علل اصلی شیوع کودک آزاری در ایران

مجید ارجمندی با اشاره به موضوع کودک آزاری اظهارداشت: در تعریف کودک آزاری هر گونه عملی که به رشد بالقوه و بالفعل کودکان ضربه وارد کند و آنها را از این راه باز بدارد جزو کودک آزاری به شمار می رود. این مساله نشان می دهد کودکان امانت هایی هستند که علاوه بر مراقبت در کودکی باید آن ها را برای آینده نیز آماده کنیم.

کودک آزاری سبب ابتلا به افسردگی، اختلال شخصیت، ناتوانی در یادگیری، پرخاشگری، احساس گناه، کاهش اعتماد به نفس در کودکان می شود . کودک آزاری انواع مختلفی مانند کودک آزاری جسمی، عاطفی، لفظی و یا جنسی دارد که هر کدام از آنها می تواند صدمه ای جدی به کودکان وارد کند و یا حتی باعث مرگشان شود.

مرحله رشد و تکامل جسمی و روانی کودک ، دوران کودکی است که آسیب در این دوران سبب بروز مشکلات زیادی در آینده برای کودک خواهد شد . از انواع کودک آزاری که پیامدهای غیرقابل جبران درحال و آینده برای کودک دارد آسیب ها و آزارهای جنسی به کودکان است زیرا کمتر قابل شناسایی هستند و کودکان نمی توانند این آسیب را بیان کنند .کودک آزاری جنسی طیف وسیعی را در بر می گیرد و تنها شامل ارتباط کامل جنسی با کودک نمی شود.

توقف رشد روحی کودکان آزار دیده

معاون دفتر امور آسیب های اجتماعی سازمان بهزیستی افزود: چیزی که در ارتباط با کودکان مهم است و تحقیقات نشان داده اگر آسیبی بر روی کودکان وارد شود، می تواند زندگی آن ها را از رشد باز بدارد و در واقع به نوعی در توقف آن دخیل باشد. بنابراین باید قبل از اینکه این موارد پیش آید، پیشگیری های خاص انجام شود.

کاهش آسیب های کودکان آزار دیده با مداخله کارشناسان حرفه ای

وی افزود: همچنین تحقیقات نشان داده اگر به کودکی آسیبی وارد شود و حمایت ها و مداخلات اجتماعی حرفه ای و کارشناسی به موقع وارد شود، می تواند از آسیب هایی که در آینده کودک را تهدید می کند از میان بردارد.

عوامل بروز کودک آزاری

وی به عوامل مربوط به کودک آزاری اشاره کرد و گفت: عواملی که در ارتباط با کودک آزاری می تواند دخالت داشته باشد، ویژگی های فردی، خانوادگی، اجتماعی واقتصادی ،اعتیاد ،اختلات روانی در برخی موارد ویژگی های بومی است. وقتی درباره ویژگی های فردی در ارتباط با کودکان صحبت می کنیم، می بینیم کودکان به واسطه اینکه ضعیف هستند، نمی توانند از خودشان مراقبت کنند و اگر معلولیت داشته و یا بیمار باشند و در خانواده فقیری رشد کرده باشند در رفتار آن ها تأثیرگذار است. وقتی پدر و مادر بدون پشتوانه فکری و ناپخته ازدواج کنند و از لحاظ اقتصادی شرایط خوبی نداشته باشند یا دچار اعتیاد و اختلالات روانی باشند نیز می تواند در کودک تأثیر منفی داشته باشد و کودک را در برابر خطرات احتمالی ضعیف کند.

عوامل ناشی از وضعیت کودک

1. ضعف و ناتوانی جسمی کودک

یکی از عوامل کودک آزاری، ناشی از ناتوانی کودک در اداره زندگی خود و وابستگی او به پدر و مادر است، که این امر به صورت ویژه در کودکان نارس، عقب مانده و معلول، امری است که موجب جرأت پیدا کردن کودک آزار می شود. به طور نسبی کودکانی که دچار مشکلات پایداری از این قبیل اند، بیش از دیگر کودکان، قربانی کودک آزاری شده اند.

2. مشکلات روانی کودک

یکی از عوامل آزار کودکان از سوی والدین، شیطنت ها و رفتارهای ناهنجاری است که کودکان از خود بروز می دهند، که گاه این بی قراری ها ناشی از بیش فعالی کودک است. بیش فعالی از آن دسته مشکلاتی رفتاری است که نیازمند برنامه های خاص تربیتی و گاه درمانی است. نا آگاهی والدین نیز سبب می شود تا این مشکل بحرانی شده، منتهی به کودک آزاری شود. البته مشکلات روانی دیگری، چون اضطراب، شب ادراری، پرخاشگری و... از مشکلاتی است که نیاز به برنامه تربیتی و درمانی دارد. اما متاسفانه گاه به دلیل بی توجهی و یا ناآگاهی والدین نسبت به درمان صحیح، این مشکلات همچنان باقی مانده و موجب برانگیخته شدن خشونت علیه ایشان می شود. به عنوان مثال والدین، کودک مبتلا به شب اداری را روی بخاری برقی می نشاندند، تا او را تنبیه کنند.

3. نامشروع بودن کودک

یکی از عوامل وقوع کودک آزاری، نامشروع بودن کودک است. مادری که صاحب فرزند نامشروع می شود، عموما نگرش دیگری به کودک خود دارد و همواره او را مدرکی برای عمل خلاف خود می بیند. به ویژه اگر تنها بوده و از خانواده و محیط جامعه طرد شده باشد. لذا همواره به کودک خود با چشمی دیگر می نگرد. براساس روایتی از امام صادق(ع) یکی از علل حرمت زنا، به دنیا آمدن فرزند نامشروع است، که محروم از عوامل خانوادگی خواهد شد، لذا صرف عدم جلوگیری از باردار شدن زانیه توسط زانی گناهی دیگر است.

نقش سیاست های دولتی در احقاق حقوق کودکان

این مقام مسئول در ادامه با اشاره به وظایف دولت در رابطه با احقاق حقوق کودکان و نوجوانان گفت: یکی از وظایف دولت ها این است که سعی کنند در ارتباط با رشد و تربیت کودکان سیاست های کلان را برنامه ریزی کنند. از آنجا که کودکان آینده سازان فردا هستند، باید بانشاط و انگیزه هایی که دارند بتوانند آینده کشور و توسعه آن را تضمین کنند. لذا در سیاست های کلان دولت می بایست به خانواده ها و آموزش آن ها توجه شود.
وی افزود: همچنین دولت می بایست نسبت به محیط های عمومی(مدارس، آموزشگاه‌ها، مهدهای کودک و....) که کودکان با آن در ارتباط هستند نیز اقداماتی را در راستای آموزش خانواده ها و کودکان انجام دهد. علاوه بر این در ارتباط با لایحه هایی که در این بخش نیاز به تدوین دارد و یا مصوبات دولت، می بایست از نظرات کارشناسان حوزه بیشتر استفاده شود تا برنامه ریزی بهتری در این قسمت انجام شود.

توسعه و تقویت NGO ها برای کنترل و پیشگیری کودک آزاری

ارجمندی در ادامه با تأکید بر ضرورت تقویت نهادهای مردمی در حوزه کودکان گفت: یکی از موضوعات مهمی که می تواند به کنترل کودک آزاری منجر شود، توسعه و تقویت ان جی اوها و سازمان های مردم نهاد است. تقویت این نهادهای مردمی باعث می شود تا مردم در اینگونه فعالیت ها مشارکت کنند. هر چه بیشتر بتوانیم از مردم در این مسیر استفاده کنیم، موفقیت ما در رابطه با کنترل کودک آزاری بیشتر است و سیاست اصلی دولت نیز باید کمک به رشد سازمان های مردم نهاد باشد.

برخورد محکم قوه قضاییه با مجرمان کودک آزاری

معاون دفتر آسیب های اجتماعی سازمان بهزیستی تصریح کرد: در رابطه با موضوع کودک آزاری همه ما باید احساس مسئولیت کنیم. باید بدانیم مواردی از کودک آزاری نیاز به پیگیری قضایی دارد که در این بخش باید قوه قضائیه محکم و با ضمانت اجرایی بیشتری وارد موضوع شود تا هیچ فرد بیماری فرصت کودک آزاری نداشته باشد.
وی با اشاره به اهمیت نقش قوه قضائیه در کنترل کودک آزاری گفت: در جریان کنترل کودک آزاری، نقش قوه قضائیه بسیار اثرگذار است. علاوه بر این آموزش های مربوط به کودکان نیز می تواند به توانمندی کودک برای مراقبت از خود کمک کند ضمن اینکه باید یکسری افرادی که مددکار هستند نیز تحت آموزش و به علم روز آشنا باشند که بتوانند در این بخش به خانواده ها و کودکان به صورت تخصصی آموزش دهند تا این معضلی که احساسات همه را جریحه دار می کند کنترل شود.

منبع: سایت سیمرغ
سایت نمناک
سایت حوزه