام او را متوجه واقعیت کنید.3. شخصیت اسکیزوتایپال نسبت به احساسات شما حساس است
شخصیت‌های اسکیزوتایپال هیجانات دیگران را با سرعت بالاتری درک می‌کنند. این افراد نسبت به حس‌های منفی حساسیت بسیار بالایی دارند و نفرت یا خشونت را سریعا تشخیص می‌دهند؛ پس بهتر است با آنها راحت باشید. توجه داشته باشید که اگر از حضور او ناراضی باشید، او متوجه شده و جمع را ترک خواهد کرد.4. تعصب را در برخورد با شخصیت اسکیزوتایپال رها کنید
این افراد به دلیل باورهای عجیب و غریبی که در ذهن خود رشد داده‌اند؛ از دیگران فاصلۀ زیادی گرفته‌اند. افراد دیگر نیز نمی‌توانند دنیای چندان متفاوتی را از دنیای خود فرض کنند. شما می‌توانید با بسط و رشد دیدگاه خود، گاهی فرضیات آنها را بررسی کرده و حیرت زده شوید.5. صحبت از اهداف در برخورد با شخصیت اسکیزوتایپال
در هنگام صحبت کردن و برخورد با شخصیت اسکیزوتایپال، متوجه خواهید شد که آنها اهداف مشخصی در زندگی ندارند. شما می‌توانید راجع به فواید هدف گذاری و دلایل هدف گذاری با او صحبت کنید. همچنین صحبت در مورد هدف‌های زندگی خود و لذت رسیدن به آنها نیز می‌تواند در برخورد با شخصیت اسکیزوتایپال موثر باشد.6. متوجه اضطراب اجتماعی شخصیت اسکیزوتایپال باشید
شخصیت اسکیزوتایپال در هنگام صحبت کردن، به نوع نگاه شما به اجتماع بیش از صحبت‌ها و رخداد‌هایی که تعریف می‌کنید، توجه می‌کند. شما می‌توانید با توضیح دادن راجع به اجتماع، شرح حضور در جامعه و تعاملات اجتماعی با آنها دوستی ساده‌ای را آغاز کنید.7. راجع به خیالات خود با شخصیت اسکیزوتایپال صحبت کنید
هرکس در زندگی خود تا جایی به خیال پردازی می‌پردازد. برخی مواقع خیال پردازی‌ها یا فانتزی‌ها آنقدر رویایی می شوند که واقعیت در زندگی فراموش می‌شود. شما می‌توانید با تعریف یکی از رویاهایی که داشته‌اید، شباهت‌های بین خودتان و او را پیدا کنید.8. الگوهای ساده را به شخصیت اسکیزوتایپال نشان بدهید
شما می‌توانید راجع به دنیای سادۀ انسانی با شخصیت اسکیزوتایپال صحبت کرده و مسائلی را که با پیچیدگی خاص در ذهن خود ساخته‌اند، به آنها نشان دهید.در برخورد با شخصیت اسکیزوتایپال راجع به تفاوت‌های ساخته شده بین رویاها و خیالات و واقعیتی که زمان و تجربه به شما می آموزد، صحبت کنید.
9. به خیالات و خرافات شخصیت اسکیزوتایپال به صورت یک داستان گوش کنید
در دنیای هر فرد اتفاقات متفاوتی رخ می‌دهد و هر کسی اتفاقات جهان را به صورت دلخواه تعبیر می‌کند. نوع تعبیر متفاوت شخصیت اسکیزوتایپال باعث شده تا آنها از نظر دیگران عجیب و غریب و نامفهوم به نظر برسند. ممکن است حتی در صورت نزدیک شدن و صحبت با آنها دچار نوعی گنگی و دوگانگی از جهان بشوید. نگران نباشید چراکه نویسنده و فیلم سازان زیادی از بین شخصیت‌های اسکیزوتایپال یا سایر اختلالات شخصیت، بهترین فیلم‌های سینما را ساخته اند.1درمان شخصیت اسکیزوتایپال
فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی در شرح احوال جریان زندگی روزمره و یکنواخت خود را به تفصیل و غالباً با جزئیات نامربوط توصیف می‌کند. گرفتن تاریخچه بیماری ممکن است دشوار باشد، چون ارتباط و مکالمه بیمار، غیرمعمول است.با بیماران دسته اول باید برخوردی دقیق و محتاطانه داشت. این بیماران الگوهای فکری ویژه‌ای دارند و برخی در فرقه‌های مختلف، آیین‌های غریب مذهبی و جشنها و مراسم جادویی و مافوق طبیعی، می‌شوند. درمانگر نباید این گونه فعالیت‌ها را تمسخر و استهزا کند یا دربارهٔ اعمال و اعتقاد آنها موضع قضاوتگرانه‌ای بگیرد.
دارو درمانی
داروهای ضدّ روان پریشی برای مقابله با افکار انتساب به خود، خطاهای ادراکی، و دیگر علایم این اختلال ممکن است مفید باشد و می‌توان آنها را در ترکیب با روان‌درمانی به کار برد. اگر مؤلفه‌ای از افسردگی در شخصیت دیده شود، ضد افسردگی‌ها را نیز می‌توان به کار برد.درمان رفتاری- شناختی
دیدگاه شناختی رفتاری بیشتر ممکن است مایل به تمرکز بر تلاش برای تعیین و تغییر محتوای تفکرات اسکیزوتیپال باشد. انحرافاتی که اتفاق می افتد هم در ادراک و هم فرآیند تفکر ممکن است ارجاع دهنده باشد.2پینوشتها
1.www.honarehzendegi.com
2.www.beytoote.com
3.www.mmsi.ir